VINCENT Van GOGH, Theo'ya Mektuplar

Tarihsiz


Sorarım sana, eski Hollanda okulunda bir tek tarla belleyicisine, bir tek ekiciye rastladın mı? Bir «işçi» resmi yapmaya çalıştılar mı hiç? Velasquez «Su Taşıyan Adam» da ya da çizdiği öbür halk tiplerinde çalıştı mı bunu yapmaya? Hayır.

Eski tablolarda insanlar çalışmaz. Ben kışın karlı topraktan havuç koparır gördüğüm bir kadının resmi üstünde çalışıyorum bu günlerde.

İşte bu işi Millet yaptı, Lhermitte ve genellikle yüzyılımızın köylü ressamlarının hepsi - giderek bir Israels bile yaptılar ve bu işi her şeyden daha güzel buluyorlar.

Ama bu yüzyılda bile bölük bölük ressamlar arasında figürü figür için resmeden, yani figürü biçimi ve modelesi için çizen, bir işçiyi yalnız işinde görebilen, eski Hollandalılar gibi, eskilerin hemen hepsinin kaçındığı şeyi arayan, kısacası eylemi eylem için çizmek gereksinmesini duyan kaç ressam vardır?

Köylüyü işinde canlandırmak, bu, bir daha söylüyorum, tam anlamıyla modern bir sanat görüşünün ürünü olan bir figürdür, modern sanatın özüdür, bunu ne Yunan, ne Rönesans, ne de eski Hollandalı ressamlar yapmıştır.

Hem sana bir şey söyleyeyim mi, ben sanat üstüne yazılmış yazıların hemen hiçbirinde yeni ile eski sanat okulları arasındaki ayrılığın açık açık dile getirildiğini görmedim. Oysa ki bu ayrılık bir yandan zamanımızın büyük ve küçük sanat ustaları (büyükler örneğin Millet, Lhermite, Breton ve Herkomer, küçükler de Raffaeli ve Regarney olmak üzere) ile öte yandan eski okullar arasında gösterilebilir.