tag:blogger.com,1999:blog-65313356242835810222024-02-20T18:57:47.937+03:00günfrfdgunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.comBlogger2181125tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-42742316102439632372021-04-07T22:46:00.002+03:002023-05-09T21:14:25.037+03:00Hans Cristian ANDERSEN<p> <span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;">ÇİRKİN ÖR<span class="il">DEK YAVRUSU</span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"> </span></span></span><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"> Çeviren : Tahsin Yücel</span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"> </span></span></span><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"></span></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOsqC2eRQWQtzqJ-I1u9mP3toqMWw7LZ3LYcYxgiTwj2aLWvj72JNMRE5Tt89inDxQ5tXGItZiWLH3Abve3CEK-IuVf_IX60Et0JArcqmNvOxylQj8N9A53TZC9ba3S2UXGOHSvAywl9zF/s458/RetratoHCAndersenConstantinHansen1836.webp" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="458" data-original-width="340" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOsqC2eRQWQtzqJ-I1u9mP3toqMWw7LZ3LYcYxgiTwj2aLWvj72JNMRE5Tt89inDxQ5tXGItZiWLH3Abve3CEK-IuVf_IX60Et0JArcqmNvOxylQj8N9A53TZC9ba3S2UXGOHSvAywl9zF/s320/RetratoHCAndersenConstantinHansen1836.webp" /></a></div><br /><span class="il"></span><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><br /></span></span></span><br /><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span> </span></span></span></span><p></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span> </span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span>Kendi küçük çevresini tüm dünya… <br /><br />Tanıdık yüzleri tüm insanlık bellemeyenlere… <br /><br /><br /></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span><br /></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span></span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span><br />Tüm <span class="il">Çirkin</span> <span class="il">Ördek</span> Yavruları’na…</span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span> </span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span> </span></span></span></span></p><p><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span> </span></span></span></span><span>Tanrım, ne hoş havaydı o öyle, kırlar ne güzeldi! Mevsim yazdı.
Buğdaylar sarıydı, yulaflar yeşil. Yeşil çayırlara demet demet kuru
otlar yığılmıştı. Bizim leylek baba uzun, kırmızı ayaklarının üzerinde
ağır ağır yürüyor, Mısırlıların dilini konuşuyordu, anasından öğrenmişti
bu dili. Tarlaların çevresinde büyük ormanlar, ormanların ortasında
derin göller vardı; evet, kırlar gerçekten çok güzeldi. Bir eski şato
yükseliyordu güneşin altında, derin hendeklerle çevriliydi, hendeklerde
sular vardı. Dip duvarlarından suya kadar, dulkadın otları uzanıyordu.
Dulkadın otları öyle bir boyatmışlar, öyle bir boyatmışlardı ki,
çocuklar en büyüklerinin ardında görünmeden saklanabilirlerdi: sık
ormanlar kadar yabanıl bir yerdi burası, bir <span class="il">ördek</span>
buraya yuva yapmıştı; yumurtalardan çıkacak yavrularının üzerinde
kuluçkaya yatıyordu, ama artık bıkmaya başlamıştı doğrusu; haksız da
sayılmazdı, ne zamandır sürüp gidiyordu bu iş, kendisini görmeye
gelenler de çok azdı; öteki <span class="il">ördekler</span>, kendisiyle
konuşmak için tırmana tırmana gelip bir dulkadın otunun altında
kalmaktansa, hendek sularında dolaşmayı yeğ tutuyorlardı. <br />
<a name='more'></a>
<br />En sonunda yumurtalar birer birer çatlamaya başladı, "çıt! çıt!"
diye bir ses duyuldu. Hay Allah, bütün yumurta sarıları
canlanıvermişler, başlarını çıkarıyorlardı. <br /><br />"Vak! vak!" diyordu bizim <span class="il">ördek</span> ana, yavru <span class="il">ördekler</span>
de ellerinden geldiğince çırpınıyor, dört bir yana bakıyorlardı yeşil
yapraklar altından; anaları hiç sesini çıkarmıyordu, gönüllerince
baskınlardı… ne diye ses çıkaracaktı, yeşil çok iyi gelirdi gözlere. <br />
<br />"Dünya ne kadar da büyük!" diyordu bütün yavrular; haksız da
sayılmazlardı doğrusu, yumurta içinde kaldıkları zamana göre çok daha
geniş bir yerdeydiler. <br /><br />"Siz dünyayı burası mı sanıyorsunuz!"
diyordu anaları. "Bahçenin ötelerine, bahçenin ötelerinden de öteye,
buğday tarlasına kadar uzanır gider bu dünya, aman ben hiç gitmedim o
buğday tarlasına ... Neyse, söyleyin bakalım, hepiniz tamam mısınız
bari'!" Kalktı baktı. <br />
<br />"Hayır, tamam değilsiniz daha", diye söylendi. <br /><br />"En büyük yumurta duruyor; ne kadar sürer acaba'! Bıktım doğrusu!" dedi, gene yattı. <br /><br />Kocamış bir dişi <span class="il">ördek</span> bir merhaba demeye gelmişti: <br />
<br />"Ne var ne yok?" diye sordu. <br /><br />"Bir yumurta için yatıyoruz işte", dedi ana <span class="il">ördek</span>;
"yavru yumurtayı delmiyor bir türlü; ama öbür yavruları göreceksin,
gördüğüm ördeklerin en güzelleri bunlar; hepsi de babalarına, şu hiç
yanıma uğramayan serseriye benziyor." <br />
<br />"Çatlamayan yumurtayı bir göreyim", dedi kocamış <span class="il">ördek</span>. </span></p><p><span> </span></p><!--more--><span>
"Aaaa ! Bir hindi yumurtası bu yumurta, inan bana! O tuzağa bir
kez de ben düşmüştüm; çok çekmiştim ufaklıklar yüzünden, onlar sudan çok
korkarlar. Tanrı inandırsın seni, bir türlü suya girmeye razı
edemiyordum; ne kadar homurdansam, ne kadar sürüklesem boşunaydı, sözümü
dinletemiyordum ... Dur da bir bakayım şöyle ... evet, canım, evet,
hindi yumurtası bu yumurta; onu bırak beni dinlersen, bırak da öteki
çocuklarına yüzme öğretmeye bak." <br />
<br />"Olsun varsın, biraz daha yatarım, dedi ana <span class="il">ördek</span>, çoktandır yatıyorum nasıl olsa, daha da yatabilirim." <br /><br />"İyi, iyi, sen bilirsin!" dedi kocamış ö<span class="il">rdek,</span> çekip gitti. <br /><br />Bir gün iri yumurta da çatladı. Yavru "cik! cik!" deyip çıktı; hem iri, hem de çirkindi. Ana <span class="il">ördek</span> baktı, baktı: </span><p></p><p><span> </span><span>"Koskocaman bir <span class="il">ördek</span> yavrusu işte", dedi;
"ötekilerin hiçbirine benzemiyor, gene de hindi yavrusu olmasa gerek;
her neyse, az sonra anlaşılır; ayaklarımla itince suya girerse,
tamamdır." <br /><br />Ertesi gün hava çok güzeldi; yeşil dulkadın otları üzerinde güneş parlıyordu. Ana <span class="il">ördek</span> çoluğunu çocuğunu topladı, hendeğin kıyısına geldi. Cup diye atlayıverdi suya. "Vak! vak!" dedi, birbirleri ardından yavru <span class="il">ördekler</span>
de daldılar; başlarının üzerinden sular geçiyordu, ama hemen yüzeye
geliyor, güzel güzel yüzüyorlardı; nasıl oynamak gerekirse öyle
oynuyordu ayakları, hepsi de sudaydı şimdi, o çok <span class="il">çirkin</span>, çok kocaman, külrengi yavru da onlarla birlikte yüzüyordu. <br />
<br /><br />"Yok, canım, yok, hindi mindi değil", dedi <span class="il">ördek</span>;
"bak, ne güzel kullanıyor ayaklarını, hem de nasıl dik duruyor! Bu
yavru benim türümden! Ne olursa olsun, iyice bakınca görülüyor, çok
güzel bir yavru! Vak, vak!. .. benimle gelin şimdi, gelin de dünyayı
gezdireyim size, sizi <span class="il">ördek</span> avlusuna götüreyim, tanıştırayım sizi, ama yanımda durun da ayaklarınıza basmasınlar, kediden de sakının." <br />
<br /><span class="il">Ördek</span> avlusuna geldiler. Korkunç bir gürültü
vardı burada, iki aile kavga ediyordu, bir yılanbalığı başını
paylaşamıyorlardı, sonunda bir kedi kaptı bu başı. </span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgA8s1kc4ZGEHcQhdT3r5Uzgcx24O8O1aWgwWKu7hcRWEJ5T6uoa4DX93rww2M_G9WN9oXRqigwpYNIoL1b_czor01bDvdDJPuysEcp3KPvzXfR2qEhLtrQJ-Vx3AHnmSh8WaYOiZ3s7Q8q/s1900/99078f_734ce18ce5b346c0a16894ce7be6f7c9.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1765" data-original-width="1900" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgA8s1kc4ZGEHcQhdT3r5Uzgcx24O8O1aWgwWKu7hcRWEJ5T6uoa4DX93rww2M_G9WN9oXRqigwpYNIoL1b_czor01bDvdDJPuysEcp3KPvzXfR2qEhLtrQJ-Vx3AHnmSh8WaYOiZ3s7Q8q/s320/99078f_734ce18ce5b346c0a16894ce7be6f7c9.jpg" width="320" /></a></div><br /><p></p><p><span> </span><span>"Dünya böyledir işte," dedi <span class="il">ördek</span> ana,
gagasını oynattı, bu başa kendisi konmak isterdi. "Hadi bakalım, oynatın
şu ayaklarınızı", diye seslendi, "hem de biraz çabuk olun, oraya,
kocamış ördeğin önüne gelince boynunuzu eğin; en üstün <span class="il">ördeği</span>
odur buranın; İspanyol kanındandır, bunun için de şişmandır,
görüyorsunuz, ayağında da bir kırmızı kurdele var; hoş şeydir kurdele,
bir ördeğin erişebileceği seçkinliklerin en yükseğidir, bu im ondan
vazgeçilemeyeceğini, hayvanların da, insanların da bunu bilmeleri
gerektiğini gösterir. Hadi yallah! Ayaklarımın altına girmeyin, görgülü
bir ö<span class="il">rdek </span>yavrusu, anası babası gibi, ayaklarını aça aça yürür. Güzel! Hadi şimdi boynunuzu eğin de “vak, vak” deyin bakalım."</span></p><p><span> </span><span>Her sözünü yerine getiriyordu yavruları. Öteki <span class="il">ördekler</span>, çevrelerinde toplanmış, onlara bakıyorlardı: <br /><br />"Bak
şu işe!" diyorlardı yüksek sesle. "Eski kalabalıklığımız yetmiyormuş
gibi, bir aile daha çıktı başımıza. Aman Tanrım! Biri de ne kadar <span class="il">çirkin</span> bunların! Yok, biz bunu istemeyiz doğrusu!" <br />
<br />İçlerinden biri havalandı, geldi, ç<span class="il">irkin </span>yavrucuğun boynunu ısırdı. <br /><br />"Dokunma", dedi ana <span class="il">ördek</span>, "kimseye bir şey yapmadı." Yavruyu ısıran dişi <span class="il">ördek</span>: <br /><br />"Öyle, ama hem çok iri, hem çok <span class="il">çirkin</span>, böylelerini alaya almak gerekir", diye yanıtladı. <br />
<br />Ayağı kırmızı kurdeleyle süslü, kocamış <span class="il">ördek</span> de söze karıştı: <br /><br />"Çok
güzel çocuklarınız var doğrusu, ana hanım", dedi. "Hepsi de güzel ya şu
yavru hiç güzel değil; onu yeniden yapasınız isterdim." <br />
<br />"Olanaksız, efendim", dedi ana <span class="il">ördek</span>. "Güzel değil, ama huyu çok iyi, ötekiler kadar güzel yüzüyor. Hem zamanla güzelleşir bana kalırsa… Ya da biraz küçülür. <br /><br />Yumurtasının içinde fazla kaldı da ondan böyle uygunsuz oldu boyu." Tüylerini düzeltti. "Nasıl olsa bir <span class="il">ördek</span> hem de", dedi, "iriliğinin önemi yok. Herhalde güçlü bir <span class="il">ördek</span> olacak, bu da kendince bir yol tutturacak işte." <br />
<br />"Öteki yavrular pek sevimli doğrusu", dedi kocamış dişi <span class="il">ördek</span>; "kendi evinizdeymiş gibi davranabilirsiniz burada, bir yılanbalığı başı bulursanız, bana getirebilirsiniz." <br /><br />Onlar da kendi evlerindeymiş gibi davrandılar. <br />
<br />Ama yumurtadan en son çıkan, öylesine <span class="il">çirkin</span>
olan zavallı yavru, ısırıldı, itildi, kakıldı, alaya alındı, dişi
ördeklerle tavuklar yaptı bu işi. "Çok büyük, canım!" diyordu hepsi de.
Hindi de huysuzun biriydi, mahmuzlarla doğdu diye imparator sanırdı
kendini, yelken açmış gemiler gibi kabardı, zavallı yavrunun üzerine
atıldı, boğuk boğuk sesler çıkardı, kafası kıpkırmızı kesildi. Zavallı <span class="il">ördek</span> yavrusu, nereye sokulacağını bilemiyordu, böylesine <span class="il">çirkin</span> göründüğü, herkesin maskarası olduğu için çok üzgündü. <br />
<br />İlk gün böyle geçti işte, sonra durum günden güne büsbütün kötüleşti. Herkes kovdu zavallı ö<span class="il">rdeği,</span> kardeşleri bile çok kötü davranıyorlardı. <br /><br />"Seni gidi <span class="il">çirkin</span> <span class="il">ördek</span>, iğrenç <span class="il">ördek</span>, seni!" diyorlardı, "Seni bir kedi kapsa da alsa götürse ne iyi olur!" <br />
<br />Annesi de: </span></p><p><br /><span><span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDm4FJrdA-ha6-3mXraO_r4jQDxeXEZhjNwY6gD73feQg1b9J4vdOm_3NE9HF2WifsvMo2JbT0e3WUERU8nJlb2ErXXmv3l1OZY8MPJ8C73Zc8l1pmSdr-CvuI1C9clpsTDit0EqWAM8A4/s375/8800643874866.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="375" data-original-width="375" height="288" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDm4FJrdA-ha6-3mXraO_r4jQDxeXEZhjNwY6gD73feQg1b9J4vdOm_3NE9HF2WifsvMo2JbT0e3WUERU8nJlb2ErXXmv3l1OZY8MPJ8C73Zc8l1pmSdr-CvuI1C9clpsTDit0EqWAM8A4/w248-h288/8800643874866.jpg" width="248" /></a></span><br />"Çok uzaklarda olmanı isterdim!", diye söyleniyordu. <br /><br /><span class="il">Ördekler</span> ısırıyor, tavuklar gagalıyorlardı zavallıyı, hayvanlara yem veren kız da onu ayağıyla itiyordu. <br /><br />En
sonunda, dayanamadı, çitin üzerinden uçtu; çalılıklar içindeki küçük
kuşlar ürktüler bunu görünce, havalanıp kaçıştılar. "Çirkinim de ondan",
diye düşündü yavru <span class="il">ördek</span>, gözlerini yumdu, koşa koşa uzaklaştı. Sonra büyük bir bataklığa geldi, yaban <span class="il">ördekleri</span> yaşardı burada. Geceyi bu bataklıkta geçirdi, çok yorgundu, üstelik kederliydi de.</span></p><p><span><br /> </span><br /><span><span>Sabah oldu, yaban <span class="il">ördekleri</span> uçmaya başladılar, yeni arkadaşlarını görünce de: <br /><br />"Sen hangi tür kuşlardansın?", dediler. <br /><br />Yavru <span class="il">ördek</span> dört bir yana döndü, elinden geldiğince güzel selamlar vermeye çalıştı. <br />
<br />"Doğrusu çok çirkinmişin", dedi yaban <span class="il">ördekleri</span>, "ama bizim aileden biriyle evlenmeye kalkmazsan, bizim için farketmez." <br /><br />Zavallıcık!
Evlenmek usundan bile geçmiyordu, sazlar arasında yatıp kalkmasına,
birazcık bataklık suyu içmesine izin versinlerdi de ne olursa olsundu,
bu kadarına razıydı. <br />
<br />Bataklıkta iki gün kaldı, sonra iki yaban kazı geldi yanına, ikisi
de erkekti, ikisi de çok gençti daha, bunun için kaba konuşuyorlardı. <br /><br />"Bizi
dinle, arkadaş, dediler, öylesine çirkinsin ki senden hoşlandık;
bizimle birlikte gelmek, bizimle birlikte gelip göçmen kuş olmak ister
misin? Şuracıkta bir bataklık var, bizim güzel kazlar orada, çiçeği
burnunda genç kız hepsi de, 'vak, vak!' demesini de bilirler. Bu
çirkinlik sende olduktan sonra, orada çok gönüller kazanırsın!" <br />
<br />Birden "bom! bom!" diye bir ses duyuldu. Yaban kazları sazlıklar
içine cansız düştüler, sular kandan kıpkırmızı kesildi; "bom bom" sesi
yeniden çınladı, sazlıklardan yaban kazları havalandı; tüfekler yeniden
patladı. Büyük bir av vardı; küçük gölün çevresinde avcılar
toplanmışlardı, kimileri de kamışların üzerine doğru eğilen ağaç
dallarına çıkmıştı; koyu renkli ağaçlar arasında mavi dumanlar,
bulutları andırıyordu, asılmış gibi duruyordu suyun üzerinde. Köpekler
şapur şupur suya girdiler! Kamışlar, sazlar dört bir yana eğiliyordu;
zavallı yavru <span class="il">ördek</span> için çok korkunç bir şeydi
doğrusu, kanadının altına saklanmak için başını çevirdi, bu sırada
kocaman, hem de korkunç bir köpek dikildi karşısına; upuzun bir dili
vardı köpeğin; başını ördeğe yaklaştırdı, sivri dişlerini gösterdi, ama
sonra dokunmadan uzaklaştı. <br />
<br /><br />"Tanrıya bin şükür", dedi yavru <span class="il">ördek</span>, içini çekti. "Öylesine çirkinim ki, köpek bile ısırmadı beni." <br /><br />Kamışlar arasında yağmur gibi kurşunlar yağıp tüfekler gümbürderken kımıldamadan durdu. <br />
<br />Derken gün epeyce ilerledi, ortalık yatıştı, gene de kalkmayı göze
alamadı zavallı yavru, çevresine bakmadan önce saatlerce bekledi, sonra
bu bataklıktan elden geldiğince çabuk uzaklaşmak istedi; tarlalar,
çayırlar içinde koştu, koştu, yel de öyle zorlu esiyordu ki, güçlükle
ilerliyordu.</span></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhle4HJj_wrWkhhfZQA20t7JCXMM7O8pzNgcDagPydSyXJ7MWNMDe3naZ8rd1zPfVONQVUyvQzNTleYem9UsvlI5JR6csvuQYs5j4wMsJlhTPpISh0FuSBXNuHM_6Azcs_IHHmX-wfABZCY/s400/0000000571451-1.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="400" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhle4HJj_wrWkhhfZQA20t7JCXMM7O8pzNgcDagPydSyXJ7MWNMDe3naZ8rd1zPfVONQVUyvQzNTleYem9UsvlI5JR6csvuQYs5j4wMsJlhTPpISh0FuSBXNuHM_6Azcs_IHHmX-wfABZCY/s320/0000000571451-1.jpg" /></a></div><br /><p></p><p><span><span> </span></span><span>Akşama doğru, ufak, yoksul bir köylü kulübesine vardı, bu kulübe
öyle eski, öyle bakımsızdı ki, hangi yana devrileceğini bilemiyor,
ayakta duruyorsa hangi yana devrileceğini bilemediği için duruyordu.
Fırtına da zorlu mu zorluydu. Yavru <span class="il">ördek</span>,
fırtınaya karşı direnebilmek için, kuyruğunun üstüne oturmak zorunda
kaldı; gittikçe kötüleşiyordu durumu; ama kapı menteşelerinden biri yok
olmuştu, bir aralık vardı, bu aralıktan kulübeye girebilirdi; öyle
yaptı. <br />
<br /><br />Kocamış bir kadın yaşıyordu burada, bir kedisi, bir de tavuğu
vardı. Kedinin adı Fiston'du, sırtını kabartmasını da, “mırmırlanma”sını
da biliyordu, kıvılcımlar bile sıçratırdı ya bunun için tüylerini ters
yanından okşamak gerekirdi. Tavuğun da küçük, bodur ayakları vardı,
bunun için Bastıbacak Kikeli derlerdi adına; iyi yumurtlardı doğrusu,
kadın da onu öz kızı gibi severdi. <br />
<br />Sabah oldu, yabancı yavru <span class="il">ördeği</span> hemen gördüler, kedi mırmırlanmaya başladı, tavuk da gıtgıdak etmeye. <br /><br />"Ne var? Ne oluyor?" diye sordu kadın, çevresine baktı, gözleri iyi görmezdi, yolunu şaşırmış, yağlı, şişman bir dişi <span class="il">ördek</span> sandı yeni geleni. "İşler tıkırında", dedi, "ö<span class="il">rdek </span>yumurtası da yiyeceğim; yeter ki, bir erkek ö<span class="il">rdek </span>olmasın! Her neyse, yakında anlarız durumu!" <br />
<br />Üç hafta konuk etti yavru <span class="il">ördeği</span>, ama bir
yumurta bile geçmedi eline. Kedi evin efendisiydi, tavuk da hanımı, "Biz
ve dünya", deyip duruyorlardı hep, dünyanın yarısını, hem de en iyi
bölümünü kendilerinin oluşturduklarını sanıyorlardı. <br />
<br /><br />Yavru <span class="il">ördek</span> başka türlü de düşünebileceğini söylüyordu ya tavuk hiç beğenmiyordu bu düşünceyi. <br /><br />"Yumurta yumurtlamasını bilir misin?" diye soruyordu. "Hayır." <br /><br />"Öyleyse kapat gaganı, otur oturduğun yerde." <br />
<br />Kedi de: <br /><br />"Sırtını kabartmasını, mırmır etmesini, kıvılcımlar sıçratmasını bilir misin?" diye soruyordu. <br /><br />"Hayır, bilmem." <br /><br />"Öyleyse kapat gaganı, aklı başında kişiler konuşurken sana söz düşmez." <br />
<br />Yavru <span class="il">ördek</span> bir köşede kalıyordu.
Keyifsizdi, bu yüzden açık havayı, güneşin parıltısını düşünmeye
başladı; sular üzerinde yüzmek için görülmedik bir istek duydu; en
sonunda dayanamadı, tavuğa da açtı konuyu. <br /></span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhasEsJ2yzLJGhiejqwhNhCOScLH4_NLm21ElzEI5Q5mJV90qGeP1Vk1nlT6QzGQswVEnNyKgtvfJLxRAe8c_NrWdeV98T4EGmkNMT2BDh8HAIgUB4WzRfRvdfUQzHDbfPTT8Xyo_gSqHay/s740/andersen-masal.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="740" data-original-width="500" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhasEsJ2yzLJGhiejqwhNhCOScLH4_NLm21ElzEI5Q5mJV90qGeP1Vk1nlT6QzGQswVEnNyKgtvfJLxRAe8c_NrWdeV98T4EGmkNMT2BDh8HAIgUB4WzRfRvdfUQzHDbfPTT8Xyo_gSqHay/s320/andersen-masal.jpg" /></a></div><span><br />
"Sana ne oluyor böyle?" dedi tavuk. Hiçbir şey yaptığın yok da ondan
böyle saçma, böyle delice isteklere kapılıyorsun. Yumurtla, ya da
mırmırla, sıkıntın geçer o zaman!" <br /><br />"Ama su üstünde yüzmek çok güzeldir", dedi <span class="il">ördek</span> yavrusu. "Başımızın üzerinden sular sıçratmak, dibe kadar dalmak da çok güzeldir!" <br />
<br />"Beğeniye bak!" dedi tavuk. "Delisin sen. Ben kediden daha akıllı
hayvan tanımıyorum, ona sor bakalım, su üzerinde yüzmeyi, ya da diplere
dalmayı seviyor mu? Hadi, ben kendimi karıştırmayayım ya, hanımımızdan,
kocamış kadından daha akıllı kimse bulunmaz bu dünyada, istersen bir de
ona sor. <br />
<br />Yüzmek, ya da başının üstünden sular sıçratmak ister mi acaba?" <br /><br />"Siz beni anlamıyorsunuz", dedi yavru <span class="il">ördek</span>. <br /><br />"O ne biçim sözmüş öyle? Biz de anlamazsak kim anlar seni? <br /><br />Hadi
biraz alçakgönüllü davranayım, kendimi karıştırmayayım, ama kediyle
kocamış kadından daha akıllı olduğunu da ileri sürecek değilsin ya!
Delilik etme, yavrum, bırak bu delilikleri de sana yaptığı iyilikler
için ulu Tanrı'ya şükret. Sıcacık bir eve kapılandın, bilgini artıracak
bir topluluk buldun. Ama ahmağın birisin, seninle arkadaşlık etmek hoş
bir şey değil. Ben senin iyiliğini istiyorum, inan bana, tatsız şeyler
söylüyorum, ama gerçek dostlar da böyle sözlerden anlaşılır, dost acı
söyler, bilirsin; yumurtlamaya, mırmırlamasını, kıvılcım sıçratmasını
öğrenmeye çalış, yapacağın en iyi şey budur." <br />
<br />Küçük <span class="il">ördek</span> içini çekti: <br /><br />"Anlaşılan ben uçsuz bucaksız dünyaya gideceğim", dedi. <br /><br />"İyi ya, öyle yap", dedi tavuk. <br /><br />Yavru <span class="il">ördek</span> yola çıktı böylece; sular üzerinde yüzdü, diplere daldı, ama çirkinliği yüzünden bütün hayvanlar onu küçümsüyordu. <br />
<br />Sonra güz gelip çattı. Ormanda yapraklar sarardı, bozardı. Yel de
tuttu kopardı bu yaprakları. Kuru yapraklar dört bir yanda dansetti.
Havalar soğudu; bulutlar, dolularla, karlarla yüklenip ağırlaştı. Karga,
çitin üzerinde, "vay! vay!" diye bağırmaya başladı, öylesine üşüyordu
zavallı, donmak işten bile değildi, zavallı ördeğin durumu çok
acıklıydı.</span><br /><p></p><p><span> </span></p><p><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxTgAbt4O2pgJXk7oRqcTgiOXHRRt89qykG182DltFFK5yFAbnARJt68PezEYjtcM7d8T3RytbRW8jTpssKsOFPWC1_cE5yR8L9JdlCzZpikCjkFzwdXPzrG23Rz89oRr2vNq2PE7YHhzy/s900/andersen-masallarib2ae739bfcd39fe0e749da385f14b12f.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="900" data-original-width="592" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxTgAbt4O2pgJXk7oRqcTgiOXHRRt89qykG182DltFFK5yFAbnARJt68PezEYjtcM7d8T3RytbRW8jTpssKsOFPWC1_cE5yR8L9JdlCzZpikCjkFzwdXPzrG23Rz89oRr2vNq2PE7YHhzy/s320/andersen-masallarib2ae739bfcd39fe0e749da385f14b12f.jpg" /></a><span> </span><span>Bir akşam, güneş batarken, bir güzel, bir büyük kuş sürüsü geldi. <br /></span><br /><span>Çalılıklardan çıkıyorlardı, tepeden tırnağa ak, tepeden tırnağa pırıl pırıldılar, yavru <span class="il">ördek</span>
böylesine güzel kuşlar görmemişti hiç. Ne kadar hoştular! kolayca
bükülüveren, uzun uzun boyunları vardı. Duyulmadık bir çığlık
kopardılar, büyük güzel kanatları açıldı, göğe yükseldiler, denizlerin
ötesine, sıcak ülkelere gidiyorlardı; yükseklerden, çok ama çok
yükseklerden uçuyorlardı. <br />
<br />Küçük, <span class="il">çirkin</span> <span class="il">ördek</span>,
çok tuhaf bir duygu duydu, bir çark gibi dönmeye başladı suyun içinde,
başını havaya, bu kuşlara doğru uzattı, öyle güçlü, öyle tuhaf bir
çığlık kopardı ki, kendisi de korktu. Tanrım! bu canım kuşları, bu mutlu
kuşları hiçbir zaman unutmayacaktı. <br />
<br />Kuşlar görünmez olunca, <span class="il">çirkin</span> <span class="il">ördek</span>
dibe kadar daldı, yeniden yüzeye geldiği zaman kendinden geçmiş
gibiydi. Bu kuşların adını bilmiyordu, nereye gittiklerini de
bilmiyordu, ama çok seviyordu onları, hiç kimseyi böylesine sevmemişti.
Kıskançlık da duymuyordu, böyle eşsiz bir güzelliğe, inceliğin böylesine
erişmeyi nasıl geçirebilirdi usundan. <span class="il">Ördekler</span> aralarında kalmasına izin verseler, bütün dilekleri gerçekleşmiş olurdu, başka bir dileği yoktu zavallı hayvanın! <br />
<br />Kış alabildiğine soğuk geçti; yavru <span class="il">ördek</span>
büsbütün donmamak için durmadan yüzmek zorunda kaldı; içinde yüzdüğü
çevre günden güne daralıyordu; bir kabuk oluşuyor, çatırdıyordu; yavru <span class="il">ördek</span>
hiç durmadan ayaklarını oynatmak zorundaydı, yoksa suyun üstü
kapanacaktı. En sonunda bitkin düştü, kımıldayamadı, buzların içinde
donup kaldı. <br />
<br />Sabah erkenden bir köylü geldi, <span class="il">çirkin</span> <span class="il">ördeği</span> gördü, postalıyla buzları kırdı, evine götürüp karısına verdi <span class="il">çirkin</span> <span class="il">ördeği</span>. <span class="il">Çirkin</span> <span class="il">ördek</span> burada yeniden canlandı. <br /><br />Çocuklar
onunla oynamak istediler, ama o kötülük edecekler sandı, ürküp kaçtı,
dosdoğru süt çanağına vardı, sütler odaya saçıldı, kadın bağırdı, el
çırptı, <span class="il">ördek</span> yayığa uçtu, yayıkta tereyağı
vardı, onu da döktü, sonra un fıçısına sıçradı, un fıçısından çıkarken
durumunu bir görmeliydi! Kadın hep bağırıyordu; maşayla dövmek istiyordu
zavallıyı, çocuklar koşuyor, <span class="il">ördeği</span> yakalayacağım derken her şeyi deviriyorlardı, gülmeler, çığlıklar gırla gidiyordu! <br />
<br />Bereket versin, kapı açıktı, yavru <span class="il">ördek</span> dışarıya fırlayıp kaçtı; yeni yağmış karlarla örtülü çalılıkların içinde saklandı, donmuş gibi kalakaldı orada. <br /><br />Zorlu
kış gününde neler çektiğini anlatmaya yürek mi dayanır? Hiç
anlatmayalım daha iyi... Güneş yeniden ısınıp parlamaya başladığı zaman,
<span class="il">çirkin</span> <span class="il">ördek</span> bir bataklıktaydı. Tarla kuşları şarkı söylüyorlardı. Çok güzel bir ilkbahardı.</span></p><p><span> </span></p><p><span> </span><span>Yavru <span class="il">ördek</span> kanatlarını açtı birdenbire, kanatları eskisinden daha çok hışırdadılar, alıp götürdüler yavru <span class="il">ördeği</span>; <span class="il">ördek</span>
hemen bir bahçede buldu kendini. Elma ağaçları çiçekteydi, leylaklar
çok güzel kokular saçıyor, uzun, yeşil kollarını kıvrıntılı hendeklere
doğru sarkıtıyorlardı. <br />
<br />Tanrım, ne kadar güzeldi burası, ilkbaharın tatlılığı ne kadar
güzelleştirmişti burayı! Tam önünde üç kuğu ilerliyordu, az önce sık
dallar arasından dışarı çıkmışlardı. Kanat çırpıyor, ağır ağır uçar gibi
yüzüyorlardı. <span class="il">Çirkin</span> <span class="il">ördek</span> bu çok güzel hayvanları tanıdı, tuhaf bir keder sardı içini. <br />
<br /></span><span><span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPFLji4guGygnvO7ZIV5wCY82IRdfwHRIfbXsnjVRtSbjTx8IBx0it_pxYIy6XWWV0q_BD7Nk9kM3c_f-BLiwP-r7yXAwFXoSk7iLBSLMUl3ZU57mi-lJUeztfauQNTn4h_ym1D0pqp3MR/s600/0000000408431-1.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="462" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPFLji4guGygnvO7ZIV5wCY82IRdfwHRIfbXsnjVRtSbjTx8IBx0it_pxYIy6XWWV0q_BD7Nk9kM3c_f-BLiwP-r7yXAwFXoSk7iLBSLMUl3ZU57mi-lJUeztfauQNTn4h_ym1D0pqp3MR/s320/0000000408431-1.jpg" /></a></span>"Size doğru uçacağım, soylu kuşlar, siz de, bu çirkinliğimle
yanınıza yaklaşmayı göze aldığım için, beni öldüreceksiniz! Ama zararı
yok; ördeklere ısırılmaktan, tavuklara dövülmektense, kümesteki kirli
kazın ayağıyla itilmektense, sizin elinizden ölmek daha iyi!" dedi
içinden. Suya uçtu, eşsiz kuğulara doğru yüzdü. Kuğular onu gördüler,
kanat çırpa çırpa yanına koştular. <br />
<br />"İsterseniz beni öldürün!" dedi zavallı hayvancık, ölümünü
bekleyerek suya doğru eğdi başını. Ama duru suda bir de ne görsün! Duru
suda kendi imgesini gördü, ama o kül rengi, beceriksiz, ç<span class="il">irkin,</span> iğrenç kuşun imgesi değildi bu imge. Kuşkuya yer yoktu, kendisi de kuğuydu. <br />
<br />Kuğu yumurtasından çıktıktan sonra, <span class="il">ördekler</span> arasında doğmanın ne önemi vardı! <br /><br />Geçirdiği
acıların büyüsüyle büyülenmiş gibiydi; mutluluğun, kendisini karşılayan
görkemliliğin değerini daha iyi biliyordu. Büyük kuğular çevresinde
yüzüyor, gagalarıyla okşuyorlardı onu. <br />
<br /><br />Küçük çocuklar bahçeye geldiler, ekmek attılar, taneler attılar
suya, en küçükleri: "Yeni bir kuğu mu gelmiş?" diye haykırdı. Öteki
çocuklar çok sevindiler: "Evet, yeni bir kuğu var!" dediler. El
çırptılar, halka olup dansettiler, koştular, ana babalarını çağırdılar,
güzel yemler atıldı suya. <br />
<br />"Kuğuların en güzeli yeni gelen!" dedi herkes. "Öyle genç ki, öyle güzel ki!" <br /><br />Yaşlı kuğular genç kuğuyu selamladı. <br /><br />Genç
kuğu şaşırıp kalmıştı, başını kanadının altına sakladı. Çok mutluydu
ama hiç de kibirli değildi, iyi yürekliler kibirli olmazdı ki! Kaç kez
alaya alındığını, koyulduğunu düşünüyordu, şimdi de güzel kuğuların en
güzeli olduğunu söylüyorlardı! Leylaklar dallarını suya, onun üzerine
kadar eğiyorlardı, güneş parlıyor, ısıtıyordu. Tüyleri kabardı o zaman,
yüreği mutlulukla çarptı, incecik boynu doğruldu: <br />
<br />"Ufak, <span class="il">çirkin</span> bir ördekken, böyle bir mutluluğu usumdan bile geçirmemiştim!" diye haykırdı.</span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p><p><span> </span></p>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-44711612984392303152020-12-06T22:21:00.004+03:002020-12-07T10:55:32.671+03:00YANNIS RITSOS<div><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p></p><p style="text-align: center;"><br /><span style="font-weight: bold;"><span class="il">YANNIS</span> <span class="il">RITSOS</span>'LA İKİ GÜN DAHA </span></p><p style="margin-left: 40px; text-align: center;"><span style="font-weight: bold;">Özdemir İnce </span></p><p style="margin-left: 40px; text-align: left;"><br /></p><p style="text-align: center;"><br /><br /></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_4lb8MKZAM38fZ4FGCtLN2UYoGbiMk495JrgufXwm9rcLxxZydyN8mftlxY8np8reuKVFBrmQZ95MOuif0LTnrhcNxHMiC3xKb_nnUFD2kmYCaoKuc1aagIitMxWgBdJb3Ia4QSkUynnS/s350/ritsos-1.webp" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="350" data-original-width="303" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_4lb8MKZAM38fZ4FGCtLN2UYoGbiMk495JrgufXwm9rcLxxZydyN8mftlxY8np8reuKVFBrmQZ95MOuif0LTnrhcNxHMiC3xKb_nnUFD2kmYCaoKuc1aagIitMxWgBdJb3Ia4QSkUynnS/s320/ritsos-1.webp" /></a></div></div><p><span style="font-size: small;"><span>1965 ya da 1966 yıllarından birindeydi, Kemal Özer'den bir mektup
aldım. Paris'teydim. Attila Tokatlı ona bir Yunan ozanından söz etmiş,
adı <span class="il">Yannis</span> <span class="il">Ritsos</span>'muş.
Bu ozanın, Aragon'un yönettiği 'Lettres Françaises' dergisinde birkaç
yıl önce uzun bir şiiri yayınlanmış. Şiirin yayınlandığı sayıyı bulup
kendisine göndermemi, şiiri çevirtip 'Şiir Sanatı' dergisinde
yayınlayacağını yazıyordu. <br />
<br />Bir Fransız arkadaşımla birlikte derginin yönetim yerine gittik.
Eski sayı ciltlerini taradık, sözü edilen şiiri bulduk. Ama görevliler o
sayıdan ellerinde iki nüsha kaldığını, bu nedenle dergiyi
veremeyeceklerini söylüyorlardı. O sıralarda fotokopi işleri bu denli
yaygın mıydı? Ansımıyorum. Bu nedenle dergiyi almak için direttik.
Sonunda, 'Verilmesine ancak Monsieur Aragon karar verebilir' dediler.
Şanslı bir günümmüş anlaşılan, Aragon'un yanında kimse yokmuş, beni
kabul etti. Aragon'un odasına girerken heyecandan dizlerim titriyordu.
Aragon, bana: <br />
<br />'Bu sayıyı neden bu kadar ısrarla istiyorsunuz delikanlı?' diye sordu. <br /><br />'İçinde bir şiir var,' dedim, 'bizim dile çevirip bir dergide yayınlayacağız.’ <br /><br />'Hangi şiiri, hangi dilde?' <br />
<br />'<span class="il">Yannis</span> <span class="il">Ritsos</span>'un şiirini, Türkiye'de.' <br /><br />Aragon'un yüzündeki şaşkın mutluluğu anlatamam. Aragon, beni içeri getiren kişiye: <br /><br />'O dergiyi bu delikanlıya verin,' dedi, 'en iyi böyle bir işe yarayabilir.' <br />
<br />Yolda şiiri okudum. Şimdiye kadar okuduğum şiirlere benzemiyordu,
eski gibiydi ama yepyeniydi, bir şey söylemek istemiyormuş gibiydi, ama
çok şey söylüyordu. Dergiyi Kemal'e istemeye istemeye gönderdim. Şiirin
çevrilip çevrilmediğini bilmiyorum, ama hiçbir yerde yayınlanmadı. <br />
<br /><span class="il">Ritsos</span>'un başka şiirlerini okuyabilmek için
1969 yılına kadar bekledim. Ama onun şiir evrenine ancak 'Taşlar,
yinelemeler, parmaklıklarla girebildim. Böylece, 1971'den itibaren, onun
şiirlerini çevirmeyi yaşamımın önemli görevlerinden biri olarak kabul
ettim. <br />
<br />Hele yaptığım çevirileri yunanca asıllarıyla karşılaştırıp düzeltmek
için benden vaktini esirgemeyen Ioanna Kuçuradi'yi tanıdıktan sonra bu
kararım kesin bir süreklilik kazandı. <span class="il">Ritsos</span>'un
şiirini, yaşamını, onurlu, yenilmez ve örnek varlığını okurlara ve
özellikle benden genç meslektaşlarıma tanıtmak, örnek olarak sunmak
başlıca çalışma amaçlarımdan biri durumuna geldi. <br />
<br /><span class="il">Ritsos</span>'la Taşlar, Yinelemeler,
Parmaklıklar'ın Türkiye'de yayınlanması sırasında mektuplaşmaya
başladık. Yazdığı ilk mektubunun tarihi 17 .2.1978. O yılın ağustos
ayında Karlova: (Sisam adası) ziyaretine gittim. 79 ve 80 yıllarında
ikişer kez Atina'da buluştuk. </span></span></p><p><span><span></span></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFcjbN0gQJNmOhamv0c8C12KNjRnj5hYpK5mlEl14q0KL9IaA4HJGTi1ukO3vZKbZ5jZwSncRGm_XgO9kFdUqTstnSgMMc5FSkBxjJNOduUKzQ_-WHE1uLqC9fh9OruSZU1h4WzatpBFKG/s780/1+WF1-09FNn8tUvDp_-Jz26g.jpeg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a></div><span><span>
<br />12 ekim 1980 günü, Atina'daki evinden ayrılırken: <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhihzdi4Xk79VM-WzF1zX-jwKEtnFfYQDmJ1rxADfa0A0Xf93vnY2J86-Dc8V9j3KSv8JrP62xCtElObCJwGx6vfSIxLRRp9sA9ta5GlZWP6MOm7JSDo_HD3gPFuwtjLmzYYv6pcWCXoHgM/s780/1+WF1-09FNn8tUvDp_-Jz26g.jpeg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="520" data-original-width="780" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhihzdi4Xk79VM-WzF1zX-jwKEtnFfYQDmJ1rxADfa0A0Xf93vnY2J86-Dc8V9j3KSv8JrP62xCtElObCJwGx6vfSIxLRRp9sA9ta5GlZWP6MOm7JSDo_HD3gPFuwtjLmzYYv6pcWCXoHgM/s320/1+WF1-09FNn8tUvDp_-Jz26g.jpeg" width="320" /></a></div><br />'Yazın gelecek misin?'' diye sormuştu. <br /><br />'Evet, Ülker ve Tan'la birlikte Karlovassi'ye', demiştim.</span></span><p></p><p><span><span><span>Sonra, nisan ayı içinde bir gün (1981) İlhan Berk'in Istanbul'daki
evinde, da içkinin verdiği cesaretle, gece yarısından sonra saat ikide
(0 saatte genellikle çalışır) Atina'ya telefon ettiğimde de aynı şeyi
konuşmuştuk. Benim için, kaç yıldır tatil yapmak, dişimden tırnağı
arttırıp, Atina ya da Karlovassi'ye gitmekti. Onunla bir kaç cümle
konuşma kaç saat yanında bulunmak, düşüncelerini dinlemek benim için
vazgeçilmez bir gereksinim olmuştu. Bunun benim için sakıncaları da
vardı: böylesine böylesine ozanla dostluk etmek, şiirlerini çevirmek
beni onun uydusu durumuna getirebilirdi. Bunu önlemek için büyük çaba
harcadığımı itiraf etmeliyim. Bu kuşkumu kendisine açtığım bir gün: <br />
<br />'Dünyada ozanlar vardır, ozan aileleri vardır. Biz seninle aynı
aileden olabiliriz. Başka aileler de vardır. Tedirgin olmana gerek yok,
bildiğim kadarıyla senin şiirin kendi şiirin. Ama bu aynı aileden
olmamızı engellemez,' demişti. <br />
<br />Bu yaz da Ülker'le birlikte gene yollara düştük, ilkin Komotini'den
telefon ettim, çalışıyordu; Atina'dan telefon ettim, gene çalışıyordu.
28.8.1981 akşamı Hydra adasından telefon edince: <br /><br />''Planladığım çalışmalarımı bitirdim.Şimdi seninle Ülker'i bekliyorum, 4 ve 8 eylül tarihleri arasında'' demişti. <br />
</span></span></span></p><a name='more'></a><span><span><span>
<br />''İkarus'' adlı gemiyle Karlovassi'ye gelince, hemen otelden telefon ettim. Evde konukları vardı. </span></span></span><p></p><p><span><span><span> ''Yarın akşam yemeğe gelin,'' dedi. <br /><br />''Olur,'' dedim. <br />
<br />''Oğlundan bir mektup var sana . Amerika'da göndermiş. Bana da yazmış.'' <br /><br />''İ</span></span></span><span><span><span><span><span><span>yi'' dedim, ''yarın akşam gelince alırım.'' <br /><br />''Hayır,''
dedi, ''yarın akşam birlikte yemek yiyeceğiz ama siz sabah onda gelin.
Konuşuruz, kahve içeriz. Ayrıca bir program yaptım : daha sonra bir
seramik ustasının atölyesine gideceğiz. Oradan Potami'ye yüzmeye
gideriz, öğle yemeğini de orada yeriz.'' </span></span></span><br />
<br />Ertesi gün otelden saat dokuzda Çıktık. <span class="il">Ritsos</span>'un
epeyce uzak olan evine yaya gidecektik. Karlovassi epeyce değişmişti.
Ama her zamanki gibi yeşildi. Özellikle begonya yaprakları, sırık
fasulyeleri devsel boyutluydu. Yolda yürürken daha önceki
görüşmelerimizde söylediklerini ansımaya çalışıyor, konuşmamızı kendi
kafamda planlamak istiyordum. Neler söylemişti daha önceleri? <br />
<br />''Bir şiir için ifade ettiği anlama göre bir karar veremeyiz. Önemli
olan onun ilkin şiir olmasıdır. Bir metin şiirse bir şey ifade eder;
metnin içinde metnin içinde doğru ve haklı düşüncelerin yer alması onun
şiir sayılmasına yetmez. <br />
<br />Durmadan, hiç durmadan çalışmamız gerek, biz ancak çalışarak
kendimizi keşfedebiliriz, kendimizi keşfettikçe de evreni keşfederiz. <br /><br />Bir
şiir için dize yapısı çok önemlidir. Bir sözcüğün yeri rasgele
değiştirilemez. Çeviride de buna dikkat etmek gerekir. Hele benim
şiirlerimde. <br />
<br />Bir ozan sadece yapmayı düşündüğünü yaparsa başarıya ulaşmış sayılmaz, yapmayı düşündüğünü aşmalıdır. <br /><br />Şiirden
para kazanmayı hiç düşünmedim. Bana hep utanılması gereken bir şey gibi
gelirdi. İnsan tanrıya dua ediyor diye ödüllendirilmek isteyebilir mi?
Ama 49 yaşımdan bu yana şiirlerimin geliriyle yaşıyorum. <br />
<br />Bana çok yazdığımı söylüyorlar. Ama Homeros'un kaç dize yazdığını,
Aiskhylos'un, Sofokles'in kaç oyun yazdığını düşünmüyorlar. Çalışmak bir Yunanın karakteridir, tembel bir Yunan olamaz. </span></span></span></p><p><span><span><span><span><span>Kadınların şiirsel içgüdüleri erkeklerden daha güçlüdür. <br />
<br />Nazım gösterişi sevmezdi, alçakgönüllüydü. Somutlaşmış bir iyilikti. <br /><br />En çok Dostoyevski'yi severim, ondan sonra Proust, Joyce ve Faulkner gelir. <br /><br />Fransız dili kemikleşmiştir. Benim şiirime genç Türk dili daha uygundur. <br />
<br />Denizin içini değil, yüzeyini severim. Doğal bir durum. Su insanın doğası değildir. İnsanın doğası topraktır.</span></span></span> </span></span></p><p>Y<span>unan mitolojisinde çağdaş öğeler vardır. Zaten bütün evrensel
mitolojilerde bu özellik vardır. Böyle durumlarda, şiirde, tarihsel
transposition'lar yapılabilir. Bu, şiirin okurla sıcak ilişkiler
kurmasını sağlar. Evrensel mitoloji şiiri, sanat yapıtını ne kadar
açarsa, yerel mitoloji de yapıtı o oranda kapatır, bilmeceleştirir. Ama
evrensel Yunan mitolojisinden yaralanmak sadece bizim tekelimizde
değildir, bildiğiniz gibi, yüzyıllardır Batı'ya esin kaynağı olmuştur.
Yunan-Roma-Hıristiyan kültüründen gelmeyen uluslar için durum biraz
zordur, ama Yunan kültürünün en evrensel değerleriyle Anadolu kültürü
arasında bazı ilişkiler bulmanız zor olmasa gerek." <br />
<br /><span class="il">Ritsos</span>'un küçük bir bahçe içindeki bal
peteği biçimli küçük evine gelince, bahçe kapısıyla dış kapının açık
olduğunu gördük. Pencereden masanın başında çalıştığı görülüyordu. <br /><br />"Büyük bir incelik." dedi Ülker, kapıların böyle açık bırakılması. İlk geldiğimizde de böyleydi. Bütün ışıklar yakılmıştı. <br />
<br /><span class="il">Ritsos</span>, bu arada bizi gördü ve kapıya çıktı.
Çalışma odasına girdik. Masasının üzerindeki bütün defterler kapalıydı.
Dediği gizi çalışmasını bitirmişti. Şimdi deniz kıyısından topladığı
taşlara resim yapıyordu. Taşları gösterip: <br />
<br />"Size on iki taş vereceğim," dedi. Ve hemen seçmeye başladı.
"Seramik atölyesine gidince de kendi yaptığım bir tabağı vereceğim." </span></p><p> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiK2-oA2usa5Gf_rzHGKTXRxaHEbkmMZp5rhvPKIDzVo47PqYon9do-r3dhmY8CRTxdSfIePwqGsYB3TnXQwF9Ea9oqnhmz9j1TmXB9rojY3DO73jX4MbWkGSIcwT2z9k5QsSmQe0yZdAJj/s512/unnamed.png" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="512" data-original-width="341" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiK2-oA2usa5Gf_rzHGKTXRxaHEbkmMZp5rhvPKIDzVo47PqYon9do-r3dhmY8CRTxdSfIePwqGsYB3TnXQwF9Ea9oqnhmz9j1TmXB9rojY3DO73jX4MbWkGSIcwT2z9k5QsSmQe0yZdAJj/s320/unnamed.png" /></a><span>Huyunu artık öğrenmiştim. Havadan sudan pek konuşmazdı, Ne konuşmamız, ne yapmamız gerekiyorsa, söze hemen oradan başlardı. <span class="il">Ritsos</span>,
Ülker'e taşları verirken odaya göz attım. Büyük bir değişiklik gözüme
çarpmadı: orta büyüklükte, alçakgönüllü bir oda; bir çalışma masası,
masanın üzerinde özenle üst üste dizilmiş kitaplar, defterler, mürekkep
şişeleri, kalemler, sol tarafında yüze yakın taş, bir vantilatör, birkaç
ilaç kutusu, mavi renkli bir petrol lambası; uzunca bir sedir, küçük
bir kitaplığın gözlerinde gene taşlar, birkaç çiçek saksısı bir salıncak
iskemle,ortada küçük bir masa, Üzerinde nefis bir dantela, çiçekler ,
her vazonun, her tabağın altında gene danteller, bir dolap ve ayaklı bir
askı. Ve duvarlarda resimler, küçük bir galeriyi dolduracak kadar ve
birkaç büst ve küçük heykel. Atina'daki evi de böyledir. Küçük, sade,
sıcak ve müze. Düzenli ve tertemiz. <br />
<br />''Bak,'' dedi, "benim erotik şiirlerin Fransızca ve İngilizce
çevirileri. incelemem için gönderdi çevirmenler .Yakında Fransa,
İngiltere, Amerika ve Almanya'da yayınlanacaklar kitap halinde.'' <br />
<br />Son yıllarda kitapları artık Yunanistan'da yayınlanmadan yabancı
ülkelerde yayınlanıyordu. Fransızca metni bana, İngilizce'yi Ülker'e
verdi. Fransızca ve İngilizce'yi çevirileri denetleyecek kadar iyi
biliyor. Bu iki dili de Yunan aksanıyla konuşuyor, ama fransızlarda bile
görülmeyen ölçüde zengin bir sözcük dağarcığı var. İngilizce'yi de aynı
düzeyde biliyor, ama zorda kalmadıkça konuşmak istemiyor. Yazmanın ilk
sayfasını çevirdim: <br />
</span></p><br /><p><br /> <span><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;">EROTICA <br /><br />Kırmızı majör küçük süit <br />Gövdenin çıplaklığı <br />Etin sözü </span></span></span></span></p><p><span><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;"> </span></span><br /></span><br />Bildiğim <span class="il">Ritsos</span>
şiiri biçiminden epeyce değişik üç kitaptan oluşan kocaman bir kitap.
Baktım, gözlerinin içi gülüyor, beni şaşırttığı için hoşnut, kendisinden
böyle bir kitap beklemediğimden kesinlikle emin: <br />
<br />"Artık kocadım, böyle şiirler yazıyorum,'' diyerek gülümsüyor <br /><br />''Kim kocamış?'' diye söze karışıyor Ülker. <br /><br />"Ben,''
diyor. ''Ama insan, dünya, evren bir bütündür. Bu bütün içinde ozanın
şiirine girmeyecek hiçbir şey yoktur. Cinsellik de insanın ayrılmaz bir
parçasıdır, öyleyse ozanın ve şiirin de ayrılmaz bir parçasıdır. Ancak
insan gövdesi öylesine derinlikleri , öylesine yücelikleri olan bir
evrendir ki insan ancak yaşlanarak keşfedebilir bunları. Derinin
gözeneklerini, tek bir kumral kılı, hasta bir yüreği. Çünkü insan, o
zaman, sadece güncel gözüyle değil, bütün geçmiş birikimin gözüyle,
binlerce gözle görebilir .'' <br />
<br />O bunları söylerken ülkemdeki konu yasaklamalarını (yönetiminkileri
değil; ozanların, yazarların, eleştiricilerin karşılıklı
yasaklamalarını) düşünüyorum. Bunları 72 yaşında, yıllarca toplama
kamplarında yaşamış, akıl almaz işkencelerden geçmiş, bir özgürlük ve
demokrasi simgesine dönüşmüş ozan söylüyordu. Ama ülkemizde, belli
konuları, belli bir tavırla ele almayan ozanlar, yazarlar küçümseniyor,
aşağılanıyor ve suçlanıyordu. Hele hele reçetelere uygun şiir yazdırmaya
kalkışanlar bile vardı.</span></p><p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiL0pd2HwVdyx5ZLdm8g8bmD111XGOuSKcYb42arYfwANTQR4mGk9-SG_uvj5ofxwFkGrMYDPaPL1AClJhi214NgJgUc-W7tHj5yS_zKviGsZKpqJnxGg9xWwosXsUW2OaktAFQLF7H78wz/s1068/yannis-ritsos.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="608" data-original-width="1068" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiL0pd2HwVdyx5ZLdm8g8bmD111XGOuSKcYb42arYfwANTQR4mGk9-SG_uvj5ofxwFkGrMYDPaPL1AClJhi214NgJgUc-W7tHj5yS_zKviGsZKpqJnxGg9xWwosXsUW2OaktAFQLF7H78wz/s320/yannis-ritsos.jpg" width="320" /></a></div><span>Ben bunları düşünürken, <span class="il">Ritsos</span> üç yeni
defter çıkardı. Ciltli. ikisi büyük, biri küçük. Bir hattat ustalığıyla,
kırmızı ve siyah mürekkeple yazılmış. Birinin adı "Buluşma yeri'',
ötekilerin adları Türkçe'ye ancak yaklaşık çevrilebiliyor. Bu yazın
ürünü. <br />
<br />"Çok pahalı, bir yığın para verdim." diyor <span class="il">Ritsos</span>
defterlerini göstererek. "Kağıt, kalem ve defter tutkumdur benim. En
güzellerine yazmak isterim. Bu konuda İtalyanların üstüne yok. Bir de
Sovyetler Birliği var, kitaplarının baskısı pek iyi değildir, ama
defterleri eşsizdir. Şu küçük defterin kağıdı elle yapılmıştır." <br />
<br />Ben mi açtım, Ülker mi, yoksa kendisi mi? <br /><br />"Ecevit şiir yazıyormuş, ozanmış, öyle mi?" diye soruyor. <br /><br />"Evet." diyorum. <br /><br />"Ama bir ozan Kıbrıs için nasıl emir verebilir?" <br />
<br /></span><span>"Devlet adamı, ozan çelişkisi bu," diyorum. "Tam bir trajik durum.
Ozan emir vermedi, devlet adamı verdi. Müdahale kararının başta Kıbrıs
olmak üzere Türkiye ve Yunanistan'a yaralı olacağına inandığı için
vermiştir bu kararı. Yunan kültürüne büyük hayranlığı, Yunan halkına
büyük sevgisi vardır. Ama böyle bir kara almak zorunda kaldı. Klâsik
trajedilerde görülen bir durum. Ayrıca sizin şiirinize büyük bir sevgisi
vardır. İngilizce bir kitabınızı verdim kendisine geçen kış, sizi,
sağlığınızı, çalışmalarınızı sordu bana." </span><p></p><p><span><br />
<br /></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuGVJ4nRuhN8hC8GmY9vHWk8YmA6HqmhqN-PuSJShjyJa6tcrbAtHweslhWv232vtVysznSKanqy_QvdEQB96BL2ioJCa2MBSuokY0IFMFcN0RMyz8mUv1aiMmDubh0vwT2uFB221UpmJp/s799/%25CE%25A1%25CE%25AF%25CF%2584%25CF%2583%25CE%25BF%25CF%2582-2%25CE%25B1-1024x596-1024x585.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="556" data-original-width="799" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuGVJ4nRuhN8hC8GmY9vHWk8YmA6HqmhqN-PuSJShjyJa6tcrbAtHweslhWv232vtVysznSKanqy_QvdEQB96BL2ioJCa2MBSuokY0IFMFcN0RMyz8mUv1aiMmDubh0vwT2uFB221UpmJp/s320/%25CE%25A1%25CE%25AF%25CF%2584%25CF%2583%25CE%25BF%25CF%2582-2%25CE%25B1-1024x596-1024x585.jpg" width="320" /></a></div><br />"Evet, bir Yunan gazeteci de söyledi bana, beni okuduğunu." <br /><br />"Hocam
Türkiye biraz Yunanistan'dır, Yunanistan'da biraz Türkiye. Öyle değil
mi? Ben kendimi hep ülkemdeymişim gibi hissediyorum burada. Türk
olduğumuzu öğrenen halk bize ailedenmişiz gibi davranıyor." <br />
<br />"Doğru, Yunan ve Türk halkları birbirinden ayrılamaz. Yunan halkı
son yıllarda Türk halkı için çok üzülmüştür. Bakma sen politikacılara." <br /><br />"Son yıllarda benzersiz acılar yaşadık. Binlerce gencimiz öldü, şimdi binlercesi hapishanede. Olanlar olmayabilirdi." <br />
<br />"Bireysel terör insanlık suçudur. Bir toplumcu, bir ilerici kendi
halkını asla öldürmez. Bu tür davranışlar uluslararası emperyalizmin.
kapitalizmin işine yara." <br /><br />"Biz de Yunanistan için acı çekmiştik bir zamanlar." <br />
<br />"Bundan doğal ne olabilir? İki halk gerçek dosttur, kardeştir, tabanda sağlam bir sevgi vardır." <br />Birden, Ekim 1980'i düşünüyorum. Atina'daki evde genç İran'lı bir ozan vardı. <br /><br />"Yunan ve Türk halkları bunca düşmanken siz nasıl rahat.a <span class="il">Ritsos</span>'un çevirilerini yayınlayabiliyorsunuz?" diye sormuştu bana. <br />
Ben yanıtlamadan <span class="il">Ritsos</span> yapıştırmıştı: <br /><br />"Düşmanlık sözü saçma, iki halk dosttur." <br /><br />Ben bunları düşünürken avluda tavuklar gıdaklamaya başladı. Müthiş bir şamata. <span class="il">Ritsos</span>'a
baktım, sinirleniyor mu? Hayır umurunda bile değil. Derken ayağa
kalktı.Ben, tavuklara "kişt" diyeceğini sandım, oysa o önce bahçeye
bakıp sonra pencere panjurunu kapattı. <br />
<br />"Bayan Falitsa neredeyse gelir." dedi. <br /><br />"Bu evde mi gözaltında yaşadınız?" diye sordu Ülker. <br /><br />"Evet
bu evde. Ama toplama kampları bir bakıma daha iyiydi. Orada
konuşabiliyordum, tanıdıklarım, dostlarım vardı. Buradaysa evi polisler
sarmıştı. Evde radyo, televizyon, telefon yoktu, gazete ve mektup falan
yasaktı. Günde üç kez yürüyüşe çıkıyordum, polislerle birlikte. Halkın
bana selam vermesi, benimle konuşması yasaktı. Denize gittiğim zaman iki
yanımda yüzer metrelik boşluklar oluşuyordu. Karım ve kızımın dışında
konuşacak kimse yoktu. Her şeyi göze alıp benimle konuşmaya gelen bir
köylünün sağlam yerini bırakmadı polisler."<p></p><p><span><br /> </span><span>Birden Bayan Falitsa'nın bizi seramik atölyesinden, saat ikide
alacağını anımsadık. Bayan Falitsa'yı anlatmanın şimdi tam sırası: tıp
doktoru Bayan Falitsa, patoloji, çocuk ve iç hastalıkları uzmanı.
Sabahın sekizinden akşamın onuna kadar hasta kabul ediyor, hastalarını
dolaşıyor.. Evden de o sorumlu: yemek pişiren o, ustanın sağlığına
dikkat eden o, ustayla birlikte gidip onu Atina'daki eve yerleştiren o,
üç ayda bir Atina'ya gidip evi düzenleyen o, bize kahve ve reçel sunan
o, bizi arabayla plaja götüren o, gece ondan sonra yemek hazırlayan o.
Hep o. Nasıl dayanabiliyor böylesine yoğun ve zorlu yaşama? <span class="il">Ritsos</span>'la 1945 yılında tanışmışlar, Bayan Falitsa tıp öğrenicisiyken. <span class="il">Ritsos</span> toplama kampından dönünce 1954 yılında evlenmişler. <span class="il">Ritsos</span>
bu dönemle ilgili olarak "duygusal bağlarımızı sürdürdük" diyor.
Olağanüstü bir insan Bayan Falitsa, yeryüzünde bir benzerinin
bulunabileceğini sanmam. Bunca işi arasında bize imambayıldı yapmak
inceliğini gösterdi. Nefisti. <br />
<br /><span class="il">Ritsos</span> odanın öteki panjurlarını da kapattı.
Seramik ustasına gitmek üzere dışarı çıktık. O sırada, kim göndermiş
bilmiyorum, kocaman bir çiçek getirdiler. Yolda karşılaştıklarımız <span class="il">Ritsos</span>'u
büyük bir sevgi ve saygıyla selamlıyordu. Üç yıl önce, ozanın
büyüklüğünü için bana dağları gösteren kahve garsonunu anımsıyordum.
Denize paralel yolda yürüyorduk. <br />
<br />"Gelin size koltuğumu göstereyim." dedi <span class="il">Ritsos</span>. </span><br /><span><span></span><br />Akşamın
belli saatlerinde deniz kıyısına gelip oturduğunu gören insanlar, rahat
etmesi için ona beton bir koltuk yapmışlar. Ama kışın kabaran deniz ilk
koltuğu yerinden sökmüştü. Şimdi yeni yaptıkları daha korunaklı bir
yerdeydi, birincisinin kalıntısı da yanında duruyordu. Ozan zaman zaman
buraya gelip, denizi, günbatımını seyredip dinleniyor, şiir kuruyordu
belki. Tıpkı Vitoşa tepesindeki kayasından Sofya'yı seyredip yurtsever
şiirler yazan İvan Vazof gibi. Sofyalılar şimdi bu kayayı bir parka
getirmişlerdi. <br />
<br />Gittiğimiz atölyede Vasili (baba), Maria (ana) ve <span class="il">Yannis</span> (oğul) çalışıyorlardı. <span class="il">Ritsos</span> şiir çalışmaları bitince buraya gelip seramik çalışıyordu. Halk işi seramik. <span class="il">Ritsos</span>
bu sanatı tanıtıp desteklemek için kendi yaptığı tabaklarla (tabakları
resimliyordu) bir segi açacaktı. Bu sergiye çalışıyordu. Oğul <span class="il">Yannis</span> hemen boyaları ve önlük getirdi. <span class="il">Ritsos</span> benim elime de bir tabak tutuşturdu. Ama pek beceremedım. Ülker çok iyi şeyler yaptı. Baba Vasili gelip <span class="il">Ritsos</span>'a
bir şeyler sordu. Bizi sorduğunu sezinledim. Aldığı cevap yüzünü
aydınlattı Vasili'nin. Bana Alaçatı'yı bilip bilmediğimi sordu.
Annesi-babası oralıymış. <br />
<br />''Biliyorum,'' dedim. 'İzmir'le Çeşme arasındadır: Çok severim. Dün oradan söz ediyorduk.' <br /><br />Gerçekten
de öyle. Olağanüstü bir çarşısı vardır Alaçatı'nın. Mimarisi bozulmamış
bir kasabadır. Vasili çok sevindi, kasabasını bilmemiz hoşuna gitmişti.
Zaten tanıdıklarımızın çoğu Türkiye kökenliydi. Theodorakis'in annesi
Çeşme'liydi. Theodorakis ''Çeşmes'' diyordu. Ressam <span class="il">Yannis</span>
Apostolopulos'un babası İzmir'li, annesi Foça'lıydı. Ozan Steilos
Geranis'in babası Kuşadalıydı. Başka biri Urla'lıydı. Sökeli, Konyalı,
İznikli, Ayvalıklı, vb. Vasili, karısı, oğlu, hepsi, taşıyamayacağımız
kadar armağan ver mek istiyorlardı. <br />
<br />Saat ikide Bayan Falitsa geldi, bizi arabasıyla Potami kıyısına götürdü. Bizi bırakıp Karlovassi'ye, hastalarına döndü...</span></p><p><span> </span></p><p><span><span><span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS5lbaRMz9CKD2611CR6eRm6oR5JlnS1bMTGjWA_6PyEgjlei5YIrsvG1jym4lpPs1rPAHKg0GTPhMHEIXSHDcDw_ouiKOntaG_q2jjXL23uRfTqEi4Epn-ZI_nwnAeBl8OBkWedG-UeRD/s835/7924f5c7fb3a7b252d865fde6c05eddb.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="586" data-original-width="835" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS5lbaRMz9CKD2611CR6eRm6oR5JlnS1bMTGjWA_6PyEgjlei5YIrsvG1jym4lpPs1rPAHKg0GTPhMHEIXSHDcDw_ouiKOntaG_q2jjXL23uRfTqEi4Epn-ZI_nwnAeBl8OBkWedG-UeRD/s320/7924f5c7fb3a7b252d865fde6c05eddb.jpg" width="320" /></a></span></span> </span><span>Deniz kıyısındaki turistler de tanıyorlardı <span class="il">Ritsos</span>'u, birbirlerine gösterip saygıyla. Selamlıyorlardı. <span class="il">Ritsos</span>
soyunda. Yetmiş üç yaşına karşın çok biçimli bir vücudu vardı.
Zorlamasıyla bu yıl, ben de(ilk kez denize girdim. Kalbinden rahatsız
olduğu için doktorlar hareket etmesini yasaklamışlardı denizde. Denizin
üzerinde sırt üstü duruyor gibiydi, ama yavaş yavaş açılıyordu. Denizden
çıkıp kurulanırken bu yaz iki kilo aldığını söyledi. "'Kızımı ve
Falitsa'yı yemek yerken görünce dayanamayıp ben de yiyorum" dedi. <br /> </span></p><p><span>''Bu sabah kaçta uyandın?'' diye sordu. <br /><br />'Beşte,'' dedim, ''ben uykuyu sevmem, en fazla beş saat uyurum,'' dedim. <br /><br />''Ben
de fazla uyumam,'' dedi, ''Özellikle uzun şiirlerime çalışırken
uyuyamam. Sünger Avcıları'nı yazarken on beş gün boyunca en fazla yirmi
saat uyudum. Şiiri bitirdiğim zaman gözlerim görmez olmuştu, ayakta
duramıyordum. Uyumamak doğallaşmıştı sanki. Karımın zoruyla uyku hapı
aldım yaşamımda ilk olarak. İçtim ve on iki saat uyudum. Gözlerim iyi
görür, iyi anlar. Şiirlerimde de görülür bu. Makronissos'ta işkence
sırasında en çok korktuğum şey kör olmaktı. Bütün korkuları yenmiştim ,
ama bu korku hala içimdeydi. Bir gün kafama vurdular, gözlerim görmez
oldu bir süre; o zaman, körlüğe de dayanabileceğimi anladım. Gördüğüm
şeyleri tekrar düşünmeme engel olamazlardı ve ömrümün sonuna kadar
yetecek şeyler görmüştüm. O zaman körlük korkusunu da yendim." <br />
<br />Bu sırada, Ülker denizden çıkıp yanımıza yaklaştı. <span class="il">Ritsos</span>'un bu sabah ilk kez yaşlılıktan söz etmesi dokunmuştu ona. <br /><br />''Kendinize haksızlık ediyorsunuz,'' dedi, ''sizi gören kimse inanmaz sözlerinize. '' <br />
<br />''Bilmem,'' dedi, ''ama ben her sabah genç uyanıyorum. Ama sıfır
yaşında değil, bütün birikmiş yaşımla, dünyanın bütün yaşıyla genç
uyanıyorum.'' <br /><br />Lokantada bamya ve makarna ısmarladık. Bize şarap,
kendisine pepsi söyledi. Ben Ülker'e on beş günlük uykusuzluğu
anlatıyordum. Çünkü o konuşmayı dinlememişti. <span class="il">Ritsos</span>, nereden anladı bilmem: <br />
<br />''Evet,'' dedi, ''ilaçla vücuduma egemen olmak istemem. Kendi
vücudumu irademle yönetmek isterim. Kendi gövdeme bir araç, bir ilaç
vasıtasıyla egemen olmak istemem. iki kez prostat ameliyatı oldum.
Albaylar döneminde Atina'ya gitmeme izin çıkınca, bir hastaneye telefon
edip yer ayırttım. Kan işiyordum. Dört gün ilaç alıp sakinleşmem
gerekiyor muş ameliyattan önce. İlaca karşı tepkim nedeniyle profesörün
verdiği sakinleştirici hapı içmiyordum. Doktor son gün sordu: 'Bay R<span class="il">itsos </span>verdiğim
hapı içiyorsunuz, öyle değil mi?' Ben daha yanıtlamadan, yanımızda
duran hemşire: 'Hayır efendim içmiyor' dedi. Bunun üzerine profesör:
'Sağlıklı bir ameliyat yapabilmemiz için hiç olmazsa sonuncusunu
içmelisiniz', dedi. Onu da içmedim. Ertesi gün ameliyathaneye
götürdüler, lokal anestezi yaptılar, belimden aşağısı uyuştu.
Çalışmalarını film seyreder gibi seyrediyordum. Doktor: 'Kendinizi nasıl
hissediyorsunuz? Bir isteğiniz var mı?' diye sordu. 'Gayet iyiyim,'
dedim, 'Bir isteğim var ama söylemeye çekiniyorum.' <br />
<br />Doktor, 'Çekinmeyin, çekinmeyin, söyleyin', dedi. 'Mümkünse bir sigara içmek istiyorum' dedim. 'Bir sigara verin Bay <span class="il">Ritsos</span>'a,'
dedi, 'hiç olmazsa ameliyat sırasında sigara içen ilk hastamızı da
görmüş oluruz.' Sigarayı yakıp verdiler, sigara içe içe ameliyat
oldum.'' <br />
<br />''Hocam, ilaç içmiyorsunuz, peki hiç sarhoş oldunuz mu hayatınızda?'' diye sordum. <br /><br />"Kalbim
hasta,'' dedi. "Bir onun için ilaç kullanıyorum. Sarhoşluğa gelince,
hayatımda birkaç kez gerçekten sarhoş oldum. Ama şiir yazmak için, bazı
engelleri aşmak için, bir şeyi kutlamak için içki içip sarhoş olmaya
gereksinim duymuyorum. Şiir yetiyor. Şiiri yirmi dört saat yaşamak
gerek. İçki araya kesinti sokar: Kırk sekiz yaşıma kadar 24 saatimi
bölen engeller vardı: avukat yanında yazmanlık, sanatoryum, tiyatro,
toplama <br />
kampları, sürgün, bir yayınevindeki işim. Kırk sekiz yaşımda, telif
ücretlerimle yaşayabilmek olanağı çıkınca, bir çekingenlik duydum. Acaba
çalışma odama çekilip dünya ile ilişkim kesilince esin kaynağım
kuruyacak mıydı? Kuşkularımın boşuna olduğunu anladım bir süre sonra.
Tam aksine çalışma odam bütün evreni kapsadı, esin kaynağım derinleşti
ve çoğaldı, çünkü artık bütün zamanım şiire aitti. Çalıştığım sürece,
odamdan çıkmadıkça kimse rahatsız etmez beni. Telefonlara cevap vermem.
Süre önemli değildir, çalışmam bitince odamdan çıkarım.'' <br />
<br />''Buraya oranla Atina'da daha az vaktiniz vardır.'' <br /><br />"Yok
canım! Orada da öyle. Sinema, sergi, tiyatro ve davetlere gitmem. Beni
ziyarete gelenlerin de sayısı, sınırlıdır. Sabahları erken kalkarım.
Yılda bir kaç kez üniversitede konferans veririm Evet erken kalkarım
sabahları. Bir kahve içerim. Öğleye kadar çalışırım, saat 14'e kadar
falan. Öğle yemeğini yerim. Saat 16'ya kadar gazete, dergi okurum. Ondan
sonra bir kaç saat uyurum. Uyanınca sabahleyin yazdıklarımı düzeltirim.
Akşam yemeğinden sonra ya okurum, ya da gene çalışırım. Yazmıyorsam
gece yarısına doğru uyurum. Yazıyorsam, sınır yoktur.'' <br />
<br />''Bayan Falitsa çoğu zaman Karlovassi'de. Atina'da yemeklerinizi kim hazırlar?'' </span></p><p><span> </span><br /><span><span><span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSIw-iJOCBRDLcuytFixz5LfmOMFCUHxh0G7QqPPtko8q8-gZ9Z8Wa65nnaeUVwRkDq7dpueVRiiWZsuUKw3wo_BGE6cOADxSB3N-ticd5iCMtAuswpccJ_tbJGqiRDpkssueD_wnlt4E9/s421/image1271.png" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="421" data-original-width="302" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSIw-iJOCBRDLcuytFixz5LfmOMFCUHxh0G7QqPPtko8q8-gZ9Z8Wa65nnaeUVwRkDq7dpueVRiiWZsuUKw3wo_BGE6cOADxSB3N-ticd5iCMtAuswpccJ_tbJGqiRDpkssueD_wnlt4E9/s320/image1271.png" /></a></span></span><br />"Ben.
Sabahları sadece kahve. Çalıştığım sürece sigara. Sol elimde sigara.
Ayrılmaz parçamdır. Sağ elimdeki kalem gibi. Daktilo ile yazı yazmam.
Öğle yemeğim meyvedir, ya da domates, peynir. Akşamları yumurta ya da
çorba. Bunları yapmayı beceririm. Cuma akşamları dostlarım gelir alır.
Onların Pire yakınlarındaki evlerine gideriz. Hafta sonunu orada
geçiririm.'' <br />
<br />Dikkat ettim, yemek yerken konuşmayı sevmiyordu. Ciddileşiyordu,
yani yemek yemeyi ya yük sayıyor, ya da çok ciddiye alıyordu. Belki de
toplama kamplarının etkisiydi bu. Bu işi fazla uzatmak istemiyormuş
gibiydi. Ama bu konuda soru sormadım. <br />
<br />''Hocam,'' dedim, ''tiyatrodan söz ettiniz, dansör müydünüz, bulvar tiyatrosu muydu çalıştığınız yer?'' <br /><br />"Hayır tam öyle değil, hem komedi, hem klasik tiyatro da oynuyorduk, tabii bulvar da oluyordu.''</span></p><p><span> </span></p><p><span> </span><span>O gün gece saat ikiye doğru bizi otelimize bıraktılar. Mutluydum.
Ama içimde bir eksiklik vardı Bu kaçıncı kez bir arada oluyor, şiirden,
sanattan, az da olsa politikadan söz ediyorduk. Konuştuklarımız bir süre
sonra belirsizleşmeye başlıyordu belleğimde, üstelik bu
konuştuklarımızı başkalarına aktarmak, başkalarıyla paylaşmak
istiyordum. Ama <span class="il">Ritsos</span>’un yazılı ya da ses
makinasıyle röportaja kesinlikle izin vermediğini biliyordum.
Konuştuklarımızı aklımda tutup kağıda dökebilirdim,belleği bir fotoğraf
makinasına benzeyen Ülker de bu konuda bana yardımcı olabilirdi. Bunları
ilerde yayınlayabilirdim. Ama böylesine bir davranış pek dürüstçe
gelmiyordu bana. Yaptığım şeye <span class="il">Ritsos</span>’un izin vermesini, bilmesini istiyordum. Kafamda bazı sorular vardı. Bunları <span class="il">Ritsos</span>’a
sormam gerekiyordu, soracaktım. Razı olmazsa, izin vermezse, herkesin
başına gelen benim de başıma gelmiş olacaktı. Çünkü bütün ömrünce bir
kez, 1952 yılında, Prag radyosunun röportaj yapmasına razı olmuştu. Ama
gene de denemekten başka çare yoktu. Ertesi gün bütün cesaretimi
toplayıp: <br />
<br />“Hocam, “ dedim, “size sorulacak birkaç sorum var. Beni tedirgin
eden birkaç soru. Bunlara vereceğiniz yanıtları Türkiye’ de yayınlamak
istiyorum, izin verirseniz. Şiirlerinize, düşüncelerinize büyük değer
veriliyor ülkemizde. 1952 yılında Prag radyosunun sizinle yaptığı
konuşmanın yayınlanması, düşünceleriniz, büyük yankılar yaptı. Yol
gösterici, öğretici bir konuşmaydı. Ama asıl şu anda neler düşündüğünüz
ilgi konusu, bu bakımdan...” Sözümü kesti. <br />
<br />“Ne soracaksan sor bakalım,” dedi. <br /><br />Kulaklarıma inanamadım, tarihsel bir andı, 30 yıllık duvarı yıkıyordu <span class="il">Ritsos</span>. Elim titreyerek defterimi açtım, elime kalemi aldım, Ülker’e de “Aman dikkatli dinle” diyerek ilk sorumu sordum: <br />
<br />“Nesnel gerçekten ( realite ) büsbütün bağımsız bir şiirsel, daha
doğrusu sanatsal bir gerçek var mıdır? Sanatsal yaratıda nesnel gerçek
ile sanatçının öznel gerçeğinin rolleri nelerdir?” <br /><br /></span><span><span><span></span></span>“Gerçek
sadece duyduğumuz, gördüğümüz şeyler değildir,” dedi, “aynı zamanda
düşleyebileceğimiz şeylerdir,fantastik duygulardır.Gerçeği adlandırmak
tanımlamak çok güçtür, içten dışa, dıştan içe, nesnelden öznele,
öznelden nesnele bir ilişki, bir etkileşim söz konusudur. Karşılıklı
etkileşim vardır. Düş ve fantezi gerçeği ile elle tutulan gerçek aynı
şeydir. Düşlediğimiz, düşleyebildiğimiz gerçek tarihsel gerçekten
ayrılamaz. Öte yandan, sanatsal heyecan, doğa karşısında, yaşam
karşısında duyduğumuz heyecanın aynısı, benzeri değildir. Çünkü yaşamın
gerçeği sanatın gerçeği olurken, sanatsal gerçek olurken bir metamorfoz
geçirir. Bir nesnede sanata özgü niteliklerin bulunması için bu değişim
baş koşuldur. Bu nedenle, bizim estetik heyecanları gerçekten tanımamız
oldukça güçtür; bu heyecanı saptamamız da güçtür. Bir bakıma, “şu
estetik değere sahiptir’ şu estetik değere sahip değildir’ diyebilmek de
oldukça güçtür. Estetiğin soyut niteliğine karşın, onu anlamak’tan, onu
duymak’tan kuşku duyamayız. Estetik alan çok geniştir, çok derindir,
aynı zamanda çok yüksektir. Bu uçsuz bucaksız estetik gerçekte
yasaklanmış duygu, düşünce ve sözcük yoktur. Bu estetik gerçek her şeyi
içine alır, her şeyi kapsar. Yani tarih, sosyoloji, felsefe, aynı
zamanda insan gövdesi, ruh ve zekayı bir bütün içinde, mutlak bir birlik
içinde kapsar.” <br />
<br />“Mitolojiyi günceli ve sonsuzu ekleyemez miyiz bu saydıklarınıza?” dedim. <br /><br />Mutlaka!
Mitolojiden nasıl yararlandığımı, tarihsel gerçek ve mitolojik
öğelerden şiirlerimde nasıl yararlandığımı biliyorsun. Dini de unutma,
din de ozanın bilgisine girmesi gereken toplumsal bir gerçektir.
Duyumları, izlenimleri, nefis hazlarını, cinsel hazları da cinselliği de
ekle...” <br />
<br />“Erotica’da olduğu gibi mi?” </span><br /><span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzlbv06lG2cYGAIkYVsEDjpn28Xl1MPtNfZ1vtNAE8MDLzhVmyxhGxiGgxc-JqXeE_5GXNFqBzxCgptqKvoNz1bIID4fIYDKgQu_ySp5LRjpJLI6I4_Cm47sWTVycygbPCEZlq9pKoztbg/s1068/yannis-ritsos.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="608" data-original-width="1068" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzlbv06lG2cYGAIkYVsEDjpn28Xl1MPtNfZ1vtNAE8MDLzhVmyxhGxiGgxc-JqXeE_5GXNFqBzxCgptqKvoNz1bIID4fIYDKgQu_ySp5LRjpJLI6I4_Cm47sWTVycygbPCEZlq9pKoztbg/s320/yannis-ritsos.jpg" width="320" /></a><br />“Evet, Erotica’ da olduğu gibi.
Estetik gerçek sadece bunları değil, bütün duyguları, duygusallıkları
ve hatta en katı mantığı da içerir. Eğer bunların tümü yoksa estetik
gerçek tamamlanmış değildir. Bu açıdan bakınca gerçeküstücülüğün bir
eksiği, bir suçu olduğunu görürüz, bir yanlışı: Mantık’ı yadsıdı
gerçeküstücülük. Ve mantığı yadsırken daha katı bir mantık
yarattı,sınırlı bir mantık yarattı, mantıksal olmamanın mantığını
yarattı. Bununla birlikte ve bu nedenle, gerçeküstücülük dünya şiirine
bir çok kapı açtı, büyük anlatım ( ifade ) alanı açtı, büyük olanaklar
sağladı; ama gerçek bir yapıt, büyük ve özgün bir yapıt yaratamadı.
Çünkü yaşamın önemli bir yetisini, mantığını bir kenara bırakmıştı.
Sadece düş gördü. Ama başkalarının büyük yapıtı için gerekli hazırlığı
yaptı. Bu yapıtlar gerçeküstücülüğün ve birikimlerinin üzerine kuruldu.”
<br />
<br />"Yani hocam, masanın dört ayağı da yere basmış oldu.” <br /><br />“Evet,
öyle diyebiliriz. Artık masanın üzerine bir çiçek, bir defter
koyabiliriz. Çünkü toprak ve gökyüzü arasında bir ilişki kuruldu.Bak
sana bu yaz burada tamamladığım şiirlerimden birinin bir bölümüyle bir
örnek vereyim: <br />
<br />“Nice nice kara sayılar var,yadsımalar, <br /><br />çıkarmalar, bölmeler var, <br /><br />ve aşağıda şiirin köşesinin altında güncel mavi.” <br /><br />(
Burada, son dizedeki “ şiirin köşesinin altında” yı pek iyi
kavrayamadığımı görünce açıklamaya çalıştı: burada bir aritmetik işlemi
söz konusuydu: bölünen, bölen ve sonuç.Bunun üzerine kalkıp masasına
yaklaştım ve bir boş kağıt aldım, aşağıdaki şekli yaptım: <br />
<br /><span style="font-weight: bold;">............./ ................... <br />__ __ __.__ __ __ __ <br /><br />( M. A. V. İ. ) </span><br /><br />Baktı. “Evet, doğru,” dedi. “Mavi işte oradadır.” <br /><br />Gene de pek iyi anlamadığımı düşünerek dizeleri Yunancasını defterime yazmasını istedim. Yazdı.) <br />
<br />Soruma verdiği yanıtın yeterli olduğu kanısına vardım. Daha fazla
yormak istemiyordum. Arka pencere ve yandaki pencereden gelen diri
ışığın aydınlattığı, yaş, acı ve baskı tanımayan yüzü yorgun değildi
ama, dipdiriydi. Şiir üzerine konuşmak heyecanlandırmıştı onu.
Doktorların yasaklaması üzerine günde elliden ona indirdiği ama bizim
gelişimizle on beş, yirmiye çıkardığı yassı sigaralarından birini
ağızlığa geçirip yaktı ve başka sorun var mı? Gibilerden yüzüme baktı.</span></p><p><span> </span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-wOWn8Fe1Lxp6jxEM4cTDsgYc1AaPswkJn9Qd2WhCZyiL1xU7SyeILEDmjkse8uQuoatHESASLlPZNOP3Ic6u8u_ZOOUEG6VGAVbBXwP4GYP2e0o-ifYqd9tHuFzLkgIysprUgwz_WkKw/s1600/Yannis_Ritsos_-_Monemvasia_%25282%2529.JPG" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1065" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-wOWn8Fe1Lxp6jxEM4cTDsgYc1AaPswkJn9Qd2WhCZyiL1xU7SyeILEDmjkse8uQuoatHESASLlPZNOP3Ic6u8u_ZOOUEG6VGAVbBXwP4GYP2e0o-ifYqd9tHuFzLkgIysprUgwz_WkKw/s320/Yannis_Ritsos_-_Monemvasia_%25282%2529.JPG" /></a></p><p><span> </span><span>“İzin verirseniz bir sorum daha var” dedim. <br /><br />“Bugün 7 eylül
1981 saat 2. Sanatsal ve toplumsal sorumluluklarının bilincinde olan
çağdaş ozanı tanımlar mısınız?” Bu sırada çalışma odasının kapısı
çalındı. Kızı. Atina’dan telefonla arıyorlarmış. <span class="il">Ritsos</span>
odadan çıkınca Ülker’e “Tarihsel bir olaya tanık oluyorsun, dedim
heyecanla. 1952 yılından bu yana hiçbir yerde, hiçbir zaman, hiçbir
kimseye böyle bir şey yapmasına izin vermedi. İlk kez 1952 yılında
Prag’da yaptılar, ikincisi bu bizim yaptığımız.” <br />
<br />Bu sırada gülümseyerek içeri girdi <span class="il">Ritsos</span>:
“Biliyorsun,” dedi, “otuz yıldır ilk kez senin sorularına cevap
veriyorum...” “Biliyorum,” dedim, “siz telefonda konuşurken Ülker’e
söylüyordum bunu.” <br /><br />“Ne sormuştun?” <br />
<br />“Sanatsal ve toplumsal sorumlulukların bilincinde olan çağdaş ozanı tanımlar mısınız? demiştim.” <br /><br />“Benden isim vermemi isteme.” <br /><br />“İsimler
söz konusu değil, ozanın sanatsal ve toplumsal sorumluluklarının
bilincinde olan çağdaş ozanın,niteliklerini soruyorum.Sizce neler
olmalıdır?” <br />
<br />“Çağdaş ozanın kesinlikle sahip olması gereken bütün özellikler, her
zaman, her dönemde, bütün çağlar boyunca, bir gerçek ozanın sahip
olması gereken niteliklerdir. Yani bir insan, sadece kendisininkilerle
değil, herkesle kardeş olan, bütün insanlarla kardeş olan, herkes olan
bir insan. Çok incelmiş bir duyarlılığa sahip olmalı, son derece
incelmiş. Her hareketle, en uzaktakilerle bile en somut ve aynı zamanda
en tanımlanmaz ilişkiler kurabilen biri. Bilincine ve yazısına geçen
dünya ile en ince, en kesin, en karmaşık ilişkileri kurup sürdürebilecek
sürekli dikkat ve uyanıklığa sahip biri. Geleceği önceden sezebilmek,
önceden gerçekleştirebilmek, önceden kurabilmek için dünyanın bütün
uygarlıklarını ( geçmiş ve şimdiki ) bilen, kavrayan biri. Bütün bunlara
sahip olabilmek için sabahın erken saatlerinden en derin geceye kadar
süren günlük çalışma gereklidir;bu günlük çalışma gerekli ve
zorunludur,çünkü dil,anlatım,sözcükler, fiil ve söz, son derece, son
derece karmaşık ve ince bir aygıttır. Ve bir sözcüğü başka bir sözcüğün
yanına ve bir sözcüğü bir dizeye yerleştirmek başlı başına bir keşiftir.
Örneğin çok yalın, çok yalın bir sözcük alalım: ‘masa’.Ama masa sadece
masa mıdır? İlkin bu masanın ağacı vardır, bu ağacın geldiği orman,
çırılçıplak ya da çiçek açmış ağaçlar, kesici oduncu vardır, balta
vardır,ağacı taşıyanlar, işçiler vardır, başka işçiler vardır... Masanın
yapıldığı atölyenin atmosferi,onu masalaştıran marangozlar,
mobilyacılar vardır. Marangozun başına sıçrayan yongalar vardır. Biraz
daha uzak ilişki olarak, tekne vardır, kürek vardır;hatta istersek
Argonotlarla bile ilişki kurabiliriz, öyle değil mi?” <br />
<br />“Yani kocaman bir evren var her sözcükte?” <br /><br />“Doğal olarak
vardır.Bir kuşağın deneyimini öteki kuşağa aktarmak;dahası insanların
yaşamını kolaylaştırmak, güzelleştirmek için yararlı nesneler hazırlayan
insanların ortak çabaları söz konusudur. Bu noktada estetik alana
gireriz. Yuvarlak masa, kare masa, dikdörtgen masa, büyük masa, küçük
masa, bahçe masası, yemek masası, güzel bir kadının uyumadan önce
üzerine çiçek koyduğu masa, ellerimizi, tabaklarımızı koyduğumuz
masalar, su ve şarap bardaklarımızı koyduğumuz, defterlerimizi
koyduğumuz üzerinde şiir yazdığımız masalar. Bu masanın çevresinde,
dostlarla birlikte, nice mutlu, nice coşkulu, kavgalı, içkili,
tartışmalı anlarımız vardır; aile acıları, yitikler, yenilgiler, dünya
acıları, savaşlar, öldürmeler, silahlı saldırılar, çığlıklar ve büyük
susuşlar, suskunluklar. Geceleyin bir adam başını ellerinin arasına
almış, dünyanın karşısında, dünya ile baş başa. Görüyorsun, basit bir
sözcük: masa! İşte bu nedenle nesneleri severim, nesnelere taparım. Bu
nedenle şiirlerimde bol bol nesne adları vardır.”</span></p><p><span> </span></p><p><span> </span><span>“Hocam, ya bağlanmanın sınırları?” <br /><br />“Benim için angaje şiir
diye bir şey yoktur.Şiir vardır, ya da yoktur.Bir ozan şiirsel
kaynağını herhangi bir partinin programından, bir ideolojiden
almaz.Ozana, kendi duygularını açıklamak gereksinimi yol gösterir. Bu
yüzden bağlanma sınırı diye bir şey olamaz. Ozan, herkesin düşleriyle
buluşmak ister. Ama senin de tanık olup söylediğin gibi Pasok ve Yeni
Demokrasi partileri benim bestelenmiş şiirlerimden, özellikle ‘Rumluk’ (
Yunanlıların Öyküsü ) adlı şiirimden yararlanıyorlar seçim
kampanyalarında. Bu ozanın suçu değildir. Aksine ulusal oluşunun,
başlıbaşına bir kurum oluşunun belgesidir.Çünkü ozan herkese, insanlığın
geleceğine seslenir. Ozanın savaşı budur. “Yalınlığın anlamı” şiirimi
anımsarsan, ne demek istediğime örnek bulursun. Şiir yakalanmayanı, dile
gelmeyeni, görünmeyeni ele geçirmektir. Halktan yana olmak için partili
olmak gerekmez, gerçek ozan olmak gerekir; gerçek ozan ise
kendiliğinden partilidir, ilericidir. Biz bu yüzden çok çalışmalıyız ve
çalışmayı da çalışarak öğreniriz. Şunu kesinlikle aklından çıkarma: bir
ozanın en önemli özelliği ‘ sürekli olan’ la ‘güncel’ i
bağdaştırmaktadır.” <br />
<br />“Hocam, 15 ekim 1952 günü Prag radyosunda yaptığınız konuşmada,
‘Şiirsel dil bireşimseldir (syntehetique), oysa eleştirinin dili
çözümseldir (analytique) diyorsunuz.Ayrıca, bana buradan, Karlovassi’den
yazdığınız 15.7.1981 tarihli mektubunuzda da ‘Plan yaptım, bu yaz
üzerinde çalışıp çok mısralı iki bireşimsel şiire son şeklini vereceğim
‘diyorsunuz. ‘Bireşimsel’ kavramıyla neyi anlatmak istiyorsunuz? <br />
<br />“ ‘Bireşimsel’i, kompoze’, ‘bileşik’, ‘birçok parçadan oluşmuş’
anlamlarında düşünmek gerekir. Söz konusu iki mantıktır. Birincisi
bireşimsel. İkincisi çözümsel. Çözümsel olan sadece eleştiriye özgü
değildir. Çözümsel anlatım düz bir anlatımdır; düzdür, engebeli
değildir, derinlikleri, inişleri-çıkışları, yükseklik ve dorukları
yoktur. Bir ozan öyle bir dil kullanmaz. Halk da kullanmaz, en azından
duyar. Örneğin bir avukat evinden çıkıp iş yerine varıncaya kadar
yaptıklarını, gördüklerini tek zamanla anlatır, örneğin ‘di’li geçmiş
zaman kullanır, söylediklerinde duyguları, ilişki kurduğu gerçeğin
harekete geçirdiği duyguları yer almaz. ‘Bugün saat yedide kalktım. Yedi
buçukta evden çıktım. Trafik Çok sıkışıktı, buraya gelinceye kadar
canım çıktı’ der. Oysa ozanın işi matematiksel ilişkiler kurmak
değildir. Ozan bütün zamanları birbirine karıştırır. Cümlenin
devinimlerinden yararlanır. Aynı süre içinde ve aynı mekanlarda havanın
sıcaklığını duyumsar, penceresini açınca yeni açmış çiçekleri,
ağaçlardaki tomurcukları görür, bunlar ona güzel bir kadını anımsatır,
sürgündeki koca da dünyayı, dünü, bugünü ve yarını düşündürür. Duygu ve
düşünceleri katmanlıdır. Bu katmanlar arasında gözle görülmez,
duyumsanabilir ilişkiler vardır. Bu nedenle kuracağı cümlede, soru
işaretleri, ünlemler, üç nokta, sıçramalar, atlamalar, beyaz alanlar,
söylenmeden geçilen ama sezinletilmek istenen gerçekler vardır. Bu
nedenle dili hareketlidir. Halkın çok boyutlu dilidir. Dediğim gibi,
ozan, nesneler, olaylar ve gerçekler arasında matematik ilişkiler
kurmaz. Onun işi ‘dissimulation’ dur ( duygu ve düşünceleri saklama ),
metamorfoz’dur. <br />
<br />“Yani iki kere iki dört etmeyebilir.” <br /><br />“Etmeyebilir. Ozanın
yaşam karşısındaki durumu çok önemlidir. Ozanın ve şiirin görevi yaşamın
doğrulanmasıdır, olumlanmasıdır, yani ‘affirmation’ u. Bütün bu
acılardan sonra, işkencelerden sonra ‘hayat ne güzel’ deriz, demeliyiz.
Bu nedenle bu ‘olumlama’ için savaşırız. Ozan ölümü seçmez, ölüme karşı
ölümsüzlüğü, hayatın ve uygarlığın ölümsüzlüğünü seçer. Ölümün bir tek
değeri vardır, o da bize ölümsüzlük arzusu vermesidir. <br />
<br />Yaşamımı biliyorsun. Yaşamımda sadece dostlarıma değil, düşmanlarıma
da minnettarım. Onların, düşmanlarımın işkenceleri, haksızlıkları,
sömürüleri sayesinde kendi varlığımın derinliklerinin bilincine vardım;
orada sondaj yaptım, petrol sondajı, su sondajı gibi, sadece kendi
varlığımın değil, bütün evrenin. Dış baskıya karşı koyabilmem için bütün
uyuyan iç güçlerim seferber oldu, baş kaldırdı. Baskı oranı arttıkça
karşı koymam da çoğaldı, yoğunlaştı ve baskının düzeyini, yüzeyini aştı,
aşıp geçti ve doruğa yükseldi. Goethe’ nin dediği gibi, ‘dipte doruğun
bilincine varırız’. Doruğun dipteki bir insan için önemi vardır, doruğa
yakın biri için doruk birkaç metreyle ölçülebilen bir mesafedir. Ama
unutma bu bir program değil bir gerekliliktir. Günlük yaşamın peşine
düşen insanlar bu dorukların ve çukurların farkında değildir. Ozanın
görevi bunları, yani dorukları, derinlikleri ve çukurları bu insanlara
göstermektir. <br />
<br />‘Karanlıkta gülümsedi bir adam, <br /><br />belki çünkü karanlığı görmüştü, <br /><br />belki çünkü karanlıkta görmüştü.’ <br /><br />Bu dizeleri anımsıyor musun? <br /><br />“Anımsıyorum hocam”</span></p><p><span> </span></p><p><span> </span><span>Eline Yunanca bir kitap aldı: <br /><br />“Bu kitapta dostlara
seslendiğim şiirler var. Şimdiye kadar hiçbir kitaba girmemiş olan
şiirler. Nazım için yazdığım şiir de bu kitapta yer alıyor. Yıllar önce
Pablo Neruda için yazdığım bir şiirde şöyle bir dize var: ‘En büyük yük
sırtımızda taşıyıp da başkalarına veremediğimiz ışıktır.’ Çünkü önemli
olan aydınlığa sahip olmak değil, onu dağıtmak, sunmak ve
paylaştırmaktır. Ozanın politikası işte budur, bir başka politikası
yoktur. Bu görevi ozan içtenlikle, ‘Familiarite’ ( içtenlik,
teklifsizlik, senli-benlilik, içli-dışlılık ) ile sağlayabilir.
‘Familiarite’ şiirimin en önemli öğesidir. En olmayacak, en ciddi
şeyleri hiçbir şey olmamış gibi ‘familiarite’ içinde söylerim. Belagat
yok, tumturaklılık yok, basitlik ve yalınlık var. <br />
<br />“Hocam bir Fransız gazetecisine en büyük Fransız ozanın kim olduğunu
sormuşlar televizyonda, o da sizin adınızı vermiş, doğru mu?” <br /><br />“Doğru. Orada otuzdan fazla kitabım yayınlandı.” <br /><br />“Fransa’ya, Paris’e gittiniz mi?” <br />
<br />“Gitmedim” <br /><br />“Ama İtalya’ya gidiyorsunuz?” <br /><br />“Gidiyorum
çünkü orada Yunan uygarlığının uzantısını görüyorum. Yunanistan’la
İtalya, iki kültür arasında, bir kan nakli söz konusu. Yunan kanının
İtalyan damarına nakli. Yunan mimarisini, Yunan heykelini daha büyük
boyutlarda gerçekleştirdiler. İtalya ayrıca Akdeniz’dir. Sana işin
doğrusunu söyleyeyim. Saklamaya gerek yok. Şiir üzerine seninle dilimden
başka bir dilde konuştuğum için üzgünüm, canım sıkılıyor, acı
çekiyorum.” <br />
<br />“Ama hocam isterseniz yayınlamam bunları.” <br /><br />“Yayınla,
yayınla. Artık bir kere ok yaydan çıktı. Seni böyle coşku içinde görünce
ben de sana uydum. Ama ben ne yapayım ki, ancak kendi dilimde, duygu ve
düşüncelerimi açıklayabilirim. Kendi toprağımda, kendi gökyüzümün
altında bu duyguları yaşayabilirim. Albaylar döneminde İngiltere
hükümeti albaylar hükümetine resmi bir mektup yazarak ‘Yunan sanatı ve
düşüncesi’ konulu bir toplantıya katılmamı sağlamalarını istedi. Beni
Atina’ya çağırdılar. Buradan mevcutlu olarak, polislerle birlikte
Atina’ya gittim. İçişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Patagos bana
pasaport vereceklerini, gerekeni yapacaklarını söyledi. Ben de ona
kendilerinden bir şey istemediğimi, bana pasaport verecek yetkileri
bulunmadığını söyledim.” <br />
<br />“O da size ‘Siz bir ozansınız niçin politikayla uğraşıyorsunuz?
Dedi. Siz de “Bir ozan halkının en has evladıdır, bu nedenle politikayla
uğraşmak zorundadır” dediniz. <br /><br />“Evet. Ben, ozanım ilerici bir
ozanım, Yunanistan’ı severim. Yunanistan'ı hümanizmanın vatanı olduğu
için severim.Kendi dilimle konuşmadığım zaman, bir yabancı dilde
konuştuğum zaman, ahmaklaşır gibi olurum, duygu ve düşüncelerim
yoksullaşır. Her ozan bu bu tedirginliği duyar. Nazım da öyleydi.
Yazabilecek kadar iyi Fransızca ve Rusça bildiği halde Türkçe'den başka
bir dil kullanmamıştır. Ancak çevirmenlerine bir yardım söz konusu
olduğu zaman Rusça ve Fransızca bilgilerini kullandı”</span></p><p><span> </span></p><p><span> </span><span>“Hocam bana günde 8, 10, 12 saat çalıştığınızı yazdınız. Komotini’den size telefon ettiğim zaman da öyle söylediniz?” <br /><br />“Ozanın
işi çalışmaktır, eser yaratmaktır. Başka bir işe doğrudan doğruya
karışmaz. Onun işi çalışmak ve eser yaratmaktır. Bunu en iyi başardığı
zaman kendisinden beklenen bütün hizmetleri yerine getirmiş olur. Bu
evdeki gözaltı sırasında beni umutsuzluktan ve delilikten şiir ve resim
çalışmalarım kurtarmıştır.” <br />
<br />“Zaten şiirlerinizde ‘umutsuzluk’a rastlanmaz.” <br /><br />“Rastlanmaz, çünkü umutsuzluğa yer yoktur şiirde.” <br /><br />“Ustalık için ne düşünüyorsunuz?” <br /><br />“Yani
olgunluk dönemi demek istiyorsun.Ozanına bağlı. Benim sevdiğim
ozanların başında gelen Kavafis önemli şiirlerini 50 yaşından sonra
yazdı, daha önce yazdıkları çok önemli şiirler değildir. Nazım kaç
doğumluydu?” <br />
<br />“1902” <br /><br />“Romanya’da yanında çok güzel bir Rus kadını görmüştüm, delicesine aşıktı ona, adı neydi?” <br /><br />“Vera son karısıydı. ‘saman sarısı’ diye bir şiir yazdı onun için. Ona başka şiirler de yazdı.” <br /><br />
“Son karısı dedin, kaç kez evlendi?” <br /><br />“Üç ya da dört kez.
Kadınlar çok severdi onu. Ama onun büyük bir saygıyla sevdiği eşi Piraye
hanımdı. Onun için de olağanüstü güzellikte şiirler yazdı.” <br /><br />“Biliyorum.
Nazım’dan çevirdiğim şiirler altı-yedi baskı yaptı. Prag karşılaşmamızı
hiç unutmam onunla. Radyoda karşılıklı bir konuşma yapmamızı
söylediler. O, ‘İlkin R<span class="il">itsos’</span>a sorun soruyu,’
dedi, ‘hem yaşı benden küçük, hem de şiiri benden büyük.’ Onun bu
alçakgönüllü davranışı büyüledi beni, hayranlığım daha da arttı. O
sırada ününün doruklarındaydı, bense onun kadar tanınmış bir ozan
değildim. Hayatımda rastladığım en yüce gönüllü, alçakgönüllü,
kıskançlık nedir bilmeyen biriydi. Başka ozanlara karşı hiç kıskanç
değildi. Beğeniyorsa seviyorsa hiç sakınmazdı bu duygularını belli
etmekten. El değmemiş, çocuksu bir yanı vardı. Çağımızın en büyük
ozanlarından biriydi.” <br />
<br />“Çağımız şanslı bir çağ, büyük ozanlar çağı, Nazım gibi, sizin gibi, Neruda gibi, Nicolas <br /><br />Guillen gibi...” <br /><br />“Nicolas Guillen’in şiirlerini yunancaya çevirdim.” <br /><br />“Başka kimleri çevirdiniz? <br /><br />
“Alexandre Blok, Attila Jozef, Mayakovski, Nazım Hikmet, İlya
Ehrenbourg, bunlar çok baskı yaptılar. Bu yakınlarda Bagriana ile Ho Şi
Minh’den çevirdiğim şiirler yayınlanacak. Ayrıca Romen ve Çek / Slovak
şiirleri antolojisi hazırladım. Bir de Dora Gabe’nin “Ben, annem ve
evreni’ni çevirdim çocuklar için on bir baskı yaptı. <br />
<br />“Dora Gabe’nin kitabını ben de çevirdim. Küçücüktüm adıyla yayınlandı, henüz birinci baskıda.” <br /><br />“Olsun, önemli olan o güzel kitabı çevirmen.” <br /><br />“Bir
gün bütün şiirlerini çevirmek istediğim, sizin dışınızda, iki ozan var:
Antonio Machado ile Rafael Alberti, ama önce ya İspanyolca öğrenmeliyim
ya da iyi İspanyolca bilen bir ortak bulmalıyım.” <br />
<br />“Ben Alberti’nin ilk şiirlerini severim.” <br /><br />“Hocam A.B.D. ‘deki Beat Generation için ne düşünüyorsunuz. Avrupa şiiri için?” <br /><br />“Ginsberg
ve Ferlingetti ilginç ozanlar. A.B.D. ‘inde ilginç gelişmeler var. Ama
ben gene de İngiliz şiirini tercih ederim. Rene Char ve Henri
Michaux’dan sonra ozan çıkmadı Fransa’da. Büyük bir düşüş var Fransız
şiirinde. Michaux’nun karısının ölümünden sonra yazdığı şiirleri çok
severim. Evet Özdemir, ozan karanlıkta görebilen insandır. Şiir ise,
yani ozanın serüveni, yakalanmayanı, dile gelmeyeni ele geçirmektir.
Şiire erişmek için, çok, çok çalışmalıyız. Çok!” <br />
<br />Usta “çok!” derken, saat gece yarısından sonra biri vurdu. Seçim
kampanyaları için köyleri dolaşan kızı (İngiltere’de okuyor) çok yorgun
olduğu için özür dileyip yatmaya gitmişti. Bayan Falitsa yorgun
görünmemeye çalışıyordu. R<span class="il">itsos </span>da öyle. Ama
ertesi gün onlar Atina’ya gideceklerdi, bizi de epeyce uzun bir yol
bekliyordu: Karlovassi, Vathi, Kuşadası İzmir. Ülker’e “haydi anacığım”
dedim. Tartışmaya girmenin bir yararı olmayacağını bildiğim için bizi
otele götürmelerine ses çıkarmadık. <br />
<br />Otelin önünde onlar arabadan indiler. Sarıldık. İkisinin de elini öptüm. <br /><br /><span class="il">Ritsos</span>: <br /><br />“Unutma,” dedi, “ikiniz için her zaman iki sandalye ve iki tabak var masamızda.” <br /><br />“Unutmam.” Dedim. “Nasıl unuturum?” <br />
<br />“Ne zaman geleceksiniz?” <br /><br />“Yazın Karlovassi’ye. Ama ben
Haziran’da Atina’ya gelebilirim. Önemli olan bütün ayak bağlarından
kurtulup, ozan özgürlüğüne kavuşmam. Bu o zamana kadar gerçekleşecek.” <br /><br />“La liberte est toujours premiere” dedi. <br />
<br />“Temel nesneler” adlı şiirinin son dizesiydi: “Her zaman en başta özgürlük.” <br /><br />“Evet ,” dedim, “öğrenmek ve bedelini ödemek gerek.” <br /><br />Bir
kez daha sarıldık. Arabaya döndüler. Çok mu usta yoksa çok mu acemi
sürücü olduğunu bir türlü kavrayamadığım Bayan Falitsa arabayı, denize
doğru, karanlığa sürdü.: <br />
<br />“Karanlıkta gülümsedi bir adam, <br /><br />belki çünkü karanlığı görmüştü, <br /><br />belki çünkü karanlıkta görmüştü.” <br /><br />“Sanırım,” dedim Ülker’e, “ozan’ın en iyi tanımı bu üç dizede yatıyor.”</span></p><p><span><br /> </span><br /><span></span></p>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-67021076328141730902019-05-16T11:42:00.003+03:002019-05-16T11:42:08.218+03:00YAŞAR KEMAL<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-size: small;"><span style="line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;">BİR EDEBİYAT DEVİ / YAŞ<span class="il">AR KE</span>M<span class="il">AL</span></span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><br />
</span></span></span></span></span> <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC8iVtdlQpZk9M_HNIkBnpCa4rHAINoUN-092dsXVofwD9ykUocCEAEVJUP4icalzAzBPe_Ht5LN84Sg00xleyIVXzLaqL0xuDGZUvLqQBEw4DDu9CSCNRQiTDvfPRju0Vy_8empcNA-WU/s1600/DXEnn_7X4AIwNxi.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="573" data-original-width="600" height="305" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC8iVtdlQpZk9M_HNIkBnpCa4rHAINoUN-092dsXVofwD9ykUocCEAEVJUP4icalzAzBPe_Ht5LN84Sg00xleyIVXzLaqL0xuDGZUvLqQBEw4DDu9CSCNRQiTDvfPRju0Vy_8empcNA-WU/s320/DXEnn_7X4AIwNxi.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: right;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: right;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="font-size: small;"><span style="line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;">Nedim Gürsel <br />
Cumhuriyet Dergi / sayı:354 / 1996</span></span></span></span></span></span></div>
<br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"> </span></span></span></span></span></span><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- İstiyorum ki söyleşimiz iki eksende gelişsin. Önce, sözlü gelenek çağdaş bir yazar tarafından nasıl kullanılıyor ve nasıl modern bir yazıya dönüştürülüyor, bu sorunu irdeleyelim .. Sanıyorum, senin yazarlık deneyiminde olduğu kadar ilk çıkışında, bir folklor derleyicisi olarak edebiyat dünyasına attığın ilk adımda da bu sorunun önemli bir yeri var. İkinci olarak, toplumsal değişmeyle romanların arasında, eğer varsa, türdeş ilişkiyi ortaya koymaya çalışalım. Çukurova’nın ekonomik ve toplumsal değişiminin yakın tanıklarından biri oldun. Yapıtını oluşturan temel izleklerden birisi de, bu dönüşüm sürecinin ifadesidir, diyebiliriz. Bu iki eksen dışında başka çizgiler de söyleşimize yön verebilir elbet. Örneğin İnce Memed serisi; başkaldırı, sömürü, eşitlik özlemi gibi izlekler; romanlar gerçek dünya arasındaki ilişkiler; vb... <br />
<br />
Yine de, klasik bir yaklaşımla yaşam öykünden başlasak. Ailenin serüveninden örneğin... Ortadirek’te anlattığın uzun yürüyüş, Ali’nin annesi Meryemce’yi sırtında taşıması, sanıyorum ailenin de yaşadığı olaylar. </span><br />
</span></span></span></span></span><span class="il"><span style="line-height: normal;"><span class="m_-8707696607152575692postbody">-Ortadirek’i yazdığım yıllarda böyle bir olaya tanık oldum. 1946’da Çukurova’da anasını sırtında taşıyan bir adam görmüştüm. Bir yükünü, bir anasını sırtlıyordu. Ama ilginç olan şu ki, babamın ailesinde de yaşanmış bir olaydı bu, 1915’de aile Van’ dan göçerken. Ruslar Van’ı işgal edince bizim köyün ortasına bir top güllesi düşüyor. Ve Doğu Anadolu, özellikle de Van gölü kıyılarında oturan halk korkmaya başlıyor. Güney Anadolu’ya doğru iniyorlar, babamın ailesi de içlerinde, Bitlis’den aşağıya yürüyerek. Büyükannem hasta. Babam çok güçlü kuvvetli bir insandı, bir doksan boyunda, dalyan gibi bir bey. Anasını yol boyunca sırtında taşıyor. Van’dan Adana’ya bir buçuk yılda gelebiliyorlar ancak. <br />
</span></span></span></span><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"></span></span></span></span></span></span></span></span><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"></span></span></span></span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgHEBuSmzSXrNJHfzmeOgf9zbR_ME44LFWMh7GTsOIxtLmYBsHnHeL61tAfJA-Gjp1BpeszRdNe3D1E6anVwQzB5rKMlg5y19kw3O-PfKYKjVPUW4jo7XLjVA6JfwJ23R5BvkPgqcBnY7W/s1600/DXG0MoQXUAEhGRt.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="288" data-original-width="512" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgHEBuSmzSXrNJHfzmeOgf9zbR_ME44LFWMh7GTsOIxtLmYBsHnHeL61tAfJA-Gjp1BpeszRdNe3D1E6anVwQzB5rKMlg5y19kw3O-PfKYKjVPUW4jo7XLjVA6JfwJ23R5BvkPgqcBnY7W/s320/DXG0MoQXUAEhGRt.jpg+large.jpg" width="320" /></a></span></div>
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
<span style="font-weight: bold;">- Yani baba tarafın Doğu’dan göçüyorlar Çukurova’ya. </span></span></span></span></span></span></span></span><br />
<br />
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"> </span></span></span></span></span></span></span></span><span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"></span></span></span></span></span></span><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody">-Ana tarafım da. Anamın ailesinde eşkiyalar da var. </span></span></span></span><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Evet, birlikte yaptığımız Paris-Avignon tren yolculuğunda söylemiştin bunu. Demek ki her şey bir göçle başlıyor. Bir uzun yürüyüşle...</span> <br />
</span></span></span></span></span></span><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
-Babam çok severmiş anasını. Hep sırtında getiriyor, atlara bile bindirmiyor. Söz açılmışken Ortadirek’le ilgili bir şey daha anlatayım. </span></span></span></span><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
</span></span></span></span></span></span><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
Anam anlattı bu hikâyeyi. Yolda bir çocuk buluyorlar, her tarafı çürümüş, bitkin bir çocuk. Bir deri bir kemik kalmış, yara bere içinde. Ninem diyor ki babama “Bir inilti geliyor çalıların içinden. Al getir!” diyor Babam gidiyor. Bakıyor ki ölmüş. Bu parçayı Kanın Sesi’nde yazdım. Yani Kimsecik dizisinde. Bu üçlü dizi ailemin göçünü ve benim çocukluk yıllarımı anlatır. Ama roman söz konusu burada, otobiyografi değil. Nasıl İnce Memed’in kendi yaşamımla ilgisi varsa -ne kadar olabilirse- bu da ailemin yaşamından yola çıkarak yazdığım bir roman. <br />
<br />
Hikâye şu: O çocuğu buluyorlar, diriltiyorlar. Babam evlât ediniyor bunu. Sonra da babamı vuran adam, adı Yusuf... Yine Meryemce’ye dönersek, işin ilginç yanı, Ortadirek’te Çukurova’ya indikleri vakit Meryemce en güzel elbiselerini giyiyor. “İndik ya! Geldik ya!” diyor. Büyükannem gibi biraz. Oğluna, yani babama diyor ki “bana çok güzel bir ev tutacaksın, badanalı falan”. Ondan sonra anama diyor ki “Beni tertemiz yıkayacaksın, saçlarımı kınalayacaksın. En güzel elbiselerimi giydireceksin. Gerdanlıklarımı, halhallarımı, hırızmalarımı takacaksın!”. <br />
<br />
Anam bütün bu söylediklerini yerine getiriyor. Büyükannem namazını kılıyor, sonra evin önünde oturuyor. Sabahleyin uyandıklarında bir de bakıyorlar ki ölmüş. Bu olay yer etmiş bilinçaltımda. Yıllar sonra Ortadirek’i yazarken aklıma geldi. Meryemce’ye de, büyükannem gibi, en güzel elbiselerini giydirdim.</span></span></span></span></span><br />
<br />
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnHGiwXxBDU1Eg5G3IGCWVpTqFoo16fugy7HdUeNJCE2PO66CP3WztElS9_MUPXLkb_WCEmd4IHFHwYXCAVeJxKCS38IjFGSNAM6odXHwAkOujxGcPtlEz2HJtFh7j_OcaFF5dfCVFxTr_/s1600/DXG5PMRWsAEeGh1.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="340" data-original-width="510" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnHGiwXxBDU1Eg5G3IGCWVpTqFoo16fugy7HdUeNJCE2PO66CP3WztElS9_MUPXLkb_WCEmd4IHFHwYXCAVeJxKCS38IjFGSNAM6odXHwAkOujxGcPtlEz2HJtFh7j_OcaFF5dfCVFxTr_/s320/DXG5PMRWsAEeGh1.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span></span></span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Bir başka trajedi daha var yaşamında. Baban gözünün önünde öldürülüyor ve bir süre dilin tutuluyor senin, konuşamıyorsun. Ben bu olayı, seninle ilgili yazılarımdan birinde, sonradan yazacağım romanların “psikolojik dinamiği” olarak yorumlamıştım. Sonradan bunca çok, böylesine uzun soluklu romanlar yazman; sanki çocukluğunda yaşadığın bu dil tutukluğundan bir anlamda öcalmaydı. Freud’çu bir terim kullanmak gerekirse, bir “compensation”du. Belki aşırı bir yorum, ne dersin? Bu olayın seni çok etkilediği bir gerçek. Ve sonunda türkü söyleyerek bu tutukluktan kurtulduğunu biliyorum. </span><br />
<br />
-Türkü söylüyordum ama, asıl neden o değil. Sonra büyük bir doktora, aynı zamanda hikâye yazarı F. Celâlettin Göktulga’ya sordum. Büyük bir uzmandı, doğru söyleyebilir: “Fizik kuvvetlendikçe, sinirler kuvvetlendikçe geçebilir” dedi. Biliyorsun babamı vurdular, gözümün önünde, camide. Anam sırtına aldı beni. Sabaha kadar bağırdım. “Yüreğim yanıyor!” diye. Ve sabahleyin konuşamadım. Bu böyle oniki yaşıma kadar sürdü. Yani ilkokulda ‘hiçbir zaman tahtaya kalkmadım. Sonra birdenbire geçti, nasıl geçtiğini de bilmiyorum. Bence bir yakıştırma söylediğin. Bir romancının başka bir oluşumdan gelmesi gerek . <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Ben de sembolik olarak böyle düşünmüştüm zaten. Çukurova yıllarını aşağı yukarı biliyoruz. Birçok işler yaptın. Yaşamındaki bir başka şok da İstanbul’a gelişin olmalı. Sanıyorum İstanbul’a ilk gelişin 1950’lerde…</span> <br />
<br />
- Hayır 1946’ da geldim ilk kez. Havagazı memurluğu yaptım bir süre… “Gaz!!!!.” diye bağırıyordum kapı kapı dolaşıp. İstanbul’u mutfak mutfak bilirim. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Peki Cumhuriyet gazetesine röportaj muhabiri olarak ne zaman girdin? </span><br />
<br />
- Yeniden döndüm kasabaya. 1947’de Kadirli’ye. 48’de iki hikâye yazdım. “Bebek” ve “Dükkâncı”. 1951’de “Hüyükteki Nar Ağacı”nı yazdım, ilk romanımı. İlk hikâyemi de, “Pis Hikâye”, 1944-45’de askerdeyken yazdım. Çok rahattım orada. Dostoyevski’yi de orada okudum, Talas’da . <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Bir de tutukluluk var galiba, kısa süren bir tutukluluk dönemi.</span> <br />
<br />
- On yedi yaşımda girdim hapise. On beş gün kadar Pamuk Pazarı Karakolu’nda. Abidin Bey çıkarttı beni. Abidin Dino olmasaydı daha çok yatabilirdim. Sonra Kazan Hapishanesi’nde yattım, üç ay kadar. </span><br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Bütün Dostoyevski’leri askerde okuduğunu söyledin. Bu okuma tutkusu nasıl oluştu peki?</span> <br />
<br />
- On yedi on sekiz yaşındaydım. Hapishaneden çıkmıştım, solcu olarak tanınıyordum. Halkevi başkanı Dr. <span class="il">Kemal</span> Satır’a gittim. Ramazanoğlu Kütüphanesi vardı, otuz bin ciltlik. Kimsenin gittiği de yoktu. Orada bir memuriyet verdiler. Birkaç yıl çalıştım. Homeros’u da ilk kez bu kütüphanede keşfettim. Ahmet Cevat’ın çevirilerinden. Dışarıya kitap verilmezdi. İlk defa bu kuralı ben çiğnedim. Orhan K<span class="il">emal’</span>le yeni tanışmıştım. Ona Goriot Baba’yı verdim. On beş gün onda kaldı kitap, okuduktan sonra geri getirdi. Eski Yunan klasiklerinin çoğunu da o kütüphanede okudum. Çukurova tarihi üzerine de çok kitap vardı. İki üç yıl durmadan okudum. İş güç yok. Kütüphanede bir oda verdiler, orada kalıyordum. Sabaha kadar okuyordum.</span><br />
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Klâsikler ve Batı edebiyatıyla tanışman böyle oldu demek. Ya halk edebiyatıyla? Bu alanda folklor araştırmaları yaptığını biliyoruz. </span><br />
<br />
- Evet, ilk kitabım <span style="font-weight: bold;">Ağıtlar</span>’ dır. Bir folklor derlemesi. O zaman Çukurova’ da her kadın mutlaka bir ağıt yakardı. Büyük bir olay olunca. Meselâ “Vay Anam Kurası Ağıdı”. On beş on altı yaşındaki çocukları alıp Birinci Dünya Savaşı’na götürüyorlar. “Vay anam!” diye ağlayarak gitmişler. Onun için ağıdın adı “Vay Anam Kurası”. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Bu ağıtların romanlarında önemli bir yeri var. Akçasaz’ın Ağaları’nda örneğin, ya da Ortadirek’te Yemen’le ilgili ağıtlar. Demek ki bu folklor derlemeleri; bir ölçüde, ileride yazacağın romanlara malzeme sağladı.</span> <br />
<br />
- Bu ağıtlar o güne dek hiç derlenmemişti, Tekerlemeler çok az derlenmişti. Ben iki şeyin üzerinde durdum. Tekerlemeler ve ağıtlar. Bir de Karacaoğlan’ın yayımlanmamış şiirleri üzerinde durdum, Halen Ağıtlar’ın genişletilmiş yeni basımını hazırlıyorum. On altı yaşında başladım bunları derlemeye. Zaten bir halk şairiydim ben, Türkülerim söylenirdi Çukurova’ da. Diğer halk şairleriyle yarışıyordum. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Sen de halk şairleri gibi saz eşliğinde mi söylüyordun şiirlerini? </span><br />
<br />
- Sabaha kadar bir aşık söyler bir ben söylerdim. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Ne tür şeyler? Örneğin Karacaoğlan’ın hayat hikâyesi gibi mi?</span> <br />
<br />
- Hayır ... Kendi yaratılarımdı: Bir de Köroğlu. Çok iyi anlatırdım Köroğlu destanlarını. Köylüler çözülürlerdi. Kolay değildir köylüyü çözmek. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Yine ağıtlara dönelim dilersen. Doğaçlamadan mı söyleniyordu ağıtlar?</span> <br />
<br />
- Tabii ... tabii. Ölenin kişiliği üzerine söyleniyor. Kim vurduysa, hem vuranın hem ölenin üzerine. Atları varsa atlarının üzerine. Bak “Vay Anam Kurası Ağıdı” şöyle başlar: Gene kavga sesleniyor/ Onaltılı isteniyor/ Gidenlerden biri gelmez / Silahları paslanıyor”. Sonra meşhur “Binbaşılar binbaşıları / Tabur taburu karşılar/ Yağmur yağıp gün deyince / Yatan şehitler ışılar” da var... Çukurova’da derlediğim bir ağıtta da, ölen oğlu için anası </span><span class="m_-8707696607152575692postbody">“Benim oğlum ölürkene</span><span class="m_-8707696607152575692postbody"> / Çiçekler çığrıştı açtı” diyor. </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAYOga_apsXoj7D7Pr_34T5N0oydCuDB00JtUveLETb-7HFxCeLHpt7TC8jyx6EeDHBd0QI4K4DO84GGdbvWABoNBOTKYowWUrkxfCFSrQXNomChyphenhypheng_Tat3aeEcMD0Byaoebas4hN6W2bL/s1600/DXH9pDmWsAEc8j3.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="384" data-original-width="384" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAYOga_apsXoj7D7Pr_34T5N0oydCuDB00JtUveLETb-7HFxCeLHpt7TC8jyx6EeDHBd0QI4K4DO84GGdbvWABoNBOTKYowWUrkxfCFSrQXNomChyphenhypheng_Tat3aeEcMD0Byaoebas4hN6W2bL/s320/DXH9pDmWsAEc8j3.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody">
<span style="font-weight: bold;">- İstersen Köroğlu’na geçelim.Köroğlu’nun çeşitli rivayetlerini bir aşık gibi söylediğini az önce belirttin. Hangi rivâyetleri kastediyordun acaba? Bilinen bir Çukurova rivayeti de var mı? </span><br />
<br />
- Birkaç Çukurova rivayeti var, bir tane değil. Mesela Güdümen Ahmet diye biri vardı. Çukurova’da, Kadirli’nin Kazmaca köyünden Güdümen Ahmet. Güdümen Köroğlu’nun keleşlerinden biridir. Öylesine iyi söylerdi ki, ona Güdümen adını koydular. Benim de, babamın da dostuydu. Çolak Ökkeş vardı. Osmaniye’nin Araplı köyünden. “Öksüz Oğlan”ı, “Mayıl Bey”i söylerdi. “Âşık Garip”i en iyi söyleyense, Osmaniye’nin Hırmıtlı köyünden Hasan diye birisiydi. Hâlâ yaşıyor. Ondan sonra en iyi Köroğlu söyleyen Küçük Memet’ti. Osmaniye’nin Gebeli köyünden. Çok güzel saz çalar, bizim köye gelir, günlerce Köroğlu söylerdi. Baharda, kayalıkların orda, ateşler yakılınca. Bütün köy, çoluk çocuk, genç yaşlı, onu dinlerdik. Murtaza Emmi de vardı. O da Gebeli köyünden, büyük usta. Çok yaşlı bir adamdı. O da söylerdi. Diyeceğim, Çukurova’da çok büyük destancılar vardı. Ben İbrahim Günekci’ den derledim Köroğlu’nu. Karacaoğlan’ın hayat hikâyesini de o anlatmıştı bana. Ben bu ustaların çıraklığını yaptım işte. En iyi Köroğlu söyleyenlerden biriydim. Elime bir değnek alıp köylere giderdim. Saz çalmadan, değnekle söylerdim destanları. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Neden? Sazın yok muydu?</span> <br />
<br />
- Anam sazlarımı yakıyordu, âşık olacak diye. Büyük bir Kürt destancısı vardı, Abdali Zeyneki, Yer Demir Gök Bakır’ da geçer O’nun hayat hikâyesi, hem kendi büyük şairdi, hem destanlar söylerdi, büyük destanlar. Evde onunla çok övünürdük. Yüzlerce Kürt destanı bilirdi. Kürtler’in Homeros’u diyebiliriz Zeyneki için. Bizim eve de gelip türkü söylemişti. Çocuklarla oynarken övünürdüm, Abdali Zeyneki bizim eve gelip saz çaldı diye. Bana saz öğretmişti. Anam gelip kırar, bilemedin yakardı sazlarımı. Koca Sadık Ağa’nın oğlu nasıl şair olur? diye. Hem övünür hem küçümserdi. Bu yüzden saz çalamadım ne yazık ki?.</span><br />
<br />
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Senin Köroğlu’nun Ortaya Çıkışı’nı bilinen diğer Anadolu rivâyetleriyle karşılaştırdım, İstanbul, Erzurum ve Maraş rivâyetleriyle ... Hepsinden de farklı. Anadolu değil Azeri rivayetlerine çok daha yakın. Meselâ deniz aygırından türeyen efsanevî bir at motifi Orta Asya rivayetlerinde var. Eski Türk mitolojisinden kaynaklanmıştır. Sen bu rivaveti, özellikle de ayrıntılarıyla anlattığın Kırat’ın doğuşunu Çukurova’da duymuş muydun? Ve bunu duyduğun gibi mi yazdın? Yoksa, daha sonra öğrendiğin başka rivayetlerden de yararlandın mı?</span> <br />
<br />
- Çukurova’ da Köroğlu’nun her varyantında, hatta Kürtler’in Kürtçe söyledikleri Köroğlu döşemesinde (nesir bölümünde) var bu motif. Köroğlu’nun babasının adı da, bildiğim tüm rivayetlerde Yusuf’ dur, hiç değişmiyor. Yani birtakım motifler var ki Köroğlu’nda, hiç değişmiyor. Bugün bile Çıldır gölünden aygır çıkar ve kısraklara aşar. Güzel atlar böyle doğar. <br />
<br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Bu eski Türk mitolojisinde çok sık rastlanan bir motif Köroğlu geleneğinde olması da, bir bakıma doğal. </span><br />
<br />
- Bu aygır meselesi, bir Kürt destanı olan Memo Alem’ de de vardır. Bir ağ atarlar denizin içine. Ağ çok ağır gelir. Bir de bakarlar ki bir kırat çıkmış . </span><br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKxN9Qc_10ezNBhQ7koEN4OGI1qUPX0FwTEuF_a313wkNcG1OV4C7QzKm138eYoRkPncV5cNBTtGgy43VxAEO52QPeY8b-cda1yJAYNHawtSExBIP0KuvMxymcD8QwZcEtMdwpSub5J1GD/s1600/DXJLLZsXcAAmUX0.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="350" data-original-width="655" height="170" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKxN9Qc_10ezNBhQ7koEN4OGI1qUPX0FwTEuF_a313wkNcG1OV4C7QzKm138eYoRkPncV5cNBTtGgy43VxAEO52QPeY8b-cda1yJAYNHawtSExBIP0KuvMxymcD8QwZcEtMdwpSub5J1GD/s320/DXJLLZsXcAAmUX0.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">-Aynı kitapta, Üç Anadolu Efsanesi’ nden sözediyorum, bir de “Karacaoğlan” metni var. Bu da </span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">bir
derleme mi? Gerçi sen derlemiyorsun, yazıyorsun . Bu konuya yeniden
döneceğiz. Bunlar, senin orijinal üslûbundan izler de taşıyan bir
yazarın kaleminden çıkmış örnekler. Su aygırının </span></span></span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">kısrağa
aşma sahnesini ele alalım. Sen, kendi üslûbunla anlatıyorsun bu
sahneyi, olmadık ayrıntılara giriyorsun. Oysa Köroğlu’nun Erzurum
rivayetinde yalnızca iki cümleyle geçiştiriliyor bu epizod. Diyeceğim
Karacaoğlan da, motifleri sözlü gelenekte olan ama senin çağdaş bir
yazar yaklaşımıyla ele alıp yeniden yazdığın bir metin mi? Yoksa
derlediğin bir halk hikâyesinin tekrarı mı? </span></span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
- Çukurova’da anlatıldığına göre Karacaoğlan’ın karısını kaldırmış biri. Düğünde saz çalarken sazı kırılmış Karacaoğlan’ın. Anlamış ki bir şeyler dönüyor evde. Gidip bakmış: Karısı yeğeniyle aynı yatakta. Abasıyla ikisinin de üzerlerini örtmüş, çekip gitmiş. “Boğazında sarı akik / Saçları omuzuna dökük / Kalbin eğri kaşın yıkık / Dostum neler duydum bugün” türküsünü söyleyerek terk-i diyar etmiş. Bu her yerde söylenen bir şey. Böyle birtakım ana motifleri alıp öbür tarafını kendim işledim. </span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRamdu0WUTUjgO7LERYUJ8GaT1DkFiSRlUprgmh5XRxn3eP_mXEl69zDujV04OJofMVsJbtCuPFmBU3YOG5tdFITxThveeqTInY95_lXX2QgIVGVf1dbpxMZMGuho3ghtPTOl3p6vGnM0K/s1600/DXJIq0wWsAAwoQf.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="718" data-original-width="960" height="239" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRamdu0WUTUjgO7LERYUJ8GaT1DkFiSRlUprgmh5XRxn3eP_mXEl69zDujV04OJofMVsJbtCuPFmBU3YOG5tdFITxThveeqTInY95_lXX2QgIVGVf1dbpxMZMGuho3ghtPTOl3p6vGnM0K/s320/DXJIq0wWsAAwoQf.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- “Alageyik” bu kitabın üçüncü ve son metni. Bu da bir efsane olarak, Çukurova’ da sözlü gelenekte hâlâ yaşıyor mu? Sanıyorum bu efsaneyi daha önceden Türk Folkloru Araştırmaları Dergisi’nde yayımlamıştın. </span><br />
<br />
- “Alageyik” de insanı dağa çeken geyik motifinden yararlandım. Ama bunun anlatımı elbette bir romancının elinden çıkma. Geyiğin dağa çektiği adamın anlatılmasından sözediyorum. Her yıl bir mavi, bir beyaz gül açar bu avcının mezarında. Geyikler uçarak gelir yer onları. Sevdiğine kavuşamaz sevenler. Mezarları yanyanadır ama ya bir gül ya bir karaçalı biter aralarında. Çok sık rastlanılan, geleneksel bir motiftir bu. Ana motiflere bağlı kalmakla birlikte, onları işleyip yazıyorum. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">-Bazen bu motifleri yalnızca işlemekle yetinmeyip dönüştürdüğün de oluyor. Örneğin Köroğlu’nda. Geleneksel anlatımda Köroğlu, tüfek icat olunduğunda ortadan kaybolur. Ya da kırklara karışır. Oysa senin metninde Köroğlu oğluna toprağa yerleşmesini öğütlüyor. Bu senin eklediğin bir şey değil mi? </span><br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody">- Hayır değil. Sözlü gelenekte var. Aslında bunların üzerinde fazla konuşmak istemem. Bunlar benim bazı denemelerim. Örneğin “Hüyükteki Nar Ağacı”nda bu tür etkiler çoktur. Bu romanı yazarken “Deli Boran” adlı bir türküden yola çıkmıştım. Daha doğrusu bir türkülü halk hikâyesinden. Ben, yıllar önce, böyle bir hikâye derlemiştim. “Gökyüzü Mavi Kaldı”nın arkasında vardır. İsmail Uz’ dan derlemiştim, hâlâ yaşıyor. Bu hikâyeyle “Hüyükteki Nar Ağacı” arasında anlatım yakınlıkları bulabilirsin.Cümle kuruluşları arasında yakınlıklar da bulabilirsin. Elbette çok etkisinde kaldım. Ancak, daha sonra yazdığım Üç Anadolu Efsanesi’ndeki metinler birer denemeydiler. Ağrı Dağı’na hazırlık denemeleri. Bu kitap, bir iki söylencenin dışında, tamamen kendi yaratımdır.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXMxRYOO_TdXdR7rEOmxGZtmIiIEOoihpuO6kvIrjWoHrXnKylIIYBayaeYuCkvnApQbvYSIdlpEmH-0_s6KELcR6Id6960-mZpel7fiUmr3JJDo2aoRj1qzR9vYrYNhQMfCPS2tE-XMtG/s1600/DXJIFasWkAML_gx.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="300" data-original-width="480" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXMxRYOO_TdXdR7rEOmxGZtmIiIEOoihpuO6kvIrjWoHrXnKylIIYBayaeYuCkvnApQbvYSIdlpEmH-0_s6KELcR6Id6960-mZpel7fiUmr3JJDo2aoRj1qzR9vYrYNhQMfCPS2tE-XMtG/s320/DXJIFasWkAML_gx.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- “Efsane” adını verdiğin metinlerin bazıları gelenekten yararlanarak yazdığın metinler, bazılarıysa tamamen senin hayal gücünden kaynaklanıyor. Ağrı Dağı Efsanesi, Binboğalar Efsanesi örneğin. Sözlü gelenekle doğrudan bağ kurmayan yaratılar söz konusu burada. Neden “efsane” diyorsun bu tür kitaplarına?</span> <br />
<br />
- Böyle vurgulamak istedim. Ağrı Dağı’nın Aşkı da diyebilirdim örneğin. Neden efsane mi dedim? Şundan: 1957’denberi kafamda bir şey belirdi. Kitaplardan değil de yaşamdan, kendi yaşamımdan kaynaklanıyor. Göreme’de röportaj yapmıştım. Üç ay kaldım orada, Peri Bacaları’yla ilgili bir röportaj yapmak için. Ay gibi bir yerdi. Efsane arıyorum, arıyorum ... Toprak kısır çünkü. İnsanoğlu böyle bir yerde kendisine mutlaka yeni bir dünya yaratır diye düşünüyorum. Kafama taktım. Bir buçuk ay sonra her taraftan efsaneler fışkırmaya başladı. Herkes efsane anlatıyor. Ve tümü de ışık üzerine. Yer Demir Gök Bakır’a bakarsan görürsün. Orta Anadolu’ da geçen bir romandır, oradaki bütün efsaneler ışık üstünedir. Niye acaba? Onu da düşündüm. Çukurova’ya geldiğin zaman zeytin var, zeytinden yağ çıkarılır. Çok bereketlidir Çukurova toprağı. Toroslar’a geldiğin zaman, çamı kesersin, duvara sokarsın, ışık yapar. Hâlâ çam yakarlar. Çukurova’da zeytinyağından kandil yaparlar. Orta Anadolu’ da hiçbir şey yok. Toprak çok fakir bir kere. Hayvanlardan aldıkları kuyruk yağıyla kandil yaparlar. Ama kuyruk yağına ihtiyaçları var, yemek için. Bu yüzden akşam olunca karanlığa gömülür Orta Anadolu. Temelde ekonomik sorun var. Karanlığa gömülen yer efsaneyi veryansın etmiş ışık üstüne. Otuz kadar efsane derledim. Bazıları kayboldu. Röportajlarda hepsini yayımlamadım. Aşağı yukarı hepsi ışık üzerineydi. O zaman şöyle düşündüm: İnsanoğlu bu dünya kendisine yetmediği zaman, ki hiçbir zaman yetmiyor, bir karanlıktan gelip bir başka karanlığa gidiyor, bir doyumsuzlukta insanoğlu, ölüm karşısında bir karanlık içinde, ister istemez, sıkıştığı zaman -ki Yer Demir Gök Bakır’ da öyledir- yeni bir dünya yaratıyor kendine. Bir evliya yaratıyor. <br />
<br />
Ölmez Otu’ nda ise sıkışmış bir adamın yarattığı mit vardır. Memidik’in miti. Ne ölçüde gerçek dünyada ne ölçüde yarattığı mit içinde yaşıyor insanoğlu? Modern. dünyada da böyle bu. İçiçe girmiş, sınır belli değl.. Şu anda bile düşte yaşıyoruz belki, kendimize sürekli mitler bulup yaratıyoruz. İnsanların ikinci bir dünya yaratmadan yaşadıkları daha görülmemiş yeryüzünde. Doğum ve ölüm oldukça, insanoğlu bir karanlıktan başka bir karanlığı gittikçe, sürecek bu. Romanlarımda, efsane adını verdiklerimde de, bu gerçeği anlatmaya çalıştım. Yani düşle insan dediğimiz gerçek arasındaki sınırsızlığı tespit etmeye çalıştım. Daha iyi vurgulamak için de “efsane” koydum bunların adını. <br />
<br />
Ondokuzuncu yüzyıl romanı çok önemli. Bütün yüzyılların en büyük romanı. Ama bence bir eksikliği var. İnsanın, düşünen insanın miti yok bu romanlarda. Belki Dostoyevski, bir ölçüde ilgileniyor bu konuyla. Ama bilinçli olarak insanların ikinci bir dünya yaratıp oraya sığınmaları, gerçekçi romanda yok. Bu bizim çağımızın getirdiği bir şey.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQ3EtDJe1LOO-CHSG0s2QmVe2oAKWZwqdPIsdszMMVMaZ-O5yomaO98Jhfbe6e6bnJBlKFCN1UREeAyWL_ZbY-9GQN6ri9WRfXbgZy2e6buKnUmMoGjzLoMouS8XD_JPAitjI14lUs2Syl/s1600/DXHRs9BW0AAn_6O.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1137" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQ3EtDJe1LOO-CHSG0s2QmVe2oAKWZwqdPIsdszMMVMaZ-O5yomaO98Jhfbe6e6bnJBlKFCN1UREeAyWL_ZbY-9GQN6ri9WRfXbgZy2e6buKnUmMoGjzLoMouS8XD_JPAitjI14lUs2Syl/s320/DXHRs9BW0AAn_6O.jpg+large.jpg" width="227" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Merak ettiğim bir başka konu da, madem ki “efsane ve mit”den sözediyoruz, kitaplarındaki inançlar; daha doğru bir deyimle “kültler”. <br />
<br />
Örneğin ateş kültü ve buna bağlı olarak demirci motifi. “Binboğalar”da, “Al Gözüm Seyreyle Salih” te, “Ağrı Dağı’nda, ne bileyim “Demirciler Çarşısı Cinayeti”nde bile hep bir demirci kahraman var. Eski Türk el sanatlarındaki demirci motifinden mi kaynaklanıyor bu? Ergenekon Efsanesi’ne dek giden “demir kültü”nden mi? </span><br />
<br />
- Tesadüf olabilir. Çocukluğumda bir Hasan emmi vardı. Kırmacık köyünde, babamın dostu Demirci Hasan Usta. Köyü yakındı. Ocakta, körük çektiği zaman parlayan kıvılcımlara öylesine hayrandım ki, yürüyerek gider saatlerce Hasan Usta’yı seyrederdim. Közlere bakardım. Kadirli’de demirciler çarşısı vardı. O zaman yedi yaşındaydım ve bu çarşının tiryakisiydim. Gider bakardım demirci ocaklarına. Gece gündüz dövülen kırmızı demirleri seyrederdim. Kadirli’ye geldiğim zaman ilkokula devam ediyordum. Birinci sınıftan son sınıfa kadar, başka işim gücüm yoktu. Gider demirciler çarşısında geçirirdim vaktimi. Demirciler Çarşısı Cinayeti’nde yazdım Osman Usta’yı. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Seyreyle Salih’te de demirci dükkânından hiç çıkmadan ocaktaki kıvılcımlara hayranlıkla bakan bir çocuk var.</span> <br />
<br />
- İlhan Koman anlattı sonradan. O da Edirne’ de sabahtan akşama kadar bakarmış demircilere. Türkler eskiden ne eder ne yaparlarmış umurumda değil benim. Hiçbir ilgisi yok. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Ama Ergenekon efsanesini biliyorsun her halde. Demirdağ’ın eritilmesi motifini. </span><br />
<br />
- Hiç umurumda değildi. Yeni öğreniyorum şimdi. Ergenekon’u bilmiyordum o zaman. Bu demirci hayranlığımın kaynağı kişisel. Marangozlara da bayılırdım. Onları da gider seyrederdim. Bugün bile aynı şeyi yaparım. Şile’de roman yazarken, bir marangoz vardı, romanı bırakıp, on saat onun elini seyrediyordum. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Peki ya ağaç motifi? Toroslar’da Tahtacılar var biliyorsun, Jean-Paul Roux bir araştırma yapmıştı. Toroslar’da yaşayan Yörüklerdeki u ağaç kültü üzerine.</span> <br />
<br />
- Yaylaya çıkardık biz. Orada, uğur olsun diye, herkes bir şey bağlar ağaca. Ağaçlar çaput doludur. Kutsal ağaç onlar. Yöresel olarak böyle bir inanç var. En güzel ağaçlar da bu kutsal ağaçlardır. Meselâ bizim köyün Hemite dağında. Tamamen kıraçtır dağ. Dağın tam tepesinde Hamit Dede diye bir yer vardır. Ama tam tepede. Orada bir mezar vardır. Bayramlarda tepeye çıkar, kurban keserdik. Bir de kesme ağacı vardı mezarın başında. Kimse kesemezdi. Kutsal bir ağaçtı o da. Asıl sorun bir yazarın yaşamı. Yaşamdır önemli olan. Dostoyevski için de, Kafka için de bu böyle. Eğer benim yaşamımda Hemite dağının tepesindeki kutsal ağaç olmasaydı nereden bulurdum ben bu ağaç motifini? Tarihten mi, hangi cehennemden geliyormuş beni ilgilendirmez. Vız gelir tırıs gider bana.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgT6NrrjyoLV7rxM3MCYy2lgcRmDk-WeNObFodxIytaBYGsoh9NkiiCy-X3SUidJQlfM-6Vis1TPtoiVlH06ZQydz4y70qcJ6PF3g_q9OJ3MI4M2lCreFufv4HGKXv_jK2L0xgksAfocvOj/s1600/DXJJOJaW0AAk8Ir.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="430" data-original-width="585" height="234" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgT6NrrjyoLV7rxM3MCYy2lgcRmDk-WeNObFodxIytaBYGsoh9NkiiCy-X3SUidJQlfM-6Vis1TPtoiVlH06ZQydz4y70qcJ6PF3g_q9OJ3MI4M2lCreFufv4HGKXv_jK2L0xgksAfocvOj/s320/DXJJOJaW0AAk8Ir.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Ama bir kültür birikimi söz konusu yine de. Senin yaşamınla da kesişen bir birikim. Yaşamın halkın yaşamıyla özdeşleştiği için, ister istemez bu geleneksel inanç sisteminden etkileniyor Yoksa Ortadirek’te Meryemce’yle ağacı konuşturmazdın. </span><br />
<br />
- Her yazar yaşamını yazar. Bürokrasi yaşanmadan Dâvâ gibi bir roman yazılır mı? <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Seninle bir tartışmamız olmuştu yaşadığını yazmak konusunda. Alain Robbe-Grillet’nin Britanya’ da gerçek martıları görünce onları romanına koymaktan vazgeçtiğini söylemiştim. Rimbaud’nun “Sarhoş Gemi”yi denizi görmeden yazdığını da. Şimdi, Yeni Dergi’ de yıllar önce başlayan ve aramızda hâlâ süren bu tartışmaya girmeyelim istersen.</span> <br />
<br />
- Ben martının ıcığını cıcığını bilmek isterim, bir martı imgesiyle yetinemem. Doğayla, insanla ne kadar zenginleşirse hayal gücümüz de o ölçüde zenginleşir. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Romanlarındaki bir başka geleneksel motif de at. Biliyorsun eski Türkler’de “at kültü” var ama, bu, “anladığım kadarıyla pek umurunda değil senin. Peki Akçasaz’ın Ağaları’nda o güzel insanlar neden kendileri kadar güzel atlara binip gidiyorlar, hiç dönmemecesine gidiyorlar? İnce Memed’in ikinci cildinde betimlediğin at, Köroğlu’nun Kırat’ından daha fazla olağanüstü özellikler taşıyor. </span><br />
<br />
- Babamın atları vardı. O öldükten sonra ben taylar yetiştirdim. Amcamın verdiği taya binip Düldül dağının arkasına giderdim. Çocuklar neler yapmazlar, at sahibi olup Van gölüne gideceğiz diye. Van gölünü Düldül dağının arkasında zannederdik arkadaşım Mehmet’le. At benim çok haşır neşir olduğum bir şey. Atlarla döğen sürdüm, atlarla araba sürdüm, atlara bindim. Babamın sağlığında çok soylu atlarımız oldu. Suriye’den Arap atları gelirdi. Bir gün bindim kendimi Tanrı’nın oğlu zannettim. İki yanaşma atın iki ayağından tutmuş ben atın üzerindeyim, köyün sokaklarında dolaşıyoruz. Öylesine gururlanmıştık ki! Allah insana öyle gurur vermesin! <br />
<br />
Elbette halk şiirinde çok fazla at motifi vardır. “Bir atı severim, bir de güzeli” diyor halk şairi yedi yaşımdan beri bildiğim bir şiirdir. İsmail Ağa boyuna bunu söylerdi, evin önündeki ağaca sırtını dayar, Dadaloğlu türküleri söylerdi. Bu İsmail ağa benim birçok romanımda geçer; Komşumuzdu, müthiş bir sesi vardı. İnce Memed’de "çimeni yeşil gözlü adam" diye geçer. Onu Kanın Sesi’nde de yazdım. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Demek ki kendi yaşamından olduğu kadar halk şiirinden de besleniyorsun.</span> <br />
<br />
- Her ikisi de önemli. Yedi yaşımdan beri dinlediğim bir maceradır bu atlar. Köroğlu’nun Kırat'ı kadar masallardaki atlar da önemli benim için. At motifi, aslında, insanlığın motifidir…</span></span></span><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihJV5fSWxVD08Y05AvTe1s-QYvqyuxn4DnDSGgZTrhj-PdT6ksq-SLylWcJA3rpu1gXUg3r-hlk_Uxj7vniyvVT8AOhsNlTPp1AfXNC0hRRvq0sqR4iixcsozdR2UZ7DCLR1zdGX85P4V5/s1600/DXJKGH3X0AEROnJ.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="326" data-original-width="400" height="260" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihJV5fSWxVD08Y05AvTe1s-QYvqyuxn4DnDSGgZTrhj-PdT6ksq-SLylWcJA3rpu1gXUg3r-hlk_Uxj7vniyvVT8AOhsNlTPp1AfXNC0hRRvq0sqR4iixcsozdR2UZ7DCLR1zdGX85P4V5/s320/DXJKGH3X0AEROnJ.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Söz Köroğlu’ndan açıldı ya, İnce Memed’e dönelim yine biz .. <br />
<br />
Hangi eşkiya tipi model oldu bu romana? Köroğlu mu -ki biliyorsun son araştırmalar onun yalnızca bir destan kahramanı değil, gerçekten yaşamış bir Celâlî başı olduğunu ortaya koydu. Sonra, dayıların arasında da eşkiya çok. Gerçekten yaşamış insanlar... Bir keresinde, Çakırcalı Efe’nin kızının, Ödemiş’te doğan anneme süt analığı yaptığını anlatmıştım sana. Bir tren yolculuğunda. Beni, üzerine koskoca bir kitap yazdığın Çakırcalı’nın torunu ilân etmiştin de, ne yapacağımı, kendimi nasıl temize çıkaracağımı bilememiştim! </span><br />
<br />
- Bu konuyu bir iyice anlatayım. Çünkü hiç kimse, bugüne kadar, ne anladı ne sordu. Arslanım Türk entelektüeli! Dünyayı iyi kavramış ama, ben niye cilt cilt İnce Memed yazıyorum farkında değil! <br />
<br />
Ramazanoğlu kitaplığında elime Naima Tarihi geçti bir gün. Bu kitapta bir Mehdi hikâyesi dikkatimi çekti. 1600’lerde Sakarya’ da, Sakarya şeyhi diye bir şeyh ünleniyor. Kendini mehdi ilan ediyor bu şeyh. Zaten her Celâlî başı bir mehdidir. Bu Sakarya şeyhi beş bin kişi toplayıp padişaha isyan ediyor. Koskoca Osmanlı ordusunu tam üç kez bozuyor. IV. Murat, 1615’te sanıyorum, Bağdat seferine giderken Konya’da karargâh kurduğunda, sadrazam “Padişahım, diyor, biz gidiyoruz ama, sen burada yokken Sakarya şeyhi İstanbul’u zapteder, bak kaç kez ordularımızı bozdu.” Bunun üzerine padişah diyor ki, “Peki öyleyse, üç tuğlu vezirlik ihsan ettim, alın bir hilât, bir samur kürk, bir at, bir kılıç, götürün de o da gelip bizimle sefere katılsın, Kızılbaş üstüne gidiyoruz, sevaptır. Ordusunu çeksin de bizimle gelsin.” Sadrazam gidiyor Sakarya şeyhine. Bizim şeyh çok yakışıklı bir adanmış, genç, insan güzeli, sakalı abanoz gibiymiş ... Bunu ya ben uyduruyorum, ya da kitap böyle yazıyordu ... <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Naima Tarihi yani…</span> <br />
<br />
- Zannediyorum. Neyse, “İşte vezirlik ihsan buyurduk, bizimle gelin” diyorlar. “Gelemem” diyor. “Yahu sen deli misin?” diyorlar, “Seni bırakmayız burada, Bağdat ordusunu üstüne çeker, gelir seni yakalarız. Koyun çarşısında eşeğe ters bindiririz. Mafsallarını kanata kanata, derini yüzerek, gözünü oyarak, üç günde öldürürüz seni” diyorlar. “Gelemem” diyor, “biliyorum yaparsınız ama gelemem”. “Sen deli misin?” diyorlar. “Hayır deli değilim ama mecburum” diyor, “Ben huruç etmeye mecburum!” Bunun üzerine yakalıyorlar Sakarya şeyhini, işkenceyle öldürüyorlar. Bu olay beni müthiş etkiledi işte. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Evet ...</span> <br />
<br />
- Ayrıca dayım Doğu Anadolu’nun en büyük eşkiyası. Onun da macerası, anamın bana anlattığı gibi, teypte kayıtlı. Genç bir adammış. Yirmi iki-yirmi üç yaşlarında öldürülüyor. Doğu Anadolu’da türküler yakılmış dayım üstüne, bugün bile hala söylenen türküler. Dayımın babası da büyük eşkıya. Onun amcası Çerko da öyle. Hele bu Çerko’nun müthiş bir efsanesi var? <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Annenden mi dinledin bu efsaneyi? </span><br />
<br />
- Evet ondan dinledim. Boyuna anlatırdı. Çerko’nun on yedi adamı varmış. Bir alay sarıyor bunları. Yakalayıp Van hapishanesine atıyorlar. Orada bir tünel kazıyor Çerko, “Hadi, diyor arkadaşlarına, çıkalım!” Hiçbiri çıkmıyor, bir kendi çıkıp Van gölü civarında dolanıyor, sonra aynı tünelden geri dönüp arkadaşlarını buluyor yine, “Sizi burada bırakırsam sonra bana ne derler, haydi çıkalım!” diyor. Ama arkadaşları çıkmıyor sonunda, sabaha karşı, yine tünelden hapishaneye dönerken bir nöbetçi vuruyor Çerko’yu. Yaralanıyor ama bütün gün dövüşüyor jandarmalarla. Sonunda ölüyor. Bir de açıp bakıyorlar ki yüreği çatal biçiminde. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">-</span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyegaEVM1VKXjA_OLHJPJdQmSqJv2d5voQt-Rzfb7DByYYsieGN8H25LSfjhUKWgyenQMI_RbH3BUOK_gstWEuzO_-UbDxe-uHQ5gI6usc1RcWo-7vt5gGWSil4ebO8HrSp7pae6nbRVh8/s1600/fft1_mf7535.Jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="350" data-original-width="655" height="170" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyegaEVM1VKXjA_OLHJPJdQmSqJv2d5voQt-Rzfb7DByYYsieGN8H25LSfjhUKWgyenQMI_RbH3BUOK_gstWEuzO_-UbDxe-uHQ5gI6usc1RcWo-7vt5gGWSil4ebO8HrSp7pae6nbRVh8/s320/fft1_mf7535.Jpeg" width="320" /></a></span></span></span></span></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"> Ege’ de söylenen bir eşkiya türküsünde var bu. “Çatal olur efelerin yüreği” diye.</span> <br />
<br />
- Elbisesini de bir ağaca asıyorlar, bakalım kim sahip çıkacak diye. “Hiçbirimiz sahip çıkamadık derdi anam. Babam bakıp bakıp ağlarmış. Bu anlatılanlardan da etkilendim ister istemez. Bir de şunu söyleyeyim: Kadirli’ de 1930-36 arası beş yüz kadar eşkiya vardı. Bunlardan bazıları bizim eve de gelir giderlerdi. Rıza, Kürt Alo gibi. Ama benim asıl İnce Memed’e model yaptığım Şahin’in kardeşi Mehmed’dir; Abdaloğlu ile Cabbar diye yazdığım o. <br />
<br />
Amcamın evine gelir üç dört ay kalırlardı. Yemeklerini ben götürürdüm. Samanlıktan çıkamazlardı. Ahbaplık yapardık gün boyu. Bana eşkiya hikâyeleri anlatırlardı. Bir de Sakarya şeyhi olunca, mecbur adamın hikâyesini yazmaya kalktım.</span></span></span><br />
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span></span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Nasıl bir tip bu mecbur adam?</span> <br />
<br />
- Nazım Hikmet gibi, Che Guevera gibi biri. Paris’te Nazım Hikmet’e sordum. “Yahu, dedim, sen bir Marksistsin. O koşullarda parti kurulamayacağını bilmiyor muydun? Niye uğraştın bu kadar?” “Mecburdum” dedi. Che Guevera bakan olmuş, bilmem ne olmuş, hep dağa gidiyor. Mecbur çünkü. Dünya öküzün boynuzunda değil, mecbur adamın sırtında duruyor. İnce Memed’in üçüncü cildinde, dikkat edersen birisi “Senin yüreğinde kurt var,” diyor İnce’ye, mecburiyet kurdu . <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- O zaman, romantik anlamda bir başkaldırı söz konusu. </span><br />
<br />
- Evet, ben de onu anlatıyorum zaten. Mecbur insan diye bir tip var yeryüzünde. Ben onun psikolojisini vermeye çalışıyorum… İnsanoğlu başkaldıran bir yaratıktır. Bazı insanlarda bu daha da yoğun bir biçimde oluyor, o zaman İnce Memed tipi ortaya çıkıyor işte. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Senin roman kahramanlarındaki psikolojik boyut kimi kez çok arka planda kalıyor. Bazı </span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSQ7H64j9I9dgJghrIkWXjBzXiNXCzcJxdX5fKPNPN9fdBdyGFnkt0LEERhBODgdlYRGy2kF9arX4K-2iBuWBcIh747bLmhgYaIGU2phq9W1ZPikpgPzt7sjvrf9qiJJTDMJtZhgRGaNNO/s1600/DXHfrp_WAAAaWa4.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="332" data-original-width="443" height="239" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSQ7H64j9I9dgJghrIkWXjBzXiNXCzcJxdX5fKPNPN9fdBdyGFnkt0LEERhBODgdlYRGy2kF9arX4K-2iBuWBcIh747bLmhgYaIGU2phq9W1ZPikpgPzt7sjvrf9qiJJTDMJtZhgRGaNNO/s320/DXHfrp_WAAAaWa4.jpg+large.jpg" width="320" /></a></span></span></span></span></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">romanlarındaysa hep ön planda. Derviş Bey örneğin. Akçasaz’ın Ağaları üzerine yaptığım geniş kapsamlı bir incelemede onu “démoniaque” olarak nitelendirmiştim, Lukacs ve Goldman’ın gerçekçi roman kategorilerinden yola çıkarak. Derviş Bey geçmişin değerlerine bağlı bir roman kahramanı!...O değerler yok oldukça “problematik” bir konumda buluyor kendini.</span> <br />
<br />
- Derviş Bey bir Don Kişot’tur. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Yeni oluşmaya başlayan değerler sistemiyle uyum sağlayamadığı için hep geçmişin olağanüstü günlerine özlem duyuyor. Onun gözünde, konar göçerlerin dünyası, yitirilmiş bir cennet. Ama baskı ve sömürü de var bu cennette, insanın insanı yok etmesi de. Kan davasında olduğu gibi. </span><br />
<br />
- Derviş Bey bir geçiş döneminin trajedisini yaşıyor. Binboğalar Efsanesi için de geçmişe duyulan özlemden, feodaliteyi savunduğumdan falan sözettiler. İlgisi yok. Sana Binboğalar konusunda şunu söyleyeyim. Gogol’ün bir hikâyesi var, “Kaput” diye. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- “Palto” galiba o hikâyenin adı.</span> <br />
<br />
- Evet “Palto”. Her neyse. İşte orada, dokuzuncu dereceden bir memur için, yamalı, eski püskü bir palto her şeydir. Bir müdür için hiçbir şey. Eşyanın göreceliğine gelmek istiyorum buradan. Vehbi Koç’un kızı Suna’ya bir gün dedim ki: “Şu altındaki otomobil ne güzel! Hadi denize itiverelim şunu”. “İtelim Abi!” dedi. Aynı şeyi bir taksi şoförüne söyle bakalım. Herif vallahi öldürür seni. Bir ikinci hikâye daha vazıldı bu konuda. “Bisiklet Hırsızı”. De Sica’nın filminde de çocuğun her şeyidir bisiklet. Çalınınca zavallı hapı yutuyor. <br />
<br />
Buradan Binboğalar’ a gelmek istiyorum. O cennet dedikleri devirde yerleştirmek istiyorlar bu Yörükleri. Onlar yanaşmıyorlar. Zaman geliyor ki Çukurova’da ekilmemiş yer kalmıyor. Ne konacak yer var ne bir şey. Dağın yamacına bile konsalar köylüler dağ bastı parası alıyor. Çocuklar yukardan taş yuvarlıyorlar bebeleri ölüyor. Bu hikâyeyi Orhan <span class="il">Kemal</span> anlattı bana. Çıldırdım ve Binboğalar’ı yazdım. Yani adam bir çağda yerleşmemek için savaş veriyor. Bir başka dönemde yerleşmek için her şeye razı. Kozanoğlu isyanı yerleşmemek için büyük bir savaş. Bir kahraman var romanda. “Ben demirci değilim” diyor. Aslında ocak demircisi, kökten sürme demirci, dağdan inme değil. Bin yıllık demirci. Bir kılıç yapıyor bu. Çünkü daha önce ecdâdı Osmanlı’ya bir kılıç yapmış. Osmanlı Aydın ovasını veriyor bunlara.</span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgibRcuekfCv4ATjX4SznweXJ1n6YeTDFxjUJFfGxPRMJdtePiPBMeTDHOKcJuEb2LTpka4OnZojSSwzSI1rVdedMK2UZVxZ2CYkRB5O6Z1eHZ9tfLlaDDQGI-jknbPHUjWDVvSR3jFini6/s1600/DXG7HQ6WsAEawBd.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="350" data-original-width="685" height="163" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgibRcuekfCv4ATjX4SznweXJ1n6YeTDFxjUJFfGxPRMJdtePiPBMeTDHOKcJuEb2LTpka4OnZojSSwzSI1rVdedMK2UZVxZ2CYkRB5O6Z1eHZ9tfLlaDDQGI-jknbPHUjWDVvSR3jFini6/s320/DXG7HQ6WsAEawBd.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span> </span></span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Ama çağ değişmiş artık. </span><br />
<br />
- Çağ değişmiş, bu herif kılıç yapıyor. Aşiretin ümidi bu kılıçta. Ama bu kılıcın bir boka yaramayacağını herkes biliyor. Kendisi de biliyor belki. Getiriyor Adana Beyi Ramazanoğlu’na. Görkemli bir bey sanıyor herifi. Bir de bakıyor ki kel kafalı bir adam. Kılıcı görünce “Enteresan enteresan!” diyor. Bir Yörük beyi Çukurova’da konak yaptırıp yerleşmiş, ona götürüyor kılıcı. Herif kabul bile etmiyor. Kapıda “Kökten sürme, ustalar ustası, bin yıllık Haydar Usta geldi, diyorlar, o bizdendir, bizim kökümüzdendir.” Ustaya bir kırmızı yirmi liralık veriyorlar. O da kağıt para, elinden uçup gidiyor. En sonunda İsmet Paşa’ya kadar çıkıyor. Umut bu ya ... Haydar Usta’ya müthiş saygı gösteriyorlar orada. Törenler birbirini izliyor. Sonra Kasım Gülek kılıcı alıp İsmet Paşa’ya veriyor, karşılığında toprak istiyor. Paşa : “Güzel... Güzel” derken çimentoya düşüyor kılıç. Sonu şöyle biter: “Böyle has çelikten yapılmış kılıçlar çın! çın! çın! öter.” Hatırladın mı? Ondan sonra obaya geliyor Haydar Usta. Çadırına giriyor. Sabaha kadar kıvılcımlar çıkıyor çadırdan. Sabaha karşı ustayı ölü buluyorlar, örsünün başında. Ve o kılıç da hiçbir şeye benzemeyen demir oluyor. Aslında benim anlatmak istediğim Yörüklerin yerleşmesi falan değil, işte bu kılıç hikâyesi. Usta bir türlü anlamıyor ya da anlamak istemiyor olan biteni <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Evet, değerler sistemi değişmiş… </span><br />
<br />
- İşte onu veriyorum zaten. İnsanlığın macerası bu. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Peki, buradan yola çıkarak Lukacs’ın tanımladığı “problematik kahraman” a gelebilir miyiz?</span> <br />
<br />
- Bunu bilmiyorum. Beni de ilgilendirmiyor. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;"> </span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfrIxEaTd3xITZ0i8k3mUOcy6mEvxPftEGyweUufBT-jDjETRUVS1ih6JYSj9qf1O0zW3e3X3_lgJhwF-WYm0Gjc5zianJTARW5gIKH-HJrW-rFdmh7aQFvDHl7wD_ds4ntpAhwO8vdnca/s1600/1407723_1c8520a13fcfbecefb140f12ac929be5.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="356" data-original-width="536" height="212" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfrIxEaTd3xITZ0i8k3mUOcy6mEvxPftEGyweUufBT-jDjETRUVS1ih6JYSj9qf1O0zW3e3X3_lgJhwF-WYm0Gjc5zianJTARW5gIKH-HJrW-rFdmh7aQFvDHl7wD_ds4ntpAhwO8vdnca/s320/1407723_1c8520a13fcfbecefb140f12ac929be5.jpg" width="320" /></a></span></span></div>
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Yok olan değerlerin peşindeki roman kahramanı. Derviş Bey de böyle biri. Senin yazdığına </span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">bakılırsa
“toprak ayaklarımın altından kayıyor”. Bir dönüşüm sürecini yaşıyor
Derviş Bey ve o sürecin hızıyla uyum sağlayamayınca yenik düşüyor.
Tıpkı az önce anlattığın Haydar Usta gibi.</span></span></span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span><br />
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody">- Bak sana bir şey
söyleyeyim. Benim romanlarımdaki ana tema değişmedir… Hep bunun
üzerinde durdum ben. Şimdi Akçasaz’ın Ağaları’nın üçüncü cildini,
Anavarza’yı yazıyorum. Derviş Bey çok yaşlanmış. Hasta ve yorgun.
Yatakta yatıyor. “Atımı getirin!” diyor Tıpkı babası gibi. Atını
getiriyorlar. Binip mor dağlara doğru sürüyor. Ne atı ne ölüsü belli
oluyor. Derviş Bey’in de sonu böyle. 68’de başlamıştım bu üçüncü cilde,
hâlâ duruyor. <br />
<br />
Şimdi Demirciler Çarşısı’na gelelim… <br />
<br />
Çukurova’da gördüğüm bir oluşumun sonucudur bu roman. Derebeyleri
tanıdım ben. Bir tanesi Arif Dino’nun amcasıydı. Romandaki kan davası
konusunu bir ailenin hayatından aldım. <br />
<br />
Al atın üzerine biner bir on dakika kadar beklerdi. diye her zaman bir
başka yoldan giderdi. Derviş Bey’in bir yönü bu Arif Bey’in amcasıdır.
Kürt Ali Ağa vardı. Türkmen Beyi. Tevfik Karamüftüoğlu’nu da tanıdım.
Remzi Bey’i tanıdım. Derviş Bey bu tanıdığım tiplerin toplamıdır. Ama
yarattığım bir tiptir. Bir yazar ne kadar dünyayla, insanlarla
zenginleşirse hayal gücü de o ölçüde artar. Ben buna inanıyorum.
Dağdaki bir insanın hayal gücü aynı olamaz. Şunu diyeceğim. <span class="il">Yaşar</span> <span class="il">Kemal</span>
Hemite köyünde kalsaydı bugünkü hayal gücüne sahip olamazdı.
Karacaoğlan’ınki kadar hayal gücü olurdu. Çünkü onu biliyor başka bir
şey bilmiyor. “Baharın geldiğini nerden bilelim/ Bir gül açmış yapracığı
düzgündür.” Bu Karacaoğlan’ın kendi yarattığı, doğa karşısında
yarattığı bir şeydir o kadar ... Halbuki ben Faulkner’i biliyorum.
Edebiyat bir usta çırak meselesidir. Ustası olmayan çırak olamaz. Roman
kurgusunda en çok faydalandığım yazar Stendhal’dir. Onu okumasaydım ne
hayal gücüm ne de roman kurgum bu kadar olurdu.</span> <br />
</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHS8lOQktzj_9975nqcPqAcEfcqReiJcoX861CIyhat9O5_3NYTGjotx003O8gqh4wRlw3_BQcsnM7S5jSFmV9nQnmeYhSVQursaqKoG9o3JdJ-xPwEayKxB6gQ3UdsHmTb5j0Src3HCd5/s1600/DXG__Y6X4AIU0lQ.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="412" data-original-width="640" height="206" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHS8lOQktzj_9975nqcPqAcEfcqReiJcoX861CIyhat9O5_3NYTGjotx003O8gqh4wRlw3_BQcsnM7S5jSFmV9nQnmeYhSVQursaqKoG9o3JdJ-xPwEayKxB6gQ3UdsHmTb5j0Src3HCd5/s320/DXG__Y6X4AIU0lQ.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Yani bir yazar yalnızca doğayla değil, edebiyatla da zenginleşmeli. </span><br />
<br />
- Dostoyevski’yi bilmeyen bir yazarın hayal gücü zengin olamaz. Ne
kadar çok şey öğrenir, ne kadar çok okursan hayal gücün de o oranda
büyür. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">-
Romanlarında, özellikle de Akçasaz’ın Ağaları’nda yalnızca ekonomik ve
toplumsal değişmeyi anlatmakla yetinmiyorsun. Bu değişmenin doğayı,
giderek çevreyi de olumsuz yönde değiştirdiğini gösteriyorsun.</span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"> </span></span>
<br />
- Evet üretim araçları değişiyor. Ve birdenbire değişiyor. Mübeccel Kıray’ a sordum: “Neden ondokuzuncu yüzyıl romanı feodalizmden kapitalizme geçişi yazmadı?” Dedi ki: “O üç yüz yıllık bir süreçti. Oysa Çukurova aynı süreci çok kısa bir zaman kesitinde yaşadı.” Marshal planını izleyen yıllarda üretim araçlarındaki değişme birdenbire oldu. Büyük fabrikalar kurulmaya başladı. Çukurova 1950’lerden önce baştan aşağıya kamışlıktı. 1850’lerde Akdeniz’e kadar kırk kilometre ormanlıktı. Bir tek ağaç yok şimdi. Bizim Kadirli tarafları meşelikti. Anavarza’ da insan gövdesi kalınlığında meşeler vardı. Üçüncü ciltte anlatacağım bunları. Traktörler bir girdi, iki sene içinde Çukurova’ da ne ağaç kaldı ne de bataklık. Halbuki eskiden köylüler kök sökerlerdi. Cevdet Paşa Maruzat’ında anlatır. 1850’lerde cennetmiş Çukurova. Yörük çadırlarının yanı yemyeşil çimenmiş. Kozan’a giderken, kamışlardan ve ağaçlardan Kürt atlılarının mızrakları görünmezmiş.Cevdet Paşa “Vahşiyane yılanlar dolaşıyordu Kozan’a kadar” diyor. Üçüncü cildin başına işte bu bölümü koyuyorum, Cevdet Paşa’ dan olduğu gibi alıp. Demek ki üretim araçları doğayı değiştiriyor. Hem doğayı hem de insan ilişkilerini değiştiriyor. Sınıflar da değiştiriyor doğayı. Bugün Çukurova’ da toprak, ırgatlardan daha fazla sört1ürüıüyor. Bir tek ağaç kalmadı. Güneşte ırgatlar çalışıyor ama gölgelik yer yok. <br />
<br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Yani toplumsal yapının ve üretim araçlarının değişmesi doğayı da etkiliyor. Burada bir çevre </span></span><br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHHoNjbNlV5Z3wlQuYYjUm_xiALhe7I_mOhyphenhyphenWEmUIkyO_J8C3Vv3j5y8Y4o-4CrVAQRKCdRSDMpyfdKCtVzfvu4V3CSTWUOxm-jEXpMFJ0jST823Dw7AO5LexJA7XwItUNaRZDRqEOGBdC/s1600/kemal.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHHoNjbNlV5Z3wlQuYYjUm_xiALhe7I_mOhyphenhyphenWEmUIkyO_J8C3Vv3j5y8Y4o-4CrVAQRKCdRSDMpyfdKCtVzfvu4V3CSTWUOxm-jEXpMFJ0jST823Dw7AO5LexJA7XwItUNaRZDRqEOGBdC/s1600/kemal.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a></span></span></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">sorunu çıkıyor karşımıza. Akçasaz’ın Ağaları’nda çok belirgin bu. Peki roman kahramanları nasıl yaşıyorlar bu sorunu? Bir çevre bilinci oluşuyor mu onlarda? </span><br />
<br />
- Onlarda yok bu bilinç, ama bir yazar olarak bende var.</span><br />
<br />
<span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;"> Peki bu köklü ve hızlı değişme az önce üzerinde durduğumuz sözlü geleneği; örneğin âşık edebiyatını da değiştirmedi mi? Bu geleneğin hâlâ bazı bölgelerde sürdüğünü söyledin. Oysa diyelim bataklık kurutulduğu vakit o bataklığın üzerine söylenen efsaneler de değişiyor. Akçasaz’ın Ağaları’nda çok belirgin biçimde gösteriyorsun bunu. Bataklıktaki ejderha, efsâne örneğin. Efsâne de bitiyor mu bataklık ortadan kalkınca?</span> <br />
<br />
- Bitiyor tabii. Aynı efsane İnce Memed'de de var. Baştan beri var bu, Hüyükteki Nar Ağacı'ndan beri. Dadaloğlu traktörler gelince yok oluyor. Kimsenin umurunda değil Dadaloğlu. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Traktör giriyor ama, kurban da kesiyorlar. O kadar kolay olmuyor belki de. Bu inançlar, çevre değişir değişmez, onunla birlikte hemen değişmiyor belki de.</span> <br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyRzX-3IIj0lGI1vU0MI2AkgIWCHA-LdRfa6rIsvLE6TUdyY3xaJQxtOsljJYak5n7NfTAMLDsqNoekAdC_ag8iG-2L4J6Sznu6cuAR4IgBZAKM5kiSh4jO3RiEtlLs7naeMWxjwZn7NRU/s1600/kemal.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="659" data-original-width="600" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyRzX-3IIj0lGI1vU0MI2AkgIWCHA-LdRfa6rIsvLE6TUdyY3xaJQxtOsljJYak5n7NfTAMLDsqNoekAdC_ag8iG-2L4J6Sznu6cuAR4IgBZAKM5kiSh4jO3RiEtlLs7naeMWxjwZn7NRU/s320/kemal.jpg" width="291" /></a></span></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody">- Bu, altyapı üstyapı sorunu. Benim kanım şu: Üretim araçları değiştiği zaman büyük gelenekler kesinlikle yok oluyor. Yalnız kurban kesme kalıyor. Ama bu bir toplumun hayatında hiçbir şey değildir. Efsaneler daha geniş, daha kapsamlı bir şeydir. Kurban dinsel bir şey, kolay kolay yok olmaz. Ama kan davası bitiyor. Örneğin Akçasaz'ın ikinci cildi Yusufçuk Yusuf'da olmuş bir olaydan yola çıktım. Atilla Çandar anlatmıştı. Plânlamada çalışırken Mardin'e gitmiş. Mardin'deki Kızıl Tepe'nin üzerine bir un fabrikası yapılmış. Derebeyi çocukları yaptırmışlar. Para onlardan. Yönetim kurulunda konuşup alay ediyorlarmış dedelerinin kan davalarıyla, “senin deden benimkini vurmuştu!” falan diye. Zaten romanda Derviş Bey'le Akyollu da barışıyorlar. Akyollu yalnız kalmış, Derviş Bey ona acıyor tabii. Ölümün, yok olmanın trajedisi bu. Büyük bir trajedi. Dikkat edersen Deniz Küstü'de de bir trajedi var. En iyi yazdığım bölümlerden birisidir. Şurada, bizim evin az ötesinde bir konak vardır. Yeşilköy'de bahçe içinde. Kör Mustafa oturur. Antepli, kaçakçı. Zengin oluyor gecekonduda otururken. Köşkü yaptırıyor. Altın karyolada yatıyor. Ölünce Balıkçı Selim geliyor bir tek, oğulları İsviçre' de. “Kartal Mustafa'm köyde kalsaydı böyle mi olurdu!” diye dert yanıyor karısı Balıkçı Selim'e. Diyeceğim, üstyapı hemen değişmiyor. Çünkü o büyük birikimin ürünü. Ekonomik durumu değiştiği vakit insanın evi, eşyası da değişiyor. Ama inançları, bağlandığı gelenekler can çekişerek sürebiliyor. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Biraz da romanda üslûp sorunlarına değinelim istersen. İlk aklıma takılan soru şu: Yazılı ve sözlü gelenek. Bu ikisi sende birbirlerini tamamlıyorlar. Sözlü gelenekten yararlanıyorsun, ama kendi üslûbunu da kurma çabasında bir yazarsın, bütün yazarlar gibi. Bazı biçim denemelerine girıştiğin de oluyor. Örneğin Deniz Küstü' de, uzun cümlelerden oluşan anlatı, bir yerde noktalama işaretlerinin tümden kaybolduğu bilinç akışı tekniğine bırakıyor yerini. Neden buna gerek duydun? Heterojen bir üslup yapısı var romanın. Oysa başka romanlarında aynı şey. bu kadar radikal biçimde söz konusu değil. </span><br />
<br />
- Kimseye anlatamadım derdimi. Bir kere daha deneyeyim. Şimdi nedir insanoğlu? Konuşan bir yaratık. Konuşuyor. Bu konuşmadan sanat yapmışlar. Av zamanından beri... Avı anlatıyor ilk insan. Uzun ya da kısa, avın peşinden gidişinin türküsünü söylüyor. Bir de günlük ihtiyaç konuşması var. Sonra dedikodu. Yalnız bizim Çiçek Bar’da değil, her yerde var. Paris’te de var. Çekemezlikler, anlayışsızlıklar. <br />
<br />
Her neyse, Çukurova’da bir şeye tanık oldum. Bir yörük köyüyle bir başka köy arasında şive farkı var. On sene önce yerleşmiş bir yörükle yeni yerleşmiş bir yörük arasında da şive farkı var? Şuraya geleceğim: Ayrı anlatım biçimleri de böyle doğuyor. Örneğin bir romanın yazılışını toplum etkiliyor. Bölgeler de etkiliyor. Çukurova, İstanbul ... Eğer İstanbul’a gelmeseydim roman dilimin zenginleşmesi.mümkün değildi. Çok şey öğrendim İstanbul’da. Sentaks değişiyor. Toros dağının sentaksıyla Adalar’ın sentaksı ayrı. Meselâ bizim Çukurova’nın sentaksı biraz Araba kaçar, sınırdayız biz. Urfa başka bir şeydir. Trabzon Kafkas sentaksına kaçar. Dilin yapısı coğrafyaya, yakınlıklara, sınırlara göre değişiyor. Ben önce Kürtçe duydum ailemde. Kürtçe’yle Türkçe’yi beraber; öğrendim. Kürtçe’yi daha az biliyorum, çünkü yalnızca köyde konuşuyorduk. Ailem, son zamanlarda, evde de Türkçe konuşmaya başlamıştı. On altı on yedi yaşıma kadar evin içinde Kürtçe konuşulurdu. Hemite’de, aşağı yukarı bütün köy Kürtçe konuşurdu. Ne zaman Türkçe’yi ne zaman Kürtçe’yi öğrendim bilemiyorum. Kürtçe’yi anlarım şimdi; ama hikâye anlatamam. Halk edebiyatının da bir dili var, halkın konuşmasından ayrı. Karacaoğlan halk gibi konuşmaz. Köroğlu anlatan ustanın konuşması halkın konuşmasından ayrıdır. Sözlü olduğu için bir yakınlık vardır belki, ama ayrıdır. Yazı başka bir şey. Benim romanlarıma dikkat edersen yazı aynı olmakla beraber, her romanımın ayrı bir üslûbu olduğunu görürsün. Demirciler Çarşısı ayrı İnce Memed ayrıdır. Romanın konusu ve konumu üslûbu belirler. <br />
<br />
Faulkner’in, Halit Ziya’nın, Nazım Hikmet’in de anlatışlarından faydalanıyorum. Onların çırağıyım ben, Karacaoğlan’ın çırağı değilim. Köroğlu’nun da çırağı değilim, Tolstoy’un, yahut da Dostoyevski’nin çırağıyım. Sait Faik’in çırağıyım. Bunlardan elbette faydalanırım. Ama bir de, yaratılışımdan ve yaşadıklarımdan gelen bir temel var. O temelden de faydalanıyorum. <br />
<br />
Gençliğimde, Deli Boran’ın üslûbuna çok yakındı yazdıklarım. Aşağı yukarı aynı tümce biçimlerini kullanıyordum. O zamanlar, 1951’de, kendimi çok kaptırmıştım Deli Boran’a. İnce Memed biraz daha sözlü geleneğe yakındır, her köylü anlar İnce Memed’i. Ama gelsin de Akçasaz’ın Ağaları’nı anlasın bakalım. Mümkün değil. O daha derinlemesine bir şey. Bilinç mi diyorsun sen ona?</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiknAOKP5MH9l5dPg37p23zAt5Pg-APk5DsgHf-Ug2XwVlgCk4CB2ooH2fs-KCArPPNIAhzAcK4x1yPbu77GZG_CwXljRtbjZVxNgRB0cc4pQVoc8DaAK_t7jrQB97Wpx0H4vjS9LHAtHJ-/s1600/DXJeMpeX4AUqboU.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="266" data-original-width="500" height="170" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiknAOKP5MH9l5dPg37p23zAt5Pg-APk5DsgHf-Ug2XwVlgCk4CB2ooH2fs-KCArPPNIAhzAcK4x1yPbu77GZG_CwXljRtbjZVxNgRB0cc4pQVoc8DaAK_t7jrQB97Wpx0H4vjS9LHAtHJ-/s320/DXJeMpeX4AUqboU.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span></span></span></span><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Bilinç akışı. Yani zihinden geçenleri; belli belirsiz çağrışımları, rasyonel bir düzenleme yapmadan, düşüncelerin doğal akışı içinde vermek. Bu tekniği Deniz Küstü’nün bir bölümünde kullanıyorsun. Ama, bence, romanın genel üslûbuna uymayan bir yama oluşturuyor bu. </span><br />
<br />
- Bak, ikimiz de yazarız. İkimize de Freud’ü anlatacaksınız deseler. Farzedelim ki dostuyuz, ikimiz de çok iyi tanıyoruz herifi. Diyelim ki kırk yıllık arkadaşımız. Yahut da bizim akraba oluyor Freud. Freud’ü yazıyoruz. Onu, Balıkçı Selim’i yazdığım gibi yazamam. Aynı sözcüklerle, aynı tümeelerle yazamam. Üslûbun kendiliğinden değişmesi zorunlu. Trenin penceresinden ovayı anlatıyorum. Hareket halinde bir trenin penceresinden. Bir de düpedüz ovayı anlatıyorum. Otlar var, çiçekler var ve bir de kelebekler var, kuşlar var. Hızlı giden bir treni, ovayı anlattığın üslûpta anlatman mümkün değil. Elbette bilinçle yapar bunu yazar. Tesadüf yoktur yazarlıkta. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Sen röportajlar da yazdın. Nasıl ayırıyorsun romanı röportajdan? “Çukurova Yana Yana” daki metinleri bir “Deniz Küstü” ya da “İnce Memed” den? Yazı türleri arasında kesin sınırlar olmadığını söylemiştin bir yerde.</span> <br />
<br />
- Röportaj da bir yaratmadır benim için. Yaratmadan hiçbir gerçeğe varılmaz. Ben neden otobiyografi yazmadım biliyor musun? İşin içine yaratma girdiği zaman o otobiyografi olmaz da ondan. Bir gerçeği hakkıyla anlatabilmek için onu yaratmak gerekir. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Sözlü geleneğin imanlık tarihinde çok büyük bir birikim olduğunu söylüyordtm. Oysa yazının tarihi görece daha kısa. Onun için mi “sözlü gelenek bir hazinedir” demiştin? </span><br />
<br />
- Yazı da sözlü geleneğe dayanıyor zaten. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Bir yazar olarak, bu çağda, sözlü geleneğe böylesine sahip çıkman yine de yadırganabilir. </span><br />
<br />
- Yazılı geleneğe geçerken korkunç bir hazine var elimizin altında: Sözlü gelenek. Roman, masallardan alabildiğine yararlanmıştır. Dostoyevski örneğin. Hasan Ali Ediz söyledi bana. Rus yazarlarının ağa babası Puşkin de masaldan gelir. Gogol’ü al. Gogol’ün roman kurgusu İlyada’nınkinin aynıdır. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Yani senin romanlarında olduğu gibi; ondokuzuncu yüzyıl Rus romanında epik söylem var diyorsun.</span> <br />
<br />
- Dostoyevski’ de epik yok, masal var. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- İlyada’ dan sözettin de... </span><br />
<br />
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span class="m_-8707696607152575692postbody"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-iHmYpihYIbZvLOjLHjp7DPFRROQHLOJSoKrT8M2druzJoGtsSVnDpBc1biwuLoP6XDzqeGhVsIqXIXbJXjJcs9QmwpOGvlj1dkyW8yhwT534TOla4LlFJCuzTjv6OxPN_0Lakbsc34Md/s1600/1784.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="404" data-original-width="300" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-iHmYpihYIbZvLOjLHjp7DPFRROQHLOJSoKrT8M2druzJoGtsSVnDpBc1biwuLoP6XDzqeGhVsIqXIXbJXjJcs9QmwpOGvlj1dkyW8yhwT534TOla4LlFJCuzTjv6OxPN_0Lakbsc34Md/s320/1784.jpg" width="237" /></a></span></div>
<span class="m_-8707696607152575692postbody">- Evet. Zaten ben İlyada yazmak istiyorum. Tolstoy Baba da İlyada yazmak istiyorum diyordu. Gençlik diye bir roman yazıyor ya .. Hepsinin müthiş hayranlıkları var İlyada’ya. Gogol Ölü Canlar’da bir aileyi alıyor, baştan anlatıyor, birkaç çizgi sonra öbür aileye geçiyor. İlyada’daki gibi. Homeros da Aşil, Hektor, Odisseus gibi yüzlerce tip çiziyor. Ama ayrı ayrı çiziyor. Aynı metod. Nazım’ın İnsan Manzaraları’ndaki gibi. Kale Kapısı’nda ben de aynı şeyi denedim. Bu bakımdan en epik romanım Kale Kapısı’ dır. Bir sürü tip anlatıyorum çünkü.</span><br />
<br />
<br />
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span></span></span></span><span style="font-size: small;"><span style="line-height: normal;"><span class="il"><span style="line-height: normal;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-weight: bold;">- Dostoyevski masaldan yola çıkmıştır diyorsun. İyi de, Filler Sultanı’nda masalı doğrudan yazıyorsun sen. Demirciler Çarşısı’yla bu kitap aynı şey mi sence? Birinde roman ötekinde masal öğeleri ağır basıyor çünkü. Doğrudan masal yazman, gelenek açısından, beni daha çok ilgilendiriyor. Dostoyevski’ de böyle bir şev yok ama. Filler Su!tanı’nın dışında masal yazdın mı? </span><br />
<br />
- Yazmadım, hayır. Filler Sultanı’nda Anadolu’da bilinen bir masal temasından yola çıktım. Bütün Anadolu bilir. Sultan Süleyman’ın filleri gelip karıncaların yuvasını bozuyor. Ben bunu “Karıncalar filleri yenebilir” diye İşçi Partisi’nin radyo konuşmalarında da anlattım. Sosyalizmin modern temalarını kattım masala. Ama kitabı masal tekniğiyle yazdım. Tamamen masal, benim masalım. Masal üslûbu var, ama masal unsurları yok… <br />
<br />
Sözlü edebiyatın etkisinde kalmayan hiçbir yazar yoktur demek istiyorum. Büyük bir hazine bu. Faydalanmamak mümkün değil. Üstelik sürekli yeniden yaratılan bir şeydir sözlü edebiyat. Bu gün de yararlanacağız, yarın da. Ondan kurtuluş yok. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Peki bu yararlanma aynı zamanda bir dönüştürmeye yol açmıyor mu? Bazı motifleri sözlü gelenekten alıp değiştirmiyor musun? Nazım’ın yaptığı gibi. Kerem ile Aslı’ dan yararlanıyor ama, Kerem, Nazım’ın şiirinde çağından sorumlu bir kahramana dönüşüyor: Senin yaklaşımını öğrenebilir miyiz? İdeolojik bir müdahaleden, bir dönüştürmeden yana mısın?</span> <br />
<br />
- Bu pek ilgilendirmiyor beni. Örneğin Nazım Hikmet alıyor Ferhat ile Şirin’i, başka bir şey yapıyor. Nasıl Hamlet Danimarka Sarayı değilse, Nazım da Ferhat ile Şirin değildir. O temayı alıp yeniden işliyor, modern çağa uyguluyor çünkü. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Sende bu tür bir uygulama yok. </span><br />
<br />
- Hayır yok. Köroğlu’nu yazacağım.. Ölmeden önce kesinlikle yazacağım Köroğlu’nu. Yeni bir kurguyla. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Nasıl, modern bir kahraman mı olacak Köroğlu?</span> <br />
<br />
- Hayır, hayır, olduğu gibi, ama kendi bakışımla yazacağım. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Epizodlar aynı mı kalacak?</span> <br />
<br />
- Evet, aşağı yukarı aynı. Bütün temaları olduğu gibi alacağım ama, kendim işleyeceğim. Zaten halk edebiyatında da her anlatıcı konuyu kendine göre işler. Ustasından öğrenir ama, “mot a mot” tatbik etmez, kendi kişiliğine göre değiştirir. Ben Köroğlu’nun ortaya çıkışını şimdiye dek en az yirmi kişiden dinledim <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Kimlerden örneğin?</span> <br />
<br />
- Huzuri Baba’nın anlatışından çok etkilendim. Anlatış biçimim bir romancının anlatış biçimi değildi. Halk edebiyatını taklit ettim ben.</span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0gxODq9b0MRNmcY8wxiFmRtb_8AgL8u0QbyRUdkdLC_Kkxo7NE-MuaLCePOtwbuSulpLecXV8R7KZqcgvqqMRiTrhmDHiupUEptiHIOMhifCX1D2zHWKjsGSZHtutMdCmJb56AXzDrBWE/s1600/DXG6a9ZWAAAIkvR.jpg+large.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="732" data-original-width="732" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0gxODq9b0MRNmcY8wxiFmRtb_8AgL8u0QbyRUdkdLC_Kkxo7NE-MuaLCePOtwbuSulpLecXV8R7KZqcgvqqMRiTrhmDHiupUEptiHIOMhifCX1D2zHWKjsGSZHtutMdCmJb56AXzDrBWE/s320/DXG6a9ZWAAAIkvR.jpg+large.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-size: small;"><span style="font-weight: bold;">-
Köroğlu’nun Ortaya Çıkışı’nda, özellikle metnin başında çok belirgin
bu etki. “Hey kardeşler, hey dostlar, yolda belde, tavlada tarlada,
kırda ovada durup da bizi dinleyenler ..” diye başlıyorsun. Neyse ki
“okuyanlar”a da değiniyorsun hemen sonra. <br />
<br />
Madem ki halk hikâyeleri ve destanlardan söz ediyoruz, senin
romanlarındaki aşk kavramına da değinelim. Hep mutlak aşklar var
romanlarında. Binboğalar’daki Ceren’le Halil’in aşkı gibi. Ağrı
Efranesi’nde, İnce Memed’de de öyle. Hatta Akçasaz’ın Ağaları’nda da. Bu
aşklar derinlemesine psikolojik bir karmaşa içermiyorlar. Halk
hikâyelerinden bildiğimiz, kaderin belirlediği aşklara çok benziyorlar.
Çağımızda, biliyorsun, pek de böyle yaşanmıyor aşklar. </span></span></span></span></span></span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-size: small;"><br />
<br />
- Ağrı Dağı’nı yazıncaya kadar Binbir Gece Masalları’nı okumamıştım. Orada bir tema var ki, kendim yarattım zannediyordum. Ağrı Dağı’nı roman yapan tema bence bu. Bir at var. Biri atı öldürecek. Kızla oğlan da sevişiyor. Onlar sevişirlerken atı öldürmeye kıyamıyor. En sonunda kılıcı kayaya vuruyor, paramparça ediyor. Bunu, at yok ama, ikisini de öldüremiyor ya, buna yakın bir temayı nerede buldum biliyor musun? Binbir Gece’ de. Ahmed’in aşkı, Ağrı Dağı’nda, modern bir aşktır. Ama, bir yanıyla, gelenekseldir yine de. Çünkü onsekizinci yüzyılda geçiyor olay. Binboğalar’da, Halil’e değil de, öbürüne verseler kızı, köye yerleşecekler. Bu çağın ekonomisinin, bu çağın koşullarının yarattığı bir aşk bu .. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- İnce Memed’de Mehmed’in Hatice’yle aşkı da, biraz mutlak aşk gibi. </span><br />
<br />
- Hayır değil. O çağa ait. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- İki sevgilinin birbirlerini istemeleri; senin romanlarında, tıpkı halk hikâyelerindeki gibi, birdenbire ve çok mutlak bir biçimde oluyor</span>. <br />
<br />
- Budala’yı alırsan yine böyle aşklar bulursun. Modern romanlarda da bu böyle. Aşk pek değişmiyor. Sartre’ da da öyle. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Pek değil. Bulantı’daki aşkı düşün. </span><br />
<br />
- Sartre aşkı alıp yozlaştırmış. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Yani sence, yozlaşmış ve yozlaşmamış aşklar diye iki ayrı kategori mi var? </span><br />
<br />
- Doğru dürüst hangi aşkı alırsan al, hep aynıdır. Aşk teması ilk defa Don Kişot’ da değişmiştir. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Don Kişot’da efsanevî aşklarla alay söz konusu. </span><br />
<br />
- Bu devirde insan aşkları beni ilgilendirmiyor zaten. Korkunç şeyler oluyor yeryüzünde. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Yazmakta olduğun romanda kanlı bir dünyayı anlattığını söylemiştin. İçinde yaşadığımız, güncel bir dünya mı bu kanlı dünya?</span> <br />
<br />
- Cinayeti anlatıyorum. Benim romanlarımın ana temasıdır cinayet. Dört İnce Memed, Yılanı Öldürseler, Akçasaz’ın Ağaları… Kendime göre anlatıyorum cinayeti. Dostoyevski’nin katilleri vicdan azabı çekerler. Ben buna da karşıyım. Benim kahramanlarımda yoktur bu. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Dostoyevski’de Hıristiyanlık’tan gelen bir etki söz konusu. </span><br />
<br />
- Dostoyevski’nin kendi kişisel saplantısı, kendi rahatsızlığı da olabilir. Her Hıristiyan’ı aynı kalıba sokamazsın. /... / Yılanı Öldürseler’de çocuk büyür, kendisi de altı tane çocuk yapar. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Oysa annesini öldürmüş ana katili.</span> <br />
<br />
- Gittim gördüm onu. Normal yaşıyordu. Altı tane çocuğu vardı. Üç gün konuştuk, anasından bir kez bile söz etmedi. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Ama romanda annesine çok bağlı. </span><br />
<br />
</span></span></span></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgRS9qY7ALGeqEswdrEYJvF5Ia0sT8BP0L0ZSWBuXz7snRvhXhwjNm7L821U7sXKMrPvLx3IhYC82ISxhtdixMy3bHIGE5occai62REVj-vxwcFqsS6eB3_MEDskUHSixumM4wW75Q11Iw/s1600/yasar-kemal.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="288" data-original-width="555" height="166" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgRS9qY7ALGeqEswdrEYJvF5Ia0sT8BP0L0ZSWBuXz7snRvhXhwjNm7L821U7sXKMrPvLx3IhYC82ISxhtdixMy3bHIGE5occai62REVj-vxwcFqsS6eB3_MEDskUHSixumM4wW75Q11Iw/s320/yasar-kemal.jpg" width="320" /></a></span></span></span></span></span></span></div>
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"><span style="font-size: small;">- Evet ama, cinayet, yaşamasına engel değil. Yaşıyor işte. Hapishanede Karabekir’ den dinledim. Anasına küfreden çocuğu dağda kıstırmış. En ince ayrıntısına kadar anlattı. Çok zeki adamdı. Tabancayı çekip. şakağına dayamış, işkence ediyor. Öldürecekmiş gibi yapıp cayıyor. Sevinçle ölüm arasında. Gün kavuşuncaya kadar. Gün kavuştuk ta takır takır vuruyor. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Akçasazın Ağaları’nda anlatıyorsun bunu. Neyse, çok yordum seni, epeyce de ilerledik.</span> <br />
<br />
- Böyle kimseye konuşmadım şimdiye kadar. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Son bir şey daha var merak ettiğim: Nasıl oluyor da bu kadar çok yazabiliyorsun?</span> <br />
<br />
- Gerçekten tembel bir adam olduğumu zannediyorum. Bundan sonra yazacağım asıl. Yüz elli, iki yüz sayfalık küçük romanlar. İki çocuk bir de yaşlı adamın cinayeti. Bir de İstanbul’a ait, Eyüp’te geçen bir roman var. Onu da yazacağım. Sonra, kafamda Ada var. Savrun Gözü var, ilk kez, on yedi yaşımda Abidin Dino’ya anlatmıştım. Anavarza var sonra. <br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">- Anladığım kadarıyla, roman konusu, tümüyle, önceden bir tasarı olarak kafanda var. Oysa bazı yazarlar yazmayı bir çeşit serüven, bir uçuruma atlama gibi görüyorlar. Daha önceden tümüyle tasarlanmış bir şey değil yapıt. Yazdıkça oluşan bir süreç. </span><br />
<br />
- Ben zanaatçıyım anacığım, ben roman zanaatının adamıyım. Öyle büyük adamlardan değilim. Onlar uçuruma varsın atlasınlar. Benim için roman, usta-çırak ilişkisidir. <br />
<br />
(Gülüşmeler ………) </span><br />
</span></span></span></span></span><br />
<table align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="1" style="width: 90%px;"><tbody>
<tr> <td><br /></td></tr>
<tr> <td><span style="color: #666666;"><i><b>Menekşe-İstanbul, 1988 / Nedim Gürsel</b></i></span></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-size: 14px; line-height: normal;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-size: small;"><span class="m_-8707696607152575692postbody"> </span></span></span></span><span style="font-weight: bold;"><span class="il"><span style="font-size: 13px; line-height: normal;"><span style="font-weight: bold;"><span class="m_-8707696607152575692gensmall"></span></span></span> </span></span></span></div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-50587213222851986142018-01-08T19:22:00.002+03:002018-01-08T19:29:12.159+03:00PAUL ELUARD ÜZERİNE ARAGON'UN YAZISI<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<b>LOUIS ARAGON: <br />
Eluard'ın Şiirinde İmge</b><br />
<br />
<br />
Eluard'ı tuttuğumu söyleyecekler, biliyorum. Elbette tutuyorum.<br />
<br />
Üstelik bu konuda yalnız da değilim.<br />
<br />
Herkes birini tutmakta özgürdür, bütün mesele bu yeğleme nedenlerinin aynı zamanda Eluard'nkilere uyup uymadığını bilmektedir. Bazı kimseler, kendi sanılarına göre, Eluard'ın da gerçekte savunduğu şeyleri savunuyor. Bir başka grup da Eluard'dan, kendisinin görünce şaşıracağı bir yardım sağlıyor.<br />
<br />
<br />
Böylece, Eluard'ın şiiri içerik (muhteva) yönünden onların dilediği yere çekilip götürülemediği için, bazı kimseler, biçim üzerinde durarak, hiç değilse biçim yönünden, Eluard'ı seçmiş olduğu kamptan ayırmaya uğraşıyor. Bu çaba imge (image) konusunda, ritim ve uyak (kafiye) konusunda oluyor.<br />
<br />
Bu yüzden, bizim toplumcu gerçekçilikten yana olanların bile büyük bir iyi niyetle cevap vermeye, ön almaya, belki kendilerinin de karşılaştığı güçlükleri aydınlatmaya çalıştıkları, kendi deyimleriyle, Eluard'ın şiirinden «işçilerin» çıkarılıp atıldığını görmekten korktukları farkediliyor. Ben bu konuda beceriksiz metin yorumlamasından olduğu kadar, ilk bakışta düşülen yanlış anlamalardan da korktuğumu itiraf ederim.<br />
<br />
Eluard'ın şiiri açık mı, değil mi? Eluard'da açık şiir de var, açık olmayan şiir de. Eluard'ın şiiri bölünmez bir bütün, ya da koşulsuz bir veri değil ki. Eluard'ın şu şiiri ile bu şiiri arasındaki bağ ve tarihsel koşullar aynı değil, ve şu şiirin tarihsel hal ve şartları öteki şiirinkine benzemez. Paul, ölümünden yedi sekiz gün önce bana Poémes pour tous (Herkesin Beğendiği Şiirler) haline gelmiş olan şiirlerini yeniden bastırmamı söylediği zaman kafasında şiir lerindeki bu açıklık ayrımından başka bir şey yoktu. Bana, insanların, kendi kitaplarından birini, şiirlerinden bazılarında buldukları, öteki şiirlerde yitirdikleri şey için satın aldıklarını görmekten üzüntü duyduğunu söylemiştir. Öyle ki, Eluard'ın herhangi bir başlık adı vermeden ölüp gidişinden sonra ben, Dominique Herkesin Beğendiği Şiirler adını teklif etmezden önce, kitaba Açık Şiirler (Poémes dairs) demeyi düşünmüştüm.<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
Şiirde kapalılık konusunda pek çok şey söylenebilir. Ama burada, işi kolaylaştırmak üzere, içindeki suya susamamış okuyucunun bir su küpünü güzel bulamayışı gibi, şiiri anlayamamasından ileri gelen kapalılığı bir yana bırakalım. Europe dergisinde Pierre Albouy'un yaptığı gibi, imgeden, imgenin zorluğundan gelen kapalılığı ele alalım.<br />
<br />
Pierre Albouy, büyük bir iyi niyetle, şiiri, ve özellikle Eluard'ın şiirini yarım yamalak anlayanlara, ya da hiç anlamayanlara anlatmanın düşünü görenlerdendir. Poémes pour tous için şunları yazıyor:<br />
<br />
... halk için hazırlanmış bu güldestede Eluard hemen bütün kitaplarından alınmış, hatta bazı «zor» şiirlerine yer vermiş .<br />
Demek ki Eluard'ın eserinin kapalı yanı hâlâ değerini muhafaza etmekte ...<br />
<br />
Doğrusu, bu bir beğeni işi. Şairin duygusunu paylaşan kimselere «kolay» gelen şiirler, şairi modası geçmiş biri gibi gören başka insanlara «zor» gelebilir. Şiir, yalnız kelime kelime anlaşılmaz. Bunu Pierre Albouy da çok iyi bilir. Zaten Eluard da bu Poémes pour tous'ı, duygulu bir dille hitap etmek istediği kişileri, eserindeki kapalı yanın yaratacağı gereksiz engelden kurtarmak istiyordu. Burada, bütün kitaplarından (ya da hemen hemen bütün kitaplarından) alınma şiirlere yer vermiş olması hiç bir şeyi kanıtlamaz. Açıklık, 1942' de ... sağlanmadı ki: Bu tarihten önce yazılmış şiirler içinde oldukça kapalı şiirler, daha sonra yazılmışlar içinde de bütünüyle açık olan şiirler vardır. Açık, ama ille de «kolay» değil. Albouy şöyle devam ediyor: Eluard'ın açık şiiri sanki bu zengin karanlıktan doğmuş olduğu için daha bir aydınlanıyordu ...<br />
<br />
Paul bu cümleyi okusa ne düşünürdü acaba? Bu zengin karanlık sözü için ne düşünürdü? Ben eminim ki, başkasına kapalı gelen şeyin kendisi için öyle olmadığını, şiir yazdığı zaman, kapalılıkta bir zenginlik değil, bir yetersizlik gördüğünü söylerdi. Açık olanı kapalıya üstün tuttuğunu, ve Poémese pour tous'un da bu yüzden yayımlandığını söylerdi. Ama nihayet Eluard'la benim, bize açık gelen şeyler yüzünden başkalarına kapalı gelen şeyi pek iyi ölçemememiz mümkündür.<br />
<br />
Öyleyse, Pierre Albouy'un sözünü ettiği kapalılığın ne olduğuna bir bakalım. Bu, özellikle imgeden (image'dan) gelen bir kapalılık. Eleştirmen Ames amis exigeants (Titiz Dostlarıma) adlı şiiri yorumluyor. Ben onu bu metin açıklamasında izleyecek değilim (bütün bunlar, şiirle dostluğa yeni başlayanlar, lise öğrencileri göz önünde tutularak yazılmış). Ama üzerinde tartışılabilecek nokta, tartışılması gereken nokta, bence, benim gibi Eluard'ın da katılmayacağı bir imge sımflandırması'dır. Nitekim Albouy şöyle bit ayrım yapıyor:<br />
<br />
Chanson Compléte adlı kitaptan alınmış bir şiirin şu imgesi:<br />
<br />
Sous la peau du miroir bat le coeur de la lampe*<br />
<br />
(Aynanın teni altında lâmbanın yüreği çarpar.)<br />
<br />
-çok güzel bir kapalı imge, yani açıklanması gereken bir imgedir.<br />
<br />
Daha sonra, diyor yaklaşık olarak, «kolay» imge, yani herkesin hemen anlayabileceği imge vardır. Örnek:<br />
<br />
Paris ma belle ville<br />
Fine comme ıme aigu,ille forte comme ıme épée*<br />
<br />
(Paris, bir iğne kadar ince, bir kılıç kadar güçlü, güzel kentim.)<br />
<br />
Bu «kolaylığı», "iyi duyguların», örneğin ana sevgisinin simgesi diye gösteriyor (konuşan bir anadır):<br />
<br />
«J'avais dans la douceur tissé trois munteaux<br />
«Un pour nous deux pour notre enfant* <br />
<br />
(Gecenin tatlılığı içinde üç manto dokumuştum, biri ikimiz için, ikisi de yavrumuz için)<br />
<br />
Açık şiir, diyor, ... geceye ilişkin şiirler içinde bundan daha iyi söylenmişini, daha şiirsel alanını göstersinler bana, bekliyorum!<br />
<br />
Sonra «gerçeküstücü» imgeyi gösteriyor, bu imge için şöyle buyuruyor: Bu tür imgenin açıklanacak hiç bir anlamı yoktur.<br />
<br />
Ve sonra şu mısrayı yorumluyor:<br />
<br />
La terre est blue comme une orange<br />
(Dünya bir portakal maviliğinde)<br />
<br />
Şöyle diyor:<br />
<br />
Şu ünlü «La terre est bleue comme une orange» dizesi için geçerli bir açıklama yapılabileceğini sanmıyorum (ve) aslında, hiç de aldırmıyorum.<br />
<br />
Bu dizeyi, seversiniz, ya da sevmezsiniz, bunun dışında hiç kimsenin başka bir diyeceği olamaz...<br />
<br />
(Burada söze ara vermekten kendimi alamıyorum: Hayır, sevgili dostum, benim bir diyeceğim var, dize konusunda değil, ama sizin şu yargı niteliğindeki olumlamanız üzerine bir diyeceğim var. Bir kez imge, sözün önü ve arkası içinde değil, ama kendi başına ele alınınca hiç de açıklanmaz değil. Dünya portakal gibi yuvarlaktır ve çok olgunlaşan portakal mavi bir renk alır. Öte yandan, sizin şu ve, aslında, hiç de aldırmıyorum lafınız bana hiç de bilimsel gelmiyor. Bir sözün bir anlamının olması, ya da olmaması aynı şey değildir. Eluard, bütün gerçeküstücüler gibi, ki bu mısra da 1929 yılında yazılmıştır, açıklanamayacak hiç bir şey bulunmadığını, her şeyin bir anlam taşıdığını söylerdi. Kapalılık (anlaşılmazlık) iki kaynaktan gelir: Ya okumasını bilmeyen okuyucudan, ya da derdini anlatmayı bilmeyen yazardan. Ya da her ikisinin karışımından.)<br />
<br />
Demek ki Pietre Albouy, Eluard'ın şiirinde kolay (açık), zor (ama açıklanabilen), gerçeküstü (hiç mi hiç açıklanamayan, ve kendisine göre bunun hiç de önemi yoktur) imgeler bulduktan sonra, bunların karşısına apaçık şiiri koyuyor, örneğin, daha önce adını andığımız, bir ananın ağzından yazılmış şiirin son dizesi:<br />
<br />
Je suis seule pour aimer<br />
(Bir ben varım sevilebilecek)<br />
<br />
burada, diyor, şiirsel apaçıklık en son sınırına erişmektedir. Yanılmayalım diye bir örnek daha ekliyor:<br />
<br />
Ben, kendi payıma*(Sözlerin altını Albouy çizmiş), bu dizeyi pek çok seviyorum:<br />
<br />
Ma douleur comme un peu de soleil dans l'eau froide* <br />
(Soğuk suya vurmuş azıcık güneşe benzeyen acım.)<br />
<br />
Ama, Gabriel Péri için yazılmış olan şiirin şu dizesinin çok daha yüce, evrensel bir açıklıkta olduğunu yadsımak mümkün mü:<br />
<br />
Tutoyons-le sa poitrine est trouée<br />
(Sen diyelim ona, bağrı delik deşik)<br />
<br />
Gerek burada, gerekse bir önceki örnekte, heyecanımızın konunun büyüklüğünden, içeriğin yüce değerinden geldiğini ekliyor sözlerine. Doğru bir söz, ama imge davasıyla en ufak bir ilgisi yok. Çünkü imge yüce bir konuyu, değeri yüksek bir içeriği dile getirdiği zaman, (başarısı, anlatım gücü ölçüsünde) bu konunun, bu içeriğin değerini eksiltmeyecek, artıracaktır. Lise öğrencileriyle işçilerin bu işde hiç rolü yoktur.<br />
<br />
Bu iyi niyetli yorumda beni şaşırtan şey, yazarın imgeleri sınıflandırmakla yetinmeyip, sözün en gerçek anlamıyla okurları da sınıflandırması'dır. Örneğin kendisi, ne bir lise öğrencisi, ne de bir işçidir, imgeleri anlamasa da (vız gelir bana) yoğaltabilir (istihlâk edebilir), güç bile olsa, bir imgeyi çok güzel bulabilir, kendi payına, bazı kapalı imgeleri pek sevmektedir. Ama, genel kavramlar yüzünden, işçilerin ve lise öğrencilerinin hazmedebileceği, anlayabileceği, sevebileceği imgeleri yeğlemekte, yeğlemek zorunda olduğunu sanmaktadır. (Bu saptamaların altını da Albouy çizmektedir.)<br />
<br />
Demek ki ona göre iki tür şiir vardır. Eluard'ın, şiir meraklısının zevkini büyük halk çoğunluğunun anlayışının dışında, ayrı bir yere koyan bu görüş açısını kabul edebileceğini sanmıyorum. Gerçekten de, eseri böyle bir görüşü yalanlamaktadır.<br />
<br />
Pierre Albouy'un sözü nereye getirmek istediğini çok iyi görüyorum, o burada gerçekçi şiiri savunmak istiyor, Eluard onun gözünde büyük bir kozdur, öyleyse Eluard'ın gerçekçi bir şair olması gerekmektedir, ama bu, es geçmek istemediği birtakım güçlükler ortaya çıkarmaktadır. Eluard'ın şu ya da bu şiirindeki gerçeklik payı değişmektedir, ama doğrusu aranırsa, Eluard'ın şiirinde bizi duygulandıran şeyleri gerçekçiliğe yüklemek ancak dili kötüye kullanmakla mümkün olabilir.<br />
<br />
Hele, hokkabazlığa başvurmadan, Eluard'ın değişik çağlardaki şiirsel anlatımını bu tür bir kavram içine oturtmak mümkün değildir. Eluard'ın şiirindeki imgeler onlara mesleki bir tutumla (zorlukları kabul edilen, sınıflandırılmış) imgeler gözüyle bakarak değil, onları dile getirdikleri içerikten tarak incelenebilir. Şunu kabul etmek gerekir ki, Eluard'ın eski imgelerinin birçoğu ne lise öğrencilerini, ne işçiyi, ne de beni etkiler, çünkü bu imgelerin nesneleştirdiği içerik işçiye de, öğrenciye de, bana da yabancıdır. Tıpkı sonradan Eluard'a yabancılaşmış oldukları gibi, çünkü Eluard artık şu sözleri söyleyen, düşünen adam değildi:<br />
<br />
Le seul espace libre est au fond mon coeur<br />
Est-ce l' espace intime de la mort<br />
Ou celui de la fuite*<br />
<br />
(*Biricik boş alan yüreğimin derinliklerindedir; bu, ölümün öz alanı mı, yoksa kaçışın alanı mı acaba?)<br />
<br />
O, şunları yazabilen bir şair olmuştu:<br />
<br />
Les hammes ont besoin d' être unis d' espérer de lutter<br />
Pour expliquer le monde et pour le tranformer*<br />
<br />
*(İnsanların, dünyayı açıklamak ve değiştirmek için birleşmeye, umud etmeye, savaşmaya gereksinimleri var.)<br />
<br />
İlk örnekteki, derdini imgeyle ya da imgesiz anlatan Eluard, Pouvoir tout dire (Her Şeyi Söyleyebilmek) adlı kitabın şairinden fersah fersah uzaktadır. İkinci Eluard'ın imgeleri insanın yüreğine işlemektedir, hem de ister kolay, ister zor ya da açıklanmaz olsunlar. Bu bir biçim işi değil, bir öz meselesidir.<br />
<br />
Yine Europe'un bu sayısında, Georges Ribemont-Dessaignes, biçim konusunda, ve bütün öteki sorunları bir yana bırakarak, Eluard'ın Şiir Sanatı başlığını taşıyan bir yazı yazmış. Dessaignes, Eluard, onun o bir marangozunkini, bir, hasat işçisininkini andıran ya da sadece rüzgârın kumlar üzerindeki, suların tepeler üzerindeki, ya da buzulun kayalar üzerindeki işleyişine benzeyen işçiliğinden söz ettiğiniz zaman, fikir alanına girdiğiniz zamankinden daha az ihanete uğrayacaktır, ki bu ihanete en iyi niyetli dostluklar bile engel olamaz, diye düşünüyor ..<br />
<br />
İşte uyarıldık: Buzulun kayalar üzerindeki işleyişine benzeyen işçiliğinden söz açtığımız zaman, Eluard'a, fikirler alanına atıldığımız zamankinden daha sadık kalacağız, çünkü fikir alanında ona ihanet etmekten başka bir şey yapamayız.<br />
<br />
Bununla birlikte, Eluard'ın da mutlaka onaylayacağı genel bir şiir anlayışı ortaya çıkıyor. Genel olanı geçelim, bu Ribemont-Dessaignes'in işi. Ama kuramın Paul Eluard cümlesini ele aldığı noktada, Eluard'ın, bu buzul alanında fikir alanından daha az mı, yoksa daha çok mu ihanete uğradığını araştırma hakkına sahibiz.<br />
<br />
Bu cümlenin özelliği şu ki, sesten meydana gelmiş olup akıcıdır, ama tükenmez değildir. Cümle oldukça kısa parçacıklar halinde söylenmiştir, mantıklı bir düzen içinde değildir, ve bu parçacıkların süresini belirleyen şey kesinlikle gizlidir, şairin sırrıdır bu, mizacının değişimlerine, yüreğinin çarpışına, kişisel zamanına bağlıdır. Bilimin araçlarını ve görüşlerini temelinden sarsmış olan quanta (nicelikler) kuramına dayanarak, burada karşımıza çıkan şeyin, şiirin niceliklerinin birbiri ardından söylenişi olduğunu düşünebiliriz ...<br />
<br />
Burada da bilinemezcilik (agnosticisme) ağır basıyor: Cümle parçacıklarının süresini belirleyen şey, (yani, şiiri izleyen kişi yararına iyi anlıyorsam, Eluard'ı önemli kılan şey) son derece gizli kalmaktadır. Bu şiir sanatının özelliği, aslâ bir formül içine oturtulamamasıdır. Burada, bilimin araçlarını ve görüşlerini temelinden sarsmış olan nicelikler kuramı, bence, Ribemont-Dessaignes'e göre, Eluard'ın şiir sanatındaki araç yokluğunu ve körlüğü temelinden sarsan bir şey olmuştur. İyi ama, nicelikleri yardıma çağırmanın ne gereği var? Onlar burada ne işe yarayacaklar?<br />
<br />
Az sonra, Eluard'ın Şiir Sanatı adlı makalenin şu bölümleriyle bunu da anlıyoruz:<br />
<br />
Tabiî, Eluard'ın eserinde, ilk bakışta şiirsel dökümevinin eski kalıplarına dökülmüşe benzeyen şiirler de var. Örneğin, Mourir de ne pas mourir (Ölmemekten Ölmek/1924) adlı kitaptan alınan şu L'égalite des sexes (Kadın Erkek Eşitliği) şiirinin tümü böyle: On iki heceli, uyaklı ve normal duraklı (yani on iki üzerinden sekiz duraktı) dört mısradan kurulu üç kıta. Ama burada bile oyuna gelmiyoruz. "Sesli madde dudaklarımızdan akmış, önümüzde bir kalıp varmış, bu madde o kalıba dökülüvermiş: Ama onun kesin biçimini bambaşka bir kalıpta elde edebileceğini hemen görüyoruz ..<br />
<br />
(Bir başka deyişle: Evet, Eluard bu on iki heceli şiiri yazdı, ama bunu bambaşka bir biçimde de yazabilirdi, onun için aldanmış değiliz... herhangi bir kimse için, herhangi bir konuda, herhangi bir şeyi kanıtlamak üzere kullanılabilecek bir akıl-yürütme bu) .<br />
<br />
... Ve bu durum, ŞÖYLE GEÇERKEN, (bu kez büyük harf yapan benim) geleneksel Fransız şiirinin ölçülerinin şiire düşman olduğunu saptamamıza izin veriyor. Bu ölçüler, sesin, içlerinde özgürlüğünü, rahatlığını, zenginliği1iğini ve inceliğini yitirdiği demir ve alçıdan yapılma korkunç kalıplardır, şiirin boynuna geçirilen iğrenç lâlelerdir. Ve genel sanının tersine (on iki hecenin, durağın, tam uyağın kaçınılmaz oluşu, yani zaman ve tınıyla<br />
ilgili her şey), bu ölçüler yazının cansızlığını; gözle görülür ölçünün, mısraların sonundaki, yazıyla gösterilen, ama okunmayan işaretlerin birbirini tutuşunu doğurmaktan başka bir işe yaramamaktadır.<br />
<br />
Eluard'ın bu kalıplar içinde katkısız şiiri sürdürebilmesi bir mucizedir.<br />
<br />
Eğer nicelikler kuramının neden yardıma çağrıldığını anlıyorsak, Eluard hakkında bütün bunların yazılabilmiş olması da bir mucizedir. Georges Ribemont-Dessaignes'in geleneksel Fransız şiirinin ölçüleri adını verdiği şeyden nefret etmesi kendisinin bileceği bir iştir ve bu ceza kanununda yer alan bir suç değildir. Ama bu konuda Eluard'ın kendisine kanıt sağlaması, işte bu gülünçtür. Çünkü yalnız 1924'de yazılmış (dört mısralı üç kıtadan kurulu) bir şiirde raslamayız on iki heceli dizeye ve geleneksel Fransız şiirinin öbür ölçülerine, ki bu ölçüler, nicelikler kuramının yardımı olmaksızın, cümle parçacıklarını, şairin dizeyi kesip satır başı yapmasının nedenlerini açıklamaktadır. Örneğin, Pouvoir tout dire'deki (1951),<br />
<br />
«Le tout est de tout dire et je manque de mats» *<br />
(Bütün her şeyi söylemekte sözcüklerim yetersiz)<br />
<br />
dizesiyle başlayan ilk şiirde on iki heceli mısralardan kurulu yirmi dört kıta, yani doksan altı tane on iki heceli dize vardır. Ama (Devoir et l'Inquietude'deki ilk şiirleri saymazsak:<br />
<br />
Les soldats s'en vont les avoines hautes<br />
En chantant un refrain en l'air ...<br />
Le soleil entier sur leurs capotes<br />
Les soldats s'en vont par les avoines hautes<br />
Légers de la bonne maniére.*<br />
<br />
(Askerler bir marşın nakaratını söyleyerek uzun saplı yulaf tarlasında ilerliyorlar, olanca güneş kaputlarında; hareketleri gayet hafif olan askerler, uzun saplı bir yulaf tarlasında ilerliyorlar.)<br />
<br />
ki nicelikler bu şiiri açıklamaya yetmeyecektir ... ) ister uyaklı olsun, ister olmasın, gerek on ikili, gerek sekizli, gerekse onlu dizeler, bütün ömrü boyunca Eluard'ın kafasını kurcalamıştır. Ribemont-Dessaignes, Eluard'ın on iki heceli mısraya düşkünlüğünün bizim gerçeküstücü çevrede alay konusu olduğu gençlik yıllarımızı unuttu her halde. Ama şimdi, on iki heceli mısrada sesin özgürlüğünü yitirdiğini söylerneğe kalkarsa, kendisine hatırlatmak isterim ki, o sıralar, Eluard için özgürlük on iki heceli mısradaydı, ve onu bundan alıkoyan şey gerçeküstücü terör havasıydı.<br />
<br />
Eluard'ın burada katkısız şiiri sürdürebilmiş olması bir mucizedir lafına gelince, bu sözü yorumlayacak durumda olduğumu sanıyorum. İnanın, bu mucize pek sık tekrarlanmıştır, ve herkesin bildiği gibi, bu işin adından da, kendisinden de nefret eden Paul Eluard'ın ihanet olarak niteleyeceği bir şey varsa, o da işte böyle katkısız şiiri sürdürebilmiş olmaktan dolayı kutlandığını görmektir.</div>
<br />
<span style="color: #999999;"><i><b>ÇAĞIMIZIN SANATI /ARAGON</b><br />Çev: Bertan Onaran<br />Gerçek Yayınevi / Nisan 1966</i></span><br />
<br /></div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-91802972260565739062018-01-08T19:18:00.003+03:002018-01-08T19:18:28.923+03:00PAUL ELUARD VE NERUDA<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br />
<b>BENZERİ OLMAYAN ELUARD<br />
<br />
Pablo Neruda</b><br />
<br />
Arkadaşım Paul Eluard, kısa bir süre önce öldü. Öylesine bütün, öylesine yoğun bir kişiliği vardı ki, ölümüne çok güç alıştım ve çok acı çektim. Normandiyalıydı. Mavi gözlü ve pembe tenliydi. Dimdik ve ince yapılıydı.<br />
<br />
1914 savaşında iki kez gazla zehirlenmişti, elleri titrerdi. Fakat Eluard'ı her görüşümde gökyüzünün rengi, derin ve suskun sular, güçlülüğünü iyi bilen bir yumuşaklık canlanırdı gözümün önünde. Pencerede kalıvermiş bir ilkbahar yağmuru damlası kadar pırıl pırıl ve tertemiz şiirlerini okuyanlar; Paul Eluard'ı politika dışı bir şair, politikaya karşı çıkan şairlerden biri sanırdı. Fakat hiç de öyle değildi. Fransız milletiyle bağlı sayıyordu kendini; Fransız milletinin heyecanlarına ve döğüşlerine sıkı sıkıya bağlıydı.<br />
<br />
Paul Eluard yere sağlam basardı. Bir çeşit Fransız kulesiydi. O yaygın ve budalaca heyecanlanmalara hiç benzemeyen bir Fransız heyecanı vardı onda.<br />
<br />
Birlikte yolculuk ettiğimiz Meksika'da onu ilk kez karanlık bir uçurumun kenarında gördüm. Yüreğinde hüzne her zaman sessiz ve küçük bir köşe ayırmasını bilmiş Eluard'ı.<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
Çökmüştü. Gerçek bir Fransız olan dostumu ben razı edip sürüklemiştim bu yabancı ülkeye. Fakat José Clement Orozco'yu gördüğümüz gün hastalandım, tehlikeli bir filibit hastalığına tutularak yataktan dört ay hiç kalkmadım. Paul Eluard kendini pek yalnız hissediyordu. Yalnız bırakılışına pek üzülüyordu. Gözleri görmeyen bir araştırıcı gezgin gibi savunmasız. Hiç kimseyi tanımıyordu. Bütün kapılar ona kapalıydı. Üstelik karısını da yitirmişti. Tek başınaydı ve sevgiden yoksundu. Şöyle diyordu:<br />
<br />
"Hayatta başkalarıyla birlikte yaşamalı, hayatın bütün tabakalarına karışmalı. Benim tek başıma oluşum gerçek dışıdır, suçluluktur. "<br />
<br />
Dostlarımı çağırdım ve hep birlikte sokağa çıksın diye onu zorladık. Meksika yollarında sürüklememize diş gıcırdatarak katlandı. Bu sayısız gidiş gelişlerden birinde sevgiyi, en son sevgisini buldu: Dominique.<br />
<br />
Paul, Eluard üzerine yazı yazmak hiç de kolay gelmiyor bana.<br />
<br />
Onu hâlâ önümde ve hayatta görüyorum. Gözlerinde elektriklendirici mavi derinlikler parlıyor… Çok uzaklardan bakar gibi. Defnelerle köklerin sarmaş dolaş olup güzel kokular verdiği Fransız toprağındandı. Sular ve taşlar kadar yüceydi. Adları bile unutulmuş eski çağların sarmaşıkları sarmıştı onu. Çiçekleri ve yıldırımları, kuş yuvalarını ve pırıl pırıl türküleri taşıyan bitkiler.<br />
<br />
Pırıl pırıl sözü sadece bir deyimdir. Onun şiiri, taşlardan bir kristaldi. Suların çağıltılı akışı onu susturdu.<br />
<br />
Ustalığının en yüksek tepesine ulaşmış sevgiler şairi, Fransa'nın o felaketli günlerinde yüreğini yurduna adadı ve o yürek, savaşlara gerekli ateşle dolup taştı.<br />
<br />
Eluard'ın şairlik yanının politikadan daha ağır bastığına inanmamalı. Onun ne denli ileri görüşlü ve dialektik aklın ne inanılmaz derece olduğunu çok geçmeden anlayıp şaştım. Pek çok şeyleri günümüzün sorunlarını ve insanlarını birlikte gözden geçirdik. Onun ileri görüşlülüğü hep yardımcım oldu.<br />
<br />
Eluard, akılcı olmayan gerçeküstücülükte hiç bir zaman kendini yitirmedi. Zira o taklitçi değil yaratıcıydı ve bu kişiliğiyle de gerçeküstücülüğün ölüsüne, ileriyi görüşü getirdi.<br />
<br />
O benim bütün günlerimin arkadaşıydı. Onun şefkatini yitirmekle günlük besinimin bir bölümünü de yitirdim. Zira onun eylemci kardeşliği hayatımın en pahalı maddelerinden biriydi.<br />
<br />
Fransa kalesi, arkadaşım! Kapanmış gözlerine eğiliyorum. O gözler bana bundan böyle de ışık tutacaklar, büyüklüğü; sadeliği ve doğruluğu, iyiliği, dürüstlüğü gösterecekler.<br />
<br />
Çünkü bütün bunları sen diktin dünyamıza.<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Pablo Neruda </b>/ <span style="color: #999999;"><i>Yaşadığımı İtiraf Ediyorum / Çev: Burhan Arpad</i></span><br />
</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-44711065516549912382018-01-08T19:13:00.001+03:002018-01-08T19:15:27.817+03:00PAUL ELUARD - ŞİİRLERİ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <br />
<b>ÇEŞİTLİ ÇEVİRMENLERDEN ŞİİRLERİ</b><br />
<br />
<br />
<b>ÖZGÜRLÜK</b><br />
<br />
<br />
Okul defterlerime<br />
Sırama ağaçlara<br />
Kumlar karlar üstüne<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Okunmuş yapraklara<br />
Bembeyaz sayfalara<br />
Taş kan kağıt veya kül<br />
Yazarım adını;<br />
<br />
Yaldızlı tasvirlere<br />
Toplara tüfeklere<br />
Kralların tacına<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Ormanlara ve çöle<br />
Yuvalara çiğdeme<br />
Çın çın çocuk sesime<br />
Yazarım adını<br />
<br />
En güzel gecelere<br />
Günün ak ekmeğine<br />
Nişanlı mevsimlere<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Gök kırpıntılarına<br />
Güneş küfü havuza<br />
Ay dirisi göllere<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Tarlalara ve ufka<br />
Kuşların kanadına<br />
Gölge değirmenine<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Fecrin her soluğuna<br />
Denize vapurlara<br />
Azgın dağın üstüne<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Bulutun yosununa<br />
Kasırganın terine<br />
Tatsız kaba yağmura<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Parlayan şekillere<br />
Renklerin çanlarına<br />
Fizik gerçek üstüne<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Uyanmış patikaya<br />
Serilip giden yola<br />
Hıncahınç meydanlara<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Yanan lamba üstüne<br />
Sönen lamba üstüne<br />
Birleşmiş evlerime<br />
Yazarım adını<br />
<br />
İki parça meyvaya<br />
Odama ve aynaya<br />
Boş kabuk yatağıma<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Obur köpekçiğime<br />
Dimdik kulaklarına<br />
Acemi pençesine<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Kapımın eşiğine<br />
Kabıma kacağıma<br />
İçimdeki aleve<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Camların oyununa<br />
Uyanık dudaklara<br />
Sükütun ötesine<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Yıkılmış evlerime<br />
Sönmüş fenerlerime<br />
Derdimin duvarına<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Arzu duymaz yokluğa<br />
Çırçıplak yalnızlığa<br />
Ölüm basamağına<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Geri gelen sağlığa<br />
Kaybolan tehlikeye<br />
Hatırasız ümide<br />
Yazarım adını<br />
<br />
Bir tek sözün şevkiyle<br />
Dönüyorum hayata<br />
Senin için doğmuşum<br />
Seni haykırmaya<br />
<br />
Özgürlük<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>M. C. Anday - O. V. Kanık</i></span><br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>ASIL ADALET</b><br />
<br />
İnsanlarda tek sıcak kanun,<br />
üzümden şarap yapmaları,<br />
kömürden ateş yapmaları,<br />
öpücüklerden insan yapmalarıdır.<br />
<br />
İnsanlarda tek zorlu kanun,<br />
savaşlara, yoksulluğa karşı<br />
kendilerini ayakta tutmaları,<br />
ölüme karşı yaşamalarıdır.<br />
<br />
İnsanlarda tek güzel kanun,<br />
suyu ışık yapmaları,<br />
düşü gerçek yapmaları,<br />
düşmanı kardeş yapmalarıdır.<br />
<br />
Hep var olan kanunlardır bunlar,<br />
bir çocukcağzın tâ yüreğinden başlar,<br />
yayılır, genişler, uzar gider<br />
tâ akla kadar.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: A. Kadir</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ÖLMEMEKTEN ÖLMEK</b><br />
Gözkapaklarımın üzerinde ayakta duruyor<br />
Ve saçları saçlarımın içinde<br />
Biçimi ellerimin biçiminde<br />
Gözlerinin rengi gözlerimin renginde<br />
Gölgemde yitip gidiyor<br />
Tıpkı bir taş gibi gökyüzünde.<br />
<br />
Gözleri var her zaman açık<br />
Ve bir an olsun uyutmaz beni.<br />
Düşeri var apaydınlık<br />
Güneşler buharlaştıran<br />
Güldürür, ağlatır beni ve güldürür<br />
Konuşturur beni söyletmeksizin tek bir söz.<br />
<br />
<i><span style="color: #999999;">Çev: Özdemir İnce</span></i><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ACININ BAŞKENTİ</b><br />
<br />
Gözlerinin eğrisi dolanıyor yüreğimi,<br />
Bir raks bir dinginlik çemberi<br />
Zamanın aylası, gece beşiği ve güvenli,<br />
Ve eğer hiçbir şey kalmadıysa aklımda yaşadığımdan<br />
Gözlerinin her zaman görmediğindendir beni.<br />
<br />
Yaprakları günün ve pembe şarabın köpüğü,<br />
Rüzgârın sazları, kokulu gülücükler<br />
Işık dünyasını saran kanatlar,<br />
Gökyüzü ve deniz yüklü gemiler,<br />
Gürültü avcıları ve renk kaynakları.<br />
<br />
Tanların kuluçka yatağından doğan kokular<br />
Yıldızların samanı üzerinde yatan<br />
Saflığa bağımlı gün gibi tıpkı<br />
Dünya da bağımlıdır senin tertemiz gözlerine<br />
Ve akar bütün kanım bakışlarında senin.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Özdemir İNCE</i></span><br />
<br />
<br />
<b>KARARTMA</b><br />
<br />
Kapılar tutulmuş neylersin<br />
Neylersin içerde kalmışız<br />
Yollar kesilmiş<br />
Şehir yenilmiş neylersin<br />
Açlıktır başlamış<br />
Elde silah kalmamış neylersin<br />
Neylersin karanlık da bastırmış<br />
Sevişmezsin de neylersin<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev:Sabahattin Eyuboğlu</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>SAATLERİM</b><br />
<br />
İnsan oldum kaya oldum<br />
İnsanda kaya oldum kayada insan<br />
Havada kuş oldum kuşta gökyüzü<br />
Soğukta çiçek, güneşte nehir oldum<br />
Şebnemde parlayan şey<br />
Kardeşçesine yalnız, kardeşçesine hür<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Cahit Sıtkı Tarancı</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<i>Aynı şiirin Abdullah Ergüven çevirisi:<br />
<br />
<br />
<br />
<span style="color: #666666;"><b>SAATLARIM</b><br />
<br />
İnsan oldum kaya oldum<br />
Kaya oldum insanda - insan kayada<br />
Havada kuş oldum - kuşta hava<br />
Soğukta çiçek oldum – Güneşte ırmak<br />
Kızılyakut damlada<br />
<br />
Kardaşça yalnız kardaşça özgür</span></i><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>İSPANYA'DA</b><br />
<br />
Kan rengi bir ağaç varsa İspanya'da<br />
Hürriyet ağacıdır<br />
<br />
Susmayan bir ağız varsa İspanya'da<br />
Hürriyeti haykırır<br />
<br />
Bir bardak saf şarap varsa İspanya'da<br />
Milletin olmalıdır.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Orhan Veli Kanık</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>SAVAŞTA ÖLENLER</b><br />
<br />
Her yer tıklım tıklım ölü<br />
Acı boğacak beni boğacak beni<br />
Otlar yalnızlıktan kupkuru<br />
Ama suçlu ben değilim ben değilim<br />
Katillerle bir olmadım olmayacağım da<br />
Özgür kalacağım işte böyle bir başıma<br />
Ve insanoğluna bundan sonra da<br />
Ne ölüm dokunacak ne dirim.<br />
<br />
<i><span style="color: #999999;">Çev: A.Kadir / A.Bezirci</span></i><br />
<br />
<br />
<br />
<b>CANIMIZDAN 2</b><br />
İsteğim yok seni sevmekten başka<br />
Bir fırtına dolduruyor koyağı<br />
Irmağı bir zehir<br />
<br />
Seni yalnızlığımın boyunda yarattım<br />
Saklanmaya yarattım bütün dünyayı<br />
Kendimi kavramaya bütün geceleri<br />
<br />
Görmek için yalnızca<br />
Senin için<br />
Tıpkı sana benzer bir dünya için düşündüğümü<br />
<br />
Gözkapaklarınla düzen verilmiş günler geceler için<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Sait Maden</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ÖLÜMÜMÜZ</b><br />
<br />
<br />
«Biliyorum bütün şarkılarını kuşların»<br />
Bağırdık sevinçle: «Savaşa gidiyoruz!»<br />
………bunu iyi bilen kişilerle<br />
………Savaşı tanıyoruz!<br />
………Ah! korkunç sesi savaşın aramızda,<br />
<br />
cevremizde! Ah!Korkunç sesi savaşın:<br />
<br />
Tekerleği dönen şu top<br />
şu makineli tüfek, kekeleyen şu adam<br />
<br />
ve şu fare, bir kurşunla yere savrulan!<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven </i></span></div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-75957093999078690462018-01-07T02:02:00.001+03:002018-01-08T19:15:02.794+03:00PAUL ELUARD - YAŞAMI - ŞİİRLERİ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><b>YAŞAM ÖYKÜSÜ</b><br />
<br />
<b>Paul ELUARD </b><br />
<br />
<b>Çev:Sait Maden<br />
Yeni Ankara Yayınevi / Ekim 1976</b><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>1895. 14 Aralık:</b><br />
Paul Eluard’ın Seine Irmağı üzerindeki Saint-Dénis kentinde doğuşu.<br />
İlk adı Eugéne-Emile-Paul Grindel. Baba sayman, anne terzi.<br />
<br />
<br />
<br />
<b>1908.</b><br />
Aile Paris’e göçüyor. Paul öğrenimini burada sürdürecektir.<br />
<br />
<br />
<b>1912.</b><br />
Bir akciğer kanaması sonucu öğrenimine ara veriyor. İsviçre’nin Davos kentinde, Clavadel Sanatoryumu'nda kalıyor bir süre. Orada Helene Dimitrovnia Diakonova Gala’yı tanıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1913.</b><br />
Gala ile evlenme tasarısı. Ocak ayında, Paris’de, Paul Eugene Grindel adıyle ilk kitabını yayımlıyor: Premiers Poémes (İlk Şiirler).<br />
<br />
<br />
<b>1914.</b><br />
Eluard artık iyileştiği için Clavadel Sanatoryumu'ndan ayrılıyor.<br />
Gala Rusya’ya dönüyor.<br />
<br />
<br />
<b>Ağustos:</b><br />
Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması.<br />
Eluard askere alınıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1915.</b><br />
Önce piyade eri, sonra da sağlık eri.<br />
<br />
<br />
<b>1916.</b><br />
Cephede, ateş hattında, kendi eliyle 17 tane yazıp çoğalttığı Devoir (Ödev).<br />
İlk kez bu kitapta kullanıyor Paul Eluard adını.<br />
Eylül: Gala Paris’e dönüyor.<br />
<br />
<br />
<b>1917.</b><br />
21 Şubat: Eluard Gala ile evlenmek için üç günlük izin alıyor.<br />
Mart: Ağır bir bronşit yüzünden Amiens hastanesine yatıyor.<br />
Haziran: Dada 1 adlı derginin Zürih’de yayımlanmaya başlaması.<br />
Eluard üçüncü kitabını yayımlıyor: Le Devoir et l’İnqulétude (Ödev Ve Kaygı).<br />
Ekim: Rusya’da Bolşevikler yönetime el koyuyor.<br />
<br />
<br />
<b>1918.</b><br />
Mayıs: Gala’nın bir kızı oluyor: Cécile.<br />
Haziran: Yeni bir yapıt: Poémes pour la paix (Barış İçin Şiirler).<br />
9 Kasım: Apollinaire’in ölümü.<br />
<br />
<b><br />
1919.</b><br />
Eluard Dada’cılara katılıyor ve Tristan Tzara, Andre Breton, Aragon ve Philippe Soupault’yu tanıyor.<br />
<br />
<b>1920.</b><br />
Yeni bir yapıt: Les Animaux et leurs hommes les hommes et leurs animaux (Hayvanlarla İnsanları-İnsanlarla Hayvanları) .<br />
<br />
<b>1921.</b><br />
Les Necessités de la vie et les conséquences des réves (Yaşamın Gereklilikleri Ve Düşlerin Sonuçları).<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>1922.</b><br />
Dada’cıların dağılmaya başlaması.<br />
Eluard’ın Répetitions (Yenilemeler) ve<br />
Les Malheurs des immortels (Ölümsüzlerin Mutsuzlukları) adlı yapıtları. (Bu sonuncusu Max Ernst’le birlikte yazılmıştır).<br />
<br />
<br />
<b>1924.</b><br />
Lenin’in ölümü.<br />
İlk «Gerçeküstücülük Bildirisi» üzerine, Dada akımından ve Tristan Tzara’dan kopanlar Andre Breton’un çevresinde kümelenmeye başlıyor.<br />
Maurir de ne pas mourir (Ölmemekten Ölmek).<br />
Eluard düşünsel çelişkiler içindedir. «Her şeyi silmek» amacıyla bir dünya gezisine çıkmağa karar veriyor. Marsilya’dan gemiye binip Uzak Doğu’ya doğru mart ayında yola çıkıyor.<br />
Ekim: Paris’e dönüş.<br />
Kasım: «Gerçeküstücü Devrim» dergisinin ilk sayısı.<br />
<br />
<br />
<b>1925.</b><br />
Benjamin Péret ile birlikte yazdığı 152 Proverbes Mis Au Goût Du Jour (Günün Beğenisine Uyarlanmış 152 Atasözü) ve<br />
Au Défaut Du Silence (Sessizlik Yerine) adlı kendi yapıtı.<br />
Kasım: Paris’de ilk gerçeküstücülük sergisi.<br />
<br />
<br />
<b>1926.</b><br />
Capital de la Douleur (Acının Başkenti).<br />
Les Dessous d’une vie ou la pyramide humaine (Bir Yaşamın Gizli Yanları ya da İnsan Piramidi).<br />
Ağustos: Eluard Fransız Komünist Partisi’ne yazılıyor.<br />
<br />
<b><br />
1927.</b><br />
Louis Aragon, André Breton, Benjamin Peret vb. ile birlikte «komünist olmayan gerçeküstücülere beşlerin mektubu» nu imzalıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1928.</b><br />
Défense de Savoir (Bilmeyi Savunmak).<br />
Eluard Arasa Sanatoryomuna yatıyor, orada geçiyor bütün kışı.<br />
<br />
<br />
<b>1930.</b><br />
L’amour la Poésie (Aşk, Şiir).<br />
Eluard 17 yıl birlikte yaşayacağı Nusch’la karşılaşıyor.<br />
Luis Bunuel’in, Salvador Dali’nin, René Char’ın gerçeküstücü akıma katılışı.<br />
<br />
<br />
<b>1930.</b><br />
Rene Char ve Andre Breton’la birlikte yazdığı Ralentir Travaux (İşleri Yavaşlatmak)<br />
ve Breton’la birlikte yazdığı Immaculée Conception (Günahsız Gebelik) yapıtları.<br />
A Toute Epreuve (Dayanıklı).<br />
Eylül: Aragon 6 -15 Kasım arası Harkov’da yapılacak Uluslararası Devrimci Yazarlar Kongresi’ne katılmak üzere Rusya’ya gidiyor. Bu konferansta gerçeküstücülük «kapitalizmin üçüncü aşamasındaki çelişkilerin kışkırttığı genç aydınların tepkisi» olarak niteleniyor.<br />
Eluard Gala’dan ayrılıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1931.</b><br />
Dors (Uyu).<br />
Eluard ve gerçeküstücülerin büyük bir çoğunluğu Devrimci Yazarlar ve Sanatçılar Derneği’ne katılıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1932.</b><br />
La Vie İmmediate (Dolaysız Yaşam),<br />
Eluard, Uluslararası Devrimci Yazarlar Kongresi’nin ardından, Aragon üzerine sert bir yazı yayımlıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1933.</b><br />
Eluard’ın Fransız Komünist Partisi’nden atılışı.<br />
Comme deux gouttes d’eaux (İki Su Damlası Gibi) adında yeni bir yapıt.<br />
<br />
<b>1934.</b><br />
Ocak: Almanya’da Hitler’in iktidara gelişi.<br />
Paris’te büyük gerçeküstücülük sergisi.<br />
Eluard «Aşırı Sağ Tehlikeye Karşı Ortak Savaş» çağrısını imzalıyor.<br />
Yeni bir yapıt: La Rose publique (Halk Gülü).<br />
<br />
<br />
<b>1935.</b><br />
Gerçeküstücülük sergisi dolayısıyla Prag’da Breton’la birlikte konferanslar veriyor.<br />
Nuits partagées (Paylaşılmış Geceler) ve Facile (Kolay).<br />
<br />
<br />
<b>1936.</b><br />
Yıl başlarında, bir Picasso sergisi dolayısıyla, konferanslar vermek üzere, İspanya’ya gidiyor.<br />
Grand Air (Büyük Hava),<br />
Barre d’appui (Destek Çubuğu),<br />
Les Yeux Fertiles (Cömert Gözler).<br />
Breton’la birlikte Notes sur la Poésie (Şiir Üzerine Notlar).<br />
Mayıs: Londra’da düzenlenen Uluslararası Gerçeküstücülük Sergisi açılış konuşması.<br />
Temmuz: İspanya’da Franco’nun hükümet darbesi.<br />
19 Ağustos: Federico Garcia Lorca’nın kurşuna dizilişi.<br />
<br />
<br />
<b>1937.</b><br />
L’evidence Poétique (Şiirsel Açıklık),<br />
Les Meine Libres (Özgür Eller),<br />
Premiéres Vues Anciennes (Eski İlk Görüşler),<br />
Appliquée (Uygulamalı),<br />
Quelques-Uns Des Mots Qui Jutlqu’ici M’étaient Mystérieusement İnterdits (Bana Şimdiye Değin Gizemli Bir Biçimde Yasak Olan Sözcüklerden Birkaçı).<br />
<br />
<br />
<b>1938.</b><br />
Ocak - Şubat: Paris’de Breton’la birlikte düzenlediği Uluslararası Gerçeküstücülük Sergisi.<br />
Breton’la birlikte Dictionnaire Abrégé du Surréalisme (Kısa Gerçeküstücülük Sözlüğü).<br />
İspanya’da Guernica köyünün Franco faşistlerince bombalanmasından sonra Eluard eskisinden daha bağımlı bir ozan kimliğine bürünüyor. Geliri İspanyol Cumhuriyetçilerine ayrılan Solidarité (Dayanışma).<br />
Ekim: Meksika gezisi sırasında Leon Troçki ile ilişki kuran Breton’un Paris’e dönüşte Uluslararası Devrimci Sanat Federasyonu’nu açışı. Komünistlere Troçkistlerden daha yakın olan Eluard, Breton’un tutumunu beğenmiyor. Breton’un Eluard’dan kopuşu.<br />
<br />
<b><br />
1939.</b><br />
Baudelaire’in şiir ve yazılarından bir seçme ve önsöz.<br />
Médieuses. Chanson completé (Eksiksiz Şarkı).<br />
Donner a Voir (Gözönüne Sermek).<br />
<br />
3 Eylül: İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması.<br />
Eluard levâzım teğmeni rütbesiyle askere alınıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1940.</b><br />
12 Haziran: Alman kuvvetlerinin Paris’e girişi.<br />
25 Haziran: Ateşkes anlaşması. Terhis edilen Eluard Paris’e dönüyor.<br />
Le Livre Ouvert, 1 (Açık Kitap, 1).<br />
<br />
<br />
<b>1941.</b><br />
Moralité du Sommeil (Uykunun Törelliği) ve<br />
Sur Les Pentes İnférieures (Aşağı Bayırlarda).<br />
22 Haziran: Almanlar Rusya’ya giriyor.<br />
<br />
<br />
<b>1942.</b><br />
Le Livre Ouvert, II (Açık kitap, II).<br />
La Derniére Nuit (Son Gece).<br />
Eluard, o sıralar yasadışı çalışan Fransız Komünist Partisi’ne yazılıyor yeniden, karşıkoyma hareketine katılıyor.<br />
Poésie et Vérite 1942 (Şiir ve Gerçek 1942).<br />
Poésie İnvolontaire ve Poésie İntentionnelle (Kendiliğinden Şiir ve Güdümlü Şiir).<br />
<br />
Eluard’ın, oturduğu evi bırakıp, kaçak yaşamaya başlaması. Fransız Hava Kuvvetleri’ne bağlı uçaklar, makiliklerde saklanan Fransız direnişçileri üstüne binlerce nüsha Şiir ve Gerçek 1942 atıyor.<br />
<br />
Eluard, Alman işgali sırasında aydınlar, direnmeciler için kaçak yayınlar yapan Minuit yayınevinin yönetimine katılıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1943.</b>Aragon’la barışıyor ve birlikte Ulusal Yazarlar Birliği’ni kuruyorlar.<br />
Haziran: Mussolini’nin düşüşü.<br />
Eluard kaçak olarak yayımlanan Les Lettres Françaises gazetesine katılıyor.<br />
L’Honneur des Poétes (Ozanların Namusu).<br />
Les Septs Poémes D’amour en Guerre (Savaş İçinde Yedi Aşk Şiiri).<br />
Bir yıl kadar güneyde, Lozére kentindeki bir akıl hastalıkları kliniğinde saklanıyor.<br />
<br />
<br />
<b>1944.</b><br />
Şubat: Paris’e dönüş. Aragon’la birlikte, Fransız Radyo Yayınları için, kaçak plak dolduruyor.<br />
<br />
Le Lit La Table (Yatak, Masa)<br />
Toulouse kentinin kurtuluşu için Les Armes de la Douleur’ü (Acının Silâhları) nı yayımlıyor.<br />
Bir dergi kuruyor: Eternelle Revue (Sonsuz Dergi).<br />
İki sayısını işgâl altında kaçak olarak yayımlayabiliyor. Dergi Paris’in kurtuluşundan sonra altıncı sayıya kadar sürdürecektir yayımını.<br />
6 Haziran: Müttefiklerin Normandiya çıkarması.<br />
<br />
Ozan kaçak yaşamaktan yasal yaşama dönüyor, direnme günlerinde yazdığı şiirleri yayımlamaya başlıyor:<br />
<br />
Dignes de Vivre (Yaşamaya değer olanlar),<br />
Quelques Mots rassembles Pour Monsieur Dubuffet (Bay Dubuffet İçin Derlenmiş Birkaç Sözcük),<br />
Athéna (Britanya Stenleriyle Öldürülen Yunan Direnmecilerine Adanmış Bir Şiir).<br />
Au Rendez-Vous Allemand (Alman Buluşmasında),<br />
A Pablo Picasso (Pablo Picasso’ya).<br />
<br />
<br />
<b>1945.</b><br />
En Avril 1944: Paris Respirait Encore! (Nisan 1944’de: Paris Hâlâ Soluk Alıp Veriyordu),<br />
Doublas d’ombres (Gölgeden Çiftler).<br />
30 Nisan: Hitler’in ölümü.<br />
<br />
Lingéres légéres (Hafif Çamaşırcılar),<br />
Une Longue Réflexion Amoureuse (Uzun Bir Aşk Düşüncesi),<br />
Le Voeu (Adak).<br />
<br />
<br />
<b>1946.</b><br />
Poésie İninterrompue, (Kesintisiz Şiir-I),<br />
Souvenirs de la Maison des Fous (Deliler Evinden Anılar).<br />
Nisan: Eluard, konferanslar vermek üzere, karısıyle birlikte Çekoslovakya’ya, İtalya’ya gidiyor. Yugoslavya’yı, Yunanistan’ı dolaşıyor.<br />
<br />
Güzün yayımladığı kitaplar: Le Dur Desir du Durer (Çetin Arzusu Sürüp Gitmenin),<br />
Objet des mots et des images (Sözlü ve Resimli Nesne).<br />
<br />
28 Kasım: Sağlık nedeniyle gittiği İsviçre’de karısı Nusch’un ölümünü öğreniyor. Bu tarihten sonra ağır, uzun bir mutsuzluk dönemi geçirecektir.<br />
<br />
<br />
<b>1947.</b><br />
Elle se fit élever un Palais (O, Bir Saray Yükseltir Oldu),<br />
Le Tamps déborde (Zaman Taşıyor),<br />
Corps mémorabla (Unutulmayan Gövde),<br />
Le Meilleur Choix des poémes est Celui que I’on fait pour, soi (En İyi Seçme Şiirler İnsanın Kendisi İçin Seçtiğidir).<br />
A l’intérieur de la vue, 8 poémes visibles (Bakışın İçerisinde, Gözle Görülebilen 8 şiir).<br />
<br />
<br />
<b>1948.</b><br />
Picasso a Antibes (Picasso Antibes’de).<br />
Voir (Görmek).<br />
<br />
Nisan: Picasso ile birlikte, Polonya’nın Wroclaw kentinde yapılan Dünya Barış Kongresi’ne katılıyor.<br />
<br />
Premiers poémes, 1913 -1921 (İlk şiirler, 1913 -1921),<br />
Jacques Villon au I’art glorieux (Jacques Villon ya da Görkemli Sanat),<br />
Aragon’un önsözüyle Poémes politiques (Siyasi Şiirler),<br />
Perspectives (Uzanımlar),<br />
Bestiaire (Hayvan şiirleri).<br />
<br />
<br />
<b>1949.</b><br />
20 - 25 Nisan: Dünya Barış Konseyi’nin temsilcisi sıfatıyla, Paris’te toplanan Dünya Barış Kongresi’nin toplantılarına katılıyor.<br />
<br />
Léda (Leda),<br />
La Salsan des amours (Aşkların Mevsimi).<br />
<br />
Haziran: Makedonya’yı dolaşıyor ve Yunan çetecileri arasında birkaç gün geçiriyor.<br />
<br />
Gréce ma rose ma raison (Yunanistan Aklım Gülüm).<br />
Pablo Neruda ile birlikte, Petöfi’nin 100. ölüm yıldönümü dolayısıyla, Budapeşte’de düzenlenen anma törenlerine katılıyor.<br />
<br />
Eylül: Je l’aime, ella m’aimait (Seviyorum Onu, O da Beni Severdi).<br />
Dünya Barış Konseyi’nin temsilcisi sıfatıyla Mexico kongresine katılıyor, Dominique Lemor’la tanışıyor orada, birlikte dönüyorlar Paris’e. 1951’de evleneceklerdir.<br />
<br />
Kasım: Une léçon de morale (Bir Ahlâk Dersi).<br />
<br />
<br />
<b>1950.</b><br />
Dominique’le Çekoslovakya ve Rusya gezisi.<br />
<br />
<b>1951.</b><br />
Evlilik.<br />
Pouvoir tout dire (Her Şeyi Söyleyebilmek).<br />
Premiere anthologie vivanta de la poésie du passé (Geçmişteki şiirin yaşayan ilk dermecesi),<br />
La Jarre peut-elle belle plus bella que l’eau? (Su Küpü Sudan Daha Güzel Olabilir mi?),<br />
Le Visage de La paix (Barışın yüzü),<br />
Grain-d’aile (kendi aile sanı olan Grindel ile eş okunuşlu bir ad, anlamı: Kanat Tohumu).<br />
Phénix (Anka),<br />
Marines (Denizciler) gibi yapıtlarının yayımlanışı.<br />
<br />
<br />
<b>1952.</b><br />
Şubat: Fransız hükümetinin temsilcisi olarak, Victor Hugo’nun yüz ellinci doğum yılı ve Gogol’ün yüzüncü ölüm yılı için Moskova’da düzenlenen anma toplantılarına katılıyor.<br />
<br />
Temmuz: Poémes de Christo Botev (Bulgar ozanı Christo Botev’den Şiirler).<br />
Ağustos: Şiiri için önemli bir bildiri yerine geçecek olan le Château des pouvres (Yoksullar Sarayı) üzerinde çalışıyor.<br />
<br />
Eylül: Anthologie des écrits sur l’art (Sanat Üzerine Yazılar Dermecesi), les Sentiers et les routes de lo poesis (Şiirin Yolları, Patikaları).<br />
<br />
18 Kasım: Bir kalp krizi sonunda ölüyor.<br />
<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Türkçede ELUARD<br />
<br />
Ağızda Bir Sevi (31 şiir.) Çeviren: S. Kudret Aksal. - De. Yayınevi, 1963. (Bu kitaptaki çeviriler Fransızca asıllarıyla karşılıklı basılmıştır).<br />
<br />
Seçme Şiirler: (54 şiir. Çevirenler: A. Kadir - A. Bezirci.<br />
Akşam Kitap Kulübü, 1968.<br />
<br />
(Bu kitaptaki çevirilerden 13’ü Sabri Altınel, Oğuz Arıkanlı, Sabahattin Eyuboğlu, Oktay Rifat, Cemal Süreya, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli ve Can Yücel’in).<br />
<br />
Çağdaş Fransız Şiiri Antolojisi / Düzenleyen: Tahsin Saraç. Cem Yayınevi, 1976. (Bu antolojide Eluard’ın 15 şiiri var).<br />
<br />
Eluard’dan Şiirler, Çev. Abdullah Rıza Ergüven (İstanbul, 1980).</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YARARLI ADAM</b><br />
<br />
Çalışamazsın artık. Düşe dal<br />
Gözlerin, ellerin açık,<br />
Çölde,<br />
Oynadığın çölde<br />
Hayvanlarla - yararsız hayvanlarla.<br />
<br />
Düzenden, düzensizlikten sonra,<br />
Düzkırlardan, çukur ormanlardan,<br />
Ağır, aydınlık denizden<br />
Bir hayvan geçiyor - senin düşünse<br />
Tam bir dinlenme düşü.<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>“Hayvanlarla İnsanları / İnsanlarla Hayvanları” -1920<br />
<br />
Çev:Said Maden</i></span><br />
<br />
<br />
<b>KAÇMAK</b><br />
<br />
Hızlı örümcek,<br />
Elleri, ayakları korkunun,<br />
Geldi işte.<br />
<br />
Örümcek<br />
Ağırlığıyle mutlu,<br />
Duruyor kıpırtısız<br />
Kurşunu gibi çekülün.<br />
<br />
Parçalayarak bütün ağları<br />
Yola koyulmasıysa<br />
Kovalamak içindir<br />
Hayal ettiği boşlukta<br />
<br />
Yok edilen her şeyi.<br />
<br />
<span style="color: #666666;"><i>“Hayvanlarla İnsanları / İnsanlarla Hayvanları” -1920</i></span><br />
<br />
<br />
<span style="color: #666666;"><i></i></span><br />
<span style="background-color: white;"></span><br />
<b>ARDINDAN</b><br />
<br />
Mutlulukların günü parıldasın diye havada<br />
Kolayca yaşamak için renkleri zevkleri<br />
Tadına varmak için aşkların gülmek için<br />
Açmak için gözleri son anda<br />
<br />
O kadınla gönül hoşlukları hep.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><span style="background-color: #999999;"><i><span style="background-color: white;"><span style="background-color: white;"></span>“Yinelemeler”den / 1922 </span></i></span></span><br />
<br />
<br />
<b>ŞİİRLER</b><br />
<br />
Devşirmeliydiniz ağaçtaki yüreği,<br />
Gülümsemeyle gülüşü, anlam dışı tatlılıkla gülüşü.<br />
Yenen, yengi kazanan ve bir melek gibi saf, ışıl ışıl<br />
Göğe doğru yüksek, ağaçlarla birlikte.<br />
<br />
Uzakta bir güzel inliyor, boğuşmak isterdi ya<br />
Elinden gelmez artık, yatmış eteğine tepenin.<br />
Gök ister acınası bir gök olsun ister saydam<br />
Bakamazsınız ona sevmeden.<br />
<br />
Eklemlerini kıvıran günler parmaklar gibi.<br />
Çiçekler kurudu, tohumlar yitti,<br />
Donmaları bekliyor yaz sıcağı beyaz ve büyük.<br />
<br />
Zavallı ölünün gözüne. Çiniler boyamak.<br />
Bir müzik, çıplacık beyaz kollar.<br />
Birleşiyor kuşlarla rüzgârlar - değişiyor gök.<br />
<br />
<i><span style="color: #999999;">“Yinelemeler”den / 1922 </span></i><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YAPICILIK OYUNU</b><br />
<br />
İnsan kaçar, at düşer,<br />
Açılamaz kapı.<br />
Kuş susar, kazın mezarını,<br />
Öldürür sessizlik onu.<br />
<br />
Bir kelebek bir dalda<br />
Sabırla bekler kışı.<br />
Ağırdır yüreği ve eğilir dal.<br />
Dal bükülür solucan gibi.<br />
<br />
Niye ağlamalı kuru çiçeğe,<br />
Niye ağlamalı leylâklara?<br />
Niye ağlamalı sarı güle?<br />
<br />
Niye ağlamalı sevecen düşünceye?<br />
Niye aramalı gizli çiçeği<br />
Ödül yoksa karşılığında?<br />
<br />
-Bunun için ama bunun için<br />
<br />
<i><span style="color: #999999;">"Ölmemekten Ölmek / 1924"</span></i><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>SAĞIR VE KÖR</b><br />
<br />
Ulaşacak mıyız denize çanlarla<br />
Ceplerimizde, gürültüsüyle denizin<br />
Denizde, taşıyıcılar olacak mıyız yoksa<br />
Daha sessiz, arı bir suyu?<br />
<br />
Su bıçaklar biliyor ellerini oğuşturarak.<br />
Dalgalarda buldu savaşçılar silahlarını,<br />
Vuruşlarının gürültüsü benziyor karanlıkta<br />
Gemi diplerini delen kayaların gürültüsüne.<br />
<br />
Fırtına bu, gök gürlemesi, Tufan sessizliği<br />
Değil neden, düşünülmüş tüm boşluk çünkü biz.de<br />
En büyük sessizlik için ve solunuyoruz<br />
Rüzgâr gibi o korkunç denizlerde, rüzgâr gibi<br />
<br />
Ki yavaşca tırmanır bütün ufuklara.<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Ölmemekten Ölmek / 1924</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>GERÇEĞİN ÇIPLAKLIĞI</b><br />
<br />
Umutsuzluğun yok kanatları,<br />
Yok yüzleri de,<br />
Konuşmuyorlar,<br />
Kımıldamıyorum.<br />
Bakmıyorum onlara,<br />
Konuşmuyorum onlarla<br />
Ama çok daha canlıyım ben umutsuzluğumdan, sevgimden.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Ölmemekten Ölmek / 1924</i></span><br />
<br />
<br />
<b>ARAMIZDA GEÇENLERİ UNUTALIM ARTIK</b><br />
<br />
<br />
Gözlerin yaşı, mutsuzların mutsuzluğu<br />
Önemsiz mutsuzluklar ve renksiz gözyaşları<br />
Bir şey istemiyor adam, duyarsız değil,<br />
Zindanda da üzgün, özgür olsa da üzgün<br />
<br />
Üzücü bir hava, karanlık bir gece<br />
Bırakılmayacak denli bir kör dışarı. Güçlüler<br />
Oturmuş, zayıfların eline geçmiş erk<br />
Oturan kraliçenin yanında kral ayakta.<br />
<br />
Çürüyor iççekmeler, gülüşler ve sövgüler<br />
Ağzında dilsizlerin, gözünde korkakların.<br />
El sürmeyin bir şeye: şu yakar, bu parlar<br />
Alınlarınız, cepleriniz içindir elleriniz.<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Ölmemekten Ölmek / 1924</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kapattım kendimi sevdama, düş görüyorum.<br />
<br />
*<br />
<br />
Hangimiz yarattık öbürümüzü?<br />
<br />
*<br />
<br />
Beni unutmak için seviyordu beni o, ölmek için yaşıyordu.<br />
<br />
*<br />
<br />
/:::/<br />
<br />
*<br />
<br />
Ağla, taçyapraklarıdır yüreğin yaşlar.<br />
<br />
*<br />
<br />
Nerdesin, unutuş güneşini mi çeviriyorsun yüreğimde?<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Sessizlik Yerine / 1925</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YENİ BOZULMUŞ YÜZ</b><br />
<br />
Hoşçakal hüzün<br />
Günaydın hüzün<br />
Tavan çizgilerinde yazılısın sen,<br />
Sevdiğim gözlerde yazılısın<br />
Mutsuzluk değilsin büsbütün<br />
En zavallı dudaklar gösterir seni çünkü !<br />
Bir gülümsemeyle<br />
Günaydın hüzün<br />
Cânım gövdelerin aşkı<br />
Aşkın gücü<br />
Gövdesiz bir ifrit gibi<br />
İçinden sevimlilik yükselen aşkın<br />
Umutsuz baş<br />
Hüzün güzel yüz.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ŞİİRİN ELEŞTİRİSİ</b><br />
İğrenmesine iğrenirim ya kentsoyluların egemenliğinden<br />
Polislerin papazların egemenliğinden<br />
Daha bir iğrenti verir bana iğrenmeyen adam<br />
Benim gibi<br />
Kendi güçlerinden.<br />
<br />
Tükürüyorum yüzüne doğadan daha küçük adamın<br />
Bu şiirin eleştirisi’ni bütün şiirlerime yeğ tutmayan adamın.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>BİR KADININ KİŞİLİĞİ</b><br />
<br />
<span style="color: #666666;">HER ZAMAN YENİ. HER ZAMAN DEĞİŞİK. UYUŞMAZLIKLARINDA BİRLEŞMİŞ AYRI CİNSLERİN AŞKI YÜKSELİYOR BOYUNA İSTEKLERİMİN YETKİNLİGİNDEN HER TÜRLÜ SAHİP OLMA DÜŞÜNCESİ ONA KESİNLİKLE YABANCI</span><br />
<br />
Göze alamam sık sık yarını düşünmeyi<br />
Ölüme yaşama bir savruluşta karışan bir kılıç değilim ben<br />
Büyük doygunlar gördüm vaktini iyi kestiren düşçüler tanıdım<br />
Saygınla parlayan o derisi yüzülmüşler elleri o dadılık bilmeyen<br />
Ama doğum saatleri olan<br />
Geçimli kadınları<br />
Yaşsız çocukları olan adamlar<br />
<br />
Boyunsu tabaklarının önünde<br />
İplik gibi sorarlardı iştahlarını<br />
Karşılığında vermezlerdi hiçbir şey<br />
Kendi özkaynaklarında yaşarlardı hep,<br />
Elimi bir kaldırıp kesiyorum bütün bu,<br />
Geceyi gevşeten pis anıları<br />
Bilgim görgüm yok artık<br />
Başka sinekler gelip takılıyor yüreğimin en karanlık yerine<br />
Bitmez tükenmez bir kolu saran bir öpüşün bilezikleri<br />
/…/<br />
Utanan bakışların çevrintisi utandırmıyor beni<br />
Şevkle kucaklıyorum ağaçların tenini kabuklarının altından<br />
Arıyorum toprakta yağmurun alevlerini<br />
Akiklerini sıcaklığın<br />
Kış güneşinin en ufak tohumlarını<br />
Kül kokusu ve zambak renginde<br />
Bilgisizliğin örtüsü altında alaca bulaca arayışları<br />
Düzen duygusuyla ve alçakgönüllükle<br />
Tozun korunduğu yerden saldılar beni<br />
Çok oyuk var çok yarık<br />
Dönüş yolunda<br />
<br />
Bitmeyecek oyunlar öğreniyorum<br />
Her şeyi kıracak oyunlar<br />
Delen şarkılar yükseklik perdelerini<br />
Ezici bir düşüş olurdu yoksa dönüş<br />
<br />
Gözlerimle taçlanmış<br />
En değerli baş işte<br />
Gençtir ufak görünür ya<br />
Karşı karşıyayız ve şarkı bir şey yok gözümüzden<br />
Sürekli coşkunluk her şeyi söyledik birbirimize<br />
Daha söylenecek nelerimiz var<br />
<br />
Okşamaklı bükük sallanıyorsun<br />
<br />
Cilt yürekli aynamızda<br />
Yaratmaya geliyor vücudunu isteklerimiz<br />
Kuşlara susuzluk yapmaya bundan<br />
Bir gemi fırtınanın kadifesinden<br />
<br />
Çılgın ellerden bir kaynaç<br />
Alışkanlığa karşı bir silah<br />
Kırılan bir camın ağırlığı ne<br />
Damarlarımda akıyor başakları çıplaklığının<br />
Boşlukta amberin kısa soluğu<br />
Yol izlerinin ürpermesi uçurumun üstünde<br />
Kan artık bırakmaz avını<br />
Geçmemiştir varolma nedeni<br />
<br />
Onaydı bütün güvenim<br />
O katmerli yalan söyleyene<br />
Bir solukta bağışladı bana gerçeği<br />
Kendisine öğrettiğim gerçeği<br />
Üzücü tatlı gerçeği<br />
Açlığa susuzluğa benzer aşk<br />
Ama hiç duymamıştır işte bu gerçeği<br />
Boşuna belirginleşir çıkar evden<br />
Çıkar görünümden<br />
Yatağı yapar ufku<br />
<br />
Yaşamım diyordu nasıl<br />
Bir başka yaşam kendimde<br />
Yaşamda kendimde<br />
Bense başkalarıyım<br />
Gene de vücudum yüzüm sözlerim<br />
Gördüğüm ne varsa<br />
Ya da başkalarının gördükleri<br />
Senin gördüğün ne varsa<br />
Gördüm güneş ayrılıyor yeryüzünden<br />
Ve yeryüzü dolduruyor erkeklerle uyuyan kadınlarla<br />
<br />
Gördüm boşalıyor kum saatleri göğün denizin<br />
Düşen bir giysinin kum saati<br />
Ayağa kalkan soyunuk bir vücudun<br />
Açık kapı kraldır dışarda<br />
Şarkı söyler her yerde sesi çıktığı kadar<br />
Bir asma asılır rüzgâra<br />
Duvarlar alan değiştirdi hep<br />
Saydam yalnızlıktan<br />
<br />
Gördüm bakıyor bir kadın yeni doğmuş çocuğuna<br />
Bir çatıdan kalkmış bir kiremit gibi<br />
İnsanüstü gelişen çocuğuna<br />
Gördüm en iyi dostum<br />
Kazıyor kentin sokaklarında<br />
Kentin bütün sokaklarında bir akşam<br />
Acısından içeri uzun bir tünel<br />
Sunuyordu<br />
Bütün kadınlara<br />
Ayrıcalıklı bir gül<br />
Çiy tanelerinden bir gül<br />
Susama sarhoşluğuna benzer bir gül<br />
Alçakgönüllülükle<br />
Buyurun diyordu lütfen<br />
Şu küçük unutma benlerini<br />
Gülünç ve kıvılcım içinde bir gül<br />
Düşünceli bir elde<br />
Çiçekli bir elde<br />
<br />
Yoksulluğu sıkıntısı korkusu<br />
Küçük gülüşlerin<br />
Tutkulu gülüş yerine<br />
O gülüş ki yarına geçiş izni verirdi<br />
Bütün kadınlara hiçbir kadına<br />
Bu tükenmez akşam vakti<br />
Bir yabancı kadındı gün<br />
Bir ölü kadın ya da<br />
<br />
Gözleriyle göğüslerinin üstüne kuruluyordu<br />
Ağır ve çirkin kent<br />
Saçı bir kalkan<br />
Kırık sönük<br />
Saçı darmadağın bir kalabalık<br />
Korkusuyla boş sokakların<br />
Ve gördüm doğuyor belli belirsiz<br />
Düşlenen gece.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>"Halk Gülü / 1934"</i></span><br />
<br />
<br />
<b>SÖNMÜŞ IŞIK</b><br />
<br />
<span style="color: #999999;">O KÜÇÜK YEŞİL ATLA KÜÇÜK KIZIL ADAMI, YAPMA YARATIKLARIM İÇİNDE EN CANDAN VE HAYVANSI OLAN BU İKİSİNİ SEÇMEYİ AKIL EDEMEDİĞİM ZAMANLAR, SON GENÇLİK DÜŞLERİMLE DUYUSAL DİLEKLERİMİ AYDINLATMAK VE UYKUMA KARIŞTIRMAK İÇİN BAŞKA GÖSTERİLERİMDEN YARARLANMADAN EDEMİYORUM</span><br />
<br />
Bir mürver sabahı<br />
Bu kırda kaldı o<br />
Kendisinden bıraktığı kırda giderken<br />
<br />
Bütün istediğim<br />
İlk istediğim bir silahtı seçilmiş bir silah<br />
En, işlenmiş tanın yıkıntılarından<br />
<br />
Bir silah bir ağacın altında<br />
Güzel bir ağacın<br />
Ki derelerdir dalları<br />
Yapraklar altında<br />
Su içerler güneşin kaynağından<br />
Şakır balıkları inciler gibi<br />
Sıkıntı günleri bir güzel ağaç<br />
Göreğen bir aygıttır<br />
Bir başkası gibi<br />
Ustayım aklıma geleni yapmada<br />
Bu bütün günlerin ağacıyla ben<br />
<br />
*<br />
<br />
Boynu kırmızı güllerden bir kadın sonra<br />
Sedef kabuklar gibi yarılan kırmızı güllerden<br />
Yumurtalar gibi kırılıp<br />
Alkol gibi yanan<br />
<br />
Hep altında ağacın<br />
Bir dayanılmaz<br />
<br />
Umut kırıcı mıknatıs gibi<br />
Özsuyun izlediği yalaza<br />
<br />
Kimi dayanıksız kimi güçlü<br />
Yetenekli iyilikçim<br />
Ve taşkınlığı<br />
Ve aşkı dizlerimin dibinde<br />
Ve gözlerinin kayıkları ki düşmem ben içlerine<br />
Gülümseyen iyilikçim<br />
Zırhının altında güzel duru<br />
Habersiz kırmızı güllerden ve ağacın demirinden<br />
Bütün isteklerimi kalıba döküp<br />
Düş görür<br />
Kim mi var gördüğü düşte<br />
Ben varım<br />
Ben<br />
Düş gören gözlerinin çarşaflarında<br />
<br />
*<br />
<br />
Canlıdır elleri<br />
Gerçek ayıklayıcı eller<br />
Kılıçlardan dokunmuş<br />
Çalışmanın zor süre'kli sabah saatini belirtmekten kırılmış<br />
Aşkla tutası eller bir dikensiz kırmızı gül demetini<br />
<br />
Ve bu çılgınca mandalar koşusu<br />
Her türlü isteğim<br />
Bu kadın güneşte<br />
Bu patlayan orman<br />
Bu açılan alın<br />
Bu döküntülerle işlenmiş giysi görüntü<br />
Toz dalgaları üstünde bin döküntüyle<br />
Bir ağacın gecesinde bin dilsiz kuşla<br />
<br />
Yeri yok düşünmenin başka bayramları<br />
<br />
Soyulmuş suratları değiştirilmiş maskelerin kaş-göz oynatmasıyla kana belenmiş gösteriler bile ulaşır nelere karşılık bir suçlanası dinginliğe<br />
<br />
Ve bir incelik gülüşünün tam 'kavşağında hangi oyun dışı yolcu durmaz bir el şimşeğiyle selâmlamak için ilkyazın incelik bilmez karnını<br />
<br />
*<br />
<br />
Çabucak yetişir bir çamaşır sepeti sevecenlikle<br />
Kırık dizlerine doğru eğilir beyaz çiçektacı<br />
Hiçbir renk kırığı boy ölçüşemez onunla<br />
Ve yırtığından bir dantelin<br />
Yok olur<br />
Tenden bir yol üstünde<br />
<br />
İçmek<br />
Dopdolu bir bardak kara uyku<br />
Son damlasına değin.<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>"Halk Gülü / 1934"</i></span><br />
<br />
</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-19563095319992878192018-01-07T01:33:00.004+03:002018-01-07T02:03:45.974+03:00PAUL ELUARD - YAŞAMI - ŞİİRLERİ <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><b>PAUL ELUARD<br />
<br />
YAŞAMI<br />
VE<br />
ŞİİRLERİ<br />
<br />
<br />
<br />
Haz: Abdullah Ergüven / “özel yayın” / Şubat 1980</b><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Öz adı Eugéne Grindel olan Paul Eluard, 14 Aralık 1895'de Saint-Denis'de doğdu. Babası büro memuru, annesi Jeanne - Marie Cousin de dikişçiydi.<br />
<br />
Ozan, Eluard adını anneannesinden alır. Babası, annesini üç çocuğuyla birlikte yapa¬yalnız bırakınca, küçük Paul'ün annesi de annesinin evine sığınır. Ozan, körpe çocukluk yıllarında acıklı, yaşam öyküleri dinler annesinden. Bu durum, ozana etki etmiş olmalı ki, bir gün sarışın Cecil'ine şunları yazar:<br />
<br />
«Acıları, yaşamı öğrenmemeni, onlara kapalı kalmanı isterim. Kişiler, olaylar üstüne görgülenmek bir yük. Sen kendine özgü ışığında yürü.. »<br />
<br />
Babası Clement Grindel Norman köylülerinden olup, Norman niteliğini üzerinde toplamış; mavi gözleri, sarı saçlarıyla Viking'leri andırıyordu. Yapmacık duygularla bağlıydı karısına, çocuklarına. Gün oluyor, yakınlarından bile kuşkulanıyordu.<br />
<br />
Eugene, Saint-Denis bucak okuluna yazılır. Sonra ailesiyle birlikte Aulnay-sous-Bois'ya yerleşir. Burada sürdürür öğrenimini. Paris' e geldiklerinde küçük Eugene, Clignantcort Sokağı yakınındaki okula girer. Hastalanır. Yorucu ders yılından sonra, 1912 Temmuz sonunda annesiyle Montreux yakınındaki Glion (İsviçre)'a yerleşir.<br />
<br />
İsviçre dağlarında, bu dinlenmenin tadını çıkardığı sıralarda vereme yakalanır.<br />
<br />
1914 Şubatına değin dinlenir. Altı hafta sonra Paris'te oturan babasına - kitap göndermesi için mektup yazar. Ciltciye, ciltlenmek üzere bırakılan kitaplardan kuşkulanarak, «aman kitaplarıma bir şey olmasın» diye, duramaz bir mektup daha döşenir. Ismarladığı yapıtlardan başka, durmadan Rimbaud ile Lautreamont’u okumaktadır.<br />
<br />
1914 Kasımı, henüz 19 yaşında, askeri göreve alınır. Ama 1915 Martında bronşite yakalanarak hastahaneye gönderilir. Savaşa çağrılır yeniden. Mektup dağıtıcısı, telefoncu, askeri hasta bakıcısı, yazışmacı gibi çeşitli görevlerde bulunur. Gözleriyle tanık olur can sıkıntılarına, üzüntülere, mutsuzluklara.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu arada, çeşitli hastalıklar yakasını bırakmaz. 1915 Eylül’ünde dört saatlik izinsiz ayrılışı yüzünden, sekiz gün tutuklu kalır. 1916 Temmuzunda yazmanlık görevini yüklenince: «Biraz önce ilginç bir göreve atadılar beni. Etape bölgesine ya da daha içerilere taşıdığımız yaralıların mektuplarını yazmak, aileleriyle bağlantı kurmak. Bu görevi öbürlerine yeğ tutuyorum, Yararlı bir iş.» demekten kendini alamaz.<br />
<br />
<br />
Artık la Nouvelle Revue Française'le le Mercure de France'ı okumakta ve annesinden kitaplar istemektedir. Satın alınmasını istediği yapıtlar arasında Claudel'in Les Trois Poémes De Guerre'iyle Henri Bataille’in La Divine Trajedie'si de bulunmaktadır.<br />
<br />
<br />
1912 yılı sonunda «yaşamının güneşi» olan Gala'ya tutulur. «Onu çok seviyorum. Beğenilerimiz birbirinin tıpkısı. Evimiz aydınlık, güler yüzlü, konuksever olacak; babama, anneme, dostlarıma, sizinkilere.» 11 Kasım 1918<br />
<br />
<br />
Bırakışını ise bir çocuk sevinciyle karşılar. Önce ciltcisi, sonra dostu olan Gonon'a seslenir: «Bitti, bitti... İşte bitti yaşlı Gonon'um, renk değiştirdi gök. Kuşkusuz daha anlayışlı daha güçlü olacağız. Ohh .. Gonon! Ben artık sizinim.»<br />
<br />
<br />
13 Kasım 1918'de Gonon'a şöyle sızlanır: «Gerçekten altüst oldum Apollinaire'in ölümüyle. Genç bir yetenek aramızdan ayrılan. Onun verdiği umutları bize hiç kimse veremiyecek!»<br />
<br />
<br />
Apollinaire'e ağlıyordu: «Ulu bir yapının» temellerini atan. Daha sonra kendisi gibi savaştan yeni çıkmış gençlerle karşılaşır: Louis Aragon, Andre Breton, Philippe Soupault, Robert Desnos, Hans Arp, Max Ernst vb ...<br />
<br />
<br />
Böylelikle Dada'cılar ve Gerçeküstücülerle bağlar kurar.<br />
<br />
<br />
Babasına şöyle yazar bir gün: «Paris'e gelirken kanama geçirdim. Sağlık yurdundayım. İsviçre sanatoryumunda olduğumu söyleyiver».<br />
<br />
Yanına 17.000 frank alarak sonradan «aptalca bir yolculuk» diye nitelendireceği amaçsız bir yolculuğa, dünya yolculuğuna çıkar (1924).<br />
<br />
Her şeyini; karısını, kızını bile arkada bırakır. Bu kaçışta babasının sıkıyönetimine boyun eğmeyen sert bir ırkın izleri var. Hindiçini'ye değin uzanır: Tahiti, Cook Adaları, Yeni Zelanda, Cava, Sumatra, Seylan, Hindistan, Hindiçini.<br />
<br />
Charles Baudelaire’'in yolculuğu durgun, düzenli bir yaşayışa kavuşmak amacıyla adalara, yeni çevrelere açılıştı. Ama Eluard'ın yolculuğu üstüne yer adlarından başka bir şey bilinmiyor. Birkaç ay sonra Gala, Saygon'da yardımına yetişir. Altı aylık bir ayrılıştan sonra birlikte Marsilya'ya gelirler.<br />
<br />
Gerçeküstücü topluluğunda ve Franco'ya karşıdır. Prene'lerin ardında İspanya'nın acısını çeker. Ardından İkinci Büyük Savaş (1939-45).<br />
<br />
1942 mütarekesinden sonra işgal gücüne karşıdır.<br />
<br />
Liberte (Özgürlük), bir Marseillese gibi kulaklarda yankılanır. Ulusal Yazarlar Kurulu'nun çağrısı üzerine Eluard da öbür ozanların yanında yer alır.<br />
<br />
1930'da Gala'dan ayrılır. «bütün varlığını dolduran» Nusch'la evlenir.<br />
<br />
(1946). Eluard-Nusch evliliğinin tanıklığını yapmış olanlar arasında Picasso da vardır.<br />
<br />
1952 yazı. Dinlenmek için Perigord' da küçük bir ev kiralar. Henüz 57 yaşında. Omuzları çökmüştür. Önsezilerinin etkisiyle olacak, Perigord'un güzel görünümlerini bir yana iterek Paris' e gelir.<br />
<br />
18 Kasım sabahı göğüs anjini yakasını bırakmaz, olduğu yere yıkılır (1952).<br />
<br />
<br />
Eluard yaşadığı yerlerin, görünümlerinin iç kapanıklığını unutmadı hiçbir zaman. Bir yandan rahatsızlığı, öbür yandan öğrenimini yanda bırakma korkusu. Bütün bunlar o zamanın mutlulukla mutsuzluk arasında bölünmüş duygululuğunu etkiliyordu. Yirmisinde bir “anlatım aracı” ardındaydı.<br />
<br />
Gerçeküstücülük yeni sözcükler yaratma sanatını kazandırdı.<br />
<br />
Coşkunluğu, sözcük bilimine başvuruyordu aralıksız. Bilinmeyen zenginlikler elde edeceği Fransız şiir geleneğinin kalıtıcısı olmak ister. Yalın sözcüklerle dilini yaratır. Kısa tümcelerle şiirlerinin derinliğinden fışkıran çarpıcı dizelerle gerçekleri yinelemekten hoşlanır.<br />
<br />
Robert Poulet, Eluard'ın en iyi yapıtı olarak Mourir de Ne pas Mourir (Ölmemek için Ölmek)'i gösterir.<br />
<br />
Şiir yaşamın içindedir, şiir gerçeği amaç edinir. Şiir kişiler, onların koşulları için; koşullar çekici olduğu zaman Eluard' da biçim yok. İzlenimcilerin desenleri gibi sanatının çevre çizgisi her zaman sislere gömülür.<br />
<br />
Les Yeux Fertiles (Verimli Gözler, 1936)'le yeni bir dönem başlar. Eluard kuşkusuz, kendi topluluğunun en gerçekçi ozanı. Her zaman ulu bir sesi düşler doğal olarak. Şiir yoluyla doğrudan doğruya insana uzanan bağlar kurar. Özgürlüğünü ortaya koyar bu yapıtla.<br />
<br />
İspanya İçsavaşı (1936) sıralarında yaklaşık olarak şöyle der:<br />
<br />
«Bütün ozanların, insanların yaşamıyla yakından ilgilenerek onları desteklemek görevinin zamanı gelmiştir.»<br />
<br />
Liberte, İkinci Büyük Savaş yıllarında Fransız şiirini ardında sürükleyen büyük harekete katılır.<br />
<br />
<br />
Sur mes cahier d'écolier<br />
Sur mon pupitre et les arbres<br />
Sur le sable sur la neige<br />
J'écris ton nom<br />
<br />
Sm toutes les pages lues<br />
Sur toutes les pages blanches<br />
Pierre sans papier ou cendre<br />
J'écris ton nom<br />
<br />
<br />
<br />
Roland Purnal'e göre Eluard'ın yalnızlığında bir «kaynaşma gereksinmesi» saklıdır.<br />
<br />
İlk yapıtlarının birinde «toprağa bağlı bir bakış»ı, insanla Evrenin dengesini belirtir. Koşulların baskısıyla her şeyi kişinin durumu karşısında başkaldırmaya bağlar. Simgeleri eşsiz bir ustalıkla kullanır. Coşkunluğu bir denge tansığıdır. Sevi, umutsuzluğa karşı durur. Eluard'ın sözcüğü, zaman kavramını siler, yerçekimi yasalarına karşı direnir. Nesneleri tozlaştırır: Bütün bir boşluğu aydınlatmak için ayakta kalan yalnız kişilerdir. Bütün çağlar boyunca Fransız içli ozanlarının başlıcalarından biri.<br />
<br />
Marcenak, özellikle onun gerçekçiliği üzerinde durur: «Neyle gizlemeli toprağın tuzlu tadını? 1917'den 1952'ye değin her gün biraz daha bilinçli. Ozan sesini yükseltmişse, gizemli bir kaynaktan çıkmıyordu. Ortak yankısıydı bu ses insanların, tarihin. Kişi, savaş için yaratılmadı; karısı, çocuklarıyla mutlu olmak için» diyordu.<br />
<br />
Gerçek, büyük ozan kendi alınyazısında, alınyazımızın imgesini görebilen, gördüğünü yansıtabilen ozandır:<br />
<br />
De l'horizan d'un homme a l'horizon de tous<br />
<br />
“Kişinin çevreninden tümümüzün çevrenine” <br />
<br />
Lautreamont soruyordu ozanlara: «Sizi öbürlerinden ayırmaya yeter bir neden mi dizelerle yazmanız?»<br />
<br />
Eluard'ın da yapıtlarıyla ortaya koyduğu gerçekler bundan başka değil. Ozan, yalnızlık krallığının saçma başbuğu değildir. Işık tümümüz için. Ozanın bir Evreni var, tarih onu herkesle paylaşır. İşte ozanın varlıklar zincirindeki yeri ve görevi:<br />
<br />
<br />
<br />
Je suis crée, je crée, c'est le seul équilibre<br />
C'est la seule justice<br />
<br />
<br />
Yaratılmışım, yaratırım, tek denge bu,<br />
Tek eşitlik.<br />
<br />
<br />
Hier il ya trés longtemps<br />
Je suis né sans sortir des chaines<br />
Je suis né comme une defaite<br />
<br />
Hier il ya trés longtemps<br />
Je suis né dans les bras tremblants<br />
D'une famille pauvre et tendre<br />
<br />
<br />
<br />
Dün, uzun yıllar önce<br />
Doğdum zincirimi koparmadan<br />
Bir bozgun gibi doğdum<br />
<br />
Daha dün<br />
Doğdum titrek kollarında<br />
Yoksul, sevecen bir ailenin<br />
<br />
<br />
Eluard yığınların duygusunu paylaşır, halkın içinde yaşar. Toplum her şey onun için. Yaşadığı ortamın ozanı olduğu kadar, gelecek kuşakların da ozanı. Çevresindeki gerçeklere bağlı. Görmemezlikten gelmez onları. Uydurma türküler de söylemez! Ozanın işi değil yalancılık. O, ne de bir kentsoylu aldırmazlığına kaptırır kendini:<br />
<br />
<br />
Voici ma table et mon papier, Le pars d'ici<br />
Et je suis d'un seul bond dans la foul des hommes.<br />
<br />
Çekip gidiyorum, işte masam, kâğıtlarım<br />
Bir atılışta ortasındayım yığınların.<br />
<br />
* **<br />
<br />
İls vous ont fa it payer le pain<br />
Le ciel la terre l'eau le sommeil<br />
Et la misére<br />
De votre vie<br />
<br />
Haram ettiler bir dilim ekmeği size<br />
Yeri göğü suyu uykuyu<br />
Ve yoksulluğunu<br />
Yaşamınızın<br />
<br />
Şiiri yaratan duygularının gücüdür. Ülkücülüğü, kişinin evrenselliğine inanan bir ülkücülük. Yüreği ve ruhu bireyci değil. Ozan, onların açılmasını, sunulmasını ister. Sevenle sevilen arasında bir karşıtlık aramayın. İkilik de bir. Mutluluğun bireşimi. Çünkü o, eş tenden, eş yürekten çıkıyor. Eluard taşa, suya, ateşe nasıl inanıyorsa, görünen evrende olduğu gibi, sözcüğe de inanıyordu:<br />
<br />
La terre est bleu comme une orange<br />
Jamais une erreur les mots ne mentes pas<br />
<br />
Bir portakal gibi mavi yeryüzü<br />
Yanlışı yok sözcükler yalan söylemez<br />
<br />
“Hiçbir zaman yitirmedi inancını; bir eylem, bir sorun adamı olarak. Kısacası,” der Louis Perche, çağımız şiirinin Platon'u; iyiliği, dostluğu, kardeşliği dile getiren ozanı Eluard."<br />
<br />
Son sözü ozanın kendisine bırakalım:<br />
<br />
«- Goethe'nin dediği gibi -her şiir bir koşuldur. Şuna inanmalıyız ki bir durum-koşul şiiri; özelden genele değişime uğrar ve bir değer anlamı, bir süreklilik ve sonsuzluk anlamı kazanır. Koşullar; ozanın en yalın istekleri, yüreği,ruhu ve usuyla uzlaşmalı. Dış koşullarla iç koşulların eş anda rastlaşması gerek. O zaman seviçli bir coşkudan, bahar çiçeklerinden, ölmemek için bir şey yapma sevincinden daha gerçek olur. Ozan her zaman, kendi düşüncesinin izinden gider. Ama bu düşünce onu, insanlığın ilerlemesi çizgisine götürür.»<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Stokholm, Ocak 1980<br />
Abdullah Rıza Ergüven<br />
<br />
Not: Abdullah Rıza Ergüven'in bu kitabı daha sonra 1993'te Berfin Yayınevi tarafından basılmıştır.</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<br />
<b>ÖLÜMÜMÜZ</b><br />
<br />
<br />
«Biliyorum bütün şarkılarını kuşların»<br />
Bağırdık sevinçle: «Savaşa gidiyoruz!»<br />
………bunu iyi bilen kişilerle<br />
………Savaşı tanıyoruz!<br />
………Ah! korkunç sesi savaşın aramızda,<br />
<br />
cevremizde! Ah!Korkunç sesi savaşın:<br />
<br />
Tekerleği dönen şu top<br />
şu makineli tüfek, kekeleyen şu adam<br />
<br />
ve şu fare, bir kurşunla yere savrulan!<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>BAŞLIKLI ERLER</b><br />
<br />
<br />
Başlıklı körpe erler geliyorlar<br />
Yakıp yıkarak ağızlarında şarkılar<br />
Yan tekerlekleri ekinlerce gömülü<br />
Kamyonlar toplar arabalar<br />
<br />
Sessiz bekleyiş<br />
<br />
Akşam – şu batan güneş<br />
Bir yük gibi omuzdan kayan<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ALACAKARANLIK</b><br />
<br />
<br />
Daha gece olmadı, işte Ay. Gök<br />
………bir süt hapı gibi güldürü-<br />
………yor seni, yaşlı tutkun<br />
Onlardan sözediyorsun bana. On-<br />
………lar süslüyor usunu. evini<br />
………onlar, tüm yaşantımızı.<br />
<br />
Arkadaşım ... Onlar çok: baba,<br />
………ana. Çocuklar, karı,<br />
………mutlu olmak için.<br />
<br />
Bununla birlikte, sessiz düşlerin.<br />
………ve ben durmadan sayıyorum.<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<b>BARIŞ ŞİİRLERİ</b><br />
<br />
………Kavuştu kocalarına<br />
Bütün mutlu kadınlar – onlar güneşten geliyor<br />
………Sıcaklık getiriyor.<br />
Gülüyor,günavdın diyor usulca<br />
………Karısını öpmeden önce<br />
<br />
Bütün yoldaşları dünyanın<br />
………Hey! dostlarım!<br />
Sizedir size bütün çağrım<br />
İşte karım ve çocuklarım,<br />
………Hey! dostlarım!<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
BURDA YAŞAMAK İÇİN<br />
<br />
<br />
Bir ateş yarattım gidince gökyüzü<br />
Bir ateş - seni dost edinmek için<br />
Isınmak için kış gecelerinde<br />
Bir ateş - yaşamak için<br />
<br />
Ne varsa bağışladım ona<br />
Ormanları fundaları tarlaları bağları<br />
Kuş yuvalarını evleri anahtarları<br />
Çiçekleri böcekleri şenlikleri ona<br />
<br />
Çıtırtılı yalımlardı yaşam dolu<br />
Kokuları sıcaklığının<br />
Suda kayan gemiydim<br />
Ölümdü çıkar yol<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SÖZ<br />
<br />
<br />
Güzelim ya mutluyum<br />
Kayıyorum yel çatılarının<br />
Deniz çatılarının üstünden<br />
İşte ben - duygulara batık<br />
İstemem bir iletici artık<br />
Çiçekler çakıl taşları hasyasıyım<br />
Çıplak Çin'li güzeller çekiyor beni<br />
Seviyorum en çıplağını kuşların<br />
Yaşlıyım ama güzelim burda<br />
Ve derin pencerelerden inen gölge<br />
Dağıtıyor her akşam kara gözbebeğini gözlerimin<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
TUTKUN<br />
<br />
<br />
Gelip durmuş gözkapaklarıma<br />
Saçları saçlarımda o kadın<br />
Ellerimin biçimi<br />
Gözlerimin rengi ondan<br />
Sinmiş gölgeme<br />
Taşlar gibi, gökyüzünde<br />
<br />
Kapanmaz gözleri bir an<br />
Uyutmaz beni<br />
Pırılpırıl düşleri<br />
Dağıtır güneşleri<br />
Güldürür ağlatır güldürür beni<br />
Konuşturur konuşacak yokken.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ŞİİRİN ELEŞTİRMESİ<br />
<br />
<br />
Kentsoylu yönetiminden tiksiniyorum<br />
Din adamları - polis yönetiminden<br />
Tiksinmeyen kişiden tiksiniyorum<br />
Benim gibi<br />
Bütün gücüyle<br />
Yüzüne tükürüyorum doğadan küçük insanın<br />
Bütün şiirlerime yeğ tutmayan şu şiirin<br />
Eleştirmesi’sini<br />
<br />
<i><span style="color: #999999;">Çev: Abdullah Rıza Ergüven</span></i><br />
<br />
<br />
YOKLUK<br />
<br />
<br />
Gölgelerin kolunda dışarı çıkıyorum<br />
Gölgelerin altındayım<br />
Yalnız<br />
<br />
Acıma çok yücede orda kalabilir<br />
Göğüslerinin yardımı oluyor erdem<br />
Gözkapaklarının ağına düşmüş incelik<br />
Daha ince basamaklardan<br />
Daha sağlam<br />
Aşağıda taşlar gölgelerle<br />
Ulaştım ona<br />
<br />
Son savaşını veriyor bur’da ışık<br />
Uyursam - düşlememek için artık<br />
Hangisi utkumun silâhları<br />
Tutuşan gözlerimde yarıklar açıyor Güneş<br />
<br />
Ey bahçesi gözlerimin<br />
İşte bütün yemişler çiçekleri anlatmak için<br />
Çiçekleri geceleyin<br />
Yaprak yaprak pencere<br />
Açılıyor yüzünde<br />
Nereyi öpeceğim dudaklarımla - uçsuz doğa?<br />
<br />
Daha güzel bir kadın yaşadığım dünyadan<br />
İşte gözlerimi kapıyorum<br />
Dışarı çıkıyorum gölgelerin kolunda<br />
Gölgelerin altındayım<br />
Gölgeler beni bekliyor<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
YILBAŞI<br />
<br />
<br />
Özde olanı kutluyorum varlığını kutluyorum<br />
Özgür - yepyeni yaprakların dolu yaşam<br />
Gencecik çaylardır fışkıran yemyeşil otlardan<br />
<br />
Ne denli seviyoruz sıcaklığı - hava sıcak<br />
Yemişler yanıltıyor Güneşi renkler yanıyor<br />
Açılıyor güzler el değmemiş kışlara<br />
<br />
Kişi olgunlaşmadı - yaşlandı zaman var<br />
Yaşlanmasına çocukların ölmeden önce<br />
Çocuklarının çocukları güldürecek onları<br />
<br />
Sen ilk ve son - sen yaşlanmadın<br />
Aydınlatmak için sevgimi - yaşamımı<br />
Koruyorsun yüreğini çıplak güzel bir kadının<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
İLK OLARAK<br />
<br />
<br />
Bulutlar için söyledim sana bunu<br />
Deniz ağaçları - dalgalar<br />
Dallardaki kuşlar için<br />
Fısıltı çakıltaşları<br />
Alışık eller<br />
Gören gözler için<br />
Doymuş geceler<br />
Parmaklığı için yolların<br />
Açık pencereler – akpak alınlar<br />
Düşünceler - sözlerin için<br />
Gene bu güler yüz gene bu inan<br />
Çekilmez olsa da yaşam<br />
<br />
Anlatmak için isteklerimi -sevgilim<br />
Ko dudaklarını göğüne sözlerinin bir yıldız gibi<br />
Öpücüklerini diri geceye<br />
Ve boynuma izini kollarının<br />
Bir utku yalımı benzeri<br />
Düşlerim yeryüzünde<br />
Aydınlık ve sürekli<br />
<br />
Ve sen burda olmayınca<br />
Ne düşlersem O'nu düşlüyorum<br />
Kargalar gidip gelmiş<br />
Gece sönmüş<br />
Uyanan bir baş için<br />
Ak saçlar son düş<br />
Eller kanlarımın ışığı<br />
Okşamalarının<br />
Gökmavisi denen bir yıldız<br />
Tıpkı yeryüzünce<br />
<br />
Artık gelmeyecek<br />
Bilgisizlik, ilgisizlik<br />
Ortaya komazlar gizemlerini<br />
Bilmiyorsun eletek öpmeyi zamanında<br />
Ne de tansıklarla karşılaştırmayı kendini<br />
Beni dinlemiyorsun<br />
Ama paylaşıyor dudakların seviyi<br />
Ve senin dudağın<br />
Bu son buğusu öpücüklerinin<br />
Birlikte olduğumuz<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
UNUTALIM<br />
ARAMIZDA GEÇENLERİ<br />
<br />
<br />
Gözyaşları mutsuzların mutsuzluğu<br />
Çıkarsız mutsuzluk ve renksiz gözyaşları<br />
Bir şey istemez yok artık duygusuzluğu<br />
Özgür olsa da üzgün, özgür olmasa da<br />
<br />
Üzgün çağ – bastırıyor gece<br />
Körü - kapı dışarı etmemek için<br />
Güçlüler oturmuş - arıklar konmuş erke<br />
Kral ayakta yanıbaşında kraliçenin<br />
<br />
Gülümsemeler iç çekişler sövgüler çürür<br />
Alçakların gözlerinde ağzında dilsizlerin<br />
Dokunmayın ha: bu yakar, bu tutuşturur!<br />
Yaratıldı elleriniz cepleriniz - alınlarınız için<br />
<br />
Bir gölge<br />
Tüm acıları yeryüzünün<br />
Sevgim her şeyden üstün<br />
Çıplak bir hayvan gibi<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
DEĞİŞİK<br />
<br />
<br />
Esenlikler üzüntü<br />
Günaydın üzüntü<br />
Yazıldın baş satırlara<br />
Yazıldın sevdiğim gözlere<br />
Sayılmazsın büsbütün yoksul<br />
Ama dudakların söylüyor<br />
Gülümsemekli<br />
<br />
Günaydın üzüntü<br />
Sevgisi sevimli bedenlerin<br />
Gücü sevgilerin<br />
Orda işte<br />
Çirkinliklerce<br />
Eğik başım<br />
Güzel yüzlü üzüntü<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
DİRENİŞ<br />
<br />
<br />
Döşeme taşlarında akan kan<br />
Bana pabuçlar yapıyor<br />
Sokak ortasındaki bir sandalyada<br />
Sömürgeli küçük kızları seyrediyorum<br />
Ağızlarında pipo okuldan çıkıyorlar<br />
<br />
Kurt kaçacak yarın - karanlık kumaşlarına doğru korkunun<br />
<br />
Ve karga yeniden doğacak daha al<br />
Oymak başkanının değneğini süslemek için<br />
<br />
Ak ağaçlar kara ağaçlar<br />
Daha genç doğadan<br />
Karışmak için doğum alınyazısına<br />
Yaşlanmalı<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<b>İÇTEN</b><br />
<br />
Seni sevmek istedim yalnız<br />
Boralar kapladı koyakları<br />
Çayları balıklar<br />
<br />
Seni yarattım yalnızlığımca<br />
Yeryüzünü gizlemek için<br />
Anlaşılsın diye gecelerle gündüzleri<br />
<br />
Yok artık hiçbir şey gözlerinde<br />
Seni düşünmemden<br />
İmgemdeki dünyadan başka<br />
<br />
Gece de gündüz de gözkapaklarında<br />
Başa dön <br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>OLMAK</b><br />
Yitik bir bayrak gibi alnın<br />
Seni sürüklüyorum yalnız kalınca<br />
Ayaz kesen sokaklara<br />
Karanlık odalara<br />
Yoksulluğunu bağırarak<br />
<br />
Çekip gitmek istemiyorum<br />
Aydınlık karmaşık ellerin<br />
Ellerimin kör aynasında doğmuş olan<br />
<br />
Kalan ne varsa yetkin<br />
Daha yararsız ne varsa kalan<br />
Yaşamdan<br />
<br />
Oy gölgendeki toprağı<br />
<br />
Göğüslerine değin su<br />
O suda boğulmak istiyorum<br />
Bir taş gibi<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<b>K A S I M 1936</b><br />
<br />
Alışılır her şeye<br />
Kurşun kuşlardan başka<br />
Parlayan hıncından başka<br />
Boyun eğilen şu yerden başka<br />
<br />
Gökten söz edin gök boşanıyor<br />
Varsın tırmansın güz<br />
Ayak vurdu efendilerimiz<br />
Unuttuk güzü<br />
Unutacağız efendilerimizi<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>GÜZEL EL</b><br />
<br />
Geçmişimde ağlayan Güneş<br />
Aşmadı eşiğimi<br />
Elimin ellerinin<br />
Büyüyordu otları çiçekleri gezintilerinin<br />
Gözler - bütün zamanlar<br />
Söz verdiler cennetleri, boraları<br />
İmgemiz sakladı düşlerimizi<br />
<br />
Gençliği destekleyen Güneş<br />
Yaşlanmadı<br />
Gizliyor derin gökyüzünü benden<br />
Bulup çıkarmam için<br />
Delice<br />
Sözcüklerle<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ÇAĞSIZ</b><br />
<br />
<br />
Yaklaşıyoruz<br />
Ormanlarda<br />
Sabahın yolunu tutun<br />
Çıkın basamaklarını karanlıkların<br />
<br />
Yaklaşıyoruz<br />
Toprak kabarıyor işte<br />
<br />
Bir gün daha – doğmak için-<br />
<br />
Gök büyüyecek<br />
Bıktık artık<br />
Oturmaktan yıkıntılarında uykunun<br />
Alçak gölgesinde<br />
Yorgunluk uykusunun<br />
<br />
Toprak uyanacak diri bedenlerimizden<br />
Üzüntümüze katlanacak yel<br />
Gözlerimizden geçecek<br />
Güneşlerle geceler<br />
Gözlerimiz değişmeyecek<br />
<br />
Yeni bir belleğe kavuşacak tümümüz<br />
Konuşacağız duygulu bir dille<br />
<br />
Ey benim yaramaz kardaşlarım saklayıp gözbebeklerinizde<br />
Geceyi ve korkunçluğu<br />
Nereye bıraktım sizi<br />
Ağır ellerinizle yağlar içinde<br />
Eski sözleşmelerinizin<br />
Umutsuz<br />
<br />
Ey benim yitik kardaşlarım<br />
Geliyorum yaşama doğru yetmez mi insan görünüşüm<br />
Ölçüme göre yaratıldığını tanıtlamak için yeryüzünün<br />
<br />
Yalnız değilim<br />
Binlerce imge çoğaltıyor ışığımı benden<br />
Binlerce bakış eşitliyor teni<br />
Bu kuş bu çocuk bu kaya bu ova<br />
Sarmaş dolaş olan bizimle<br />
Altın gülmekten patlar dışında uçurumun<br />
Bir tek neden uğruna boşanır su ateş<br />
Tutulma yok artık yüzünde Evrenin<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>GUERNİCA UTKUSU</b><br />
<br />
<br />
Haram ettiler size bir dilim ekmeği<br />
Yeri göğü suyu uykuyu<br />
Ve yoksulluğunu<br />
Yaşamınızın<br />
<br />
Hoş dünyası yıkıntıların<br />
Mayınların savaş alanlarının<br />
<br />
Ölüm altüst olan yürek<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>YAKINDA</b><br />
<br />
<br />
Yeryüzünün bütün baharlarından<br />
En çirkini bu bahar<br />
En sonunda anladım<br />
Bir inanmak var<br />
<br />
Ot kaldırıyor karları<br />
Tıpkı bir rnezar taşı<br />
Uyurum boralarda<br />
Uyanırım ışık gözlerim<br />
<br />
Zaman bilir işini<br />
Geçer bütün yollar Roma'dan<br />
Ben giderim buralardan<br />
Birine raslarım diye<br />
<br />
Sildim defterden canavarları<br />
Diyeceğini dedi onlar<br />
Güzel yüzler görüyorum<br />
İyi yüzler güvenli<br />
<br />
Güvenli - yıkmaya efendilerini<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>KIYIMDAN KUŞKULANMAK</b><br />
<br />
<br />
Bir ip bir yalım adam<br />
Boğdu on adamı<br />
Yaktı bir köyü<br />
Rezil etti bir halkı<br />
<br />
Dişi kedi uzandı yaşama<br />
Kabuğunda inci gibi<br />
Dişi kedi yavrularını yedi<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>SON GECE</b><br />
<br />
<br />
Güzellik mutludan yana<br />
Güzellik ardında korkunun<br />
<br />
Dizlerinde çapraz eller<br />
Andırıyor kıyıcının bıçağını<br />
<br />
Şu ağız türkü söyleyen<br />
Dilencinin çanağını<br />
Ve şu temiz süt kabı<br />
Bir yosmanın göğsünü<br />
<br />
<br />
<br />
Ekmeklerini topluyordu yoksullar derede<br />
Bakışları emiyordu ışıkları<br />
Korkmuyorlardı geceden de<br />
Arıklık güldürüyordu onları<br />
Bedenlerini taşıyorlardı ardında gölgelerinin<br />
Görülmüyorlardı sıkıntılarının ortasında<br />
Duyuyordum söz ettiklerini usulca<br />
El kadar kocaman eski bir umuttan<br />
Saymayı istiyordum<br />
Güz yapraklarıyla çoğalmış çapları<br />
Eriyişini dalganın susuk denizin göğsünde<br />
Saymayı istiyordum<br />
Geleceğin gücüyle çoğalmış çapları<br />
<br />
Korkunç bir cephe ardında doğmuşum<br />
Yemek yemiş gülmüş düşünmüş utanmışım<br />
Bir gölge gibi yaşamışım<br />
Türkü söylemişim Güneşe<br />
Soluk olan Güneşe<br />
Her göğüste her gözde<br />
Gözyaşları ardında yansıyan temizlik damlasına<br />
<br />
Ateşe veriyoruz çalıçırpısını karanlıkların<br />
Kırıyoruz eşitsizliğin paslı kilitlerini<br />
Yiğit insanlar korkusuz insanlar gelecek<br />
Bütün insanlara güvençli<br />
İnsan yüzlü düşman çekilecek ortadan<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ALMAN BULUŞMASI</b><br />
<br />
<br />
İşte ana konuşuyor:<br />
<br />
Üç saray kurmuştum andımızca<br />
Biri yaşam için biri sevi biri ölüm<br />
Bir gömü benzeri gizliyordum<br />
Acılarını<br />
Mutluluğumun<br />
<br />
Üç manto yapmıştım ağzımın tadınca<br />
Birbirine karışıyordu her şey<br />
Oğul umut çiçek ayna göz ay<br />
Tatsız adam ama açık dilli<br />
Süzgün kadın ama oynak parmaklarına değin<br />
<br />
Bir çöl içindeyim<br />
Yitiyorum karanlıkta<br />
Düşman bulundu<br />
Yalnızım tenimle<br />
Yalnızım sevmek için<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ŞİİRİN YERGİSİ</b><br />
<br />
<br />
Ateş uyandırıyor ormanı<br />
Bedenler yürekler eller yaprakları<br />
Tek bir demette mutluluk<br />
Tıpkı bitkide özsu<br />
Bütün dostlarr ormanı<br />
Yeşil çeşmelerinde harman<br />
Güneşlerin - yanan odunların<br />
Garcia Lorca öldürüldü<br />
<br />
Yurdu tek bir sözün<br />
Andlı dudakların yaşamak uğruna<br />
Bir yavrucak gözü yaşsız<br />
Kuru gözbebeklerinde<br />
Işığı geleceğin<br />
Kotarıyor insanı damla damla<br />
Saydam gözkapaklarına değin<br />
<br />
Saint Pol-Roux öldürüldü<br />
Kızına zincir vuruldu<br />
<br />
Köşe bucak donmuş kent<br />
Çiçekli yemişler düşlediğim<br />
Göğünden toprağından<br />
EI değmemiş kızoğlankız<br />
Bu bitmez oyun içinde<br />
Kuru taşlar yankısız duvarlar<br />
Sizi gülüşten sakınırım<br />
<br />
Decour öldürüldü<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>TAN AĞARIMI<br />
DAĞITIYOR CANAVARLARI</b><br />
<br />
<br />
Bilmiyorlardı<br />
İnsan, güzelliğinin daha yüce olduğunu insandan<br />
Düşünmek için yaşıyorlar susmak için düşünüyorlardı<br />
Ölmek için yaşıyorlardı - yararsızdılar<br />
Ölümde buluyorlardı suçsuzluklarını<br />
<br />
Düzene koymuşlardı<br />
Zenginlik adına<br />
Mutsuzluklarını sevgililerini<br />
<br />
<br />
Çiçekler ve gülüşler geveliyorlardı<br />
Silahlarının ucunda buluyorlardı yüreklerini<br />
Anlamıyorlardı sövgülerini yoksulların<br />
Yoksulların yarınsız<br />
Güneşsiz düşler alıp götürdü onları<br />
Ama bulut çamur oldu<br />
İniyorlardı artık ne gökte baş<br />
Tüm geceleri ölüleri yoksul gölgeleri<br />
Başkaları için<br />
Bu ilgisiz düşmanları unutacağız<br />
Bir yığın yakında<br />
Yineleyecek ışık yalımı bir sesle bal mı bal<br />
Yalım ikimiz için - biz sabırlılar için yalnız<br />
İkirniz için öpücüğü yaşayanların<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>SAVAŞTA SEVİ ŞİİRİ</b><br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>“İnsanların pislik ve susuzluk, susku ve<br />
açlık içinde kıvraındığı bu ülkede yazıyorum ...”<br />
ARAGON</i></span><br />
<br />
<br />
Bir gemi, gözlerinde<br />
Egemeniydi yelkenlerin<br />
Bir ülkeydi gözlerin<br />
Bir anda ulaşılan<br />
<br />
Gözlerin bizi bekliyordu<br />
<br />
Orman ağaçları altında<br />
Yağmurda boralarda<br />
Tepelerin karlarında<br />
Oyuncaklarında çocukların<br />
<br />
Gözlerin bizi bekliyordu<br />
<br />
Bir koyaktı<br />
Daha sevecen filizdin<br />
Güneşleri ağırlık veriyordu<br />
Arık insan ekinine<br />
<br />
Bekliyorlardı bizi görmek için<br />
Sabah akşam<br />
<br />
Çünkü seviyi taşıyorduk<br />
Gençliğini sevinin<br />
Nedenini sevinin<br />
Bilgeliğini sevinin<br />
Ve ölümsüzlüğü<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<b>TANIDIĞIM OZANLAR</b><br />
<br />
<br />
- Usun, duygulanım yatağını nasıl düzenlediğini iyi bilen<br />
Jean Fréville'e –<br />
<br />
<br />
Tanıdığım ozanlar<br />
Anıları güz gibi<br />
Gölgede güneşleri çoğaltan<br />
<br />
Tanıdığım ozonlar<br />
Yaşayan ölü arık güçlü<br />
Mutlu mutsuz<br />
<br />
Bütün sevdiklerim anladıklarım<br />
Kusurlular erdemliler<br />
Batıp gitmek isteyenler<br />
İnananlar kurtuluşa<br />
<br />
Değişik yürekli yığın<br />
Kimi külden kimi altından<br />
Dolaşmış dilden dile<br />
<br />
Gün olmuş dilleri<br />
Dolaşmış ton ağarımınca<br />
Tepelerde süt mü süt<br />
Gök geriye boyansa da<br />
<br />
İşte geliyorum Aragon'a<br />
Anlıyorum konuşmasını Aragon'un<br />
Benimle konuşmasını - açmasını bana yüreğini<br />
Yüreğimizi<br />
<br />
Dostum Aragon'la, insanlar bulur anlamını<br />
Burçlarında<br />
Burçlarının ötesinde<br />
Sınırlarında<br />
Sınırlarının ötesinde<br />
<br />
Sınır sözcüğü tek gözlü bir sözcük<br />
İnsan iki gözle görsün diye Evrenini<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<b>PABLO PICASSO</b><br />
<br />
<br />
Uykunun silâhları oydu karanlıkta<br />
Başlarımızı ayıran o harika derin izleri.<br />
Arasında elmasın her madalya ‘kalp,<br />
Parlak göğün altında görünmüyor yeryüzü.<br />
<br />
Yüreğin yüzü yitirdi renklerini,<br />
Güneş arıyor bizi, karın gözü kör.<br />
Kanatları var ufkun, ayrılsak da birbirimizden,<br />
Uzakta yanlışları dağıtıyor bakışlarımız.<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ENTERRAR Y CALLAR</b><br />
<br />
<br />
Kardaşlar bu tan ağarımı sizin<br />
Bu toprak - çiçekli tan ağarımı<br />
Son tan ağarımı sizin<br />
<br />
Şurda yatmıştınız<br />
Kardaşlar bu ton ağarımı bizim<br />
Acıların uçurumunda<br />
<br />
Öfkeyle ve yürekten<br />
Kardaşlar sizi seviyoruz<br />
Uzatmak istiyoruz<br />
Bu tan ağarımını paylaşan<br />
Alaca mezarlarınızı<br />
Umudu umutsuzluğu<br />
<br />
Tiksinti çıkarak topraktan<br />
Savaşmış sevi uğruna<br />
Tiksinti toz toprak içinde<br />
Seviyi hoşnuttan sonra<br />
Işıl ışıl sevi şimdi<br />
Umut donandı baştan aşağı<br />
<br />
İnsana göre yurtseverler<br />
Göğü altında bütün insanların<br />
Güzelim kardeş yeryüzünde<br />
<br />
Şu olgun yemişin içinde<br />
Güneş tıpkı bir yürek tertemiz<br />
İnsanlar için bütün Güneş<br />
<br />
İnsanlar için bütün insanlar<br />
Bütün yeryüzü zamanlar<br />
Bir tek bedendeki mutluluk<br />
<br />
Gördüğümü söylüyorum<br />
Bildiğimi<br />
Gerçeği<br />
<br />
<br />
<span style="color: #999999;"><i>Çev: Abdullah Rıza Ergüven</i></span></div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-21167443825005317042017-11-09T20:41:00.001+03:002018-01-07T02:13:16.367+03:00RAINER MARIA RILKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><h2>RAINER MARIA RILKE</h2><br />
<b>Raıner Maria RİLKE<br />
<br />
«Taşta bir görüntü uyuklar, görüntülerimin görüntüsü.»<br />
<br />
Nietzsche</b><br />
<br />
Rilke, Moskova'da tanıdığı bir köylüden söz eder Düşler Kitabı'nda: Adamcağız yıldızların, Tanrının ve meleklerin gözleri olduğuna inanırmış. Kentliler bu köylünün inancını hiç bir düşünceyle, hiç bir usavurmayla çelememişler; ancak konuşa konuşa, inancını inanç olmaktan çıkarmışlar sonunda. «İyi etmişler» diyor Rilke, «çünkü insanların gözleridir yıldızlar, onlar insanların gözkapaklarından doğarak parlaklaşır ve yeniden kazanırlar güçlerini.» Ağırlık, Tanrıdan insana aktarılmaktadır. Tanrı insanı değil de, insan Tanrıyı yarattığı zaman, onu görkemli, ulu bir yapı gibi kurabildiği ölçüde büyüyüp güçlenecek, gerçek boyutlarını bulacaktır.<br />
<br />
« Üç kuşak vardır daima. Birinci, Tanrıyı bulur; ikinci, Tanrının üstüne daracık tapınaklar kurar ve onu zincire vurur; yoksul düşen üçüncüyse, kendi zavallı kulübeciklerini kurmak için taşlar taşır Tanrının evinden. Derken, Tanrıyı yeniden araması gereken gelir.» diyen Rilke, kuşkusuz, birinci kuşaktan saymakta kendini.<br />
<br />
<br />
<b>HAYATIMI GENİŞLEYEN</b><br />
Hayatımı genişleyen halkalar içre yaşarım ben,<br />
nesneler üzre açılan birim birim.<br />
Sonuncuyu, belki, başarmak gelmez elimden;<br />
fakat denemek isterim.<br />
<br />
<br />
Dönerim çevresinde Tanrının, o eski kulenin gece gündüz<br />
dönerim binlerce senedir;<br />
doğan mıyım ben, fırtına mı, bilmem henüz,<br />
yoksa bir büyük şarkı mıyım nedir.<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
<b>BUDUR BENİM ÇABAM</b><br />
<br />
Budur benim çabam. bu:<br />
adanmak özlem çekerek dolaşmaya günler boyu.<br />
Güçlenip genişlemek derken,<br />
binlerce kök salarak<br />
kavramak hayatı derinden -<br />
ve ortasından geçerek acının<br />
olgunlaşmak hayatın tâ ötesinde.<br />
tâ ötesinde zamanın!<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
Bir çeşit dualar kitabı olan Saatlar Kitabı, hele oradaki Komşu Tanrı, İşçileriz Biz gibi şiirler ve ozanın ömürlük çabası göz önüne alınırsa, ona biz de aynı gözle bakabiliriz. Rilke için «Tanrı arayıcısı» diyenler, bu bakımdan, haklıdırlar. Ancak, onu yeni bir dinin kurucusu saymak, bir peygamber ya da ermiş olarak görmek de doğru olmaz. Sanatını nerdeyse din haline getirmiş, adeta peygamberce sözler söylemiştir, evet; ama her şeyden önce ozandır o… Sözün tam anlamıyla ozan. Salt ozan olmak istediği, şiiriyle varlığın tümünü kucaklamaya çalıştığı, daha azına razı olmadığı için, ister istemez peygamberce, ya da ermiş edasıyla göründüğü olmuş, sözleri kutsal kitaplardaki sözleri andırmıştır. Ama peygamberlerle ermişler de sık sık ozanca konuşmuşlardır. Belki de, bütüne tutkuyla yönelmenin kaçınılmaz sonucu oluyor bu.<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>KOMŞU TANRI</b><br />
<br />
Sen, komşu Tanrı, uzun geceler bazan<br />
kapına vura vura uyandırıyorsam seni,<br />
solumanı seyrek duyduğumdan<br />
bilirim: yalnızsın odanda.<br />
Sana bir şey gerekse, kimse yok,<br />
bir yudum su versin arandığında.<br />
Hep dinlerim. Yeter bir belirtin.<br />
Öyle yakınım sana.<br />
<br />
<br />
Aramızda bizim incecik bir duvar durur,<br />
o da nasılsa; çünkü yalnız:<br />
bir çağrı senin ya benim ağzımdan<br />
yerle bir olur<br />
sessiz sedasız.<br />
<br />
<br />
Bu duvar resimlerinle kurulmuş.<br />
<br />
<br />
Resimlerin adlar gibi durur önünde.<br />
Ve parlasa birden içimdeki ışık benim<br />
- ki bu ışıkla bilir seni derinliklerim<br />
söner parıltı gibi çerçeveler üstünde.<br />
<br />
Derken duyularım, çok geçmeden aksayan,<br />
yuvasız kalırlar, senden uzak düşer de.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>İŞÇİLERİZ BİZ</b><br />
işçileriz biz: çırak, kalfa, usta, her çalışan;<br />
kurarız seni, ulu katedral, beraber.<br />
Ağır başlı bir yolcu gelir bazan,<br />
geçer parıltı gibi ruhlarımızdan,<br />
gösterir bize titreyerek yeni bir hüner.<br />
<br />
Sallanan iskeleye tırmanırız,<br />
sarkar çekiçler ağır, ellerimizden<br />
tâ ki bir saatla öpülür alınlarımız,<br />
parlak bir saat, her şeyi bilen: anlarız,<br />
senden gelir, yel eser gibi denizden.<br />
<br />
Derken nice bin çekiçten bir gürültü ağar,<br />
öter vuruş üstüne vuruş dağlarda bütün.<br />
Salarız seni, ancak kararınca gün:<br />
ve belirli çevre çizgilerin doğar.<br />
<br />
Tanrı, büyüksün.<br />
<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
Rilke'nin başlattığı ozanca tavır, sanırım, çağdaşları kadar, hatta onlardan da çok, bizim için gerekli. Çağımızda yaşayış baş döndürücü bir hızla makinalaşmakta. Pek çok sorunlarımızı çözerek doğayı geniş çapta denetim altına almamızı sağlayan, böylece yaşayışımızı kolaylaştıran, ama bu arada bütün varlığımıza egemen olan “makine”, gittikçe kendine benzeterek araç durumuna indirmekte bizi; kendisiyse amaç durumuna yükselmekte. Korkarım pek yakın bir gelecekte sormamız gerekecek: «Yaşayan biz miyiz, yoksa o mu?" İnsan bu sultadan kurtulabilmek için, varlığın türlü kesimlerinde unuttuğu güçlerini toplayarak bir üstbilince uyanmak zorunda kalabilir. Öylesi bir üstbilincin ve ona uygun duyarlığın oluşturulmasında en önemli etkenlerden biri (belki de en önemlisi, en vazgeçilmezi) olan şiirin, insan yaşayışındaki eski yerini alması gerekmez mi? Gerçi bugün de şiir yazılıyor, eskisinden daha çok yazıldığı da söylenebilir. Ancak, biraz yakından bakıldığında, görülür ki, bunların büyük çoğunluğu, birkaç bilimadamının, filozofun dümen suyunda, onların görüşlerini kanıtlamak için üretilmiş, şiir dışı çabalardır. Ozan, bilimin verilerine, felsefenin başarılarına sırt çevirmelidir demiyorum. Tersine, onlarla yakından ilgilenmeli, ama onların kendisi için ancak araç ve gereç olabileceğini hiçbir zaman unutmamalı. Çünkü ilk görendir o, ta başta öyleydi; bugün de öyle olmak zorunda. Bilginlere, filozoflara düşense, ozanın bilinmeyenden, varlığın «süresiz derinliklerinden» uyandırıp kurtardığı görüntüyü, o görüntüde saklı güçleri (daha çağdaş bir deyişle, ruhsal nükleer enerjiyi) kavramlar diline aktararak ortak bilince mal etmektir.<br />
<br />
<br />
<br />
<b>HER ŞEY BÜYÜYÜP</b><br />
Her şey büyüyüp güçlenecek yine bir gün:<br />
sular dalga dalga hep, karalar düzgün<br />
ağaçlar kocaman, duvarlar küçücüktür;<br />
vadilerdeyse güçlü, çok yönlü, görürsün<br />
bir çobanlar ve çiftçiler soyu büyür.<br />
<br />
Yok artık kiliseler, Tanrı’yı kuşatan<br />
kaçkın kuşatır gibi, sonra çığlıklar atan<br />
bir tutsak ve yaralı hayvanmış gibi Tanrı-<br />
artık bütün evler açıktır her gelene<br />
ve her yerde bir özveri geniş alabildiğine<br />
belirler aramızdaki davranışları.<br />
<br />
Beklemek yok artık, bakıp durmak öteye;<br />
ölümün bile hakkını vermek özlemine<br />
yer var ancak; ve elleri yadırgamasın diye<br />
bizi, bilmeye dünyayı bütün bütüne.<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
<br />
<b>II</b><br />
<br />
Rainer Maria Rilke, ondokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru Prague'da, Alman asıllı bir ailenin çocuğu olarak doğuyor. O zamanlar daha Avusturya'nın egemenliği altında olan bu kentte Almanlar azınlıktadırlar. Rilke'deki yalnızlık duygusunu ve erken gelişen dil bilincini buna bağlayanlar vardır. Bu görüş, ancak belli bir ölçüde haklı olabilir; çünkü, yaradılış bakımından dışa dönük bir başkası, aynı koşullar altında, bambaşka bir yönde gelişebilir, ne bileyim, içe kapalı, ince sezişlerin ozanı olacağına, dış dünyayı buyruk altına almaya çalışan bir, zorba olabilir.<br />
<br />
Ozanın babası Josef Rilke, Avusturya ordusunda subay olmak istemiş, ama askerlik mesleğinde pek yükselemeden ayrılmak zorunda kalmış, demiryollarında müfettiş olarak çalışmıştır. Orta halli yaşamayı yadırgamayan, azla yetinmeyi bilen bu babaya karşılık, annesi Sophia (Phia) Rilke, ölçüsüz tutkuların, aşırı özlemlerin kadınıdır. Oğlunun subay olmasını, kendi büyüklük ve soyluluk düşlerini onun gerçekleştirmesini ister. Oysa, yedi aylık doğan bu narin yapılı çocuğu, altı yaşına dek bir kız gibi büyütmüş, kız giysilerine bürümüştür. İlk çocuğu kızmış ve pek küçükken ölmüş de ondan. Bu yüzden, ikinci çocuğunun oğlan olarak doğmasına bir türlü alışamaz.<br />
<br />
<br />
Sık sık bir oyun oynarlar aralarında, annenin sahnelediği bir oyun: Anne odasında oturmaktadır. Derken kapı vurulur. Anne sorar: «Kim o?» Oğul dışardan seslenir: «Ben, Sophie» (annenin kendi adı). - Rilke daha sonra şöyle demiştir: «Ben sevemem, annemi sevmem de ondan.» Sevemeyeceğini söyleyen bu adam, sevmeyi pek yüceltmiştir oysa, sevilmeyi gereksiz görecek, yadsıyacak kadar. Bu duygu, sanırım, Tanrı anlayışını da büyük ölçüde etkilemiştir. Öyle ya, Tanrıya ne denli yaklaşırsanız yaklaşın, hiç bir zaman varamazsınız ona, onunla birleşemezsiniz; ama ona erişmeye çalışırken kendinizi büyütüp geliştirebilirsiniz. Oysa sevgi karşılık gördüğünde, seven için yolculuk bitmiş, durgunluk ve suskunluk başlamıştır. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>BİR ÇOCUKLUKTAN</b><br />
<br />
<br />
Zenginlik gibiydi karanlık, odanın içinde;<br />
<br />
saklanıp oracıkta çocuk, otururken.<br />
<br />
Ve anne sanki düşteymiş gibi girdiğinde,<br />
<br />
sessiz dolapta bir kadeh titredi birden.<br />
<br />
Odanın kendini ele verdiğini duyunca,<br />
<br />
öptü çocuğunu eğilip: Sen burdasın demek?.<br />
<br />
Baktılar piyanoya derken, ürkek ürkek;<br />
<br />
anne sık sık bir şarkı söylerdi akşam olunca,<br />
<br />
bir şarkı, çocuğu çeken derinliklerine.<br />
<br />
<br />
Ne sessiz otururdu. iri bakışları yine takılmış,<br />
<br />
yüzüklerden sarkan eline kadının-<br />
<br />
sanki karda güçlükle yürürmüş gibi kışın,<br />
<br />
beyaz tuşlar üstünde giden eline.<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
<br />
<b>CİNNET</b><br />
<br />
<br />
Hep düşünmesi gerek: varım ... varım ...<br />
<br />
Marie, sen kimsin öyleyse?<br />
<br />
<br />
Kraliçe! Kraliçe!<br />
<br />
Diz çökün önümde! Diz çöksenize!<br />
<br />
<br />
Hep ağlaması gerek: vardım ... vardım ...<br />
<br />
Sen kimdin öyleyse, Marie?<br />
<br />
<br />
Hiç kimsenin çocuğu, nasıl anlatayım,<br />
<br />
yoksul ve yapayalnız biri.<br />
<br />
<br />
Peki böyle bir çocuk nasıl olabildi<br />
<br />
bir prenses, önünde diz çökülen?<br />
<br />
<br />
Çünkü bütün nesneler başka şimdi<br />
<br />
bir dilencinin gördüğünden.<br />
<br />
Demek nesneler yücelttiler seni böyle<br />
<br />
ve sen anlatamazsın ne zamandı bu?<br />
<br />
<br />
<br />
Bir gece, bir gece, bir tek gecede oldu,<br />
<br />
ve başka türlü konuştular benimle.<br />
<br />
Yürüdüm sokakta, bir de baktım ki:<br />
<br />
sanki tellerle uzanmakta sokak;<br />
<br />
ezgi olmuş Marie, ezgi…<br />
<br />
ve dansediyor ayak uydurarak.<br />
<br />
Kalabalık çöküvermiş korkudan<br />
<br />
sanki ayaklarıylakök salmış ta,<br />
<br />
çünkü bir kıraliçe dansetmeye kalkan,<br />
<br />
evet, dansetmeye bir sokakta!<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>AĞLAYIŞ</b><br />
<br />
Nasıl uzaklarda her şey<br />
<br />
ve geçip gitmiş!<br />
<br />
Bana öyle gelir ki, o<br />
<br />
aydınlığını aldığım yıldız<br />
<br />
ölü binlerce yıldır.<br />
<br />
Bana öyle gelir ki, şu<br />
<br />
geçip giden kayıkta<br />
<br />
korkunç bir şey dendiğini duydum.<br />
<br />
Evde bir saat<br />
<br />
vurdu ...<br />
<br />
Hangi evde? ..<br />
<br />
Yüreğimden çıkıp gitmek isterim<br />
<br />
büyük göğün altında.<br />
<br />
Dua etmek isterim.<br />
<br />
Bütün yıldızlardan biri<br />
<br />
gerçekten var olsa gerek daha.<br />
<br />
Bana öyle gelir ki, bileceğim<br />
<br />
ancak hangisi<br />
<br />
devam etmekte,<br />
<br />
hangisi beyaz bir şehir gibi<br />
<br />
durur ışınların ucunda gökte ...<br />
<br />
<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
**<br />
<br />
<br />
Bu görüş doğru mudur, yanlış mı, biz tartışa duralım; bizim Hayalî, yüzyılların ötesinden Rilke'yi destekler gibidir:<br />
<br />
<br />
<br />
"Cûylar çün erdiler deryaya hâmûş oldular."<br />
<br />
<br />
<br />
Ozan, ailesinin zoruyla girdiği askeri okuldan ayrılıyor.<br />
<br />
Saray noteri olan amcasının mesleğini sürdürsün diye, hukukçu olmasını istiyorlar. Bu da sonuç vermiyor. Bu arada durmadan şiirler, öyküler, oyunlar yazıyor. İlk şiirlerinin çoğunu sonradan yadsıyacaktır. Derken Münih'e gidiyor ve Lou Andreas Salome'yi tanıyor ki, hayatının dönüm noktasıdır bu. Rilke'den ondört yaş büyük olan bu son derece ilginç kadın, daha önce Nietzsche'yi tanımış, onu öylesine büyülemiş ki, filozof, kendisinden hayli genç olan bu kadına, bir arkadaşının aracılığıyla evlenme teklif etmiş ve cevabı beklemek üzere bir başka kente gitmiş, daha doğrusu, kaçmıştır. Aldığı cevapsa, olumsuz tabii. Lau Salome çok sonra, yaşı elliyi bulduğu sıralarda, Freud'la tanışıyor, onu da öyle bir hale getiriyor ki, Freud, verdiği konferanslara onun da gelmesini tutkuyla istemeye başlıyor. Bir konferansına gelemeyen, ya da mahsus gelmeyen Lou'ya yazdığı bir mektupta bakın ne diyor ünlü ruh bilgini: «Dinleyiciler arasında belli bir kimseye seslenmek gibi kötü bir alışkanlık edindim; dün de, senin için ayrılan boş koltuğa, büyülenmiş gibi baktım durdum.»<br />
<br />
<br />
(Freud, altmışın üstünde bunları yazdığında.) Lou Salome'nin başlıca silahı, güzelliği değil, hayır. Düşüncelere karşı pek yüksek bir duyarlığı var. Yaratıcı erkeklerle karşılaştığında, onların ruh yapılarını bütün özellikleriyle kavrayıveriyor; yaratıcı güçlerini kımıldatıp devindirerek gelişmelerine yol açıyor. Yaratıcı erkek kişiliklerine ustaca biçim veren bir (Jung'un deyimiyle) anima bu kadın. Onu bir kez tanıyan, ondan etkilenen büyük adamlar, o ayrıldıktan sonra, özlemle, tutkuyla arıyorlar kendisini. Çünkü Lou, ilgi duyduğu bir erkeğin güçlerini iyice uyandırıp seferber ettikten, onu yörüngesine yerleştirdikten sonra, hemen çekiliyor, çekilebiliyor; hiç bir erkeğe tam vermiyor kendini, ya da isterseniz, veremiyor diyelim. Durum ikinciyse, yetersizliğini olağanüstü, yaman bir araç olarak kullanabiliyor demektir. Rilke'nin mektuplarını okurken bir şey dikkatimi çekti: en güzel, en özenilmiş mektuplar, ona yazılmış olanlardı.- Tanışıp sevişiyorlar, derken ayrılma zamanı geldiğine karar veriyor Lou. «Sana ancak çok gerektiğim zaman, en kötü saatında, arayacaksın beni» deyip gidiyor.<br />
<br />
<br />
<br />
<b>HATIRLAMA</b><br />
Ve beklersin; bekler durursun<br />
hayatını sonsuzca büyütecek olanı;<br />
güçlüyü, olağanüstüyü.<br />
taşların uyanmasını.<br />
sana dönük derinlikleri<br />
<br />
<br />
Belli belirsiz görünmektedir<br />
yaldızlı, koyu renk ciltler kitaplıktan;<br />
gezilmiş ülkelerdir düşündüğün bir bir<br />
resimlerdir, tekrar kaybolan<br />
kadınların giysileridir.<br />
<br />
<br />
Ve tanırsın birdenbire: Buydu işte.<br />
Doğrulursun, ve durur karşında senin<br />
kaygısı ve şekli ve duası<br />
geçmiş bir senenin.<br />
<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu <br />
<br />
<br />
<br />
Ona birkaç yıl sonra şöyle yazıyor Rilke: «O zaman da hissetmiştim, bugün de biliyorum ki, seni kuşatan o sonsuz gerçek, o son derece iyi, büyük ve üretici dönemin en önemli olayıydı. Beni yüz yerimden aynı anda kavrayan o değiştirici yaşantı, senin varlığının büyük gerçeğinden doğuyordu. Daha önce, o aranan duraksamalarım sırasında, hiç o kadar duymamıştım hayatı, o kadar inanmamıştım şimdiye, geleceği o kadar tanımamıştım. Sen bütün kuşkuların tam karşıtıydın; dokunduğun, uzandığın ve gördüğün her şeyin var olduğuna tanıklık edendin. Dünya bulutlu görünüşünden sıyrıldı, zavallı ilk şiirlerimin belirli özelliği olan .o birlikte akış ve çözülüşten kurtuldum; nesneler doğdular, hayvanları ve çiçekleri birbirinden ayırdetmeyi öğrendim; yavaş yavaş ve güçlükle öğrendim her şeyin ne denli yalın olduğunu; ve olgunlaştım, yalın şeyler söylemeyi öğrendim. Bütün bunlar, kendimi şekilsizlik içinde yitirme tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğum bir sırada seni tanımak mutluluğuna erdiğim için oldu.»<br />
<br />
Lou ile birlikte Rusya'ya gidiyorlar. Saatlar Kitabı'nın yazılmasında bu yolculuğun ve kuşkusuz, Lou'nun büyük etkisi oluyor. Derken, Rodin'nin öğrencisi, heykeltraş Clara Westhoff'la evleniyor. Birlikte yaşayışları pek kısa sürüyor. Birbirlerinden ayrı yaşıyorlar, ama nedense, ömrünün sonuna dek karısından boşanmaya razı olmuyor (belki de kızı Ruth'u düşündüğünden). Ozanımızın evlilik konusunda görüşüdür: «Bu yalnızlığın kapıları önünde ben de sessiz ve derin bir inançla dolu olarak duruyorum; çünkü bunu, birbirinin yalnızlığını korumayı, iki kişi arasındaki birleşmenin en yüksek amacı sayıyorum. Çünkü ancak, derin yalnızlıkları ritmik olarak kesen birleşmeler gerçek birleşmelerdir.»<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YALNIZLIK</b><br />
Yalnızlık bir yağmur gibidir.<br />
Denizden akşamlara yükselir;<br />
uzak mı uzak ovalardan gelir.<br />
ağar göğe, hep ordadır göklerin.<br />
Ve düşer gökten üstüne şehrin.<br />
<br />
Alaca saatlerde yağar geri,<br />
nice ki sabaha döner bütün sokaklar;<br />
nice ki gövdeler, bir şey bulamamış hiç biri,<br />
umutlar boşa çıkmış, üzgün ayrılırlar;<br />
nice ki insanlar karşılıklı nefret içre kalırlar<br />
yanyana bir yatakta yatarken:<br />
<br />
akar yalnızlık ırmaklarla derken ...<br />
<br />
Çev:A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
Aynı şiirin Behçet Necatigil çevirisi:<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YALNIZLIK</b><br />
<br />
Yalnızlık bir yağmura benzer,<br />
Yükselir akşamlara denizlerden<br />
Uzak, ıssız ovalardan eser,<br />
Ağar gider göklere, her zaman göklerdedir<br />
Ve kentin üstüne göklerden düşer.<br />
<br />
Erselik saatlerde yağar yere<br />
Yüzlerini sabaha döndürünce sokaklar,<br />
Umduğunu bulamamış, üzgün yaslı<br />
Ayrılınca birbirinden gövdeler;<br />
Ve insanlar karşılıklı nefretler içinde<br />
Yatarken aynı yatakta yan yana:<br />
<br />
Akar, akar yalnızlık ırmaklarca;<br />
<br />
<br />
<br />
Sonra Paris, Paris müzelerindeki sanat eserleri, özellikle Cezanne, bir de Rodin, Rilke'yi derinden derine etkiliyor. Yaşantıya bir Cezanne resmi, ya da bir Rodin heykeli gibi biçim vermeyi, sözlerle adeta şiirler resmetmeyi, şiirler yontmayı onlardan öğreniyor. Bu anlayışla yazdıklarını Yeni Şiirler başlığı altında yayınlıyor. Yine Paris'te Andre Gide'le, Paul Valery ile tanışıyor. Gide, Malte Laurids Brigge'nin Notları'nı okuduktan sonra «İki haftadır sizinle yaşıyorum, kitabınız bütün varlığıma el koydu. Sizi daha iyi tanımamı sağladığı için ona öyle borçluyum ki; sizi daha iyi tanımak daha çok sevmek demek de ondan.» diye yazıyor Rilke'ye.<br />
<br />
<br />
Valery ise, «Bugüne dek tanıdığım olağanüstü kişiler arasında, en büyüleyici olanlardan biri ve en esrarlı olanı Rilke'ydi. 'Büyü' sözünün herhangi bir anlamı varsa, diyebilirim ki, onun sesi, bakışı, davranışları, onunla ilgili her şey, büyülü bir varlık izlenimi bırakıyordu kişide» diye söz ediyor ondan. «Militan yalnızlığım» dediği yalnızlığını her yere götürüyor çünkü, bu yalnızlık onun için artık vazgeçilmez bir varoluş koşulu olmuştur, artık onunla ve onda barınmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>GÜZ</b><br />
<br />
Düşer yapraklar, düşer sanki uzaklardan,<br />
gökyüzünde uzak bahçeler mi bozulmuş ne;<br />
düşerler gönülsüz doğanlar gibi.<br />
<br />
Düşer geceleyin ağır yeryüzü de<br />
yalnızlığa bütün yıldızlardan.<br />
<br />
Biz hepimiz düşeriz. Düşer bu el, bak.<br />
Gör başka şeyleri de: bu, hepsinde.<br />
<br />
Ama var biri, bu düşmeyi ellerinde<br />
tutar, sonsuz yumuşak.<br />
<br />
<br />
Çev: A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
Aynı şiirin Yüksel Pazarkaya çevirisi:<br />
<br />
<br />
<b>GÜZ</b><br />
<br />
Dökülüyor yapraklar, dökülüyor sanki pek uzaktan,<br />
Göklerde ırak bahçeler sararırcasına;<br />
Dökülüyorlar sanki yadsıya yadsıya.<br />
<br />
Ve geceleyin dökülüyor dünya<br />
Yalnızlığın içine bütün yıldızlardan<br />
<br />
Hepimiz dökülüyoruz. Dökülüyor şu el de<br />
Dön bak başkasına: aynı şey hepsinden.<br />
<br />
Ve düşüşü sonsuz sevecen<br />
Avcuyla saran biri var gene de.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>ÖNDUYU</b><br />
<br />
Ben uzaklarla çevrili bir bayrak gibiyim.<br />
Sezerim gelen yelleri, yaşamam gerek onları benim<br />
daha nesneler kımıldamazken aşağılarda:<br />
kapılar usul kapanır daha, bacalarda sessizlik;<br />
titremez daha pencereler. toz ağır daha.<br />
<br />
<br />
Derken tanırım fırtınalan, deniz gibi çalkanırım.<br />
Ve yayarım kendimi ve düşerim içime tâ<br />
ve fırlatırım kendimi ve yapyalnız kalırım<br />
büyük fırtınada.<br />
<br />
A. Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
<br />
Ancak, yorgun düştüğü, yükünü taşımakta güçlük çektiği ve umutsuzluğa kapı1dığı bir sırada, bir mektup aralıyor bu yalnızlığı. Kendisinin sonradan Benvenuta diye adlandırdığı, Magda von Hattinberg adında genç bir piyanistten geliyor mektup, kadın diyor ki: «Tanrının Öyküleri adlı kitabınızı daha yeni okudum, yazarına teşekkür etmek gereğini duydum; yeryüzünde hiç kimse benim kadar sevemez o kitabı.» Ve umutlarla bekliyor ozan. Kadına pek tutkulu mektuplar yazıyor. Derken buluşuyorlar. Ozan bu kadınla bir süre mutlu oluyor; hep kendisiyle kalmasını isteyince, kadın duraksıyor; çünkü, birlikte oldukları zaman, Rilke'nin yalnız kendisiyle ilgilendiğini, bu yüzden çalışamaz duruma geldiğini görüyor. Birlikte yaşadıkları sırada yazılan şiirleri, Rilke'den başkası yazmış gibi yadırgıyor kadın; onun yine yalnızlığına dönmesi gerektiğine karar veriyor. Ancak arasıra ve kısa bir süre için gevşeyen, hemen ardından daha da yoğunlaşan iç gerilimini kentten kente, ülkeden ülkeye taşıyarak sonuna dek dayanacaktır.<br />
<br />
Birinci Dünya Savaşı patladığında Münih'tedir Rilke.<br />
<br />
Bir ara askere de alınıyor. Dostlarının yardımıyla bu görevden bağışlanıyor. Savaş yılları allak bullak ediyor ozanı. Paris'teki evinde bulunan kitaplarıyla ufak tefek eşyasına Fransız hükümetince el konuyor. Ancak, ünlü Fransız yazarları, Rilke gibi bir ozana, Alman da olsa, böyle davranmanın yakışık almayacağını düşünecek kadar ince bir soyluluk örneği veriyorlar, ozanın eşyalarından, hiç değilse bir kısmını kurtarıyorlar. Zaten savaş boyunca, Rilke'nin şiirleri elden ele dolaşmıştır Fransa'da.<br />
<br />
Uzun bir susuştan sonra, birçoklarınca yüzyılımızın en önemli şiirleri sayılan Duino Ağıtları'nı bitiriyor. İnsan varlığının sınırlı ve eksikliklerle yüklü olmasından duyulan derin bir umutsuzluk dile gelir bu şiirlerde; ve bu umutsuzluğun doğurduğu yeni bir melekten söz edilir. Büyük tragedyalara vergi bir özle dolu olan bu şiirlerin hemen ardından, onbeş gün gibi kısa bir sürede, elli beş şiirlik Orpheus'a Soneler'i yazıyor. Bunlar, tragedyanın gerilimli durumunu sürekli yaşayan ve sonunda başarıyla bu durumun üstüne yükselen bir ozanın, şiirle musikinin piri sayılan Orpheus'a sunduğu övgüler, türkülerdir.<br />
<br />
Bir gün, bir dostunun şatosu olan Muzot'da kalırken, Madame Eloui Beyadında (belki de Türk asıllı, ya da bir Türkle evlenmiş) güzel bir Mısır'lı kadın geliyor ozanı görmeye, şiirlerine tutkun bir kadın. Rilke seviniyor, ona gül toplamak için şatonun bahçesine geçiyor. Eline diken batıyor gül koparırken. Ağrı artınca, hekime görünüyor. İlerlemiş durumda kan kanseri olduğu anlaşılıyor. İki ay sonra da ölüyor.<br />
<br />
<br />
<b>AĞIR SAAT</b><br />
<br />
Kim ağlarsa şimdi dünyada bir yerde,<br />
nedensiz ağlarsa dünyada,<br />
bana ağlar.<br />
<br />
Kim gülerse şimdi bir yerde geceleyin.<br />
nedensiz gülerse geceleyin.<br />
bana güler.<br />
<br />
Kim giderse şimdi dünyada bir yere.<br />
nedensiz giderse dünyada,<br />
bana gider.<br />
<br />
Kim ölürse şimdi dünyada bir yerde.<br />
nedensiz ölürse dünyada,<br />
bana bakar.<br />
<br />
Çev: A. Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
Aynı şiirin Behçet Necatigil çevirisi:<br />
<br />
<br />
<b>CİDDİ SAAT</b><br />
<br />
Şimdi dünyada nerede biri ağlıyorsa<br />
İşte öyle –ağlıyorsa dünyada<br />
Bana ağlıyor.<br />
<br />
Şimdi gecede nerede biri gülüyorsa<br />
İşte öyle –gülüyorsa gecede<br />
Bana gülüyor.<br />
<br />
Şimdi dünyada nerede biri yürüyorsa<br />
İşte öyle- yürüyorsa dünyada<br />
Bana gidiyor.<br />
<br />
Şimdi dünyada nerede biri ölüyorsa<br />
İşte öyle – ölüyorsa dünyada<br />
Bana bakıyor.<br />
<br />
<br />
Mezartaşına, kendisinin özellikle hazırladığı şu mısralar yazılıyor:<br />
<br />
<br />
<b>"Gül, ey saf çelişki, nice gözkapağının altında hiç kimsenin uykusu olmamanın sevinci."</b><br />
<br />
<br />
***<br />
<br />
Rilke'nin yaşama biçimi, şiiri kadar önemlidir, Bu, her şeyden önce, bütün yaşayışı şiire adamadır; ozanca yaşama, ozanca varolmadır. Genç Bir Ozana Mektuplar'daki gence sormasını öğütlediği "Şiir yazmadan yaşayabilir miyim?» sorusunu çok önceden kendine sormuş. «Hayır» cevabını verdikten sonra, hep şiiri için yaşamıştır Rilke. Hep şiir için yaşamaksa, hayatla sanat arasında zaman zaman seçim yapmak zorunda kalmaktır, tragedyanın ikilemiyle karşı karşıya olmaktır. İlk gençlik coşkusu dindikten sonra, geçim zorluklarıyla ve günlük yaşayışın öbür sorunlarıyla çepçevre kuşatıldığında da ozan olarak kalabilen, ozanlığın yüksek bedelini her zaman ödemeyi göze alabilen ve ozan olarak ölebilen kaç kişi vardır şiir tarihinde?<br />
<br />
<br />
<b>OZANIN ÖLÜMÜ</b><br />
Yatıyor. Yüz hatları sert yastıkta<br />
solgun ve yadsır gibi durmakta,<br />
dünya ve dünya üstüne tüm bilinen<br />
onun duyularından koparak<br />
ilgisiz yıla tekrar çekildiğinden.<br />
<br />
Bilmiyorlardı onu yaşarken görenler<br />
bütün bunlarla arasında nice birlik var;<br />
evet, bu derinlikler, bu çimenler<br />
ve bu sular y ü z ü y d ü onun, bunlar.<br />
<br />
Ah, evet, onun yüzüydü bütün uzaklar da<br />
onu hâlâ isteyen, onu hâlâ arayan;<br />
maskesiyse, ürküp can çekişen orda,<br />
narin ve acık, yarılan bir meyve sanki<br />
havada çürüyüp duran.<br />
<br />
Çev: A. Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
<br />
Hayat - sanat ikilemi karşısında sanatı seçmek, hayatı yadsımak değildir; kendi yaşayışını sanatı için kullanmak, sanatı için yaşamaktır; bundan amaçsa (Rilke gibi üstün sanatçılarda) insan duyarlığını daha derinleştirip geliştirmek, insanoğlunun görüş alanını genişletmek, bilinç düzeyini yükseltmek, kısacası, insanlığın tam uyanmasını sağlamaya çalışmaktır; sanatı, hayatın hizmetine en etkili biçimde koşmaktır. Ruhsal bunalımlar içinde olduğu bir sıra, dostları psikoterapiyi sağlık veriyorlar Rilke'ye; o da, önce razı oluyor. Ama hekime gidileceği gün vaz geçiyor. Gerekçesi: «Şeytanlarımı kovalıyayım derken, meleklerimi ürkütmekten korktum.» Ve «Karanlık Tanrı»sını aramaya koyuluyor yine, şiiriyle tabii; çünkü biliyor: cinnetine biçim verebilen, ona egemen olur, hatta onu üstün bir amaç için araç olarak da kullanabilir.<br />
<br />
<br />
Rilke'nin amacı ise, hayatı bütünüyle kavramak; varlığın hiç bir kesimine yabancı kalmamak, en korkunç, en iğrenç hayat durumlarını bile bütün yönleriyle kucaklamak ve türkülemek... Çabasının ne yönde olduğunu daha ilk şiirlerinde belirlemiştir:<br />
<br />
<br />
binlerce kök salarak<br />
kavramak hayatı derinden-<br />
ve ortasından geçerek acının<br />
olgunlaşmak hayatın tââ ötesinde,<br />
tâ ötesinde zamanın!<br />
<br />
Hayatın ötesi deyince, ister istemez, ozanın bir başka yerde «Hayatın öbür yüzü» diye adlandırdığı ölüm girer işin içine. Rilke'nin başlıca temalarından biri olan ölüme bakışı da çok değişiktir. Ona göre ölüm, hayatın soyut bir sonucu değil, meyvesidir. Hayatı kuran güçler çözülüp dağılmazlar, tersine, yoğunlaşıp ölümü doğururlar. Sevgilinin Ölümü adlı şiirinde, sevgili ölünce, ölümü «uğurlu kademli yer, her zaman tatlı ülke» olarak benimser seven. Ozanın Tanrı, ölüm, aşk gibi kavramlar üstüne söylediklerini, bir filozofun düşünceleriymiş gibi ele alırsak, onları usavurmayla değerlendirmeye kalkarsak, birtakım çelişkiler buluruz elbette; ama bu, pek bir şey kazandırmaz bize. O düşüncelerin, bir ozanın sözleri olduğunu, onları söylerken de ozanlığını sürdürdüğünü düşünürsek, bunları birer ozanca yaşantı sayarsak, ona yaklaşmamız, şiirine girmemiz daha bir kolaylaşır sanırım. Bir de, Rilke'nin ölüme duyduğu derin ilgiyi, marazi bir eğilim saymak olasılığı var ki, bu da, ozanla aramıza gereksiz bir engel koymak olur ancak; çünkü onun ölüme sevgiyle yaklaşması, yaşama bilincini bilemek içindir. «Sevenlere zarar vermez ölüm; çünkü onlar ölümle doludurlar, hayatla dolu olduklarından.» Öyleyse, ölüm hayatın tersi değil, hayatı tamamlayandır. İkisinin birleşmesini duyarlığında gerçekleştiren ve bu birleşmeye kalıcı biçimler verense, en üstün bilince uyanandır.<br />
<br />
<br />
<b>İSPANYOL DANSÖZÜ</b><br />
<br />
Eldeki bir kibrit nasıl, ah,<br />
alev almadan, her yana salarsa<br />
titreyen dillerini -: tıpkı öyle, halkası<br />
içinde yakın seyircilerin, ateşli ve parlak<br />
başlar onun titreyen dansı.<br />
<br />
Ve alev kesilir ansızın.<br />
<br />
Bakışıyla tutuşturur saçlarını kadın<br />
ve korku bilmez bir sanatla birden<br />
döndürür eteklerini ateş kasırgasına;<br />
çıplak kolları bu yangından dışarı uğrar<br />
ürküp uyanan yılanları andırırcasına.<br />
<br />
Ve sonra: sıkıştırınca ateş çepçevre,<br />
kavradığı gibi fırlatır onu yere<br />
pek gururlu, buyuran bir eda ile hem<br />
ve seyreder: ateş kudurmaktadır orda<br />
ve alev alevdir daha, baş eğmez bir türlü.<br />
Ama kadın emindir, üstün geldiğinden;<br />
ve tatlı bir gülümsemeyle kaldırıp yüzünü<br />
söndürür ateşi küçük, sağlam ayaklarla hemen.<br />
<br />
Çev:A. Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
Rilke'yi, gelmiş geçmiş ozanların en büyüklerinden biri sayanlar, yirminci yüzyılın en önemli ozanı olduğuna inananlar da vardır; «Bireycidir» gibi, pek de açık olmayan bir gerekçeyle dudak bükenler, yadsıyanlar da. Toplumculuktan amaç toplumculuk değilse; toplumculuğun da, insanlığın gelişmesinde baş vurulacak bir yöntem, «günlerin iyiliği için» kullanılacak bir araç olduğu düşünülürse, ondan beklememiz gereken, temel sorunlar karşısında yılmayan, çetin durumlarda ezilmeyen, güçlü, dayanıklı bireyler yetişmesini sağlamak değil midir?<br />
<br />
<br />
Sonra Rilke'yi mistik bir ozan sayarak ona karşı olumsuz tavır takınanlar da oluyor zaman zaman. Oysa Rilke, alışılmış anlamda mistik değildir pek. Mistiklerin çoğu, denize karışmayı özleyen bir damla gibi ararlar Tanrıyı, bir an önce Tanrıda yitmeye can atarlar. Gerçi bizim mistiklerden Yunus "Bir katreyim illa ki ummana benim umman» derken Rilke'ye yaklaşır, ama o da, «Denizi içine almaya çalışan bir damlayım ben» demiyor, «Bu iş çoktan oldu bitti, daha doğrusu, ta baştan beri böyle, deniz bende, Tanrı bende» demek istiyor; kısacası, yolculuğun kendisinden değil de, yolun sonunda varılacak durumdan söz ediyor. Rilke'deyse, bunun tam tersi görülür. O, Tanrıya komşuluk etme, sonlu varlığını sonsuzla bağlantıya sokarak kendini sürekli aşma çabasındadır; ama hep kendisi kalmak ister o, bireyliğinden vazgeçmez. Bu bireyliğine-bağlılıksa, “Bura”ya, “şimdi”ye bağlılıktır; “Bura” yı, “Öte” nin (varsa) görkemli olanaklarıyla donatmak, “şimdi”yi, yaşanmakta olanı, diri anı, sonrasızlığın odak noktası yapmaktır; insanın ülkesini geliştirip bayındır kılmak, insanın egemenliğini, insanın ilhanlığını kurmaktır.- Kaldı ki, hor gördüğümüz o eski mistiklere de çağdaş verilerle yaklaşmak, onlara yeni bir gözle bakmak, olsa olsa, görüş açımızın genişlemesini sağlar. Günümüzün fizikçileri, evrenin yapısı konusunda, mistik ozanların yüzyıllar önce görüntülerin canlı diliyle sunduklarını, kavramların, formüllerin ölü diliyle doğrulamaktan öte gidemiyorlar.<br />
<br />
<br />
A. Turan Oflazoğlu</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-75711359415259445222017-11-09T20:26:00.001+03:002018-01-07T02:10:00.012+03:00RAINER MARIA RILKE VE Malte Laurids Brigge'nin Notları<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><b>Özdemir İNCE<br />
Malte ve Rilke</b><br />
<br />
<b>"Malte Laurids Brigge'nin Notları" üzerine</b><br />
<br />
<br />
BİR dergi ile bir kitaptan söz edecektim. Değerli dostum Tahsin Yücel, sözünü etmek istediğim dergide (Sözcükler) sözünü etmek istediğim kitabı (Rainer Maria Rilke'nin "Malte Laurids Brigge'nin Notları") yazmış.<br />
<br />
Sözcükler, iki ayda bir yayınlanan çok önemli bir edebiyat dergisi. Edebiyat severlere ve doğru Türkçe yandaşlarına hararetle salık veririm.<br />
<br />
<br />
* * *<br />
<br />
Tahsin Yücel, "Rainer Maria Rilke'nin 'Malte Laurids Brigge'nin Notları'nı nice yıllar sonra yeniden okuyorum. Daha üçüncü, dördüncü sayfada incecikten bir mutluluk doluyor içime, kendimi esenlik ve güzellik ortamında buluyorum. ’Bunda şaşılacak bir şey yok', diyorum içimden: ’Rilke'nin bu yapıtı daha önce de bayağı büyülemişti beni" diyor. Gerçekten "Büyük" bir romancı tarafından yazıldığı için son derece önemli bir değerlendirme. ("Malte"nin yeni basımı Can Yayınları tarafından yapıldı.)<br />
<br />
<br />
Ancak, Tahsin Yücel'in mutluluk ve esenlik duygusu yalnızca Rilke'nin şair derinliğinden gelmiyor. Onun kadar önemli bir başka öğe var: Büyük şair Behçet Necatigil'in, metni bir çeviri başyapıtına dönüştüren Türkçe'si. Yunus Emre'ye, Karacaoğlan'a, dilimizin büyük şairlerine ulanan bir Türkçe...<br />
<br />
Dostum Tahsin Yücel, ardından sözü, günümüz yazarlarının, gazetelerinin, televizyonlarının sefil ve kirli Türkçe'sine getiriyor.<br />
<br />
* * *<br />
<br />
Tahsin Yücel'in yazısı yayınlanmamış olsaydı... Yazımın bu giriş bölümü olmayacaktı. "Malte"nin Türk edebiyatının altın kuşağının kutsal kitabı olduğunu yazacaktım. Bu "Altın Kuşak" tanımı ilk kez kullanılıyor. 1930 doğumlu, yani 1930-1940 arasında doğmuş (bir-iki yıl inip çıkabilir) öykücülerimiz için kullanıyorum: Leyla Erbil, Füruzan, Bilge Karasu, Muzaffer Buyrukçu, Erdal Öz, Onat Kutlar, Demir Özlü, Ferit Edgü, Sevgi Soysal... Bu adlara biraz daha yaşlı Nezihe Meriç, Tarık Dursun K. ve Sevim Burak'ı da katabiliriz.<br />
<br />
Çağdaş Türk şiirini nasıl 1910-1920 doğumlular kurduysa, çağdaş Türk düzyazısını da 1930 kuşağı kurdu.<br />
<br />
Bu kuşağın Türkçe'si bir denek (mihenk) taşıdır. Üstelik bu kuşağı aşmış bir başka öykücü kuşağı da gelmedi. Bu kuşak Türkçe'yi Necatigil'in "Malte" çevirisinden çıkardı diyebiliriz.<br />
<br />
* * *<br />
<br />
"Malte" bizim kuşağın kızları için de geçilmesi gereken bir sınavdı. Sevgili adaylarımıza okusun diye "Malte"yi verirdik. Kızlar için birbirimize sorardık: "Malte'yi okudu mu?"<br />
<br />
Traugott Fusch bendeki ilk baskı (1948) önsözünde, "Bu kitaba el atan ona karşı kayıtsız kalamayacaktır; kim olursa olsun bu kitabı tutan, tutuşur; çünkü şairin kanıyla yazılmış, çünkü ateş çemberinden geçmiştir" diye yazıyor. "Malte" bir anlatı, bir roman!"<br />
<br />
Elli yıllık sevgilim Ülker'e, "Malte"yi şu yazıyla vermişim: "28 Aralık 1957'nin getirdiği mutluluklara 1958'den en güzel merhabalarımızla. 20.12.1957, Ankara"<br />
<br />
Ülker sınavı geçmekle kalmadı, üstelik yarım yüzyıllık bereketli mimarım, öğretmenim oldu!Bir adam ölür ... Öldüğünü fark ettiğinde, Tanrı'nın elinde bir çanta ile kendisine yaklaştığını farkeder. Tanrı ile adam arasında şöyle bir konuşma geçer:<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<br />
NOT:<br />
Malte Laurids Brigge’nin Notları, kitabının tanıtımından…<br />
<br />
<br />
'Dostoyevski düzeyinde düşünceler.'' Edmond Jaloux Rainer Maria Rilke' nin (1875 - 1926) ilk kez 1910 yılında iki cilt olarak yayımlanan bu romanı, içe dönük bir günce niteliğindedir. Kitabın baş kişisi, genç aydın Laurids Brigge, aslında Rilke'nin kendisidir. Tek başına ve çoğu kez hasta yaşayan Brigge, Paris'e gider, sefalet, korku, terkedilmişlik, Tanrı'yı arama gibi deneylerden geçer. Çoğu kez geçmişini düşünür. Bir bakıma yitirdiği kişileri gözünün önüne getirerek, yaşadığı akıl almaz olayları belleğinde canlandırarak, çocukluğunu bir kez daha yaşar. Önem verdiği edebiyatçıları ve tarihsel kişileri anar. Duyarlığı aşırı bilenmiştir. En ufak izlenim, bu duyarlığı harekete geçirir. O zaman da, eşsiz bir şiirsel atılımla varoluşa engin ve derin yorumlar getirir. Raslantıyla karşılaştığı bir kişiyi düşsel olarak izler, acılarını duyacak kadar onun kalıbına girer. Bazen en sıradan nesneler acıma duygusunu ve garip düşlerini harekete geçirir. Rilke'nin sayfalarında şiirle, çocuklukla, uykusuzlukla, korkuyla ilgili çok yerinde gözlemlere rastlanır. Ama kitabının ana sorunu ölümdür.<br />
<br />
<br />
<br />
MALTE LAURİDS BRİGGE’NİN NOTLARI’NDAN BÖLÜMLER<br />
<br />
Bazılarının sandığı gibi mısralar duyguların değil, yaşanmış deneylerin sonucudur. Tek bir mısra yazmak için birçok şehirleri, insanları ve nesneleri görmüş olmak, hayvanları tanımak, kuşların nasıl uçtuğunu duymak ve sabahları çiçeklerin açılırken nasıl titrediğini öğrenmek gerekir.<br />
<br />
Bilinmez yerlerdeki yolları,beklenilmeyen karşılaşmaları ve uzun zamandır yaklaştığını sezdiğimiz ayrılışları, esrarı daha aydınlatılmamış olan çocukluk günlerini, size anlayamadığınız sevindirici bir haber verdikleri zaman kalplerini kırdığınız ana babaları, derin ve tehlikeli değişmelerle garip bir şekilde başlayan çocukluk hatalarını, kapalı odalarda geçen sessiz günleri,deniz kıyılarındaki sabahlamaları, denizin kendisini, denizleri, yükseklerde çağıldayan ve yıldızlarla uçuşan yolculuk gecelerini yeniden, yeniden yaşamak gerekir. Bunları bile yaşamak yetmez. Biri ötekine benzemeyen sayısız aşk gecelerini, doğum sancılarıyla kıvranan kadınların çığlıklarını, odalarından bir türlü çıkamayan süzülmüş lohusaları hatırlamak gerekir. Ama ayrıca, ölenlerin yanında bulunmak; pencereleri açılmış, içine gürültülerin dalga dalga dolduğu odalarda bir ölünün yanı başında oturmuş olmak gerekir. Anıların olması da yetmez. Pek çoksalar onları unutabilmek ve geri dönmelerini bekleyebilmek için büyük bir sabır gerekir. Çünkü sorun anılarda da değildir… Anılar ancak bizde kan haline geldikleri, bakış ve davranış oldukları, adlarını yitirdikleri, kendimizden ayırt edilmedikleri zaman; işte yalnız o zaman, pek seyrek bir anda, bir dizenin ilk kelimesi onların arasından doğuverir.<br />
<br />
Rainer Maria RİLKE<br />
<br />
(Türkçesi: Suut Kemal Yetkin)<br />
<br />
<br />
<br />
MALTE LAURİDS BRİGGENİN NOTLARI’NDAN BÖLÜMLER<br />
<br />
<br />
••• Ve şimdi bir de, bana hep böyle garip görünen bu hastalık. Eminim, bu hastalığa gereken önemi vermiyorlar. Başka hastalıkları nasıl gözde büyütüyorlarsa; belli nitelikleri yok bu hastalığın, yakaladığı insanın özelliklerine uyar. İnsanın ruhundan bir uyurgezer şaşmazlığıyla, kaybolmuş gibi gözüken en derin tehlikelerini bulup çıkarır; çok yakınına, en yakın saatine koyar onları. Okul çağında, zavallı, sert çocuk ellerinin aldatılmış sırdaşlığında, çaresiz günahları denemiş erkekler, kendilerini tekrar o günahları işlerken yakalarlar; yahut çocukken yendikleri bir hastalık teper yeniden, yahut kaybolmuş bir alışkanlık, yıllar önce yapmakta oldukları çekingen bir baş hareketi, gene ortaya çıkmıştır. Ve beliren şeyle birlikte, batık bir eşya çevresindeki ıslak yosunlar gibi, ona yapışık şaşkın anılar kargaşalığı baş kaldırır. Başka zamanlar hiç haberdar olmadığımız hayatlar yüze çıkar, gerçeklerin arasına karışır; biliyorum sandığınız geçmişi iter bir yana, yerine kendi geçer: çünkü yükselende dinlenmiş, dinç bir kuvvet vardır; her zaman var olansa, sık sık hatırlamalar sonucu yorgun düşmüştür.”<br />
<br />
Türkçesi: Behçet Necatigil)<br />
<br />
<br />
****<br />
<br />
<br />
"… Hem bir ölüm ânının tanımlanmasını, cüzdanımızın derinlerinde, yıllar boyu taşımak ne demektir, şimdi iyi anlıyorum. Olağanüstü bir ölüm aramak gereksiz; bütün ölüm dakikalarında bambaşka bir şey var âdeta. Mesela, Felix Arvers’in nasıl öldüğünü kopya eden biri düşünülemez mi? Hastanedeydi. Sakin, sessiz, kendi halinde ölüyordu, ve rahibe, belki de Felix Arvers'in, olduğundan daha ilerde bulunduğunu sanıyordu. Yüksek sesle, falan filan şeyler, şurda burda gibilerden bir direktif verdi. Oldukça cahil bir rahibeydi bu; o anda kullanmak zorunda “koridor” kelimesini yazılı görmemişti ömründe; bu yüzden doğrusu öyle sanarak "kolidor" dedi. Arvers, o anda ölümü bir yana itti. Önce bunu aydınlatmayı gerekli görmüştü. Tam bir zihin açıklığı içinde, rahibeye, kelimenin "koridor" olduğunu açıkladı. Sonra öldü. Bir şairdi ve “yarım”dan, “yaklaşık” tan nefret ederdi; ya da gerçek için çırpınırdı sadece; ya da dünyanın bu kadar ihmal içinde gidişini, beraberine son izlenim olarak almak, onu rahatsız ediyordu. Burasını kestiremeyiz artık. Yalnız, bu bir ukalalık sanılmamalı. Sonra aynı töhmet, can çekişmelerinin kapalı gerginliğine şaşılacak şekilde sızan haber karşısında, ölüm döşeğinden fırlayıp bahçede kendisini henüz aşmış olanın ipini kesmeye güçbelâ yetişen Jean de Dieu için de geçerli olur. O da yalnız “gerçek” için çırpınıyordu.<br />
<br />
(Türkçesi: Behçet Necatigil)<br />
<br />
<br />
<br />
*****<br />
<br />
</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-65531720456489327202017-11-09T20:23:00.004+03:002018-01-07T02:32:41.801+03:00RAINER MARIA RİLKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">KİTAP ZAMANI<br />
<br />
Sayı 11 / Bölüm roman / Ercan Yılmaz<br />
<br />
<br />
<br />
Yalnızca üç şey kaçınılmaz olarak birleştiğinde Varlık’ı oluşturabilir: Yalnızlık, Hiçlik ve Ölüm! Rainer Maria Rilke’nin Can Yayınları tarafından Behçet Necatigil’in o nefis çevirisiyle yeniden yayımlanan, geçen asra damgasını vuran kitabı Malte Laurids Brigge’nin Notları, Yalnızlık, Hiçlik ve Ölüm’ü Varlık potasında eriten benzersiz bir kitaptır!<br />
<br />
<br />
Rilke, üstbilinçle kaleme aldığı bu günce-romanında, sözlerle ve işaretlerle ağırdan kendini kılmaktadır hayatı ve ölümü; varoluşun ölümcül kaygısını hazza dönüştürmüş bir ruha ve sonsuz bir tutkuya sahip biri olarak…<br />
‘Tanrım! İşe yaramaz şeyleri görmemize engel ol. Sen’in tüm gerçeğini görmek için her şeyi gören gözler ver.’ diye dua eder Kierkegaard, o harika kitabı ‘Ölümcül Hastalık Umutsuzluk’un girişinde. Rilke de, daha Malte’nin ilk sayfalarında, ‘Görmeyi öğreniyorum. Bilmiyorum neden, her şey içimde daha derinlere işliyor, her zamankinden daha derinlere. Bir iç dünyam varmış da bilmezmişim. Her şey şimdi oraya gidiyor. Orada neler olup bittiğini bilmiyorum.’ derken, hiç şüphesiz hakikat’in peşindedir! Denilebilir ki, ‘Bu hayatın kavranılmaz unsurlarına kapılan bir ruhun yalnızlığı ve yabancılığı üzerine bir gözlemdir bu eser.’<br />
<br />
Bazen insanı bazen hakikati bazen de ölümü dahi unutan ve düşüş’ün ilâhî ve kuşatıcı hazzıyla sarmalanmış bir kahraman (Malte) ile karşı karşıyayızdır. Rilke, her şeyden önce çocuk olarak, çocuk saflığıyla karşımızdadır bu büyülü eserde; ölüm’ün kucağında, yokluk’un sütüyle büyüyen bir çocuk.<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
Rilke ve ölüm<br />
<br />
Ölüm kavranabilir, hatta görülebilir olandır Rilke’de çoğu kez. Necatigil, Duino Ağıtları şairinin ölümünü Celâleddin Ezine’den şöyle aktarıyor: ‘Sakin bir gecede, inzivâda öldü. Can çekişirken beş isim mırıldandığını söylerler: Tanrı, İsa, köylü Rus şairi Droşin, Tolstoy ve Rodin.<br />
<br />
-Sonra hırıltı gibi birkaç kelime, tam ölürken: Dilenciler, hastalar, zavallılar…’ İşte Malte Laurids Brigge’nin Notları’nın özü! Çok az kişiye nasip olacak şekilde kendi ölümüyle ölmüştür Rilke! ‘Ey Tanrım, herkese kendi ölümünü nasip et.’ duası kabul edilmiştir âdetâ Yaratıcı tarafından!<br />
Bir şiirinde o büyük hakikati şöyle fısıldar Rilke: “ ...ölüm, bizden öteye dönük olan, bizim aydınlatmadığımız yüzüdür yaşamın... Gerçek yaşam biçimi her iki bölgeye uzanır, en büyük kan dolaşımı her ikisi boyunca... Yapılması gereken, burada bakılmış, dokunulmuş olanı o daha geniş, o en geniş çemberin içine almak. Gölgesiyle yeryüzünü karartan bir öbür dünyaya değil, bir bütüne, bütünün kendisine... Evet, bizim ödevimiz bu gidici, dayanıksız yeryüzünü öyle derin, öyle acıyla, tutkuyla kavramak ki onun özü ‘görünmez olarak’ bizde yeniden dirilsin. Bizler, görünmez’in arılarıyız.’<br />
<br />
<br />
Görüldüğü üzere, ölüm’le daha ziyade ontolojik bir dairede ilgilenir Rilke. ‘Meyvenin çekirdeğini içinde taşıması gibi ölümü kendi içinde taşımaktadır.’ Zira ölüm meselesi onun hemen tüm eserlerinin başat problemidir. Hayatla ölümü ayırt eden değil, kaynaştıran bir bakışa sahiptir. Ten ile tin arasındaki mesafeyi şiirde-oluş’a doğru derinleştirir daima. Her an ölesiye-olmak durumunda hazır ve nazırdır Rilke. Ve bu sınır durumun yapı taşlarıdır Rilke’nin eserini inşa eden; deyiş yerindeyse ‘ölüm’ü olgunlaştırmaktır en büyük tutkusu.<br />
<br />
<br />
Paris Sıkıntısı, Rodin, nesneler, görmek ve Kierkegaard<br />
<br />
Baudelaire’in şiiri, Rodin’in heykeli, Cezanne’ın resmi ve Kierkegaard’ın felsefî yaklaşımlarını ölümcül ve eşsiz bir şekilde birleştirmiştir Malte’de Rilke. Rodin’in de etkisiyle, kente ve nesnelere bir ressam ya da yontucu gözüyle bakmış ve gördüğünü, yaşadığını, sevdiğini, yitirdiğini söyleyerek doğa’ya ve kendi doğasına yaklaşmıştır bu Notlar’da. O’na göre sanat, çokluk içinde yaşanan karmaşanın gözler önüne serilmesidir. Emerson’un dediği gibi ‘Şair, gören insandır. Güzel, insanın evrensel kaderine karışmıştır. Gerçek gibi güzel de, ancak görülebilen, bütün güzelliğine râm olana görünür...<br />
<br />
<br />
O, çoğu zaman’a bakar, mevcut bütün telâkkilerin ötesinden. Kendi ben’i ile zaman arasında bir mesafe, oluş’tan bir sınır vardır. Şiirlerinde Görünmez’in Arısı olan Rilke, Malte’de Görünen’in Arısı’dır. Çılgınca değil, büyük bir yavaşlık ve tutkuyla devşirir gözümüzün balını, ölüm’ün o altın kovanında saklamak için...<br />
<br />
<br />
Baudelaire’in, insanı bunaltı ile bulantı arasında bırakan o etkileyici kitabı Paris Sıkıntısı’nın hem anlatım hem üslûp hem de şiirsellik bakımından izlerini taşır Malte’nin Notları… Şöyle bir farkla ki; Rilke, Paris’i hayatın içindeki ölüm’e doğru genişletmiştir, Baudelaire ise ölüm’ün içindeki hayat’a! Aslına bakılırsa, Paris Sıkıntısı da Malte de ‘Hayat Sıkıntısı’ olarak okunabilecek kitaplardır. İkisi de ‘dünyanın ötesi olsun da neresi olursa olsun’ gitmek isteyen bir ruha sahiptirler ve yaşayanlarla ölenler arasında, görme ile korku arasında gidip gelirler. Belki de acı çekme gerekliliğinin bilincidir bu.<br />
<br />
<br />
Malte’nin bir yönüyle Shakespeare’in Hamlet’i diğer bir yönüyle de Dostoyevski’nin ‘hasta adamı’ olduğunu söylemek de yanlış olmayacaktır sanırım…<br />
<br />
<br />
Denilebilir ki Kierkegaard’ın İbrahim’in trajedisi üzerine yaptığı ya da yeniden ürettiği felsefî anlatımın bir benzerini, Rilke, Malte’de İncil’in Kayıp Oğul kıssasını edebî alana taşıyarak yapmıştır. Her iki anlatımda da özdeşleştirme söz konudur. Boşluk, hiçlik, yokluk, anlamsızlık, varlık, gibi koridorlarda dolaşır Rilke; bir bakıma yazgısına boyun eğmiş gibidir. Belki de sınandıklarının farkındadırlar her iki şair de. Tanrısal bir sınanma! O da Kierkegaard gibi ‘Uğrunda yaşamak ve ölmek istediği bir gerçeğe muhtaçtır’; dışında değil, içinde olan bir gerçeğe… Tıpkı o ünlü ‘Panter’ şiirinde anlattığı panter gibidir Rilke; o demir parmaklıkların içindeki, kendisinden başkası değildir artık; -kafes, Paris’tir ve gözleyen bu defa Tanrı!<br />
<br />
<br />
Canlı ve cansız, eşya ve nesne, doğa ve dil… Tüm bunlardaki tanrısal bütünlüğü, birliği eserlerine geçirmek isteyen Rilke, Necatigil’in deyişiyle modern çağ mistiğidir. Ne kadar bencil olurlarsa olsunlar, benlikleri olmayan insanların yaşadığı çağın münzevisi olarak karşımızdadır Notlar’da. Hiçlik ile varlık arasındaki o bilmediğimiz uyumu arayan bir şair olarak!<br />
<br />
<br />
Tanrı’yı arayan Rilke<br />
<br />
<br />
Rilke, Paris’e gidip Rodin ile tanıştığında ve empresyonist ressamlardan etkilendiğinde ‘görme’nin, sanatın ilk şartı olduğunu ve nesnelere can/kalp gözüyle bakmayı öğrenir. Paris Sıkıntısı’nı Tanrı’ya sığınarak gidermeye çalışır ya da Tanrı’da teselli arar. Ki Paris’i yaşanacak değil, tam da ölünecek yer olarak tarif ederek giriş yapar Malte’ye. Hiçliğin üstesinden gelmeye çalışırken Tanrı’yı arayışı ve hayatı O’nunla anlamlandırma çabasıyla inançlı varoluşçulara bir hayli yaklaşır. Bu noktada bilhassa Kierkegaard’ın etkileri açıkça görülür. Umutsuzluğun varlığın en saygın özüne saldırı olduğunu söyler Kierkegaard… Malte’de Rilke, ararken asla umutsuzluğa düşmez! Söz’üne kutsallık atfetmek arzusundadır daima. Ozanca tavır, ozanca var olma, yeryüzünde ozanca barınma’nın benzersiz tezahürleri Notlar’ın da vazgeçilmez büyüsüdür. Şiirlerinden farklı olarak daha dünyevî argümanlarla mistik bir yapı inşa eden Rilke, ne kendine ne de Tanrı’ya sıfırdan başlayabilen modern insanın trajedisini, günlük hayatın içinden ustalıklı bir dille anlatır bu eserinde. Andre Gide, Malte Laurids Brigge’nin Notları’nı okuduktan sonra, “İki haftadır sizinle yaşıyorum, kitabınız bütün varlığıma el koydu. Sizi daha iyi tanımak, daha çok sevmek de ondan...” diye yazar Rilke’ye. Malte Laurids Brigge’nin Notları, ‘Rilke dediğimiz kesif ve siyah damarlı o kaya kütlesinden birkaç maden parçası koparıp hakikatin, güzelliğin ve iyiliğin som cevherleri halinde’ bizlerin ruhuna ‘sonsuz sorumlulukla yüklü bir yürek’ hediye edecektir.</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-16704897749879820502017-11-09T19:21:00.005+03:002018-01-07T02:11:04.214+03:00RAINER MARIA RILKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><b>Rainer Maria RİLKE<br />
<br />
Behçet Necatigil / Milliyet Sanat / 1976</b><br />
<br />
<br />
<br />
Tanınmış Alman şairi Rainer Maria Rilke, doğumunun 100.yıldonümünde çeşitli yayınlar, törenlerle anılıyor. Yüzyılımızın başındaki Alman edebiyatının “etkileri en geniş üç yıldızından biri” olan Rainer Maria Rilke, modern şiirin önde gelen birkaç kişisinden biri olmakla kalmamış, edebiyata başarılı düzyazılar ve anadiline olgun çeviriler kazandırmıştı. “Malte Laurids’in Notları” adlı kitabını dilimize çeviren Behçet Necatigil Rilke’yi çeşitli açılardan inceliyor…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Doğumu da,ölümü de aralık ayında (l875-l926). Ardında değişen havaların silemediği, karartamadığı bir gök kuşağı oluşturarak elli yıl yaşamıştı. Seneye ölümünün de ellinci yıl dönümü.<br />
<br />
Alman şairi Rainer Maria Rilke, 4 aralık l875'de Prag'da doğdu. Kuzey Bohemya köylüklerinden olan babası bir askerî memurdu, sonraları demiryollarında çalıştı. Annesi Praglı, orta sınıftan bir ailenin kızı.<br />
<br />
Rilke'yi askerî okula vermişlerdi. Zayıftı bünyesi; sağlığına ters geldi ,on yedi yaşlarında askerî liseden ayrıldı. Bir süre bir ticaret okuluna gitti, özel öğrenim görerek lise olgunluk sınavlarını verince, Prag üniversitesinde sanat ve edebiyat tarihi okudu.İçine kapalı, çekingen bir gençti,bir meslekte çalışamayacağını anladı; şair olabilirdi yalnız.<br />
<br />
İtalya'da dolaştı (l899), Rusya'ya gitti (l899 -l900), Tolstoy'u yakından tanıdı. Rus köylülerinin dindarlığını ve Tanrı'yla dolu kanaatkâr hayatlarındaki içten mutluluğu gördü; Rusya steplerinin ıssızlığında doğanın vahşi uysal ve mistik ihtişamı, tam gönlüne göreydi.<br />
<br />
Rusya dönüşü, bir heykeltıraş kızla evlendi, bir yıl sürdü evlilik ve 1900'de eşinden ayrılınca Paris'e, İtalya’ya, Danimarka ve İsveç'e gitti.<br />
<br />
1905'de gene Paris'teydi, heykeltıraş Rodin'e hayran kaldı. Rodin’in dostu ve sekiz ay kadar kâtibi oldu (l905-1906). Huzursuzluklarının baskısı altında gene yollara düştü. Kuzey Afrika'yı, Mısır'ı, İspanya'yı gördü. 1911-1912'de bir prensesin misafiri olarak Trieste yakınlarında Duino şatosunda kaldı.<br />
<br />
Birinci, Dünya Savaşı'nda Münih'teydi, kısa bir süre Avusturya ordusunda görev aldı, Viyana’da Harb arşivinde çalıştı. Sağlığı bozulmuştu, ayrıldı. Savaş sona erince bir süre İsviçre’de oyalandı. İsviçre hükümetinin emrine verdiği bir şatoda geçirdi, günlerini Montreux yakınlarında bir yerde, kan kanserinden öldü. (1926).<br />
<br />
Şair üzerine bir incelemesini şu satırlarla bağlamıştı Celâlettin Ezine :<br />
<br />
"Sakin bir gecede, inzivâda öldü. Yanında bir tek hizrmetçisi vardı. Can çekişirken beş isim mırıldandığını söylerler: Tanrı, İsa, köylü Rus şairi Droşin, Tolstoy ve Rodin. Sonra hırıltı gibi birkaç kelime, tam ölürken: “Dilenciler, hastalar, zavallılar”<br />
<br />
(Hamle dergisi ,sayı 2, Eylül 1940)<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<br />
<br />
<b>TÜRKÇE’DE RİLKE</b><br />
<br />
Dergileri tarayanlar, Rilke'den dilimizde ilk şiire sanırım, Sokak dergisinde raslarlar (sayı 2,12 nisan 1940).<br />
<br />
Düzyazı eserlerinden "Sancaktar Christoph Rilke'nin “Aşkına ve Ölümüne Dair” Tercüme dergisinde çıktı (sayı 9, 19 eylül 1941, çev. Sabahattin Ali). Rilke'den ilk kitap ise Melahat Özgü’nün "Genç Bir Şaire Mektuplar" çevirisidir- İlk basılış: 1944).<br />
<br />
<br />
Bu yıllar benim de "Malte Laurids Brigge 'nin Notları" romanını bulduğum, onunla büyülendiğim yıllardı. Romandan çevirdiğim bölümler, 1940 -1946 arası orada burada basıldı. Romanın, bütünüyle ilk çıkışı 1948 yılına rastladı. Alman Filolojisi'ndeki ikinci üniversite öğrenciliğimde, hocalarımdan Dr.Traugott Fuchs (ki sonradan Boğaziçi Üniversitesi 'ne öğretim üyesi oldu), ilk Malte çevirisine yazdığı önsözde şunları da belirtmişti :<br />
<br />
<br />
"…Dünyanın her yerinde olduğu gibi bu memlekette de, Rilke ile meşgul olanların her biri, bu işe şahsi bir ilgi ile, her hususta çok ve büyük, nice nice zorluk ve-garabetlerden yılmamaya candan karar vermiş bir halde başlayacaktır. Çünkü Rilke ile ilgilenen bir kimse daha yeni ve ancak sıcak duygularla kavranılmış, manevi, estetik ve felsefî idrakleri, karşılaştırmalı bir şekilde kendisi ve başkaları için korumakla: yani, bir an kendisine ölçülemez değerde görüneni; her zaman yürekten, yüksek bir sorumluluk duygusuyla; kalkışabileceği şeye, bir dereceye kadar kalben bağlı olduğunu, kendini daima vazifeli hissettiğini ve kendisi için kutsallık kazanmış olanı korumak ödeviyle karşı karşıyadır.<br />
<br />
Nitekim Malte Laurids Brigge'yi ilk defa çevirmeye çalışan Behçet Necatigil de - 'Rilke'nin "Mektuplar"ıyla değil de "Malte" siyle seslediği bir başka "Genç Şair" bu kitabı bir dostunun evinde, bir masanın üstünde tesadüfen görüp şöylece karıştırınca, birdenbire ruhu derinden sarsılmış ve kendini, benliğinin en gizli taraflarının agrandismanıyla karşı karşıya geldiğini ve o andan itibaren bu kitabı tercüme etmenin kendisi için artık elzem ve mukadder olduğunu yine kendisi söyledi. Tesadüf mü? Bizzat kitap onu seçmiş ve ona emretmiştir: Beni al ve oku! O, ruhu verimli huzursuzluklarla yüklü Malte gibi bir şair, kendi ruh koşullarına yakın durumlar içinde çalkalanan genç bir ozandan daha uygun bir çevirmen, daha uygun bir aktarım bulabilir miydi?<br />
<br />
Bu kitaba olan hayranlığını uzun zaman değerli bir emanet gibi içinde saklayan ve onu tümüyle çevirmeyi, bütün halinde Rilke'nin inceliklerine nüfûzdan sonraya bırakmayı daha dürüst bir hareket ve şairine karşı gerekli bir saygı kabul eden Necatigil' in bu tereddüt ve bekleyişini, kitaba aynı duygularla bağlı ve aynı ruh durumunda Dr. Andreas Tietze yendi ve tam bir uygunluk içinde birbirini tamamlayan bu iki ehil kişinin müşterek kaleminden bu önümüzdeki tercüme vücuda geldi.<br />
<br />
<br />
" (Malte Laurids Brigge'nin Notları Milli Eğitim Bakanlığı/ Dünya Edebiyatından Tercümeler /Alman Klasikleri : 61 ,İstanbuL 1948. s. II-III) <br />
<br />
<br />
Dr. Fuchs'un gene o önsözde şu satırları da dikkate değer:<br />
<br />
" ... Onun (Rilke'nin) anlaşılması biz Almanlar için de zordur; hatta aramızda,birkaç sayfasını karıştırdıktan sonra, bunca zorluğa, karanlığa ve kendi kanaatlerince klasik açıklık ve güzellik yoksulluğuna kızarak onu bir çırpıda reddedip itinalı bir tasniften geçmiş kütüphanelerinin mariz intizamperverliğine hapsedenler de bulunur. Yıllanmış koltuklarından kalkmak istemeyen katılaşmış insanların kütüphanelerinde o tutuşmuş yanmakta olan Yalnız; gurbette gibidir ve bekler! Derken bir hayran gelir ve o hor hakir görülmüş kitapların birini, zengin raflardaki çaresizlikten kurtarıp kalbinin hürriyetine ve fakir odasının enginliğine götürür ve kendi malıymış gibi kesin ve amansız, o kitabın üzerine kendi adını yazarsa. Tanrı şahidim olsun,bu suç bağışlanacak türdendir/Böyle bir olay gerçekten olmuştur: Şair ruhlu bir başka delikanlı, Rilke’nin bir kitabını aldığı yere bırakmak istememişti/... " (sayfa: V)<br />
<br />
<br />
Evet… içlerinde ağır bir gurbet taşıyanlar içindi bu kitap. <br />
</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-32828183605548337002017-11-09T19:19:00.003+03:002018-01-07T02:14:55.274+03:00RAINER MARIA RILKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">MALTE LAURiDS BRiGGE' NiN NOTLARI<br />
<br />
<br />
"Malte Laurids Brigge’nin Notları" bir günce romandır. Aralıklı günlerde tutulmuş notlardan, güncelerden oluşan bir roman. Rilke bu eseri Paris'te ilk kalışının (l902-l903) izlenimleri etkisinde, l904'te Roma'da yazmaya başladı, 1908 -l9l0 yılları arasında, ikinci gidişinde Paris'te tamamladı ve 1910'da basıldı kitap.<br />
<br />
Rilke'nin o güne kadarki ruhsal gelişmeleri birleşti Malte'de : Prag'dan gelme çocukluk anıları, Rusya yaşantıları, 1904 'te İskandinavya'da geçirdiği günlerin izlenimleri ve daha önceden bildiği, okuduğu Jacobsen, Kierkegaard, Bang etkileri…<br />
<br />
Rilke, kişiliğini, Paris' e ilk gelişinde (1902) heykeltıraş Rodin' le tanıştıktan ve Fransız empresyonist ressamlarının dünyasına girdikten sonra bulmuştu. Bu sanat akımı, Rilke'ye görmeyi, görmenin sanat için ilk şart olduğunu öğretmişti. Şair, duygulara, nesnelere can gözüyle baktıkça; önünde, evvelce varlığından haberdar olmadığı bir dünyaya açıldı. Acıyı, aşkı, ölümü umursamayan; kendilerini makineleşen çağın gürültülerinde üstünkörü avutan, uyuşturan insanların üstünde bir dünyaydı gördüğü. Bu dünyada Tanrı vardı, Tanrı'ya sığınma vardı. Paris kargaşasının ortasında kendini yapayalnız, çaresiz hisseden Rilke, yaşantılarını Malte adında bir şairin dilinden dile getirdi.<br />
<br />
Romanın kahramanı Malte soyunun son ferdi, Danimarkalı hasta bir gençtir, 28 yaşında bir şair. Bu genç, büyük kent Paris'te yalnızlığının, gurbetinin, hiçliğinin acılarını gidermeye anılarını tazeleyerek dramını hafifletmeye çabalar. Tema ve motif atkıları örerek yapar bu işi; öyle ki bilinen anlamda bir roman bile sayılamaz bu kitap. Bölüm bölüm, şiirsel denemeler toplamı da denebilir kitaba.<br />
<br />
İki ana leitmotif “Görmeyi Öğreniyorum” ve “Korkuyorum” motifleri, Paris hastaneleri, tavan araları,yabancı sokaklar, kimsesiz ölenler arasında gider gelir Malte. İnsanların vaktiyle "kendi ölümleriyle ölmelerini, şimdinin kitle halinde, fabrika işi ölümleriyle karşılaştırır, çocukluğunun kayıp korkularına kaptırır kendini. Bir dekadans (çöküş, çürüyüş) sürecinin ezikliği ve boşluğudur yaşadığı. Boşta aşklar, sanatta kurtulma çabaları, İncil'deki Kayıp Oğul kıssasını bir de bu çağda tekrarlamak zorunluğu, geçmişin anılarıyla şimdinin yaşantıları arasında uyumsuzluklar... Ve Malte adındaki yarı Hamlet, direnme gücünü “gelecektir başka türlü yorumların zamanı” formülünde arar. Şöyle der:<br />
<br />
“Bir tek adım yeter, sonsuz sefaletimin mutluluğa dönüşmesi için bir tek adım ...”<br />
<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
“Malte Laurids Brigge'nin Notları” nın yayın yılı 1910... Birçok edebiyat tarihçilerince Modern Avrupa Edebiyatı'nın başlangıcı sayılıyor... Joyce, Proust ve Kafka'dan önce Rilke, 19. yüzyılın gerçekçi romanı yanına, boş bir arsaya, modern romanın temellerini attı.<br />
<br />
Varoluşçu bir yöntemle, bireyin iç dünyasındaki depremleri vurguladı. Bu romanın bizim için bir önemi de Batı kültür hazinesini tanımamız konusunda zengin, canlı bir müze oluşturmasıdır.<br />
<br />
<br />
ŞAİR RİLKE<br />
<br />
Mektupları hariç, eserleri 6 cilt tutan Rilke, şiirlerinde bir modern çağ mistiğidir. Kendisini; yüce bir kule çevresinde, Tanrı yöresinde dolanan, kuleye konamayacağını bilerek mutsuz, bir kartal gibi görür. Tanrı'ya varan yol, alabildiğine uzaktadır. Nice zamandır kimsenin yürümediği bu yol, artık silinmiş, görülmez olmuştur.<br />
<br />
“Topraktaki, toprak topaklarındaki kutsallığı keşfeden kişinindir şifa ve huzur. Ölüm, ağırlığından, ürkütücü büyüklüğünden koparıldı. Birey olarak annenin, babanın, dostun, komşunun ölümleri üzer bizi; ama toplu ölümler, kitle ölümleri, tekniğin yarattığı ölümler duygudaşlığın,yaşantı birliğinin kapasitesini aşar. Ölüm, insan hayatının bir mihenk taşıdır . Hayat sarhoşuyken ölümü unutmamak gerilere atmamak, korkusuyla donup kalmamak, ona teslim olmamak. bir vecd içinde kurtarıcı bir uyku gibi kollarına atılmak, hayır! Bunlar değil benim söylediğim. Ona karşı bilinçli yaşamak, anlamını kavramak onu hayata eklemek… büyük ve anlatılmaz olan budur.”<br />
<br />
<br />
Rilke bu düşünceleri; canlı ve cansız eşyalar ve nesnelerdeki, doğadaki tanrısal uyumu, parçalanmaz bütünlüğü geçirdi şiirlerine. Mezar taşında şunlar yazılı:<br />
<br />
<br />
“Güller, ah saf çelişki!<br />
Bunca gözkapakları altında<br />
kimsenin uykusu olmamak sevinci!”<br />
<br />
<br />
Stefan George ve Hofmannsthal ile birlikte, modern Alman edebiyatının etkileri en geniş üç yıldızından biri bilinen Rilke çevirmen olarak da çok başarılı olmuş, ana diline Marianna Alcoforado, Andre Gide, Louize Labe, Paul Valery gibi şöhretlerden birçok eserler kazandırmış, kendi de Fransızca şiirler yazmıştı.<br />
<br />
Şiir kitapları içinde en ünlüleri “Das Stunden-Buch” (Saatlerin Kitabı), “Neue Gedichte” (Yeni Şiirler), “Die Sonette an Orpheus” (Orpheus' a Soneler) ve "Duineser Elegien" (Duino Elejileri) dir.<br />
<br />
İlk kitaptan en çok A. Turan Oflazoğlu'nun çevirileri 1960 - 1965 dergilerindedir<br />
<br />
(1963'e kadar dilimizde Rilke ve başlıca çevirmenler için bakınız: “Genç Bir Şaire Mektuplar/ çev.Melâhat Özgü, 2. basım / 1963, s. l05-l08)<br />
<br />
Şairin "Duino Elejileri" kitabında on ağıt bulunuyor. Can Alkor çevirdi ve Soyut dergisinde yayınladı bu 10 ağıtı (l967).<br />
<br />
<br />
RİLKE’NİN BİR KAÇ ÖZELLİĞİ<br />
<br />
Ölümünden kısa bir zaman sonra Londra'da bir kolejde yaptığı bir konuşmada Stefan Zweig, Rilke 'yi anlatırken şunları söylüyor :<br />
<br />
" ...Rilke, açığa vurulan hislerden korku duyar, kişiliğini ve kişisel tutkularını son derece gizli tutardı. Bir hayat boyunca tanıdığım insanları göz önünden geçirince ,dış görünüşü ile göze batmazlığı Rilke gibi uygulamış ve bunu başarmış bir başka kişi daha hatırlamıyorum .. Münih ya da Viyana'da 10- 20 ahbabın bir yerde oturup sohbet ettiğini düşününüz. Zarif ve genç görünüşlü bir adam kapıyı açar, fakat bu hiç kimsenin dikkatini çekmez, çünkü bu onun ilk ayracıdır; sessiz, yavaş ve kısa adımlarla ilerler, sanki birden ortaya çıkıvermiştir, birkaç kişinin elini de sıkar, gidip bir yere oturur ve başını hafifçe önüne eğer; sanırsınız ki olağanüstü bir aydınlık ve canlılıkta olan ve kendisini ele veren tek şeyi, gözlerini çevreden gizlemektedir.Ellerini dizlerinde bağlar ve sessizce dinler, sanırsınız ki salt kulak kesilmiştir.Sonunda iki söz edecek olsa alçak sesle konuşur, sesi ne kadar da güzel ve toktur. Hiçbir zaman kızmaz, kimsenin sözünü kesmez; söylediği sözlerin kendisini ilgi merkezi haline getirdiğini sezinlerse derhal susar ve içine çekilir. Onun gerçek ve yaşam boyu anımsanacak konuşmaları ancak baş başa bulunduğunuz alacakaranlık akşam saatlerinde, ya da yabancı bir kentin sokaklarında birlikte yürürken tanık olabilirdiniz”<br />
<br />
(Soyut dergisi, 35, mart 1971, sayfa 22 -24, çeviren: Remzi Baykan)<br />
<br />
<br />
Bir edebiyat ansiklopedisinde mektup türünün tarihçesini okurken de şu satırlara rastlıyoruz:<br />
<br />
“… 18.yüzyılın mektup kültürü çağı, 19.yüzyılda yavaş yavaş sona erer. Hele yazı makinesinin icadı, ruhsuzlaşan mekanik çağın başlangıcı oldu. Rilke'nin o çok düzgün el yazısıyla tomar tomar mektupları. makine devrinde, bile bile çağa ters düşrnek gibidir. Denebilir ki, Rilke, sanki 18.. yüzyılın o kayıplara karışmış toplumsal düzenini, mektuplarında yeniden kurmak, ve hep taahhütlü göndererek, mektuplarını iş güç telaş ve umursamazlıklarından korumak, kurtarmak istemişti.”<br />
<br />
(Hermann Pong, das kleine Lexikon der Weltliteratur, 1961,s. 255).<br />
</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-1301731348795754182017-11-09T19:18:00.003+03:002018-01-07T02:14:39.984+03:00RAINER MARIA RILKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">ÇOCUKLUK<br />
<br />
Akar orada okul uzun korku ve zaman<br />
Gürültülü boğuk duruşlu nesnelerle iç içe kayan<br />
Ey zaman ey yalnızlık ey günün zorlu geçidi<br />
dışarıdayız şimdi: Kıvılcımlanır ve çınlar yollar<br />
Meydanlarda sıçrayan fıskıyeli havuzlar<br />
Ye bahçelerde öyle genişler ki dünya<br />
Giysiler içinde geçer devran ve bütün bunlarla<br />
Bir başkasından tam başka gidilirdj ve gidiliyor<br />
Ey muhteşem zaman ey geçen zaman<br />
Ey mutlak yalnızlık<br />
<br />
<br />
Bütün bunlarla seyredilir uzaklar<br />
Erkekler kadınlar erkekler erkekler kadınlar<br />
Ve çocuklar ki başkadırlar ve çeşitlidirler<br />
Ve anıdaki ev ve arada sırada bir köpek<br />
Korku yerini sessizce güvene terkeder<br />
Ey anlamsız keder ey rüya ey şafak<br />
Ey dipsiz ırmak<br />
<br />
<br />
Ve böyle oynaya oynaya top çember ve teker<br />
Yumuşak ve tatlı renk atan bir bahçede<br />
Yakalamanın kör ve azgın acelesiyle<br />
Bazan büyüklere hafifçe çarpılır<br />
Fakat akşamla sessizce eve<br />
Küçük ve katı adımlarla gidip yakalanmak<br />
Ey daima daha çok kaçan kavrama<br />
Ey korku ey yük<br />
<br />
Ve saatlerce büyük gri havuzun eteğinde<br />
Küçük ve katı adımlarla gidip yakalanmak<br />
Daha birçok daha güzel yelkenliler<br />
Unutuldu uçuştukları için daire çizerek<br />
Fakat mecburuz düşünmeye küçük ve solgun<br />
Şeklini havuza dalıp gider gibi görünen yüzün<br />
Ey çocukluk ey kaypak tartı<br />
Nereye nereye<br />
<br />
<br />
Alıntı:<br />
(Türkçesi:Cahit Zarifoğlu,<br />
Diriliş Dergisi, Sayı 3, mayıs-haziran 1966)<br />
<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
SEN NE YAPARSIN, TANRI<br />
<br />
<br />
Sen ne yaparsın, Tanrı, ben ölünce?<br />
Testin olan ben kırılıp dökülünce?<br />
İçkin olan ben bayatlayıp bozulunca?<br />
Giysin de, işin gücün de ben olunca<br />
yitirirsin anlamını benimle.<br />
<br />
Olmaz artık evin barkın bile,<br />
candan ve sıcak sözlerle selâmlayanın<br />
Çıplak kalır yorgun ayakların<br />
ayrılınca ben, sandalların.<br />
<br />
O büyük harmanîn düşer omuzlarından.<br />
Sıcak bir yastıkta yatarcasına<br />
yanaklarımda dinlenen bakışların<br />
aranır dururlar beni, şaşırmışcasına-<br />
ve güneş batarken uzanırlar<br />
yabancı taşların soğuk kucağına.<br />
<br />
Sen ne yaparsın, Tanrı? Kaygım var.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu)<br />
<br />
<br />
<br />
DENİZİN TÜRKÜSÜ<br />
<br />
<br />
İlk çağ esintisi denizden,<br />
deniz yeli geceleyin:<br />
………kimseye değil bu gelişin;<br />
uyanık bekleyen<br />
anlamak zorundadır<br />
sana nasıl dayanacak:<br />
………İlk çağ esintisi denizden<br />
en eski kaya için, ancak<br />
onun için esen,<br />
saf uzayı parçalayarak<br />
tâ uzaklardan gelen ...<br />
<br />
………Nasıl duyar, filizlenen<br />
bir incir ağacı seni<br />
yücelerde ay ışırken.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu)<br />
<br />
<br />
BUDA<br />
<br />
<br />
Dinliyordu sanki. Sessizlik: bir uzaklık...<br />
Çekeriz kendimizi, onu biz işitmeyiz.<br />
Yıldız o. Ve başka büyük yıldızlar artık<br />
durur çevresinde, bizim görmediğimiz.<br />
<br />
Ah, her şey o. Gerçekten, bekler miyiz bizi<br />
görmesini? Ona gereği var mı bunun?<br />
Durup ayaklarına atsak kendimizi,<br />
derinliği, hayvan gibi, değişmez onun.<br />
<br />
İçinde. çünkü, milyonlarca yıldan beri<br />
döner durur bizi ayaklarına çeken.<br />
Unutan, yaşadıklarımızı hepten;<br />
ve yaşayan, bizi atan şeyleri<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu)<br />
<br />
<br />
<br />
KADINLARIN OZANA TÜRKÜSÜ<br />
<br />
<br />
Bak, nasıl açılmakta her şey: biz de birlikte;<br />
çünkü başka neyiz bu türlü mutluluktan.<br />
Ne ki hayvanda kandı, karanlıktı, işte<br />
ruha büyüdü bizde ve haykırır durmadan<br />
<br />
ruh olarak. Ve sensin haykırdığı böyle.<br />
Onu ancak görünüm gibi alırsın oysa<br />
gözlerinden içeri: usul, isteksiz öyle.<br />
Bu yüzden deriz ki, sen değil misin yoksa<br />
<br />
haykırdığı böyle. Sen değil misin peki,<br />
içinde yitersek büsbütün yiteceğimiz?<br />
Özgede bundan arta olabilir miyiz ki?<br />
<br />
Bir türlü kalmaz bizimle Sonsuz, hep kaçar.<br />
Sen ama varol, sen ağız, duyalım diye biz<br />
onu, sen ama, sen, bizi-diyen: varol sen, var.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu )<br />
<br />
<br />
<br />
ZEYTİNLİK<br />
<br />
<br />
Kurşunî yapraklar altında çıktı yukarlara<br />
kurşunî hep ve zeytinliklere karışırcasına;<br />
toza belenmiş alnını gömdü sonra<br />
kızgın elinin tozluluğuna.<br />
<br />
Hepsinden sonra bu. İşte buydu sonu.<br />
Gözlerim körleşirken gitmeliyim ben;<br />
neden istiyorsun bunu, var olduğunu<br />
neden söyliyeyim, seni artık bulamazken.<br />
<br />
Artık bulamıyorum seni bende, hayır.<br />
Başkalarında da. Bu taşta da yoksun sen.<br />
Artık bulamıyorum seni. Yalnızım ben.<br />
<br />
Bütün insanlığın acısıyla yalnızım,<br />
onu seninle hafifletmek için omuzlamıştım;<br />
oysa yoksun, adsız utanç, sen ...<br />
<br />
Sonradan anlatıldı: “Bir melek geldi derken ...”<br />
<br />
Ne meleği? Ah geceydi gelen<br />
ağaçlarda yaprakları ilgisizce kımıldatarak.<br />
Havarilerse düşlerinde sıçradılar ancak.<br />
Ne meleği? Ah geceydi gelen.<br />
<br />
Görülmemiş bir gece değildi gelen gece;<br />
onun gibi yüzlercesi geçip gider.<br />
Sonra köpekler uyur, taşlar durur öylece.<br />
Ah yaslı bir gece, ah herhangi bir gece<br />
tekrar sabahın olmasını bekleyen.<br />
<br />
Melekler böyle yakaranlara gelmez çünkü,<br />
geceler genişlemez bunların çevresinde.<br />
Kendini kaybedenleri her şey bırakır yüzüstü;<br />
babalar onları terkederler,<br />
kapanır onlara analar rahmi de.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu )<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SUNGU<br />
<br />
<br />
Nasıl çiçeklenir. ah, her damardan gövdem,<br />
daha kokulu, seni tâ bildiğim günden;<br />
nasıl yürürüm bak, daha ince, dimdik hem,<br />
sen öylece beklersin yalnız -: kimsin ki sen?<br />
<br />
Bak: duyarım nasıl ırayıp geldiğimi,<br />
geçmişi nasıl döktüğümü yaprak yaprak.<br />
Yalnız gülümsemen, o gür yıldızlar gibi<br />
durur üstümüzde bizim, ışıldayarak.<br />
<br />
Adsız nesi varsa çocukluk yıllarımın,<br />
her nesi varsa sular gibi pırıldıyan,<br />
senin adını koymak isterim mihrabın<br />
önünde hepsine, mihrabın: saçlarının<br />
tutuşturduğu, göğüslerinle taçlanan.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu )<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
AŞK ŞARKISI<br />
<br />
<br />
Ruhumu nasıl tutsam da, seninkine<br />
değmese? Nasıl aşırsam üstünden<br />
öbür şeylere ben onu?<br />
Ah, karanlıkta yiten bir nesne<br />
içre barındırmak isterdim onu ben<br />
öyle bir yerde: bilinmedik, sessiz,<br />
derinlerin titrerken titremeyen.<br />
<br />
Bir var ki her değen bize, sana, bana, bak<br />
birlikte alır bizi bir yay gibi ancak;<br />
iki telden b i r ses çıkartır bize değen şey.<br />
Biz hangi çalgıya gerilmişiz?<br />
Hangi çalgının elindeyiz biz?<br />
Tatlı şarkı ey ...<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu )</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-6486406100128292792017-11-09T19:17:00.003+03:002018-01-07T02:14:13.612+03:00RAINER MARIA RILKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">ESKİ YUNAN CARİYELERİNİN MEZARLARI<br />
<br />
<br />
Uzun saçlarının içinde yatarlar ve kahverengi yüzler<br />
çok önceden kendi içlerine çekildiler.<br />
Sanki çok büyük bir uzaklığın önündeymiş gibi, kapalı gözler.<br />
İskeletler, ağızlar, çiçekler. Ağızların içinde,<br />
cep satrancının adamları gibi sıra sıra dizilmiş parlak dişler.<br />
Ve çiçekler, sarı inciler, narin kemikler,<br />
eller ve gömlekler, buruşmuş kalbin üstünde<br />
çürüyen yün bez. Fakat orada, altında<br />
o yüzüklerin, altında muskaların ve mücevherlerin<br />
ve mavi gözler gibi kıymetli taşların (hatıraları aşıkların),<br />
hâla ortadadır cinsiyeti sessiz yeraltı türbesinin,<br />
çiçek petalleriyle dolmuş kemerli çatısına kadar.<br />
Ve tekrar sarı inciler, gevşetilmiş ve dağıtılmış,<br />
kendilerine ait ateşe verilmiş kilden kaplar üzerinde<br />
bir zamanlar boyanmış portreler, parfüm kavanozlarının<br />
çiçekler gibi kokan yeşil parçaları, ve imajları<br />
mihraplarının üzerinde oturan küçük ev-halkı tanrılarının:<br />
kendinden geçmiş tanrılarla cariye-cennetleri.<br />
Kırılmış elbise kemerleri, yeşim taşından oyulmuş bokböcekleri,<br />
muazzam cinsel organları olan küçük heykeller,<br />
gülen bir ağız, danseden kızlar, koşucular,<br />
küçük yaylara benzeyen altın tokalar<br />
kuş avlamak için kullanılan-ve hayvan şekilli nazarlıklar,<br />
süslü bıçaklar ve kaşıklar, uzun iğneler,<br />
yuvarlak açık kırmızı renkli bir kırık çömlek parçası üzerinde<br />
bir at takımının ayakta duran bükülmeyen bacakları<br />
girilecek bir yerin üzerindeki karanlık yazıt gibi.<br />
Ve tekrar çiçekler, birbirinden uzağa yuvarlanmış inciler,<br />
yan tarafları parlayan küçük yaldızlı bir lîr;<br />
çiseleyen yağmur gibi düşen duvakların arasında<br />
sanki ayakkabının krizalitinden dışarı tırmanmış gibi:<br />
zarif solgun kelebeği ayak bileğinin.<br />
<br />
Ve böylece yatarlar, gerekli şeylerle dolu ağzına kadar,<br />
pahalı şeyler, mücevherler, oyuncaklar, kaplar ve kacaklar,<br />
kırık incik boncuk (ne kadar çoğu içine düşmüş onların!)<br />
ve kararırlar bir nehrin dibi kararırmış gibi.<br />
<br />
Çünkü nehir yataklarıydı onlar birzamanlar,<br />
ve üzerlerinde kısa, aceleci dalgalar<br />
(herbiri kendini daha fazla uzatmak isteyerek, her zaman)<br />
sayısız delikanlının cesetlerini sürükledi;<br />
ve içlerinde büyümüş adamların akıntıları kükredi.<br />
Ve bazen oğlan çocukları ileri fırlarlardı<br />
çocukluk dağlarından, aşağı inerlerdi çekingen akarsularla<br />
ve oynarlardı nehrin dibinde ne buldularsa,<br />
dik yokuş bilinçlerini yakalayıncaya kadar:<br />
<br />
Sonra doldurdular, açık, sığ suyla,<br />
bu geniş kanalın bütün genişliğini ve koydular<br />
derinliklerde dönen küçük girdapları,<br />
ve aynaladılar yeşil kıyıları ilk kez<br />
ve uzaktan seslenmelerini kuşların — , gökte, o sırada<br />
yıldızlı geceleri bir başka, daha tatlı ülkenin<br />
çiçek açtı üzerlerinde onların ve kapanmayacaktı hiçbir zaman.<br />
<br />
<br />
(Çev: Vehbi Taşar )<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
Aynı şiirin Oflazoğlu çevirisi:<br />
<br />
HALAYIK MEZARLARI<br />
<br />
<br />
Yatarlar uzun saçları içre, esmer yüzleri<br />
kendi içlerine, ta derinliklerine çekilmiş.<br />
Kapalı gözler, sanki pek çok uzaklığa karşı duran.<br />
İskeletler , ağızlar ve çiçekler. Ağızlarda<br />
küçük satranç taşları gibi düzgün dişler<br />
iki fildişi sırasınca dizilmiş.<br />
Ve çiçekler, sarı inciler ve ince kemikler<br />
ve eller ve giysiler,- içe düşmüş yürek üzre<br />
kumaş atkısı, çürüyen. Oysa orda,<br />
şu yüzüklerin altında, tılsımların altında<br />
ve gözmavisi taşların (o sevgili andaçların) altında<br />
cinsiyetin sessiz dehlizi durur daha,<br />
kemerli damına dek çiçek yapraklarıyla dolu.<br />
Sarı inciler yine, yer yer saçılmış, -<br />
pişkin balçıktan tabaklar, değirmisi<br />
kendi resmiyle süslü,- eskiden çiçekler gibi kokan<br />
yağ vazolarının yeşil kalıntıları,-<br />
küçük tanrı heykelleri de: aile sunakları,<br />
Halayık gökleri esrik tanrılarıyla!<br />
Yerinden oynamış yüzük kaşı, yassı tılsım böcekleri<br />
ve küçük heykelleri kocaman cinsiyetin;<br />
gülen bir ağız ve oynayan kızlar ve koşucular,<br />
belki hayvan ve kuş biçiminde av muskalarının<br />
küçük kopçaları yerine altın tokalar;<br />
ve uzun topluiğneler, garip biçimli çanak çömlek;<br />
ve değirmi, kırık bir çömlek parçası, kırmızımsı<br />
yüzeyinde gergin bacakları bir çift atın<br />
belirir girişler üstündeki karanlık yazıtlar gibi.<br />
<br />
Ve çiçekler yine, saçılmış inciler,<br />
bir küçük çengin ışıldayan beli<br />
ve sonra, buğular gibi dökülen örtüler arasında,<br />
sanki kozamsı ayakkabıdan çıkmış<br />
topuk, bir canlı kelebek gibi tıpkı.<br />
<br />
Yatarlar öylece, şeylerle dolup taşarcasına,<br />
değerli şeylerle, mücevherlerle, oyuncaklar, incik boncuk,<br />
kırık dökük şeylerle (ne düşmüşse içerlerine),<br />
ve bir ırmak dibince karanlık.<br />
<br />
Onlar ırmak yatağıydılar:<br />
hiç durmadan üzerlerinden kısa, tez dalgalarca<br />
(hepsi ileri doğru, bekleyen bir hayata zorlayarak)<br />
nice gencin gövdesi fırlardı paldır küldür,<br />
ve erkek ırmaklar kükrerdi içerlerinde.<br />
Ve zaman zaman oğlanlar, çocukluğun dağlarından<br />
çıkarak, ürkek akıntılarca inerlerdi<br />
ve dipte bulduklarıyla oynarlardı,<br />
düşen duygularıyla birden kavranıncaya dek:<br />
<br />
Derken sığ, billûr sularla doldururlardı<br />
bu geniş suyollarını baştan başa,<br />
daha derin yerlerde çevrintiler açarlardı;<br />
ve ilk olarak yansıtırlardı yaygın kıyılarla<br />
uzak çığlıklarını kuşların: yukarılarında,<br />
hiç bir yerde kapanmayan bir göğe çiçeklenirken<br />
yıldızlı geceleri bir güzelim ülkenin.</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-68175254645875911722017-11-09T19:16:00.002+03:002018-01-07T02:13:47.034+03:00RAINER MARIA RILKE<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">ORPHEUS . EURKE . HERMES<br />
<br />
<br />
Ruhların dipsiz, garip madeniydi bu.<br />
Ve onlar, sessiz gümüş damarları gibi<br />
ilerlerdi bu madenin karanlığında. Arasında<br />
köklerin, insanlığa akan kan fışkırırdı<br />
karanlıkta ağır somaki parçalarınca.<br />
Başka şey yoktu kırmızı.<br />
<br />
Ama kayalar vardı,<br />
düşümsü ormanlar. Boşluk üstünde köprüler,<br />
ve bir manzara üstündeki boz, yağmurlu bir gök gibi<br />
uzak yatağının tâ üstünde asılı kalmış<br />
o büyük göl sonra: boz, yansıtmayan.<br />
Ve çimenlikler arasında, yumuşak ve sabırlı,<br />
ağarsın diye serilmiş uzun keten bezince<br />
görünürdü tek yolun ensiz, soluk kesimi.<br />
<br />
Onlar işte bu tek yola yaklaşırlardı.<br />
<br />
Önde ince uzun er kişi, sırtında göğel üstlük,<br />
önüne bakardı hep, dilsiz bir sabırsızlık içinde.<br />
Adımları yutar, tıkınırdı yolu parça parça<br />
durup çiğnemeden; dökülen kıvrımlardan<br />
elleri sarkardı, ağır ve yumruk yumruk,<br />
canlı çengin artık farkında olmadan:<br />
soluna kök salan çengin,<br />
nasıl sarılırsa gül sarmaşıkları zeytin dalına.<br />
Duyuları bölünmüşe benzerdi: çünkü,<br />
görmesi bir köpek gibi koşarken önünde,<br />
dönüp geri gelir, dinelirken ikide bir,<br />
uzak ve beklerken, yolun öbür dönemecinde -<br />
işitmesi hep geri kalırdı bir koku gibi.<br />
Ona öyle gelirdi ki zaman zaman işitmesi<br />
geri uzardı öbür kişilerin gelişlerine;<br />
bu çıkış yolunu izlese gerekti onlar da.<br />
Derken arkasında bir şey yoktu yine<br />
kendi ayak sesinden, üstlüğünün yelinden başka.<br />
Ama kendini hâlâ geldiklerine inandırırdı;<br />
geliyorlar derdi yüksek sesle, sönmesini dinlerdi sesinin.<br />
Onlar gelirdi hâlâ, yalnız iki kişiydi<br />
yürüyen, korkulu, çekingen. Dönüp<br />
bakabilseydi bir kez (geri bakmak<br />
bu işi bozmak olmasaydı bir,<br />
bu daha bitmemiş) onları görebilirdi besbelli,<br />
kendisini sessizce izleyen iki tez-gidişliyi:<br />
Yolculuk ve uzak haber tanrısı, başında<br />
parlak gözlerini saklayan gezi başlığı,<br />
önünde tuttuğu ince değnek,<br />
hafif çırpınan kanatlar topuklarında;<br />
sol elindeyse, kendisine emanet, k a d ı n .<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
O, öyle sevgiliydi ki, tek çalgıdan yükselen yas<br />
daha çoktu bütün kadın-yascıların yasından,-<br />
içinde her şeyin bir daha buluştuğu<br />
bir yas dünyası yükselmişti: orman ve vadi<br />
ve yol ve köy, tarla ve ırmak ve hayvan,-<br />
bu yas dünyasının çevresinde dönerdi<br />
bir başka yeryuvarlağının çevresinde döner gibi bir güneş<br />
ve yıldızlarla yüklü, sessiz, bütün bir gök,<br />
biçimsiz yıldızlarıyla bir yas göğüNeutral<br />
O, öyle sevgiliydi.<br />
<br />
Ama işte yürürdü tanrıyla elele,<br />
<br />
adımları uzun kefeniyle çevrili,<br />
kararsız, usul ve sabırsızlanmadan.<br />
Sarınmış kendine, vakti yakın biri gibi,<br />
ne önlerinde yürüyen adamı düşünürdü,<br />
hayata yükselen yolu ne de.<br />
Sarınmış kendine, gezinirdi. Ölmüşlüğü<br />
onu bir dolgunluk gibi doldururdu.<br />
Tatlılıkla, karanlıkla dolu bir meyve gibiydi<br />
büyük ölümüyle; öyle yeniydi ki bu ölüm,<br />
şimdilik kadın bir şey alamazdı içeri.<br />
<br />
Bir yeni kızlığa ermişti,<br />
dokunulmazdı. Akşamın gelmesiyle kapanan<br />
bir çiçek gibi kapanmıştı cinsiyeti.<br />
Solgun elleri karılık etmek alışkanlığından<br />
öyle uzaklaşmıştı ki, ince tanrının<br />
götürürken sonsuz yumuşak değinmesi bile<br />
onu tedirgin ederdi bir aşırı senlibenlilik gibi.<br />
<br />
Ozanın şiirlerinde sık sık yansıyan<br />
o sarışın kadın değildi artık;<br />
ne kokusuydu geniş sedirin artık, ne adası,<br />
ne de şurdaki adamındı artık.<br />
Şimdiden uzun saçlar gibi çözülmüştü,<br />
yağan yağmur gibi her yere sunulmuştu,<br />
çok türlü bir azık gibi dağıtılmıştı.<br />
<br />
Köktü şimdiden.<br />
<br />
Ve birdenbire,<br />
tanrı elinden tutunca, acı bir<br />
çığlıkla söyleyince şu sözleri: «Geri baktı!»<br />
bir şey anlamadı, dedi yavaşça: «Kim?»<br />
<br />
Oysa uzakta, parlak yerinde karamsı,<br />
biri dururdu her kimse, yüzü<br />
belli değildi. Durur ve görürdü<br />
nasıl, çimenler arasındaki yol kesiminde,<br />
haber tanrısının, yüzünde acı, sessizce döndüğünü<br />
gitmek üzre ardından o şeklin:<br />
aynı yoldan geri dönmekte olan,<br />
adımları uzun kefeniyle çevrili,<br />
kararsız, usul ve sabırsızlanmadan.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu )<br />
<br />
<br />
<br />
İSPANYOL DANSÖZÜ<br />
<br />
<br />
Eldeki bir kibrit nasıl, ah,<br />
Alev almadan, her yana salarsa<br />
titreyen dillerini -: tıpkı öyle, halkası<br />
içinde yakın seyircilerin, ateşli ve parlak<br />
başlar onun titreyen dansı.<br />
<br />
Ve alev kesilir ansızın.<br />
Bakışıyla tutuşturur saçlarını kadın<br />
ve korku bilmez bir sanatla birden<br />
döndürür eteklerini ateş kasırgasına;<br />
çıplak kolları bu yangından dışarı uğrar<br />
ürküp uyanan yılanları andırırcasına.<br />
<br />
Ve sonra: sıkıştırınca ateş çepçevre,<br />
kavradığı gibi fırlatır onu yere<br />
pek gururlu, buyuran bir eda ile hem<br />
ve seyreder: ateş kudurmaktadır orda<br />
ve alev alevdir daha, baş eğmez bir türlü.<br />
Ama kadın emindir, üstün geldiğinden;<br />
ve tatlı bir gülümsemeyle kaldırıp yüzünü<br />
söndürür ateşi küçük, sağlam ayaklarla hemen.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu )<br />
<br />
<br />
PANTER<br />
<br />
<br />
Bakışı, gözlemekten öylesine yorgun ki<br />
parmaklıkları, bir şey tutmaz olmuş artık.<br />
Binlerce parmaklık durur önünde sanki,<br />
dünya yok ötede, yalnız binlerce parmaklık.<br />
<br />
Yumuşak gidişi kaygan güçlü adımlarının<br />
en küçük değirmiler boyunca hep dönen,<br />
kudret oyunu sanki çevresinde bir ortanın<br />
ki yaman bir istem uyuşmuş orda hepten.<br />
<br />
Yalnız, aralanır gözperdesi zaman zaman<br />
sessizce -. Derken bir görüntü girer de,<br />
geçerek gergin sessizliği arasından<br />
üyelerin, kalır yürekte diner de.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
MUHAMMED'İN YAKARMASI<br />
<br />
<br />
Gerçi saklandığı yere, pek yüce olan<br />
girince, o bir bakışta tanınan melek<br />
dimdik, görkemli ve parıltılar salan:<br />
yalvardı, bütün iddialardan vazgeçerek.<br />
<br />
izin verilsin diye gezgin kalmasına<br />
eskisi gibi, dalgın tacir olarak yani;<br />
okumuşluğu yoktu, - fazla gelirdi ona,<br />
bilginlere de, görmek sözün b ö y l e s i n i ,<br />
<br />
Melekse, buyururcasına, gösteriyordu<br />
levhasında yazılmış olanı yalvarana<br />
gösteriyor ve istiyordu tekrar: O k u .<br />
<br />
Okudu o da: öyle ki, melek hayrandı,<br />
Ç o k t a n okumuş denirdi artık ona.<br />
yapabilendi o, kulak veren ve yapandı.<br />
<br />
<br />
(Çev: A.Turan Oflazoğlu)<br />
<br />
<br />
<br />
ALKESTİS<br />
<br />
<br />
<br />
Derken ordaydı Elçi birdenbire,<br />
tam düğün şöleni coşkudan kaynarken<br />
atılmıştı yeni bir unsur gibi ortaya.<br />
Cümbüştekiler duymadılar tanrının<br />
gizlice girdiğini; ıslak bir üstlük gibi<br />
sımsıkı sarınmıştı çünkü tanrılığına,<br />
hani kendilerinden biriydi nerdeyse<br />
salondan geçerken. Ama birden,<br />
çene çalan konuklardan biri gördü<br />
salonun genç efendisi nasıl üst masada<br />
kavrandı sanki yukarı doğru; yaslanmıyor artık,<br />
her yerde ve bütün varlığıyla<br />
bir garip ve korkunç isteği yansıtmada.<br />
Ve hemen, karışım durulmuş gibi,<br />
sessizlik oldu: biraz tortusuyla, tam dipte,<br />
bulutlu yaygaranın; ve çöken boşboğazlığın<br />
posasıyla, şimdiden salarak<br />
yavanlaşmış, içi boş kahkahanın kokusunu.<br />
Derken tanıdılar ince tanrıyı;<br />
ve dinelirken orda, iç görevle yüklü<br />
ve yalvarılmaz,- nerdeyse bildiler.<br />
Ama söylenince baktılar ki, bütün bilgilerin<br />
üstünde bu, bütün anlayışın ötesinde.<br />
Admetus ölecek. Ne zaman? Şimdi, bu saat.<br />
<br />
O gerçi, kırmaya başlamıştı parça parça<br />
korku kabuğunu; ve durduğu yerden ellerini<br />
uzatırdı pazarlık etmek için tanrıyla.<br />
Yıllar için, hem tek gençlik yılı için,<br />
aylar için, haftalar için, birkaç gün için - ah!<br />
<br />
gün değil, geceler için, bir teki için,<br />
bir gece için, yalnız bu gece için: yalnız bu.<br />
Tanrı kabul etmedi; derken o bağırdı,<br />
çığlık çığlığa bağırdı, tutmadı hiç, bağırdı<br />
anası nasıl bağırdıysa doğarken o.<br />
<br />
Ve yaklaştı biri, yaşlı bir kadın;<br />
derken babası geldi, yaşlı babası;<br />
ikisi de dururdu, yaşlı, çok eski, umarsız,<br />
bağıran kişinin yanında; o birden, ilk kez böyle<br />
yakından baktı onlara, durdu, yutkundu ve dedi:<br />
Baba,<br />
sence bu çok mu önemli, şu tortu,<br />
şu posa, yutkunurken sana engel olan?<br />
Git, boşalt onu. Ya sen, yaşlı kadın, sen,<br />
Ana,<br />
niye burdasın daha? Doğum yaptın ya.<br />
Ve tuttu onları, sunguluk hayvanlar gibi,<br />
kavradı sımsıkı. Derken bıraktı birden,<br />
itti yaşlıları; parıl parıl, esinlenmiş<br />
ve soluk soluğa, bağırdı: Kreon, Kreon!<br />
ve başka hiç bir şey, yalnız bu ad.<br />
Ama yüzünde bir şey belirdi<br />
dile getirmediği; önermeyi özlerdi bunu,<br />
alı al moru mor, karmakarış masanın<br />
ötesinde duran genç arkadaşa, sevgiliye.<br />
Bak, yaşlılar (işte orda) kurtulmalık olmuyorlar,<br />
yıpranmış onlar ve zavallı ve nerdeyse değersiz,<br />
oysa sen,- başkasın, sen, bütün güzelliğinle -.<br />
<br />
Ama artık göremezdi arkadaşını,<br />
geride kalmıştı çünkü. Oydu gelen,<br />
<br />
sanki bildiğinden az daha ufaktı,<br />
solgun gelinliği içre hafif ve üzgün.<br />
Ötekiler, sokağından başka bir şey değil onun;<br />
bu sokak boyunca gelir de gelir o (öylesine bir acıyla<br />
uzanmış kollarında olacak kendisinin, çok geçmeden).<br />
<br />
O beklerken, konuşur genç kız, ama kendisiyle değil.<br />
Tanrıyla konuşur ve tanrı dinler onu<br />
ve hepsi duyar, sanki, tanrının içinde:<br />
<br />
Kimse geçemez onun yerine. Benden başka.<br />
Ben geçerim. Çünkü hiç kimse benim gibi<br />
varmadı her şeyin sonuna. Ne kaldı<br />
o eski benden? Ölmekten başka nedir ki bu?<br />
Sana söylemedi mi, seni gönderen tanrıça,<br />
ki içerde beni bekliyen döşek<br />
ölüler ülkesine adanmıştır? Ben veda ettim.<br />
Veda üstüne veda.<br />
Ölen hiç kimse bundan fazlasını diyemez. Benim gitmem,<br />
şimdi kocam olan erkeğin altında gömülünce,<br />
belki çözülüp gider diyedir bütün bunlar.<br />
Götür beni: şimdiden ölmekteyim onun uğrunda ben.<br />
<br />
Ve açık denizlerde değişen bir yel gibi<br />
yaklaştı kadına tanrı, sanki cansız,<br />
kocasından ırayıvermişti birden<br />
ve bir andaca gizlenmiş olarak, fırlattı<br />
ölümlü yüz erkeğin hayatını kendisine.<br />
Şaşkın, sendeliyerek ilerledi genç çifte doğru<br />
ve kavradı düşteymiş gibi. Onlar,<br />
ağlaşan kadınların toplandığı giriş yerine<br />
<br />
varmışlardı nerdeyse. Ama tanrı bir daha gördü<br />
genç kızın yüzünü, erkeğe doğru dönen,<br />
umut gibi parlak bir gülümseyişle gülümseyen;<br />
kız sanki söz verirdi: dönecek yine,<br />
büyüdükten sonra, derinliklerinden ölümün,<br />
ona, yaşayana –<br />
..........................Hemen elleriyle genç<br />
kapayıverdi, diz çöküp, yüzünü; görmesindi<br />
başka şey, o gülümseyişten sonra.<br />
<br />
<br />
<br />
Çev: A.Turan Oflazoğlu<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
RÜZGÂRI SEZİŞ<br />
<br />
<br />
Açık alanlar ortasında bir bayrak gibiyim.<br />
Sezenim gelişini rüzgârın, savrulmalıyım<br />
döne döne,<br />
Dünyanın derinliklerinde uykularındayken<br />
her şey:<br />
Kapılar usulca kapanıyorken, bacalar<br />
ölüm sessizliğinde,<br />
Henüz titreşmeden pencereler, toz bulutu ağırca<br />
döneniyorken daha.<br />
<br />
Tanırım fırtınayı hemen, çalkanırım<br />
denizlerce,<br />
Dört bir yana yayar kendimi, dökülürüm içime,<br />
Fırlarım kendimden bir başıma<br />
O büyük fırtınada.<br />
<br />
<br />
Çev: M. Mahzun DOĞAN</div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-49927303323965088582017-04-21T22:08:00.001+03:002018-01-07T02:31:34.143+03:00T.S.ELIOT / YAŞAMI-ŞİİRLERİ VE DENEMELERİ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ve gerçekten zamanı gelir </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Pencere camlarına sırtını sürterek </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokaklar boyunca kayan sarı dumanın; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Zamanı gelir, zamanı gelir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yüzün olur karşındaki yüzleri karşılayacak; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Cana kıymanın da, yaratmanın da , zamanı gelecek, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve zaman, tüm işleri ve günleri için ellerin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ki alıp soruları düşürür tabağına tek tek; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Senin zamanın ve benim zamanım, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve zamanı sayısız kararsızlığın da </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve sayısız görüşlerin ve caymaların da, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Daha tadına bakmadan tost ile çayın. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Salonda kadınlar girip çıkar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Mikelanjelo' dan söz açar. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve gerçekten zamanı gelir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sorarsın, "Cesaretim var mı?", "Cesaretim var mı?", </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Zamanı gelir geri dönüp merdivenden inmenin, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İç ezikliğiyle tepemdeki kelliğin- </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">(Diyecekler, "Saçları nasıl da seyrelmede!") </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Günlük elbisem üstümde, kolalı yakam çenemde, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">…………………… </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">…………………… </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">" Cesaretim var mı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Tedirgin etmeye evreni? </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir dakikada yeterli zaman var </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kararlarla caymalar için / ki bir dakika değiştirir hepsini. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>(Alfred J. Profrock'un Aşk Şarkısı’ndan)</b> </span><br />
<br />
</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">26 Eylül 1888'de ABD'nin Missouri Eyaleti'nin St. Louis kentinde doğdu, 4 Ocak 1965'te öldü. Ailesi New England'lı köklü ve önemli bir aileydi. Genç </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> eğitiminde bütünüyle özgür bırakıldı. Özel akademilerde okudu, on sekiz yaşında Harvard'a girdi, dört yıllık üniversite eğitimini üç yılda tamamladı. Bu okulda dil ve edebiyat öğrenimi gören </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> özellikle Elizabeth dönemi şairleri, Metafizik şairler, İtalyan Rönesansı ve felsefe konularıyla ilgilendi. Öğretmenleri arasında eleştirmen <b>Irving Babbitt ve George Santayana</b> gibi ünlüler vardı. 1910 kışında Sorbonne Üniversitesi'nde Fournier'nin şiir derslerine de katılarak <b>Jules Laforgue, Stephane Mallarme ve Charles Baudelaire</b> gibi, kendisini derinden etkileyen şairleri tanıdı. 1912-1914 arasında gene Harvard'da Sanskritçe ve Doğu dilleri okudu, felsefe bölümünde asistan olarak görev yaptı, daha sonra da bursla Almanya'ya gitti. 1. Dünya Savaşı'nın araya girmesiyle felsefe çalışmalarını Oxford'da Merton College'da sürdürdü. İngiliz idealizminin önde gelen adlarından F.H.Bradley'in felsefesi üstüne doktora tezi yazdı. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çeşitli İngiliz akademilerinde öğretmenlik yaparken, 1917'de <b>Prufrock and Other Obseroations ("Prufrock ve Başka Gözlemler")</b> adını taşıyan ilk şiir kitabı yayımlandı. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">'ın ilk ve en önemli şiirlerinden biri olan <b>"The Love Song of Alfred J. Prufrock" ("Alfred J. Profrock'un Aşk Şarkısı")</b> bu kitapta yer alıyordu. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> bu şiiri yakın dostu Ezra Pound aracılığıyla o günlerin önde gelen dergilerinden Poetry'ye yollamış, dergi bu metnin "şiir olup olmadığına karar veremediği" gerekçesiyle şiiri bir yılı aşkın bir süre basmamıştı. <b>"Prufrock"</b> modernist akımın o güne kadar görülmemiş bir imge zenginliği taşıyan ve bütün bir Avrupa şiir geleneğini özümleyen ilk önemli örneklerinden biriydi.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">İlk kitabı, <b>"Prufrock ve Öbür Gözlemler"</b> adıyla, 1917'de yayımlandı. Bunu "<b>Şiirler, 1920</b>" izledi ve ardından da <b>1922'de "Çorak Ülke"</b>. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>"Çorak Ülke"</b>nin yayımlanışı bir skandal olarak yorumlandı genellikle. Times gazetesi eleştirmeni <b><i>"Çorak Ülke" için, "Bu şiir bazan kolay anlaşılırlık sınırlarına çok yaklaşıyor,"</i></b> demekle yetindi. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> şiirine tepkileri yansıtan eleştiriler 1945 yıllarına dek sürdü. Ama </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">, <b>Ezra Pound'</b>un 1917-1921 arasındaki dolaylı etkisi dışında, kendi bildiği yoldan şaşmadı. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">1948 Nobel Edebiyat Ödülünü kazandı. Bunu izleyen 10 yıldan fazla bir süre içinde Londra'nın tartışmasız yazınsal diktatörü oldu. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İlk Londra’ya geldiğinde yani 1914 yılı Ağustos’undan 1945 li yıllara dek bir türlüeleştirmenlerce kabul görmeyen </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">, Ezra Pound’un desteğinin dışında olumsuz eleştirilerin hedefi oldu. Hatta Oxford Şiir Antolojisi ‘nin 1955’teki düzeltilmiş yeni baskısında </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">’un şiirlerine yer vermedi;( ki bu tarih Nobel sonrasına rastlar…) </span></span><br />
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span class="m8428969074487881428postbody"> </span><br />
</span><br />
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve üstelik onca çabaya değer miydi? </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">O fincanlar, o marmelât, o çaylardan sonra, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Porselenler arasında, seninle söyleşimiz arasında </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Değer miydi onca bocalamak, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sorun'u bir gülüşle kesip atmak, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sıkıp bir yumak haline sokmak evreni, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İtip yuvarlamak sonra o ürkünç soruya, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Demek için, "Ben Lazarus, ölüler arasından, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Geldim anlatmaya her şeyi, anlatacağım size her şeyi" </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">……………………… </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">……………………… </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve üstelik onca çabaya değer miydi, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Onca üzüntüye değer miydi, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Günbatımlarından, avlulardan, sulanmış sokaklardan, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Romanlar ve çay bardakları ve yeri süpüren eteklerden sonra –</span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hem bunlar, hem daha nice şeylerden sonra? </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Elde değil ki söylemek açıkça içimdekini! </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ama bir hayal feneri sanki beyaz perdeye yansıtmış </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">sinirleri: </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Onca üzüntüye değer miydi </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ya biri, gömülerek yastığa ya da sıyırarak şalını </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve dönerek pencereye deseydi bir: </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">"Hiç de bu değil, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Demek istediğim hiç de bu değil." </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">……………………… </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>(Alfred J. Profrock'un Aşk Şarkısı’ndan)</b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Suphi Aytimur <b>“T.S. </b></span></span><span class="il"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> başlangıçta olsun, daha sonra olsun bir şair olarak neden bunca tepkiyle karşılaştı? </span></b></span><span class="il"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> her şeyden önce 19. yüzyıldan beri süre gelen romantik akımın karşısındaydı. Bu eğilimde Babbitt'in de etkisi olabilir, Henry James'in de. 1900'lerin başında İngiltere'de şiirde moda olan ince duygular, aşk, hayaller ve yapmacık bir dildi. Bilindiğine kuşku yok, Goethe bazı romantik şairler üzerine Eckerman'a yazdığı mektupta şöyle demişti: "Bütün bu şairler sanki hastaymış ve bütün dünya bir hastaneymiş gibi yazıyorlar." </span></b></span><span class="il"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> ise şiirlerinde Londra'nın bir tür gecekondu semtlerinden söz açıyor, gerçek hayattan sahneleri sergiliyordu. Yani şiirde o güne kadar ele alınmamış konulara el atıyor, İngiliz şiirinde bir devrimin peşinde koşuyordu. Ama onun etkisi Amerika'da, İngiltere'dekine kıyasla, daha çok duyulacaktı</span></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">.” Diyor… </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">William Carlos Williams 1958'de <b>"Bir Şiir Yazmak İstedim"</b> başlığı altında, özetle, şunları söylemişti: <b>"</b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b>'un inandığım şeyleri boşlamasıyla duygularım altüst olmuştu. O geçmişe bakıyordu, ben geleceğe. O konformistti, zeki ve nükteli ve geniş bilgiliydi, bunlar ise bende yoktu... Anladığım kadarıyla o Amerika'yı yadsımıştı ve ben yadsınmayı kabul etmemiştim ... Kabul etmem gereken sorumluluğu biliyordum. Biliyordum ki, </b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b> sonraki bütün Amerikan şairlerini etkileyecek ve benim alanımdan uzaklaştıracaktı... Beni şaşkına çeviren şey onun bu denli başarılı olmasıydı." </b></span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Modern Amerikan şiirinin gelişmesini gerek şair, gerekse eleştirmen olarak hiç kimse </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> kadar etkilememiştir. Onun eseri yalnız doğal ve değişmez öneminden değil, daha yüzyılımızın başlarında ortaya çıkışıyla da şaşırtıcı olmuştur. Başlangıçta Byron, Bergson ve Babbitt'ten ve 1908'den başlayarak Baudelaire ile Laforgue gibi simgeci Fransız şairlerinden etkilenen </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> hem bu etkileri, hem de modern insanın durumunun temelde karamsar olan görünümünü şiirlerinde, eleştirel bir felsefede birleştirdi. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> etkisinin bunca yaygınlık kazanışının nedeni nasıl açıklanabilir? </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> birçok şiirinde bir anti-hero (olumsuz kahraman) portresi çizmiştir. Yazgısı başarısızlık olan bir kahraman: kendi kabuğunu yırtamadığı gibi, hiçbir çaba harcamamakta ve ancak beklemektedir. Oblomov gibi!. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">'un ruhbilimsel bir simgecilikle anlattığı bu başarısızlık duygusunun kaynağı Freud ya da Jung’ta mıdır? Bilinmez… Bilinen şu ki; o güne kadar Anglo-Amerikan şiirinde böylesi yaklaşımlar görülmemişti.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Çünkü tümünü de bilirim ben, tümünü bilirim- </span></b></span><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bilirim nedir akşamlar, sabahlar, ikindiler, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hayatımı çay kaşıklarıyla ölçmüşüm bir bir; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ölgün bir düşüşle ölen sesleri bilirim </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Uzakça bir salondaki müziğin etkisiyle. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Nasıl cüret ederdim öyleyse? </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve gözleri de bilirim ben, tümünü bilirim- </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Gözler ki tek cümlelik yaftada özetler seni; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ben ki yaftalanmış yayılmışım bir iğne altında, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">( Ben ki iğnelenmiş, duvarda kıvranmaktayım, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Nasıl başlayabilirdim o durumda </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Tükürmeye günlerimle alışkanlıklarımın izmaritlerini? </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Nasıl cüret edebilirdim hem de? </span></span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Eleştirmenler; </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">’un serbest şiirden hoşlanmadığını ama şiirlerinde serbest kafiye kullandığını belirtir… Dizelerin uzunluğu, gerektiği zaman, değişir. çok güçlü bir ritim duygusu eşliğinde ve sağlam bir yapı içinde kullandığı dil genellikle konuşma dilidir, fakat bu dil argodan retoriğe çeşitli kılıklara bürünebilir. Dilde anlatım gevşek değil yoğundur ve bu yoğunluk ritim ile pekiştirilir ve ipin ucu kaçırılmazsa, yani birbirini izleyen dizeler arasındaki organik bağ koparılmazsa, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> şiirinin sağlam yapısı ortaya çıkar.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Gene Suphi Aytimur’un görüşlerine başvuralım ve O’nun özel yaşamına ilişkin ayrıntıların, şiirine ne kadar yansımış olabileceği üzerine yorumlarını alalım: <b>“</b></span></span><span class="il"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'un kalpsiz bir şair olduğu da söylenmiştir. Şiirinde genellikle kendisini duygusallığa pek kaptırmadığı için olmalı. Bakarsınız duygusal üç beş dize birden kuru bir anlatımla kesilir, duyguları maskelemek sanki onun uğraşıdır. Bu durum sanatta klasikçi olmasından kaynaklanıyor olamaz.”</span></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">“<b>1932 yılında Seçme Denemeler kitabında, "Romantik bir çağda bir şair, eğilimi dışında, klasikçi bir şair olamaz," demişti. Bu suçlama belki de onun pek aşk şiiri yazmamış olmasından kaynaklanmıştır. Öyleyse hayatına kısaca bakalım. </b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b> genellikle utangaç, içine kapanık, zaman zaman duygusal ya da taşkın davranışlarda bulunduğu zaman bundan pişmanlık duyan yaradılışta bir insan görünümündedir Londra'daki ilk yıllarında. Bu nereden geliyor, bilmiyoruz. Aile ilişkilerinden kaynaklanan bir şey de olabilir. Özel hayatıyla ilgili dışarıya hiçbir şey sızdırmadığından, ne söylense boş. Evlilik hayatına gelince, 1915 yılında başlayan ilk evliliği, karısının aşırı kaprisli oluşu ve ruhsal dengesinin karmaşıklığı yüzünden, onun için işkenceden başka bir şey olmamış anlaşılan. Uzun yıllar bir klinikte yatan karısından 1933 yılında ayrılıyor. İkinci evliliğin i 1957 yılında, ilk karısının ölümünden 10 yıl sonra 69 yaşında iken, yani ölümünden 8 yıl önce, sekreteri ile yaptı İlk evliliğinden ilk karısının ölümüne dek geçen 32 yılda </b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b>’un gönül dünyasının bir çölden, yani çorak topraktan ayrımı olmadığını düşünmek işgüzarlık olmasa gerek.”</b> diyor Aytimur… </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">1920'de </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> modern edebiyatın en büyük şiirlerinden biri sayılan Waste Land'i <b>("Çorak Ülke") </b>yazmaya başladı. Beş bölümden oluşan bu şiirde yoğun edebi anıştırmalardan örülü bir şiir yapısı kurarak 1. Dünya Savaşı'nı izleyen yıllarda Batı kültürünün içine düştüğü boşluğun şiirsel bir irdelemesine girişti. Gene aynı dönemde yazdığı alaylı "Sweeney" şiirleri ise bireyin yozlaşmasını ve kültürden kopuşunu konu edinir. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> 1917'den 1925'e kadar Londra'daki Lloyd's Bank' da çalıştı. 1920' de ikinci şiir kitabı Ara Vos Free ve ilk deneme kitabı The Sacred Wood <b>("Kutsal Koru") </b>yayımlandı. Bu derlemedeki yazılar arasında </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">'ın en önemli denemelerinden biri olan "Tradition and the Individual Talent"da (<b>"Geleneksel ve Bireysel Yetenek")</b> yer alıyordu. Söz konusu denemenin önerdiği estetik ölçütler daha sonraları modern eleştirinin ana ilkelerini oluşturacak temeller getiriyordu. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">, eleştirinin doğrudan doğruya sanat yapıtının kendisine yönelmesi gerektiğini, şiirin kendi içinde canlı bir bünye olan kurmaca bir bütün olduğunu, yapı taşlarının ise sanatçının hayal gücüyle kişisel yaşantısının şiir diline çevrilmiş karşılıkları <b>(objective correlatives/nesnel karşılıklar)</b> olduğunu söylüyordu. Şiir, ancak akıl, duyu ve yaşantının yoğun bir birlikteliğinden kaynaklanan yaratıcı ölçütlerle incelenebilirdi.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">1924'te şairin ikinci eleştiriler derlemesi olan Homage to John Dryden <b>("John Dryden'a Saygı") </b>eleştirel yöntemi açısından büyük bir hayranlıkla karşılandı. Bu kitap ve özellikle 1921 'de yazılan The Metaphysieal Poets <b>("Metafizikçi Şairler")</b> adlı denemesinde </span></span><span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'ın 16.- 17. yy İngiliz edebiyatını yeniden değerlendirmeye çalıştığı görülür. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">1925'te </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">, Faber and Faber Yayınevi'nin editörlüğüne getirildi ve bu görevde uzun yıllar kaldı. Genç şair ve yazarları değerlendirip yüreklendirme çabasını sürdürdü. 1909-1925 arasındaki tüm şiirlerini Poems <b>("Şiirler")</b> adı altında bir araya getirdi. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>ASH-WEDNESDAY </b></span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü ummuyorum döneyim gene </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü umuyorum </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü ummuyorum döneyim </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İsteyerek şunun yetisini, bunun gücünü </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Artık çabalamam çabalamaya böyle şeyler için </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">(Kocamış kartal neden gersin kanatlarını?) </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Neden ağıt yakayım </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yiten gücüne bildiğimiz saltanatın? </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü ummuyorum tadayım gene </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Olumlu saatin çürük ününü </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü sanmıyorum </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü bilirim ki bilmeyeceğim </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Geçici olan tek gerçek gücü </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü içemem orada </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ağaçlar çiçeklenir ve pınarlar akarken, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">çünkü hiçbir şey yok artık </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü bilirim ki zaman hep zaman </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve yer, hep o yer ve tek yerdir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve gerçek yalnız belli bir zamanda gerçektir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve yalnız belli bir yerde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kıvanıyorum ki her şey olduğu gibi ve </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ben boşluyorum o kutlu yüzü </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve boşluyorum o sesi </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü umamam döneyim gene </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu yüzden kıvançlıyım, bir şeyler kurmanın </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Verdiği kıvançla </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ye yakarıyorum Tanrı'ya bağışlanmamız için </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ye ben yakarıyorum ki unutabileyim </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu sorunları ki kafamda onca evirdi m çevirdim </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Onca açıkladım </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü ummuyorum döneyim gene </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bırakın bu sözler yanıtlasın </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü yapılan yapılmayacaktır bir daha </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Dilerim verilecek cezamız çok ağır olmasın </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü bu kanatlar artık uçacak kanat değil </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yalnızca dövmeye yarar havayı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hava ki şimdi tümden hafifleyip kurumuş </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Daha hafif ve kuru istekten </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Öğret bizi aldırmayı ve aldırmamayı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Öğret bize uslu oturmayı. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yakar biz günahlılar'çin şimdi ve ölüm saatimizde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yakar bizler için şimdi ve ölüm saatimizde. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>III</b> </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İlk dönemecinde ikinci merdivenin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Dönüp de gördüm aşağ'da </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Aynı görüntü sarılmıştı tırabzana </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Buğusu içinde kokuşmuş havanın </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Boğuşuyordu merdivenlerin şeytanıyla, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Aldatan suratı umut ve umutsuzluğun. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İkinci dönemecinde ikinci merdivenin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bıraktım onları büküle döne aşağ'da; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Başka yüzler yoktu ve karanlıktı merdiven, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Islaktı, kertikliydi, bir yaşlının onmaz salyalı ağzı, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Geçkin bir köpekbalığının çentikli boğazı gibiydi. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İlk dönemecinde üçüncü merdivenin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir pencere vardı incir biçimi açılmış </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve çiçek li alıçlardan ve bir çayırlıktan ötede </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Geniş sırtlı biri, bürünmüş mavi ve yeşile, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Büyüledi Mayıs zamanını antik bir flütle. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Savrulan saçlar hoştur, kumral saçlar yüze savrulan, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Leylaklar ve kumral saçlar; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Oyalanmış, flütün ezgisi, biter ve adımları düşüncenin üçüncü merdivende, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Duralamada, duralamada; ve güç, umut ve umutsuzluktan öte </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Tırmanmada üçüncü merdivene. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Tanrım, değmez benim gibisine </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Tanrım, değmez benim gibisine </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">ama neydi o kelâm söyle. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>IV</b> </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kimdi yürüyen arasında menekşelerle menekşelerin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kimdi yürüyen arasında </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Değişik yeşillikte çeşitli tarhların </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İlerleyip beyazlı mavili, Meryem'in renkleri içre, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Söz edip boş şeylerden </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir yadsıyıp bir kabullenerek sonrasız acıyı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kimdi katılan ötekilere, yürürlerken, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kimdi gürleştiren çeşmeleri, canlandıran pınarları </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Serinleten kızgın kayayı ve pekiştiren kumları </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hezaren çiçeği mavisiyle, Meryem'in mavisi, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sovegna vos* </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ak ışığa, dalga dalga, sarmada gövdesini, dalga dalga. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yeni yıllar yürür, sağaltıp </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Parlak bir gözyaşı bulutunda, yılları, sağaltıp </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yeni bir şiirle antik şiiri. Kurtar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Zamanı. Kurtar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Erişilmez düşlerdeki yorumlanmamış düşü </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yaldızlı ölü arabasını çekerken süslü ünikornlar. * </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sessiz bacı beyaz ve mavi peçesiyle </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Porsuk korusunda, bahçe tanrısının ardında, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Flütü soluksuz, baş eğdi, imledi ama tek kelam etmedi </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ama çeşmeler gürleşti, kuşlar şakıdı aşağ'ya </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kurtar zamanı, kurtar düşleri </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Simgesidir kelamın, duyulmadık, söylenmedik </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yel binlerce fısıltı düşürmeden porsuklardan </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve sonra bizim sürgünlüğümüz </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">*sovegna vas-unutma beni </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">**ünikorn - mitolojide ata benzer tek boynuzlu hayvan</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Oldukça tutucu eleştiri yazılarını derlediği For Lancelot Andrewes <b>("Lancelot Andrewes İçin") </b>adlı kitabının yayımlanışı ve hem İngiliz vatandaşlığına hem de Anglikan Kilisesi'ne resmen kabulü dolayısıyla şair kendisini "politikada kralcı, edebiyatta klasikçi, dinde Anglo- Katolik" olarak tanımladı. "<b>Waste' Land</b>"in büyük karamsarlığının tersine şiiri giderek inanç ve kuşku arasındaki karşıtlıkları konu edinmeye başladı ve inancın zaferinin onaylanmasını seçer oldu. "Ash Wednesday" bu eğilimin belirgin olduğu uzun bir şiirdir. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bunu 1932'de <b>"Sweeney"</b> şiirlerinin bir diğeri olarak gelişen yarı oyun yarı şiir <b>Sweeney Agonistes</b> izledi. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">, bu oyun-şiirde kahramanı Sweeney'i Elizabeth dönemi tiyatrosunun karamsarlığından ve müzikli güldürüden yararlanan bir dramatik yapı içinde korkunç bir ölümle yüz yüze getirir. Aynı yılın ürünü olan <b>"The Hollow Men"</b>de<b> ("Kof Adamlar")</b> ise, büyük ölçüde müziğe dayanan bir şiir ritmi geliştirdi. Bu şiirde birer korkuluk, birer samandan adam olarak gördüğü inançlarını kaybetmiş "kof adamlar"la alay eder. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>OYUK ADAMLAR </b></span><b><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">I</span></b><span class="m8428969074487881428postbody"> </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bizler içi oyuk adamlarız </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bizler içi doluk adamlarız </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Birlikte eğilen </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kafaları saman tıkılı. Yazık! </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kurutulmuş seslerimiz </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Birlikte fısıldaşınca </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sessizdir, anlamsızdır </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yel nasılsa kuru otlarda </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ya da sıçan ayakları cam kırımlarında </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kuru kilerimizde </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Görünüş biçimsiz, gölge renksiz, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kötürüm güç, jest kımıltısız; </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Onlar ki göçüp gittiler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Göz kırpmadan ölümün öbür Ülkesine </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Anarlar bizi, anarlarsa, derler ki </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yitik azılı canlar değillerdi, ama </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İçi oyuk adamlardı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İçi doluk adamlardı. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>II</b> </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Düşlerde bakamadığım gözler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ölümün düşsel ülkesinde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bunlar görünmez: </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Orada, bu gözler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Günışığıdır kırık bir sütun üzre, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Orada, bir ağaçtır salınır </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve sesler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yelin türküsündedir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Daha uzak ve daha ağırbaşlı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Solan bir yıldızdan. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Daha yakına yaklaşmıyayım </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ölümün düşsel ülkesinde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ben de kılık değiştireyim </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Şöyle seçme giysilerle </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sıçan kürkü, karga tüyü, çapraz çomaklar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir tarlada </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ne yöne eserse yel, o yöne </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Daha yakına değil- </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İstemez o son karşılama </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Alacakaranlık ülkesinde </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>III</b> </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu ölü ülkedir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu kaktüs ülkesidir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Burada taştan putlar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yükselir, burada onlar kabullenir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir ölü elinin yakarışlarını </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Solan bir yıldızın pırıltısında. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hep böyle midir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ölümün öbür ülkesinde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yalnız uyanış </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">O saatte, biz tam </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Titrerken sevecenlikle </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Dudaklar ki öpüş içindir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yakarışlar sunar kırık taşlara. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>IV</b> </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Burada değil gözler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Burada göz ne gezer </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu ölen yıldızlar vadisinde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu oyuk vadide </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu kırık çenesinde yitik ülkelerimizin </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu sonuncusunda buluşma yerlerinin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">El yordamıyla aranıyor </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve kaçınıyoruz konuşmaktan </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yığılmış kıyısına bu kabarmış nehrin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Görmeyeceğiz belirmezse </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Gözlerimiz yerlerinde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sonrasız yıldızı </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Katmerli gülü gibi </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Alacakaranlık ölüm ülkesinin </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İşte tek umudu </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Boş adamların. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>V.</b> </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çevresinde döndüğümüz frenkinciri </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Frenkinciri frenkinciri </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çevresinde döndüğümüz frenkinciri </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Saat beşte sabahleyin. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Düşünceyle </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Gerçek arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Devinimle </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Eylem arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Düşer o Gölge </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü Senindir Ülke </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kavrayışla </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yaratma arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Coşkuyla </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yanıt arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Düşer o Gölge </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hayat uzun mu uzun </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kösnü ile </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kasılma arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Cinsel güçle </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Varlık arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kök ile </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Soy sop arasına </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Düşer o Gölge </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü Senindir Ülke </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü Senindir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hayattır </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çünkü Senindir o </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İşte böyle kopar kıyamet </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İşte böyle kopar kıyamet </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İşte böyle kopar kıyamet </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Gümbürtüyle değil iniltiyle</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">T:S. </span></span><span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> da okunması, daha doğrusu, anlaşılması zor şairlerdendir. Bunun aldığı felsefe eğitiminden kaynaklandığı düşünülebilir. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">’un "zaman" kavramının üzerinde çok durmasına vurgu yapılmıştır… Zaman zaman <b>Bergson</b>’un etkisinden sözedilen </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody">'un beslenme kaynakları çok geniş ve çeşitlidir: <b>Jung, Hayyam, Dante, Kutsal Kitap Söylenceleri,</b> başlangıcından günümüze Fransız ve İtalyan edebiyatı, klasikler, Rönesanstan başlayarak İngiliz edebiyatı. Bu nedenle </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> şiirinin tam olarak anlaşılabilmesi için, yaptığı alıntıların, anıştırmaların ya da parodilerin kaynağı üzerinde okurların bilgisi olması gerekliliği vurgulanıyor. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yitik kelâm yitmişse, edilmiş kelâm edilmişse </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Duyulmadık, edilmedik </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kelâm edilmemiş, duyulmamışsa; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hala edilmemiştir o kelâm, O Kelâm duyulmamış, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Tek kelâmı olmayan O Kelâm, O Kelâm içinde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bu âlemin, bu âlem için; </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve ışık parıldadı karanlıkta ve </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">O Kelâma karşı tedirgin âlem hala dönüyordu </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ortalarında O sessiz Kelâmın. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ey ulusum benim, ne ettim ben sana. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Nerde bulunacak o kelâm, o kelâm nerde </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çınlayacak? Burada değil, yeterli sessizlik yok </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yok denizlerde ya da adalarda, yok </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kıtalarda, çöllerde ya da yağmur ülkesinde, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yok onlar için ki karanlıkta yürürler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hem gündüz vakti, hem gece vakti </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Uygun vakit ve uygun yer burada değil </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hiç bağışlanma yeri yok onlara, o yüzü tanımadılar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hiç kıvanma zamanı yok onlara, şamata içre yürüdüler ve </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">o sesi yadsıdılar </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">……………… </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">………………</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Suphi Aytimur; <i>“</i></span></span><span class="il"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></i></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> şiirinin, özellikle Çorak Ülke'nin güç anlaşılmasında Lewis Caroll'un etkisi bulunduğunu ileri sürmektedir.. Çorak Ülke'ye mit, aşk, şiir, geçmişin güzelliği gibi tehlikeli konuları sokan </span></i></b></span><span class="il"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></i></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, bunları Carroll'un klasik "nonsense" (anlamsız şiir) tekniğiyle denetler . Böylece şiirdeki parçalara modern durumlar üzerine bir ağıt gözüyle bakılmasını önler</span></i></b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">.”</span></i></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> diye görüşlerini belirtir…</span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>RÜZGÂRLI BİR GECE ÜSTÜNE RAPSODİ </b></span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Saat on iki. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokakların erimi boyunca </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Durdurulmuş bir aysı bileşimde, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Fısıldayan aysı büyüler </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Dağıtır tabanını anıların </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve onun tüm açık ilişkilerinin, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sınırlarının ve kesinliklerinin. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Geçtiğim her sokak lambası </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kaderci bir davul gibi vuruyor, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve karanlıklar boyunca </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yarıgece sarsıyor anıları </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir deli nasıl sarsarsa ölü bir ıtırı. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Saat bir buçuk, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokak lambası pırpır etti, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokak lambası mırıldandı, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokak lambası dedi, "bak şu kadına, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sana doğru ikircikli, ışığında bir kapının, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Açılmış ona doğru bir sırıtış gibi. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Görürsün elbisesinin eteği </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yırtılmış ve lekelenmiş topraktan, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve görürsün gözünün köşesi </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çengelli bir iğne gibi bükülür." </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Anılar fırlatır su üstüne </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bir sürü bükülmüş şeyi </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Bükülmüş bir dal kumsalda, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Aşınıp düzlenmiş ve cilalı, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sanki dünya vazgeçmiş </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Onun iskeletinin gizlerinden, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sert ve apak. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kırık bir yay bir fabrika avlusunda, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Pas yapışmış biçime, gücün terkettiği, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sert ve kıvrak ve ısırmaya hazır. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Saat iki buçuk, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokak lambası dedi, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">"Bak oluğa uzanmış kediye, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Uzatır dilini </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ye atıştım bir parça küflü yağı." </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çocuğun eli de öyle, kendiliğinden </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Uzanıp cebine attı rıhtımda yuvarlanan oyuncağı, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hiçbir şey göremedim çocuğun bakışları ardında. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Sokakta gözler görmüşümdür </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">ışıklı panjurlardan dikizlemeye çalışan, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ye bit yengeç, bir öğle sonu, bir havuzda, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yaşlı bir yengeç, sırtında deniz böcekleri, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yakaladı ucunu kendisini durdurduğum çubuğun. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Saat üç buçuk, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Lâmba pırpır etti, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Lâmba mırıldandı karanlıkta. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Lâmba vızıldadı: </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">"Aya bak, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">La lune ne garde aucune rancune, (*) </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kırpıyor gözünü hafifçe, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Gülümsüyor köşelere. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Düzeltiyor saçını otların. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ay yitirmiş anılarını. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çiçek hastalığı çopurlaştınyor yüzünü, kadının, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Büküyor elinde kağıttan bir gülü, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Toz kokulu, kolonya kokulu, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yalnızdır o, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Geceye özgü tüm eski kokularla, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ki geçtikçe geçerler kafasından." </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Akla gelir </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Güneşsiz kuru ıtırlar </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve çatlaklardaki toz, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kestane kokuları sokaklarda, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve kadın kokuları panjurlu odalarda, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve sıgaralar koridorlarda </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Ve kokteyl kokuları barlarda. </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Lamba dedi, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">"Saat dört, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">İşte numara kapıda. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Hatırla! </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Anahtarın var, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Küçük lambanın ışık çemberi merdivende. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Çık. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Yatak açık; diş fırçası duvarda asılı, </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Pabuçları kapıda bırak, uyu, hazırlan hayata." </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Son bükülüşü bıçağın. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">*Ay hiç kin beslemez.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> yalnız şair değil, deneme ve oyun yazarı idi. 1930 sıralarından başlayarak İngiliz ve Amerikan edebiyat dünyasında kendisine bir yer edinen birçok şair-eleştirmenin ortak özelliği, bunların kendi sanatlarının ve tekniklerinin bilincinde olmalarıydı. Bu bilinçlilikte </span></span><span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m8428969074487881428postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> etkisinin payı büyüktür. Bu etkiyi sağlayan şey onun şiir, gelenek ve çeşitli sanatçılar üzerine yazdığı ciltler tutan denemeleridir. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>Kokteyl Parti </b>oyunlarından biri… Dilimize çeviren B.Ecevit oyun hakkında önbilgi olarak şunları yazmış: </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody"><b>"Görünüşte bir kokteyl partinin hafifliği içinde geçen tatlı bir komedi olsa bile, bu yapıt, özde </b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m8428969074487881428postbody"><b>'un mistik düşüncesini ve dünya görüşünü yansıtır. Öyleyse neden Efiot hafif bir komedi türünü seçmiştir? Bunun nedeni İngilizlerin “understatement” eğiliminde bulunabilir." </b></span><b><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">“Understatement” in Türkçe tam karşılığı yok sanırım. “Redhouse Sözlüğü», bunu, “bir şeyi olduğundan hafif gösteren ifade” diye tanımlıyor, Bir bakıma anlatımda abartmanın tersi ... Genellikle Anglosakson toplumlarında, özellikle de İngiliz toplumunda, bilgiçlik ve entellektüellik taslamak yakışıksız sayıldığı için, gerçekten bilgin ve gerçekten aydın olanlar bile, anlatımlarında ve davranışlarında sade ve iddiasız olmaya özen gösterirler. Belki </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> da, her yapıtında değil ama bu yapıtında, bu İngiliz eğilimine uyarak, mistik düşüncesini ve dünya görüşünü “olduğundan hafif gösteren bir ıfade” ile sahnelemek istemiştir. Belki de düşüncesini eğlendirerek sahnelemenin daha etkin olabileceğine inanmıştır. " </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">"Kokteyl partide </span><span class="il">Eliot</span><span class="m8428969074487881428postbody"> iki tür insan yaşamını karşılaştırır. Kimi insanlar kendi günlük yaşamlarının dar çerçevesiyle yetinirler. Kendilerini aşmayı da başkaları için yaşamayı veya kendilerini harcamayı da düşünmezler. Kişisel mutlulukları önde gelir onlar için. Aslında pek mutlu da olamazlar. Kendi küçük dünyalarının çekişmeleri, kuşkuları, hırsları, kıskançlıkları içinde yaşamlarını biribirlerine zehir ettikleri de olur. Ama yine de o yaşamın çerçevesini aşmayı düşünemezler veya bundan çekinirler. </span><br />
<span class="m8428969074487881428postbody">Kimi insanlarsa başka bir yol seçerler. “Nereye varacağını bu yolun - Oraya varıncaya kadar pek bilemez” ler. “Korkulu bir yolculuktur” bu ... " </span><br />
<br />
<span class="m8428969074487881428postbody">O yolda kendilerini ve çevrelerini aşarlar. Kişisel rahatlıklarından ve mutluluklanndan çok şey yitirseler de, çok acı çekseler de, yücelirler ve yüceltirler. “Kimisi döner gene, bedence döner. Hiç biri yok olmaz. çoğu kez de.. Çok iş görürler dünyada.” Oyundaki kişilerden Celia bu yolu seçer ve bu yol ölüme götürür onu. Ama kendi seçtiği yoldur ölüme götüren. "</span></b></span></div>
</div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-91944944068392141072017-04-21T22:01:00.001+03:002017-04-21T22:41:57.029+03:00T.S.ELIOT / Denemeler<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">GELENEK VE BİREYSEL YETİ</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">T.S.Eliot<br />
<br />
Ara sıra yokluğundan yakınırken adını anarsak da, İngiliz yazınında gelenekten pek söz açmayız. “Gelenek” den ya da "Bir gelenek" den söz etmeyiz; bu sözü ancak falancanın şiiri “gelenekçi” ya da “fazla gelenekçi” derken sıfat olarak kullanırız. Belki de bir yergi tümcesinden başka yerde pek seyrek görünür bu söz… Ya da beğenilen eserin, hoş bir arkeolojik diriltme olduğunu üstü örtülü söyleyen belli belirsiz bir beğenmedir. Güvenilir arkeoloji bilimine böyle rahat başvurmadan, bu sözü İngiliz kulağıyla zor uzlaştırabilirsiniz. <br />
<br />
Bu söz yaşayan ya da ölmüş yazarları değerlendirmede görülecek değil şüphesiz. Her ulusun yalnız yaratma biçimi değil, eleştirme biçimi de vardır kendine göre; hatta her ulus eleştiri alışkanlıklarının yetersizliklerine, sınırlarına yaratıcı dehasınınkilerden daha kayıtsızdır. Fransız dilinde yazılagelmiş bir yığın eleştiri yazısından, Fransızın eleştiri yoluyla yöntemini biliriz, ya da bildiğimizi sanırız. Hatta (ne bilinçsiz kişileriz ki) Fransızların bizden “daha eleştirici” oldukları sonucuna varır, bazan da sanki Fransızlar itkilerine bizden daha az bağlıymışlar gibi, bununla biraz böbürleniriz. Belki de öyledirler; ama şunu bilmeliyiz ki eleştiri soluk almak kadar kaçınılmaz bir şeydir, okuduğumuz bir kitaptan heyecan duyarken aklımızdan geçenleri dile getirmekle, kendi kafamızda geçen bu eleştiri eylemini de eleştirmekle bir şey yitirmeyiz. Bu süreçte ışığa çıkabilecek olgulardan biri, ozanı överken eserinin başkasını en az benzeyen yönleri üzerinde durma eğilimimizdir. Eserinin bu yönlerinde ya da bu bölümlerinde bireysel olanı, o kişinin kendi özü neyse onu bulmaya çalışırız, ozanın kendisinden önce gelenlerden, hele kendisinden hemen önce gelenlerden başkalığı üzerinde hazla dururuz; tadına varmak için, ayrılabilecek bir şey bulmaya çalışırız. Oysa bir ozana bu önyargı olmadan yaklaşırsak, sık sık görürüz ki eserinin yalnız en iyi değil, en bireysel bölümlerinde bile ölmüş ozanlar, ataları, kendi ölümsüzlüklerini pekiştirmektedirler. Bunu yalnız etkilenme dönemi olan ergenlik çağı için değil, tam bir olgunluk çağı için de söylüyorum. <br />
<br />
Ama geleneğin, aktarmanın tek yolu, bizden hemen önceki kuşağın başarılarına körü körüne ya da ürkekçe bağlanarak onların yollarını izlemekten başka bir şey değilse, “gelenek” in kesin olarak dizginlenmesi gerekir. Kumlara karışıp yitiveren, nice sıradan akıllar gördük; yenilikse tekrardan iyidir. Daha geniş çapta bir önemi vardır geleneğin. Mirasa konar gibi elde edilemez; istiyorsanız, onu büyük bir çabayla edinmeniz gerekir. Bu, her şeyden önce, ozanlığını yirmi beşinden sonra da sürdürecek herkes için, hemen hemen şart diyebileceğimiz bir tarih duygusunu gerektirir. Tarih duygusu da, geçmişin geçmişliğinden başka, şimdiliğinin de kavranmasını gerektirir. <br />
<br />
Tarih duygusu, yalnız kendi kuşağını etinde kanında duyarak değil, Homeros'dan bu yana bütün Avrupa Edebiyatı ile, onun içinde kendi ülkesi edebiyatının çağdaş bir varlığı olduğunu, çağdaş bir düzen kurduklarını duyarak yazmaya zorlar kişiyi.. Geçicinin olduğu kadar sonsuzun da, geçiciyle birlikte sonsuzun da duygusu olan bu tarih duygusudur yazarı gelenekçi kılan. Yazara zaman içindeki yerini, çağdaşlığını en kesin duyuran budur. <br />
</span><br />
<br />
<a name='more'></a><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
Hiçbir ozanın, hiçbir sanatçının tek başına tam bir anlamı yoktur. Onun anlamı, değerlendirilmesi, ölmüş ozan ve sanatçılarla olan bağının değerlendirilmesidir. Ona tek başına değer biçemezsiniz; karşıtlık ve benzerliklerini belirtmek için, ölmüşler arasına yerleştirmeniz gerekir. Bunu yalnız tarihsel değil, estetik eleştirinin de bir ilkesi olarak söylüyorum. Ozanın bağlanacağı, uyacağı gerekçe karşılıklıdır. Yeni bir eserin yaratılmasıyla olan şey aynı zamanda o eserden önce gelen bütün sanat eserlerine de olur. Var olan anıt eserler kendi aralarında, yeni katılan - gerçek yeni - eserin değiştireceği eksiksiz bır düzen gösterirler.. Bıı düzen yeni eser gelmeden önce tamdır; yeniliğin araya girişinden sonra da sürmesi için bu düzenin pek hafif de olsa değiştirilmesi gerekir; böylece her sanat eserini bütüne olan bağları, oranları yeniden ayarlanır; işte bu, eski ile yeni arasındaki uyuşmadır. Her kim İngiliz Edebiyatı için bu düzeni ve Avrupalı biçim fikrini benimserse, şimdinin geçmişle yönetildiği ölçüde geçmişin de şimdi ile değişime uğramasını usa aykırı bulmayacaktır. Bu durumu sezebilen ozan, büyük güçlüklerle sorumlulukları da sezecektir. Bir bakıma, geçmişin ölçüleriyle yargılanması gereğinin kaçınılmazlığını da sezecektir. Yargılanması diyorum, kesilip biçilmesi değil. Geçmiş ozandan daha iyi, daha kötü, ya da onun kadar başarılı diye yargılanmayacak; geçmiş eleştirmenin kuralları ile de yargılanmayacak şüphesiz. Bu, iki şeyin birbiriyle ölçülüp biçildiği bir yargı, bir karşılaştırmadır. Sadece uyuşma, yeni sanat eseri için gerçekten tam bir uyuşma değildir; öyle olsa yeni olamaz; böylece bir sanat eseri de olamaz. Uydu diye yeninin daha değerli olduğunu söyleyemeyiz; ama uyuşu değerinin bir ölçüsüdür. Evet, ölçüsü, ancak yavaşça, sakınarak uygulanabilecek bir ölçü, çünkü hiç birimiz uyuşmanın şaşmaz eleştirmenleri değiliz. - Uyuşur göründüğünü söyleriz; belki de bireyseldir, ya da hem bireysel görünür hem de uyuşabilir; ama bunların biri değil de, öteki olduğunu söylemekte epey güçlük çekeriz. <br />
<br />
Ozanın geçmişle olan bağının daha kolay anlaşılır bir açıklamasına girişirsek diyebiliriz ki ozan ne geçmişi; karışık bir topak olarak alabilir, ne büsbütün bir iki özel hayranlık. üstüne kurabilir kendini; ne de yeğ tuttuğu bir devir üstüne kurabilir. Birinci yol hoş görülemez; ikincisi önemli bir gençlik denemesidir; üçüncü yol çok gerekli, güzel bir bütünleyicidir. Ozan yalnız büyük ünler arasından geçmeyen ana akımın bilincine çok iyi varmalıdır. Şu apaçık gerçeği çok iyi bilmelidir ki sanat asla ilerlemez, ama sanatın gereçleri hiçbir zaman aynı değildir. Avrupa kafasının (kendi ülkesinin kafası - kendi kişisel kafasından çok daha önemli olduğunu tam zamanında öğrendiği kafa) değişen bir kafa olduğunu, bu değişmenin hiçbir şeyi, ne Shakespeare'i, ne Homer'i, ne de kayalara çizilmiş ilkel resimleri dışarda bırakmayan bir gelişme olduğunu bilmelidir. Bu gelişmenin, belki de inceliğin, bu karışıklığın, sanatçı açısından bir ilerleme olmadığını bilmelidir. Belki ruhbilimcinin açısından da ilerleme değildir, ya da bizim sandığımız ölçüde değildir; belki sonunda, ekonomi ile makinalarda görülen bir karışıklığa dayanır. Ama şimdi ile geçmiş arasındaki ayrım, bilinçli şimdinin, geçmişin kendi kendisinden olamıyacağı ölçüde, geçmişten haberli olmasıdır. <br />
<br />
Birisi “Ölmüş yazarlar bizden ıraktırlar, çünkü biz onların bildiğinden bu kadar daha çok şey biliyoruz,” demiş. Şüphesiz eski yazarlar bizim bilgimizin içindedirler. Benim tuttuğum şiir yolunun bir yönü var ki bunun itirazla karşılandığının farkındayım. Bu itiraz bu öğretinin gülünç ölçüde geniş bir bilgi (bilgiçlik) gerektirdiğidir. Ölmüş ozanların hayatına bir göz atmakla yadsınabilecek bir savdır bu. Hatta fazla bilginin şiir duyarlığını öldürdüğü, ayarttığı söylenerek desteklenebilir de. Biz, her ne kadar, ozanın gerekli kavrayışıyla, gerekli tembelliğine zarar getirmeyecek kadar şeyi bilmek zorunda direnirsek de; bilginin sınavlar, misafir odaları, ya da buna benzer daha gösterişli genel kalıplar için elverişli bir şekle sokulmasını isteyemeyiz. Kimi, bilgiyi kolay edinir; daha ağır canlı olanlar ter dökmek zorunda kalırlar onu elde etmek için. Shakespeare birçoklarının bütün British Museum'dan edinebileceğinden daha gerekli tarih bilgisini Plutarch'dan edinmiştir. Üzerinde durulması gereken şey, ozanın geçmişin bilincini geliştirmesi, ya da kazanması, bu bilinci kendi yaşayışı boyunca geliştirmeye devam etmesidir. <br />
<br />
Buradaki olgu, daha değerli bir şey bulduğu an, kişinin kendinden geçerek o şey içinde yitmesidir. Bir sanatçının ilerlemesi, sürekli bir özveri, kişiliğin sürekli bir söndürülüşüdür . <br />
<br />
Bu kişisizleşmenin ilerleyişini tanımlamak, gelenek duygusu ile bağını belirtmek kalıyor. Sanatın bu kişisizleşme ile bilimin durumuna yaklaştığı söylenebilir. Onun için, açıklayıcı bir benzetme olarak, iyice hazırlanmış bir platinin, içinde oksijenle sülfür dioksit bulunan bir odacığa konmasıyla ortaya çıkan olayı incelemeye çağırıyorum sizi. <br />
<br />
<br />
II. <br />
<br />
Dürüst eleştiri ile duyarlı değerlendirme ozana değil, şiire yöneltilir. Gazete eleştirmenlerinin karmakarışık yaygaralarına, bunun peşinden gelen orta malı tekrarların uğultusuna kulak verirsek, sayısız ozan adı işitiriz; basmakalıp bir bilgi değil de, şiir tadı arıyorsak, istediğimiz şiiri pek seyrek buluruz. Şiirin başka yazarların yazdığı başka şiirlerle olan ilgisinin önemini göstermeye çalıştım; şiir anlayış, yazılagelmiş şiirlerin hepsinin yaşayan bir bütünü olarak gösterdim. Kişisel olmayan bu şiir kuramının öbür yönü şiirin yazarıyla bağlantısıdır.. Bir benzetmeyle duyurmaya çalıştım ki olgun ozanın kafası olgun olmayanınkinden, kesin olarak, bir kişilik değerlendirmesi, mutlaka daha ilgi çekici olması, ,ya da “söyleyecek daha çok sözü” bulunması bakımından değil de; özel ya da çok değişik duygulara, yeni bileşimlere girme özgürlüğünü sağlayan daha ince; yetkin bir araç olması bakımından ayrılır. <br />
<br />
Katalizör benzetmesiydi bu. Yukarda sözü edilen iki gaz, platin telin yanında karıştırılınca, sülfürik asit ortaya çıkar. Bu bileşim, ancak platin varsa olur; ama ortaya çıkan asit, platinden hiçbir iz taşımaz, platinin kendisinin de etkilenmemiş olduğu görülür; durgun, bağımsız, değişmemiş kalır. Ozanın kafası, o ince platinlerdir. O bir bakıma, ya da büsbütün, kişinin kendi yaşantısı üzerinde işler; ama sanatçı ne denli eksiksiz olursa, onda acı çeken kişiyle yaratan kafa o denli apayrı olacaktır; kafa, gereci olan tutkuları daha iyi sindirecek, değiştirecektir. <br />
<br />
Göreceksiniz ki yaşantı, yani dönüştürücü katalizörün yanına giren öğeler iki türlüdür: heyecanlar, duygular. Bir sanat eserinin ondan tad alan bir kişi üzerindeki etkisi, sanat dışı bir yaşantıdan başka türlü bir yaşantıdır. Tek bir heyecandan ya da birkaçının bileşiminden kurulabilir. Kesin sonuç düzenlenirken, yazar için, belirli sözlerde, deyimlerde, görüntülerde var olan türlü duygular da eklenebilir. Büyük şiir, herhangi bir heyecanı doğrudan doğruya kullanmadan da kurulabilir: Yalnızca duygulardan örülür. Inferno'nun XV. Kantosu, (Brunello- Latini) o durumda açığa çıkan bir heyecanın işlenişidir; ama etki, herhangi bir sanat eserinde olduğu gibi tek ise de, ayrıntıların bir bileşimiyle sağlanmıştır. Son dörtlük, kendisinden önceki bölümden doğrudan doğruya gelişmeyen, “gelen”, ama kendisini ekleyebileceği özel bileşime ulaşmaya dek ozanın kafasında asılı kalan bir imge, bir imgeye bağlı bir duygu verir. Gerçekte, ozanın kafası sayısız duyguların, sözlerin, imgelerin yakalanıp biriktirildiği bir kaptır; bu birikenler, yeni bir bileşimin kurulabilmesi için birleşebilecek bütün parçalar toplanıncaya dek, orada beklerler. <br />
<br />
En büyük şiirden birkaç örnek parçayı karşılaştırırsanız, birleştirme yollarının ne denli çeşitli olduğunu, herhangi yarı-töresel bir “yücelik” ölçüsünün nasıl büsbütün başarısızlığa uğradığını görürsünüz. Çünkü heyecanların, öğelerin “büyüklüğü, yoğunluğu değil; bu birleşme üzerindeki etkin basıncın, yaratma sürecinin yoğunluğudur önemli olan. Paolo ile Francesea olayı, belirli bir heyecanı işler, ama şiirin yoğunluğu, yaşantının vereceği herhangi bir yoğunluk izleniminden apayrı bir şeydir. Ayrıca, XXVI. Kantodan, doğrudan doğruya bir heyecana dayanmayan Ulysses'in yolculuğundan daha yoğun değildir. Heyecanın dönüşümü sürecinde büyük değişiklik görülebilir. Agamemnon'un öldürülmesinin ya da Othello'nun büyük acısının bıraktığı sanat etkisi, gerçekte olabilecek bir olayın etkisine Dante'deki sahnelerden çok daha yakındır. Agamemnon'da sanat heyecanı, olayı gerçekten seyreden birinin heyecanına, Othello'da ise kahramanın kendi heyecanına yakındır. Ama sanatla olay arasındaki ayrım her zaman kesindir, Agamemnon'un öldürülmesindeki örgü düzeni, belki de Ulysses'in yolculuğunda olduğu kadar karmaşıktır. Her iki durumda da, öğelerin bir kaynaşımı vardır. Keats'in övgüsünde bülbülle ilişiği olmayan bir yığın duygu vardır, ama bülbül belki biraz alımlı adından, biraz da ününden ötürü bunların bir araya gelmesini sağlamıştır. <br />
<br />
Saldırmağa çalıştığım görüş, belki de ruhun töz birliğiyle ilgili metafizik kurama bağlıdır: çünkü, demek istiyorum ki, ozanın anlatacak bir “kişilik” i değil, kendine özgü bir aracı vardır; içinde izlenimlerle yaşantıların özel, beklenmedik biçimlerde birleştiği, yalnızca bir araç, bir kişilik değil. Kişi için önemli olan izlenimlerle yaşantılar şiirde yer almayabilir, şiirde önemli olanlar da kişilikte pek az rol oynayabilirler. <br />
<br />
Bu gözlemlerin ışığında - ya da karanlığında dinç bir dikkatle incelenmekten yeteri kadar uzak kalacak bir bölüm alıyorum buraya: <br />
<br />
*And now methinks i could e'en chide myself <br />
For doating on her beauty, though her death <br />
Shall be revenged af ter no comman action. <br />
Does the silkworm expend her yellow labours <br />
For thee? For thee does she undo herself? <br />
Are lordships sold to maintain ladyships <br />
For the poor benefit of a bewildering minute? <br />
Why does yon fellow falsify highways, <br />
And put his life between the judge's lips, <br />
To refine such a thing - keeps horse and men <br />
To beat their valours for her? .. <br />
<br />
<br />
Bu parçada bütünüyle okunduğunda görüldüğü gibi olumlu ve olumsuz heyecanların bir bileşimi vardır: güzelliğin yoğun çekimiyle, ona karşıt olan, onu yıkan çirkinliğin eşit ölçüde büyüleyişi. Bu karşıt heyecan dengesi, bu konuşmanın bağlı olduğu dramatik durumdadır, ama o durum tek başına yeterli değildir. Bu adeta oyunun sağladığı, kuruluşla ilgili heyecandır. <br />
<br />
Ama bütün etkiyi, eserde ağır basan havayı, bir sürü başıboş duygunun hiç de fazla belirli olmayan bu heyecana eğilim göstererek bize yeni bir sanat heyecanı vermek için onunla birleşmesine borçluyuz. <br />
<br />
Yazarı ilginç ve dikkate değer kılan, hayatındaki belirli olayların uyandırdığı kişisel heyecanlar değildir. Onun özel heyecanları yalın, çiğ, ya da yavan olabilir. Şiirindeki heyecan karmaşık bir şey olacaktır, ama hayatta çok karmaşık ya da olağanüstü heyecanları olan kişilerin heyecanlarındaki karmaşıklık değildir bu. Gerçekten, şiirde garipliğin düştüğü bir yanlış dile getirecek yeni heyecanlar aramaktır. Yeniliği yanlış yerde aramak, bayağı sonuçlara götürür. Ozanın işi yeni heyecanlar bulmak değil, olağan heyecanları kullanmak, onları şiir halinde işleyerek asıl heyecanlarda hiç bulunmayan duyguları dile getirmektir. Hiç yaşamadığı heyecanlar da alışkın olduğu heyecanlar kadar işine yarayacaktır. Sonuç olarak şuna inanmalıyız ki “<b>emotion recollected in tranquility”*</b> kuralı, yetersiz bir kuraldır. Çünkü bu ne heyecan, ne anımsama, ne de tam anlamıyla bir dinginliktir. Eyleyen, etkin kişi için hiç de yaşantı sayılmayan, sayısız yaşantının bir noktada yoğunlaşması ve bu yoğunlaşma sonucunda doğan yeni bir şeydir; bu bilinçle, düşünceyle olan bir yoğunlaşma değildir. Bu yaşantılar “anımsanmazlar”, sonunda dingin, ancak olayın edilgin bir beklenmesi olmak bakımından dingin bir ortam içinde birleşirler. Hepsi bu kadar değil, tabii. Şiirin yazılmasında bilinçle, düşünceyle olması gereken pek çok şey vardır. Gerçekte, kötü ozan sık sık, bilinçli olması gereken yerde bilinçsiz, bilinçsiz olacağı yerde de bilinçli davranan kişidir. İki yanılgı da onu “kişisel” olmaya götürür. Şiir heyecanın başıboş bırakılması değil, heyecandan bir kaçıştır; kişiliğin dile getirilmesi değil, kişilikten bir kaçıştır. Ama, şüphesiz, yalnız kişiliği, heyecanları olan kimse, bunlardan kaçmak istemenin ne demek olduğunu bilir. <br />
<br />
<br />
<br />
III <br />
<br />
<b>Kutsal, tutkusuz bir şeydir us. </b><br />
<br />
Bu deneme metafiziğin ya da mistisizmin sınırlarında durmak, şiirle ilgilenen sorumlu kişinin uygulayabileceği edimsel sonuçlarla kendini sınırlamak amacındadır. İlgiyi ozandan şiire çevirmek övülesi bir amaçtır; çünkü iyi ya da kötü, eldeki şiirin daha tutarlı bir değerlendirilmesine yol açacaktır. Birçokları şiirde içten heyecanın anlatılmasını beğenirler; daha küçük bir azınlık da teknik üstünlüğe değer verir. Ama ozanın geçmişinde değil, şiirde yaşayan heyecanın, anlamlı bir heyecanın dile getirilişini pek azı anlar. Sanat heyecanı kişisel değildir. <b><i>Ozan kendini yapılacak işe büsbütün vermeden bu kişisizliğe ulaşamaz; yalnız şimdinin değil, geçmişin şimdiliğinin de, yalnız ölmüşün değil, yaşamakta olanın da bilincini taşımadıkça yapılması gerekeni bildiği de söylenemez. </i></b><br />
<br />
<br />
<br />
* Ölümün öcü gerçi pek yaman alınacak, ama şimdi kendime çıkışabilirim onun güzelliğine böyle taptığım için. Sarı kozasını senin için mi örer ipek böceği? Senin için mi tüketir kendini? Bir şaşkınlık anının aşağılık hazzı için ha'mfendiler uğruna mı satılıyor beylikler? Neden şu adam yollar keser de yargıcın sözüne bağlar yaşamasını, bu işi süslemek için- atlar, adamlar tutar yiğitlik göstersinler diye sevgilisi uğruna? .. <br />
<br />
<b>*“emotion recollected in tranquility”</b> Dinginlikte anımsanan heyecan- (Wordsworth'un şiir kuramı) <br style="mso-special-character: line-break;" /> <br style="mso-special-character: line-break;" /> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span style="color: #666666;">Tradition and the İndividual Talent, 1919 <br />
Denemeler / T.S.ELIOT / Çeviren: Akşit Göktürk <br />
de yayınları / 1961<br style="mso-special-character: line-break;" /> </span><br style="mso-special-character: line-break;" /> </span></div>
</div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-17575044042560795202017-04-21T21:57:00.002+03:002017-04-21T22:33:55.742+03:00T. S. ELIOT / Denemeler<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">Denemeler / T. S. ELIOT /</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<b>Çev: Akşit Göktürk /</b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
Bu kitapta T. S. EIiot'ın beş eleştiri yazısının çevirileri yer almaktadır. Eliot'ın eleştirileri geniş bir alanı kaplar. Buraya alınan denemeler, onun şiir anlayışının, eleştiri anlayışının temel ilkelerini ortaya koyan yazılardır. Bu denemelerde, eleştirinin görevi, şiirin oluşumu, ozan ile eleştirmenin gelenekle bağı, ozanın şiiriyle bağı gibi Eliot’u çok ilgilendiren belli başlı sorunların ele alınışı, savunuluşu izlenebilir … İlkin, Eliot'ın savunduğu anlayışın hangi koşullardan doğduğunu kısaca belirterek, onun şiir ile eleştiri konularındaki tutumunun en belirgin yönleri üzerinde biraz duracağız.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Demiş Akşit Göktürk… </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Ve kitabın girişinde önsöz nitelinde T.S. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">’un şiirine alıntılarla ilerleyen bir yazı yerleştirmiş…. İlkin o yazıyla başlayarak verdiğim sözü yerine getirmek; </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> denemelerini tamamlamak istiyorum. Çünkü bu denemelerin; şiirle, yazınla, hatta sanatın diğer dallarıyla uğraşanları ilgilendirdiğini düşünüyorum. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">İlkin Akşit Göktürk’ün </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> şiirine ilişkin görüşleriyle başlıyoruz:</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="il"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">ELIOT</span></b></span><span class="m-2070621439352538873postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">' IN KLASİZMİ </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b>1. Şiirde ve Eleştiride Yeni Eğilim </b></span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Güçlü bir ozanın, ya da bir kaçının başlattığı her yeni akım tekdüzeliğe düştüğü an, şiirde bir devrim kaçınılmaz olur. İngiltere'de Tennyson'la doruğuna varmış olan Victoria Devri şiiri de yirminci yüzyıl başlarında böyle bir tekdüzeliğe düşmüştü. Günlük yaşayıştan, kent yaşayışından kaçan bu şiir geleneği artık yirminci yüzyılın koşullarıyla bağdaşacak durumda değildi. Böylece şiirde romantik geleneğe karşı bir tepki görülmeye başladı, yeni bir eğilim belirdi. Bu yeni akımın üç büyük öncüsü T. E. Hulme, T. S. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">, Ezra Pound'du. Birinci dünya savaşından hemen önce, bu yeni sanat eğiliminin sözcülüğünü yaparken T. E. Hulme “Romanticism and Classicism” adlı denemesinde: </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Şunu söyleyeyim ki, şiir için kuru, çetin, klâsik bir çağ gelmek üzeredir. » </i></b></span><b><i><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">«Bence romantizm artık bir tükenme devresine ulaşmıştır. Yeni bir teknik, yeni bir yol bulunmadıkça yeni bir şiirin doğmasını da bekleyemeyiz.»* </span></i></b><span class="m-2070621439352538873postbody">diyor. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Hulme ile </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> aynı kuşağın sözcüleridir. Düşünceleri aynı ortamda gelişmiştir. Hulme'ın denemeleri 1924 yılında yayınlanmıştır. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın şiir görüşü de bu sıralarda oluşmaktadır. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Önceki yüzyıllarda, Dryden ile Coleridge de birer ozan-eleştirmen olarak şiir alanında yeni bir devrimi başlatmış, getirdikleri yeni anlayışın ilk örneklerini vermişlerdir. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın da hem şiiri hem eleştirisi, bir çağın çöküşü ardından gelen yeni görüşün ilk belli başlı örnekleridir. 1922'de <b>Waste Land'in </b>yayınlanışıyla romantik şiir için bitiş zili çalmış oluyordu. Waste Land günümüz ozanının çağdaş yaşayışla şiiri uzlaştırma çabasına iyi bir örnektir. Şiirde yeni bir anlatımın da başlangıcıdır. Çünkü yeni çağın insan düşüncesiyle duygusuna kazandırdığı yeni boyutlar, yeni dil kaynaklarını, yeni bir deyiş biçimini gerektiriyordu. </span><br />
<br />
<br />
</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Romantik şiir, toplumdan kaçmayı, belli sınırlar içinde kalmayı, yalnız manzaralardan, doğadan söz açmayı ilke edinmişti. Yirminci yüzyılın yazarları şiirin sınırlarını genişletmek amacıyla işe başladılar. Şiire kent yaşayışıyla ilgili gerçekleri, bilimsel işlemleri soktular. Çağdaş ozanın ilgisi yalnızca doğaya değil, her şeye yönelmiştir; yalnızca güllerden değil, tepkili uçaklardan da esinlenir. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'la başlayan bu yeni tutum, önceki şiir anlayışına bütünlükle aykırıdır. Bu karşıtlıktan ötürü, önceden değersiz bulunan, gelenek dışı sayılan ozanların yeni bir değerlendirilmesine girişilmiş, Metafizikçi ozanlar, XIX. Yüzyıl Fransız şiiri, özellikle Baudelaire, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'un savunduğu bu yeni anlayışın temelinde önemli bir yer almışlardır. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın devrimci yönünden başka, bir de gelenekçi yönü vardır. Ortaçağlardan sürüp gelen Katolik Hıristiyan geleneğine, bağlıdır. Bu Katolik geleneğin kesintiye uğradığı çağlara pek değer vermez. Örneğin, XVII., XVIII. yüzyıllardaki Püritencilik akımını, XIX. yüzyıl romantizmini bu geleneğin dışında görür. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın sanatta savunduğu düzen ilkesiyle bu din geleneği sıkı sıkıya birbirine bağlıdır. Bu düzen, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın klâsizminin en önemli yönüdür. XVIII. yüzyıl klâsizmi, Eski Yunan, Latin sanatının örneklerine bağlı kalmak, onların ilkelerini uygulamak anlamına geliyordu. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> ancak değişmez genel ölçüler istemesi yönünden klâsiktir. Yerleşmiş bir düzene aykırı düşecek davranışlara, bu arada bireyciliğe, garipliğe, ölçüler dışı yenilik eğilimlerine karşıdır. Oysa Protestanlık ile romantizm, sanatı bu yönlere çekmişlerdir. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Bundan ötürü, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> hem şiirini hem eleştirisini Katolik Hıristiyan geleneğinin temelleri üstüne kurar. Ona göre, Hıristiyanlık, Avrupalı'nın her alandaki etkinliğini kapsama yetisinde olduğundan büyük bir tarihsel önem taşır. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> Katoliklik'te, sanatta aradığı düzeni destekleyebilecek ilkeler bulur. Katoliklik kişi yaşayışına genel ilkeler koyar, ona birey olarak hiçbir yetki tanımaz. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> da ozan ile eleştirmenin dışlarındaki bir düzene bağlanmak zorunda olduklarını, tek başlarına bir şey başaramayacaklarını söyler. Ona göre din, Avrupa kültürünün, içinde gelişip şekil aldığı sürekli bir ortam oluşundan ötürü, ozan ile eleştirmenin dayanacağı genel ilkelerin çatısıdır. Çok beğendiği Dante'nin büyüklüğünü, bütün başarısını şiirini böyle bir çatı üzerine kurmuş olmasına bağlar. Bu çatı, çağının Hıristiyan kültürü ile olgun bir felsefe, zengin bir mitolojinin birlikte ortaya koydukları bir duygu-düşünce düzenidir. Böyle bir düzene dayandığı için Dante, içinde bulunduğu toplumun yaşantısını, kültürünü bütünlükle dile getirebilmiştir. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Bütün insan yaşayışını çağlar boyu kapsayan bu düzen, bireysel düşüncelerden daha önemlidir. Bundan ötürü, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> sanatçının kişiliğinden uzak kalmasını, evrensel bir eser kurmak istiyorsa geleneğe bağlanmasını ister. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın “gelenek”le ne demek istediğini kesin sınırlarla belirlemek biraz güçtür. Bir bakıma, gelenek hem sanat eserlerinin kendi aralarında kurdukları nesnel düzen, hem de edebiyatın dayandığı kültür düzenidir. Sanatçı, kendisine gereken düzene erişebilmek için, gelenekle eğitilmiş olmalıdır: </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Bir kimse edebiyatta hep yaratıcı kalmak için, gelenek - geniş anlamıyla edebiyatta görülen ortak kişilik - ile yaşayan kuşağın yeniliği arasındaki bilinçsiz dengeyi sürdürmek zorundadır.»**</i></b> </span></span></div>
<div style="border-bottom: dotted windowtext 3.0pt; border: none; mso-element: para-border-div; padding: 0cm 0cm 1.0pt 0cm;">
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-bottom-alt: dotted windowtext 3.0pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm;">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">* T. E. Hulme, Speculations, S. 1333 </span></i></span><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">** What is a Classic, S: 16</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-bottom-alt: dotted windowtext 3.0pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-bottom-alt: dotted windowtext 3.0pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-bottom-alt: dotted windowtext 3.0pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-bottom-alt: dotted windowtext 3.0pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm;">
<br /></div>
</div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="border: none; mso-border-bottom-alt: dotted windowtext 3.0pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ozan bu gelenek çizgisini iyi bilmezse, çağının şiirinin gereklerini, dilinin o çağdaki olanaklarını da bilemez. Çünkü yaşayan her büyük ozan, yaşadığı çağda insan düşüncesiyle duygusunun son sınırlarına varır, dilinin o çağdaki bütün olanaklarını tüketerek yeni bir deyiş getirir. Onun ardından gelen ozanlar duygu ile düşüncenin, türlü alanlardaki değişmeler sonucunda vardığı yeni sınırlara erişmek zorundadırlar. Bu da geçmiş ozanlardan herhangi birine benzemekle, geçmiş şiir dönemlerinden birine öykünmekle olmaz. Hiçbir şeye dayanmayan gariplik, yenilik özentileriyle de olmaz. Geleneğin iyiden iyiye incelenmesiyle, bilinçli bir çalışmayla ozan, şiirin kendi gününe kadar geçirdiği bütün yaşantıyı öğrenir. Ona düşen görev, çağının kafasıyla, duyarlığıyla kuracağı şiirde, çağının yaşantısıyla birlikte bütün bu geçmiş yaşantıyı da yansıtmaktır. Çünkü: </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Şiirde geçmişe hiçbir şey borçlu olmayan tam bir yenilik yoktur. Bir Virgil, bir Dante, bir Shakespeare, bir Goethe doğduğu, zaman bütün Avrupa şiirinin geleceği değişmiştir. Büyük bir ozanın yaşamasıyla bazı şeyler ilk ve son olarak yapılır, sonra bunlar yeniden başarılamaz; ama öte yandan her büyük ozan geleceğin şiirinde kullanılacak karmaşık gereçlere bir yenisini ekler.» *</i></b> </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> eleştirmenin de geleneğin eğitiminden geçmiş olmasını ister. Ona göre eleştirmenin amacı, her zaman , için, sanat eserlerini değerlendirmek, okuyucunun beğenisini düzeltmek olmalıdır. Bu işi yaparken, eleştirmen bazı yollardan yararlanır. Çözüm ile karşılaştırma en başta gelen iki yoldur; Bunlar nesnel eleştirinin baş yöntemleridir. Oysa </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'tan önceki eleştiri daha çok “yorum” a dayanır. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Arnold bir şiiri, ozandaki belirli bir ruhsal durumun dile getirilişi olarak görür, şiiri yorumlayarak o ruhsal durumu açıklamaya çalışır. Şiir içinde yer alan bir eylem; Arnold'ı, hayatın bir yönü olarak ilgilendirir. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ta ise şiirin kendine özgü, bağımsız bir varlığı vardır; şiirdeki bir duygu, bir heyecan ozanın yaşayışındaki bir duygudan,bir heyecandan ayrıdır. Şiirin amacı okuyucuya bir duygusal yaşantı, bir düşünce yaşantısı vermek değil, bir şiir yaşantısı vermektir. Öte yandan, şiiri değerlendiren eleştirmen de, onu bütün bağlarından sıyrılmış olarak, nesnel bir varlık olarak ele almalıdır. Şiiri böyle en göze çarpan dış bağlarından soymakla </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> bu konudaki değer yargılarına da bir yenilik getirmiş oluyor: </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Hiç bir ozanın, hiç bir sanatçının tek başına tam bir anlamı yoktur. Onun anlamı, değerlendirilmesi, ölmüş ozan ve sanatçılarla olan bağının değerlendirilmesidir. Ona tek başına değer biçemezsiniz; karşıtlık ve benzerliklerini belirtmek için, ölmüşler arasına yerleştirmeniz gerekir. Bunu yalnız tarihsel değil, estetik eleştirinin de bir ilkesi olarak söylüyorum. Ozanın bağlanacağı, uyacağı gerekçe karşılıklıdır. Yeni bir eserin yaratılmasıyla olan şey, aynı zamanda, o eserden önce gelen bütün sanat eserlerine de olur. Var olan anıt eserler kendi aralarında, yeni katılan - gerçek yeni - eserin değiştireceği eksiksiz bir düzen gösterirler. Bu düzen yeni eser gelmeden önce tamdır; yeniliğin, araya girişinden sonra da sürmesi için bu düzenin pek hafif de olsa değiştirilmesi gerekir; böylece her sanat eserinin bütüne olan bağları, oranları yeniden ayarlanır; işte bu, eski ile yeni arasındaki uyuşmadır. »** </i></b></span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Eleştirmen geçmiş eserler arasındaki bu düzeni her zaman için göz önünde tutmalıdır. Bu düzen, var olan eserleri değerli kılan ortak ilkelerin bütünü diye tanımlanabilir. Bu ilkeler zamana bağlı değildir, her çağda, her eser için aynıdır. Ancak, gerçek-yeni eserler bu ilkelere bir yenisini katabilir ya da bazı ilkeleri düzen bırakabilir. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Herhangi bir yerde var olan iyi bir geleneği korumak eleştirmenin görevidir. Eleştirmen edebiyatı, zamanın sınırladığı bir şey olarak değil, zamanın ötesinde bir şey, bir bütün olarak görmelidir. Çağımızın en iyi eserleriyle yirmibeşbin yıl önceki en iyi esere aynı bakabilmelidir. »***</i></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">* Notes towards the Definitian of Culture, S. 118 </span></i></span><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">** Selected Essays, S. 15 </span><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">*** Introduction to the 1926 edition of The Sacred Wood / S:15</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">************</span></i></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bu görüşün ne denli tutarlı olduğu tartışma götürür, çünkü </span></span><span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m-2070621439352538873postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> kendi yargılarında bile sanat yapıtlarını zamandan apayrı birer varlık olarak ele almaz .. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Örneğin, Katolik bir ortamda yaratılmış eserlere özel bir ilgisi vardır. Katoliklik akımının kesintiye uğradığı çağlara kapalıdır.Bu yönleri, onun edebiyatı zamanın koşullarıyla ilgili olarak ele aldığını gösterir. Ayrıca, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın Eski çağ eserlerini Katolik anlayıştan türettiği bu düzen ilkesiyle yargılayabileceği de şüphelidir. Onun için, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> tutumuna aykırı düşecek bazı yazarlardan hiç söz etmez. Söz gelişi Homer, Goethe, Cervantes onun gelenek çizgisinde yer almazlar. İngiliz dilinde ve şiirinde önemli bir yer tutan Chaucer'in bir değerlendirmesine girişmemiştir. Euripides’ten başka hiç bir Yunan yazarı üstünde durmamıştır. <b>"Gelenek ve Bireysel Yeti" (Tradition and the Individual Talent)</b> denemesinde: </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Ozan yalnız büyük ünler arasından geçmeyen ana akımın bilincine çok iyi varmalıdır. ( ... ) Avrupa kafasının ( ... ) değişen bir kafa olduğunu, bu değişmenin hiç bir şeyi, ne Shakespeare'i, ne Homer'i, ne de kayalara çizilmiş ilkel resimleri dışında bırakmayan bir gelişme olduğunu bilmelidir ... »* </i></b></span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">diyor; ama </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın gelenek çizgisinde yer almayan ozanlar arasında büyük ünler de var. Bu bakımdan, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">’un eleştirmen olarak bütünüyle nesnel bir bakış taşıdığı söylenemez. İstediği ortak düzenin kurulmasındaki güçlük de düşünülürse </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın eleştirmene ne ağır bir sorumluluk yüklediği açıkça görülür. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">, dinde olduğu gibi, kişiyi yetersizlikleriyle ele alır. Bu yetersizliklerinden ötürü kişi tek başına hiçbir şey yapamaz, böylece dışındaki bir düzene bağlanması gerekir. Yazan kişi için bu düzen gelenektir. Eleştirmen her yeni eseri gelenek içinde değerlendirmelidir. Değişmez değerleri saptayacak ilkeler edinmelidir. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'un önemli yönü, eleştiriye nesnel bir görüş getirmiş, çözüm, karşılaştırma gibi bilimsel yöntemlerin yargıcı değerlendirici eleştirideki önemini göstermiş olmasıdır.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><i>*Selected Essays, S. 16</i></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">2. Ozanın Şiiriyle Bağı</span></b></span><span class="m-2070621439352538873postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b>a. Ozan Duygularını Anlatmaz:</b> </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> şiirin kişisel olmaktan daha çok evrensel bir anlam taşımasını ister. Ozan bazı işlemlerle kişisel duygularına genel bir anlam, genel bir görünüş kazandırmalıdır. Bunun için de duyarlıkla kafanın ortak bir çalışma göstermeleri gerektir. <b>“Gelenek ve Bireysel Yeti” </b>adlı ünlü denemesinde </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> ozanın kafasını kişisel yaşantıları yeni sanat bileşimlerine dönüştüren bir araca, bir katalizöre benzeterek: </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Ozanın kafası ... bir bakıma ya da bütünlükle kişinin kendi yaşantısı üzerinde işler; ama sanatçı ne denli eksiksiz olursa, onda acı çeken kişiyle; yaratan kafa o denli apayrı olacaktır; kafa, gereci olan tutkuları daha sindirecek, değiştirecektir.»* </i></b>diyor. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Burada şiirin oluşmasında en büyük pay kafaya düşmektedir. Böylece, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> şiirde duygusal öğelerle zihinsel öğelerin, düşüncenin bir bileşimini arıyor. Çünkü duygular kişiseldir, düşünce ise daha ortak bir nitelik taşır. «Sanatçı ne denli eksiksiz olursa» derken; </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">, ozanın gelenekle geçirmiş olduğu eğitimin derecesini kastediyor. Duygu ile düşüncenin geçmiş düzenini, çağları, çağa ulaştığı bütün sınırları yakından tanıyan ozanın kafasıyla; duyarlığı daha bir bilenmiş olacaktır. Öte yandan, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> şiirin gereci olan yaşantıyı da ikiye ayırıyor: </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Göreceksiniz ki yaşantı, yani dönüştürücü katalizörün yanına giren öğeler iki türlüdür: heyecanlar, duygular. Bir sanat eserinin ondan tad alan kişi üzerindeki etkisi, sanat dışı bir yaşantıdan başka türlü bir yaşantıdır. Tek bir heyecandan ya da birkaçının bileşiminden kurulabilir. Kesin sonuç düzenlenirken, yazar için, belirli sözlerde, deyimlerde, görüntülerde var olan türlü duygular da eklenebilir.»** </i></b></span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'un heyecan ile duygu arasındaki ayrımı neye göre yaptığı belli değildir. Ama şiirin kurulmasında heyecana daha çok önem verdiği açıktır. Heyecan şiirin temel öğesidir. Duygular kişinin yaşantısında sürekli olarak yer alır, çeşitli sözlerde, deyimlerde, görüntülerde var olabilirler. Oysa heyecan böyle süreklilik göstermeyen daha seyrek, daha yoğun bir yaşantıdır. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'a göre ozanı bir şiir yazmaya iten öğe doğrudan doğruya heyecanıdır. Ama bu heyecan, şiire girdiği an ozanın yaşantısı ile ilgisi kesilir. Yalnız şiirde yaşayan estetik bir heyecan olur. Heyecan, şiiri biçimlendiren güç değildir. Şiirin oluşmasında daha ağır basan öğenin etkisi altındadır. Bu yapıcı, çözümleyici bir etkinlik gösteren zihinsel öğedir. Bu süreçte her heyecan, karşılığı olan düşünce ile birleşir. Bu işlem </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın nesnel karşılık ilkesine götürür bizi. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'a göre; ozanın kişisel yaşantısında önemli yer tutan türlü izlenimler, yaşantılar, şiire girmeyebilir. Ozanın kişiliği için hiç bir önemi olmayan yaşantılar da şiirde büyük bir önem kazanabilirler. Şiirde yaşayan heyecan karmaşık bir heyecandır. Şiir heyecanı, yazarın çeşitli duygularının ve heyecanlarının zihinsel bir basınç altında birleşmesinden doğar. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Eliseo Vivas, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın “nesnel karşılık” kuramı üzerine yazdığı eleştirisinde, ruhbilimin estetik heyecan diye bir heyecan türü ayırmadığını, böylece şiirde yaşayan heyecanın da bildiğimiz heyecanlardan ayrı bir nitelikte olamayacağını söyler.*** </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Gerçekten de </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın, şiirde yaşayan heyecanla ne demek istediğini kesin olarak anlamak biraz güçtür. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody"> buradaki heyecanın dönüşümü işleminin nasıl ilerlediğini seçik olarak anlatmamıştır. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Öte yandan </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">’u eleştiren Yvor Winters şiirin bağımsız bir varlığı olamayacağını, bunun şiir için çok kötü bir şey olduğunu söyler; <b><i>“ozanın işinin, yalnızca duygu ve düşünce durumlarının söz olarak eşdeğerlerini bulmak olamıyacağını”</i></b> ileri sürer. Bu duygu ve düşünce durumlarının yargılanıp değerlendirilmesi gerektir. Çünkü ozan nereye gittiğini çok iyi bilmelidir.**** </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Bazı karanlık kalmış yönlerine karşın, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">’un şiir kuramının temelinde, şiiri bir kurma, bir örme işi olarak ele almak isteği vardır. Ona göre şiir, duyguların doğrudan doğruya aktarılması olmamalıdır. Duyguların şiire ancak bazı işlemlerden geçtikten sonra girebileceklerini söylemekle </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">, çağımızın şiirinde bir dönüm noktası yaratmaktadır. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><i>*Selected Essays S:18 </i></span><i><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">** Selected Essays, S:18 </span><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">*** Critiques and Essays in Criticism, A Short History, S:393 </span><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">****Literary Criticism, A Short History, S. 670</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">b. Nesnel Karşılık (Objective Carrelative) : Hamlet üzerine denemesinde </span></b></span><span class="il"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></b></span><span class="m-2070621439352538873postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">:</span></b></span><span class="m-2070621439352538873postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Heyecanı sanat biçiminde dile getirmenin tek yolu, ona bir nesnel karşılık bulmaktır. Başka bir deyimle o belirli heyecanın örneği olabilecek bir nesneler dizisi, bir konum, bir olaylar zinciri bulmaktır. Öyle ki, duygusal yaşantının içine girmeyen o dış gerçeklerin verilmesiyle heyecan hemen uyandırılmış olsun.»*</i></b> </span><br />
<br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Burada «tek yolu» demekle </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">, heyecanın doğrudan doğruya anlatılmasına ne kadar kesinlikle karşı olduğunu belirtmiş oluyor. Bu nesnelleştirme işinde duygulara büyük pay düşer. Çünkü ozanın günlük yaşantısında, sözlerle, eylemlerle, konumlarla yakın ilgisi vardır duyguların. Yaratma işlemi sırasında duygular, temel heyecanın çevresinde toplanırlar. Duyarlıkla kafa, arasındaki bağ da duyguların ilgili bulunduğu nesnelerin aracılığı ile sağlanır. Bu duygular öteden beri ozanın kafasında birikegelmişlerdir; </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Gerçekte ozanın kafası sayısız duyguların, sözlerin, görüntülerin yakalanıp biriktirildiği bir kaptır; bu , yeni bir bileşimin kurulabilmesi için birleşebilecek bütün parçalar toplanıncaya dek orada beklerler.»**</i></b> </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Bu çeşitli yaşantılar bir yaratma basıncı altında bir bütünde toplanırlar. Ozanın kafası bu basıncı sağlayacak tek araçtır. Ozan, böyle bir duygu-düşünce bileşimi ile kişiliğinden uzaklaşmış, daha soluklu, daha evrensel bir sese varmış olur. Okuyucu ile yazar arasındaki alışveriş bu nesnel karşılığın aracılığıyla sağlanır. Nesnel karşılık kuramı </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın; daha çok Fransız sembolistlerinin etkisiyle varmış olduğu bir kuramdır. Sembolistlere göre de şiir doğrudan doğruya heyecanı dile getiremez, ancak uyandırabilir. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Vivas, yazısında, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın nesnel karşılık tanımındaki <b><i>«bir heyecanın sanat biçiminde dile getirilişi»</i></b> ve <b><i>«heyecanın uyandırılmas</i></b>ı» sözleri üzerinde durur, </span><span class="il">Eliot</span><span class="m-2070621439352538873postbody">'ın bu deyimler arasındaki ayrılığı gözetmemiş olduğunu söyler. </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">Vivas'a göre ozan; hem şiirde yaşayan heyecanı, hem de okuyucunun heyecanını denetim altında tutamaz, okuyucuda uyanacak heyecan; bütünlükle onun kültürüne, kişisel yaşantılarına dayanan bir şeydir. Vivas'ın dokunduğu başka bir nokta da; ozanı yaratmaya iten heyecanla şiirdeki heyecan arasındaki ayrımdır. Yaratma anındaki ölçü, kafiye, kuruluş gibi yapısal kaygularla ozan, önceki heyecandan epey uzaklaşmış, belki de apayrı nitelikte bir heyecana varmış olur. Şiirde dile getirilen heyecan, önceki değil, yaratma anındaki heyecandır. Şiirde yaşayan heyecan da nesnel karşılık gibi yaratma anında çıkar ortaya. Vivas yazısının sonunda : </span><br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><b><i>«Anlaşılmazlığından ötürü bu kadar yaygın bir kuramın atılmasını istemek aşırılık olur. Ama sürekli olarak kullanılacağı için, şiirde dile getirilen heyecanın şiirden önce duyulan heyecandan ayrı bir şey olduğunu belirtmek eleştiri için büyük önem taşır.»*** </i></b>diyor. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m-2070621439352538873postbody"><i>*Selected Essays, S. 145 </i></span><i><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">** Selected Essays, S. I8 </span><br />
<span class="m-2070621439352538873postbody">*** Critiques and Essays in Criticism, S. 400</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m1922279858347791239postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, nesnel karşılık kuramı üzerine temellendirilmiş yargılarla Hamlet'i değerlendirmeye girişmiş, Hamlet'in büyük bir sanat başarısızlığı olduğunu söylemiştir. </span></span><span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eliot</span></span><span class="m1922279858347791239postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'a göre, oyunda Hamlet'in bütün nefreti annesine yönelmiştir, oysa oyunun genel çatısı içinde tuttuğu yer bakımından annesi Hamlet'in bu kinine karşılık olabilecek nesne değildir, Hamlet'in nefret duygusu annesini de içine alır, onu aşar. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m1922279858347791239postbody">'un bu yargısında biraz aşırı olduğu söylenebilir. Belki de Shakespeare bu oyunda, nesnesine sığmayan aşkın bir duyguyu dile getirmek istemiştir. Hamlet, yaratılmış bir kahraman olarak, doğrudan doğruya bir duygunun karşılığıdır. Öte yandan Vivas'ın eleştirisini de hatırlarsak, Hamlet'i eleştirirken Shakespeare'in kişisel duygularından söz etmek, oyundan sanatçının öznel heyecanlarına varmaya çalışmak yine bir yanılgı oluyor. </span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m1922279858347791239postbody">, nesnel karşılık kuramını, İngiliz Metafizikçi şiirine dayandırmaktadır. Metafizikçilerin de şiirleri karmaşık gereçlerden kurulmuştur. Hem duygu, hem düşünce alanlarının verilerinden yararlanmışlardır. Kullandıkları benzetmeler bu duygu-düşünce bileşiminin nesnel karşılıklarıdır. XVIII. yüzyıl şiirinde benzetme, yalnızca şiirdeki fikirlerin süslenmesinde kullanılıyordu. Romantik çağda da benzetme bir süs öğesi" olmaktan öteye geçememiştir. </span><span class="il">Eliot</span><span class="m1922279858347791239postbody">'ın savunduğu şiirde ise benzetmeler Metafizikçilerdeki gibi, ozanın düşünceleriyle duygularının yansıtılması için kullanılır. Şiirde yapısal bir görevleri vardır. Şiirin bütün yükü bu benzetmelerle birlikte örülmüştür. Bu da ancak nesnel karşılıklarla sağlanabilir. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m1922279858347791239postbody"><b>3. </b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m1922279858347791239postbody"><b>'ın Metafizikçi Ozanlarla Bağı </b></span><br />
<br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m1922279858347791239postbody">'ın Metafizikçi şiir geleneğine bağlılığı, şiir görüşünde en çok onlardan yararlanmış olması, Metafizikçilerin şiiri bilinçli bir kurma, örme işi olarak benimsemiş olmalarından ileri gelir. Metafizikçi ozanlar her alanda türlü karşıt değerlerin çatıştığı bir çağda yaşamışlardır. XVII. yüzyılın başında, Skolastik anlayış çökmek üzeredir. Ama bu anlayışın yerini tutacak yeni bir düzen de kurulamamıştır. Ortaçağ değerleriyle Rönesans değerleri, bilimle büyü, şüphe ile kör inanç bir çekişme içindedir. Metafizikçi ozanlar bir düzenin çöküşünü görmüş, çöken düzenin yerine bir yenisini koyamamaktan doğan gerilimi yaşamışlardır. Böyle apayrı değerlerin geçerlikte oluşu Metafizikçilere alabildiğine geniş bir duygu, düşünce alanı sağlamıştır. Çeşitli sesleri bir arada yansıtma yolunu tutmuşlardır. Duyarlıkları günlük yaşayışın her yönüne açıktır. Bu ayrı özellikte yaşantılardan bütünlere varma çabasıyla Metafizikçiler </span><span class="il">Eliot</span><span class="m1922279858347791239postbody">'un şiirde şart koştuğu bileşik duyarlığı (Unified Sensibility) gerçekleştirmişlerdir.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">Metafizikçi Ozanlar (The Metaphysical Poets) adlı denemesinde Eliot : <br />
<br />
«Tennyson'la Browning birer ozandırlar, düşünürler; ama düşüncelerini, bir gülün kokusu gibi birden duyamazlar. Donne için bir düşünce bir yaşantıdır, duyarlığına sıkı sıkıya bağlıdır. Ozanın kafası işi için iyice hazırlandığında, sürekli olarak birbirine benzemeyen yaşantıları birleştirir. Sıradan bir kişinin yaşantısı karmakarışık, düzensiz, parça parçadır. Aşık olur ya da Spinoza'yı okur, ona göre bu iki yaşantının birbiriyle hiç ilgisi yoktur. Yazı makinesinin sesi ile bir yemek kokusu ona göre apayrı şeylerdir; ozanın kafasında bu yaşantılar her zaman yeni, bütünler koyar ortaya. * <br />
<br />
Duygu ile düşüncenin sıkı kaynaşmasını Metafizikçiler zeka oyunlarıyla (wit) sağlarlar. Bu iş birbiriyle ilgisi olmayan öğeleri beklenmedik çağrışımlarla bir araya getirmeye dayanır. Düşünce ile duygu belirli imgeler içinde erir. Burada bir çeşit benzetme kullanılır. Ama bu benzetmelerde benzeyen ile benzetilen arasında hiçbir yakınlık gözetilmez, benzetmenin güzel olması da aranmaz. Bu tür şiirde imge şiirin yapısı içinden çıkarılamaz, çıkarıldığı an şiir yapısını yitirmekle kalmaz, duygu-düşünce yükünden de boşalır. <br />
<br />
Eliot'ın Donne Okulunu sevmesinin başka bir nedeni de, Metafizikçi Ozanların “kişisizlik” özelliğidir. Donne'ın şiirinde, kişisel duyguların yer almadığı anlamına gelmez bu. Ama bu duygular doğrudan doğruya dile getirilmezler. Ozan kendisini duygularından uzak tutarak onlara genel bir görünüş kazandırma çabasındadır. Eliot'ın "nesnel karşılık" kuramının da amacı budur. Ayrıca Metafizikçi şiirde; fikirle görüntünün kaynaşması, şiirin dramatik olmasını sağlar. Dramatik şiirde kişisel özellik yoktur, şiir doğrudan doğruya ozanını yansıtmaz, belirli eylemleri, konumları verir. Bu özellik ozana yeni deyiş olanakları kazandırır. Donne bir çok şiirlerinde hep karşısındakiyle bir şeyi tartışır gibidir; şiirde sorular, kesin yanıtlar yer alır. Ama şiirde ağır basan bir mantık çizgisi baştan sona dek bu değişik duyguları, düşünceleri, deyiş biçimlerini kapsar, onları düşünsel bir bütüne toplar. Eliot'ın da çağdaş şiirden beklediği budur : <br />
<br />
Ayrı öğelerin bir bütün içinde değer kazanması. <br />
<br />
<br />
<br />
<b>SONUÇ</b> <br />
<br />
Eliot'ın getirdiği şiir ve eleştiri anlayışını her şeyden önce romantik anlayışa bir tepki saymak gerekir. XIX. yüzyıl boyunca şiir, ozanın kişisel duygularının doğrudan doğruya dile getirilmesi olarak anlaşılmış, eleştiri de ele alınan eserleri yorumlamaktan öteye geçememiştir. Romantik anlayışın temelinde bir özgürlük, bir coşkunluk vardır. Eliot ise ozandan, kendi dışında bulunan bazı değişmez değerlere bağlanmasını istemekle yeni bir klâsizmi başlatmış olur. Ozan şiirin günümüze kadar olan gelişme çizgisini çok iyi bilmelidir. Eleştirmen de ancak bu geleneği iyiden iyiye inceliyerek yargıcı-değerlendirici ilkeler edinebilir. Ozan şiirinde kişiliğini dile getirmez, çünkü onun dışındaki gelenek, ortak düzen, kişiliğinden çok daha önemlidir. Ozan ilkin, şiirin çağına kadar olan bütün serüvenini yansıtmakla görevlidir. Hiçbir zaman doğrudan doğruya duygularını dile getirmez. Kişisel duygularını dile getirmenin tek yolu şiirinde onların karşılığı olan eylemleri, konumları, davranışları işlemektir. Bu karşılıklar günlük yaşayıştan ve gelenekten seçilebilir. Eliot şiirde kişisel bir düzenden daha çok nesnel bir düzen gözetir. <br />
<br />
Şiiri kişisel bağlarından sıyırmakla Eliot, şiire bağımsız nesnel bir varlık tamr. Bir şiirin iç değerleri, dile getirdiği duygu, heyecan, düşünce doğrudan doğruya şiirseldir. Bir şiirdeki heyecan ozanm yaşantısı olmaktan çıkmıştır. Bir şiir yaşantısıdır. <br />
<br />
Sanat eserine bağımsız bir varlık tanımakla Eliot nesnel eleştiri geleneğini başlatmış olur. Bu tür eleştirme yargıcı-değerlendirici bir özellik taşır. Doğrudan doğruya sanat eserinin kendine özgü değerlerine yönelmiştir. Çağımızda I.A. Richards, Leavis, Herbert Read, Allen Tate, Brooks, Winters, Blackmur gibi İngiliz ve Amerikan eleştirmenlerinin elinde bu yeni anlayış büyük bir önem kazanmaktadır. <br />
<br />
<br />
<i>*Selected Essays, S. 287</i> <br />
<b>Akşit Göktürk / de yayınları / 1961 / T.S.Eliot / Denemeler</b></span></div>
</div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-24916680976067480332017-04-21T21:51:00.002+03:002017-04-21T22:47:33.387+03:00T.S.ELIOT<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">DÖRT KUARTET</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="color: white;"><span style="color: #cccccc;"><span style="color: #666666;"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">*Yalnız tek bir merkez olduğu halde,insanların çoğu kendi merkezlerinde yaşar.</span></i></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> <br />
<br />
<b><i>*Yokuş yukarı ve yokuş aşağı birdir ve birbirinden aynıdır.</i></b> </span></span></span></span></div>
<span style="color: white;"><span style="color: #cccccc;"><span style="color: #666666;"> </span></span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="color: white;"><span style="color: #cccccc;"><span style="color: #666666;"><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">Heracleitus</span></i></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">
<br />
<b>BURNT NORTON (*) <br />
<br />
I</b> <br />
Şimdiki zaman ve geçmiş zaman <br />
Belki birliktedir gelecek zamanda, <br />
Ve gel-zamanı kapsar geçmiş zaman. <br />
Zamanların hepsi ölümsüzce varsa <br />
Zamanların hiçbiri kurtarılamaz. <br />
Ne olabilirdi, bir soyutlamadır ki <br />
Sürekli bir olanak halinde kalır <br />
Bir varsayım dünyasında ancak. <br />
Ne olabilirdi ile ne oldu soruları <br />
Tek bir sonu imler ki daima vardır. <br />
Anılarda yankılanır ayak sesleri <br />
Geçitten aşağı ki bizler geçmedik <br />
Hiç açmadığımız kapıya doğru <br />
Gül bahçesine. Sözlerim yankılanır <br />
Böylece, kafanızda. <br />
……………………Ama neden <br />
Tedirgin eder gül tasındaki tozları, <br />
Bilmiyorum. <br />
<br />
<br />
……………………Öbür yankılar <br />
Çınlar bahçede. İzlesek mi onları? <br />
Çabuk, dedi kuş, bulun onları, bulun, <br />
Tam köşede. Çitteki ilk gedikten, <br />
İlk dünyamıza bizim, izlesek mi <br />
Düzenci ardıçkuşunu? İlk dünyamıza. <br />
Oradaydı onlar, ağırbaşlı, görünmez. <br />
İlerleyerek çiğnemeden ölü yaprakları, <br />
Güz sıcağında, tınlayan havada, <br />
Ve cıvıldadı kuş, yanıtlarcasına <br />
Çalılığa sinmiş duyulmadık müziği, <br />
Ve belirsiz bakış uzandı, çünkü güller <br />
Görülmüş çiçeklerin görünüşündeydi. <br />
Oradaydık konuklarla biz, ağırlanan ve ağırlayan. <br />
Sonra ilerledik, onlar da, tören düzeninde, <br />
Issız bahçe yolundan şimşir çevreli göbeğe, <br />
Çünkü seyredecektik boşaltılmış havuzu. <br />
Kuruydu havuz, kuru beton, boz kenarlı, <br />
Ama havuz günışığından bir suyla doluydu, <br />
Ve nilüfer yükseldi, sessizce, sessizce, <br />
Yüzey parıldadı, sanki yüreğiydi ışığın, <br />
Ve onlar arkamızdaydı, havuzda yansıyarak. <br />
Derken bir bulut geçti ve boşaldı havuz. <br />
Gidin, dedi kuş, çünkü ağaçlar çocuk doluydu, <br />
Coşkuyla gizlenmiş, dokunsan gülecekler. <br />
Gidin gidin gidin, dedi kuş, insanoğlu <br />
Dayanamaz bunca çok gerçeğe. <br />
Geçmiş zaman ve gelecek zaman <br />
Ne olabilirdi ile ne oldu soruları <br />
Tek bir sonu imler ki daima vardır.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">II </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sarmısak ve gökyakut çamurda </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dikili dingili pıhtılaştırır. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kanda titreşen teller hep </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tınlar altında yara izlerinin </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Unutturup acısını eski savaşların. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Raks, atardamarlar boyunca </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve akkanın dolaşıp duruşu </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Canlanır akışında yıldızların </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yükselir yaza ağaçlarda </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yürürüz yürüyen ağaç üzre </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yazılı yaprakların ışığında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve sırılsıklam toprakta duyarız </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Aşağıda, avköpeğiyle yabandomuzu </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eskisi gibi kendi yollarında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ama barışmışlar yıldızlar arasında. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Durağan noktasında dönen dünyanın. Ne ten ne tensizlik; </span><br />
<br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ne bir yerden ne bir yere; durağan noktada, ordadır raks, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ama ne tutuş var ne hareket. Buna durağanlık demeyin, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Orda geçmişle gelecek birleşir. Ne hareket bir yerden ne de bir yere, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ne yükseliş ne düşüş. O nokta olmasa, durağan nokta, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Raks olmazdı ki hiç, oysa yalnız raks var. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ancak diyebilirim ki oradaydık, ama diyernem nerede. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve diyernem nice kaldık, bu, zamanını saptamak olur. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İç özgürlüğü bütün güdüsel isteklerden, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kurtuluş eylem ve çekilerden, kurtuluş iç </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve dış zorunluluklardan, ama kuşatılmış </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir duyu kayrasıyla, ak bir ışık durağan ve oynak </span><br />
<br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Erhebung kımıldanmaksızm, odaklanış (*) </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Elenmeksizin, hem yeni bir dünya </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hem de eskisi açıkça belirtip anlattılar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Güdük coşkunluklarının tümlenişiyle, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Nasıl giderildiğini güdük korkularının. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ama zincirlenişi geçmişle geleceğin </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İşlemişken güçsüzlüğüne değişken gövdenin, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İnsanlığı korur cennetten ve cehennemden, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bunlara da dayanamaz ten. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……………………Geçmiş zamanla gelecek zaman </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilinçliliğe pek yüz vermez. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilinçli olmak zaman içre olmak değildir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ama yalnız zaman içre gül bahçesindeki an, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yağmurun dövüp durduğu çardaktaki an, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sis atında esintili kilisedeki an </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hatırlanır; geçmiş ve gelecekle yoğrulmuş. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Fethedilir zaman, zaman içre ancak.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">III </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İşte bir hoşnutsuzluk yeri </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zaman öncesi ve zaman sonrası </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Loş bir ışıkta: ne günışığı, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Biçimi akıcı durağanlıkla donatır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Gölgeyi geçici güzelliğe dönüştürür </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sürekliliği sezdiren yavaş bir dönüşle; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ne de karanlık, ruhu arıtmak için </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kösnüyü yoksunlukla söndürür </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sevgiyi geçicilikten kurtarır. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ne doluluk ne boşluk. Yalnız bir kıpırtı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zamanın kırıştırdığı asık suratlarda </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Şaşırmış şaşkınlıktan şaşkınlıkla </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kaprislerle dolu ve anlamdan yoksun </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Abartmalı duygusuzluk, hiç odaklanmadan </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İnsanlarla kâğıtçıkları savurur soğuk yel </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Esip dururken önceki ve sonraki zamanda, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yel, soluyup durduğu sakat ciğerlerin </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zaman öncesi ve zaman sonrası. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hasta ruhların püskürülüşü </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ölgün havaya, uyuşukları </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sürükler yel tararken loş tepelerini Londra'nın, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hampstead ve Clerkenwell, Campten ve Putney, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Highgate, Primrose ve Ludgate. Yok burada </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yok burada karanlık, bu cıvıldayan dünyada. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">………İn daha aşağıya, in doğruca </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sürekli yalnızlık dünyasına, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dünya dünya değil de şey, o da dünya değil, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İç karanlığı, yoksulluk </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve yoksunluk maldan mülkten, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Duyu dünyasının kuruması, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Düş dünyasının boşalması, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ruh dünyasının işlemeyişi; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bu işin bir yüzü, ötekiyse </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Gene aynı, hareket değil ama </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hareketten kaçınma; dünya yol alırken </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İstekle, bakımlı yollarında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Geçmiş zamanla gelecek zamanın.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">IV</span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zaman ve çanlar günü gömdüler, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kara bulutlar güneşi alıp götürür. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Günebakan döner mi bize; yabanasması </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dönüp eğilir mi bize; filiz ve bahar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tutunup da dolanır mı? </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Soğuk </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Parmakları porsukağacının bükülüp </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sarksın mı bize? Yalıçapkınının kanadı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ses edip ışıktan ışığa susunca, ışık hep </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Durağan noktasındadır dönen dünyanın.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">V </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sözler kımıldar, müzik kımıldar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ancak zamanda; ama o, ancak yaşıyor, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ölebilir ancak. Söz, söylendi mi bir, erişir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sessizliğe. Ancak biçimle, düzenledir ki </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sözler olsun, müzik olsun erişir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Durağanlığa, nasıl bir Çin vazosu durmadan </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sürekli kımıldarsa durağanlığında. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Değil durağanlığı kemanın, notalar sürdükçe, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Değil yalnız bu, ama birlikte varoluş, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ya da tut ki son, önceler başlangıcı, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve son ve de başlangıç hep oradaydılar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Başlangıçtan önce de, sondan sonra da. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve hepsi, hep şimdidir. Sözler zorlanır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çatırdar, bazan da kopar, yük altında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Gerilim altında, sürçer, sıvışır, yiter, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Anlaşılmazlıktan çürür de duramaz yerinde, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Durmaz ki durağan. Haykıran sesler </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Azarlaya küçümseye ya da yalnız dırdır ile </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Onlara saldırır hep. Çöldeki Kutsal Söz'e </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">En çok saldıran ayartıcı seslerdir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ağlayan gölge cenaze dansında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Şamatacı ağıdı yaslı Şimera'nın. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……Düzenin ayrıntıları harekettir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">On-adım dans figüründeki gibi. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İsteğin kendisi harekettir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kendi içinde istenmese de; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Aşkın kendisi hareketsizdir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ancak nedeni ve sonu hareketin, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ölümsüz, ve istemeksizin </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Saymazsak evrelerini zaman </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir sınır haline konmuştur </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Arasına olmayanla olanın. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Birden bir günışığı demetinde </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tozlar bile uçuşurken </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yükselir gizli kahkahası orada </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yaprak aralarındaki çocukların </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hemen şimdi, buraya, şimdi, hep </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Gülünçtür o çorak üzgün zaman </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Uzanmakta önceye ve sonraya. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span style="color: #666666;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b>Çev: Suphi Aytimur / T.S.</b></span><span class="il"><b>Eliot</b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><b> </b></span><b><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çorak Ülke-Dört Kuartet / Adam Yayınları</span></b></span></span></div>
</div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-69598851291577454932017-04-21T21:45:00.000+03:002017-04-21T23:28:06.051+03:00T.S.ELIOT<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--></div><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">EAST COKER (*)</span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
</span><br />
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Başlangıcımdadır benim sonum. Sırayla </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Evler yükselir ve düşer, ufalanır, ama yayılıyor, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Göçüyor, yıkılıyor, yenileniyor, ya da yerlerinde </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir boş tarla, bir fabrika, bir varyant vardır. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eski taş yeni yapıya, eski kereste yeni ateşlere, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eski ateşler küllere, ve küller toprağa, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Toprak ki zaten et, post ve dışkıdır, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İnsan ve hayvan kemiği, ekin sapı ve yapraktır. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Evler yaşar ve ölür: bir süresi vardır yapıların </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve bir süresi yaşamanın ve üretmenin </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve bir süresi yelin, kırsın diye sarsak camları </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve sarssın diye sıçan yuvası tahta kaplamaları </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve sarssın diye armalı partal süs perdelerini. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Başlangıcımdadır benim sonum. Şimdi ışık düşer </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Boş tarladan ötelere, bırakıp çukurdaki köy yolunu, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dallarla örtülü, bir öğle sonrası loşluğunda, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve sen sete yaslanırsın bir araba geçerken </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve çukur yol diretip durur aynı yönde </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hep köye doğru, elektrik ısısında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İpnotize edilmiş. Bunaltıcı bir siste boğucu ışık </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Emilir, kırılmaz, külrengi taşlarca. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yıldızçiçekleri uyur boş sessizlikte. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bekle erkenci baykuşu. </span><br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……………………………………Bu boş tarlada </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çok yakınına gelmezsen, çok yakınına gelmezsen, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir geceyarısı yazın, duyabilirsin müziğini </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Beceriksiz gaydanın ve küçümen davulun </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve görürsün ki danstadırlar ateşin çevresinde, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Erkeklerle kadınların ilişkisi </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Raks eyler iken, alâmetidir izdivacın- </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Vakur ve mahşerî bir dini merasim. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İkişer ikişer, lüzumlu ittihat, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Her biri yekdiğeriyle elele, kolkola. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bu tezahürüdür ahengin. Halka halka ateş başında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Alevlerden atlayarak ya da halkaya katılarak, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kırlıca ağırbaşlı ya da kırlı kahkahasıyla </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kaldırarak hantal pabuçlu ayakları, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Toprak ayaklar, hümüs ayaklar, kalkmış kır neşesiyle </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yani neşesi, çoktan toprak olanların, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Besliyor ekinleri. Tempo tutarak </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ritme uyarak kendi danslarında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kendi yaşayışları gibi yaşayan mevsimlerde </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zamanı mevsimlerin ve burçların </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zamanı süt sağmanın ve zamanı harmanın </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zamanı birleşmesinin erkekle kadının </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve Hayvanların. Ayaklar yükselme de ve düşmede. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yemek ve içmek. Dışkı ve ölüm. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tan belirtir ve bir başka gün </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hazırdır ısı ve sessizliğe. Açık denizde tanyeli </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kırıştırır ve kayar. Ben buradayım, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Belki orada, belki uzakta. Başlangıcımda. </span><br />
<br style="mso-special-character: line-break;" /> <br style="mso-special-character: line-break;" /> <span class="m7130981974058643250postbody"></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">II</span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kasım sonu ne yapıyor böyle </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Baharın tedirginlikleriyle </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve yaz sıcağı yaratıklarıyla, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve çiğnenen kardelenlerin acısıyla </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve amacı çok yüksek gülhatmilerle </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Aldan gümüşüye, ve erkenci karın </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Boyun büktürdüğü son güllerle? </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dönen yıldızların döndürdüğü fırtına </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Benzer zafer peşindeki arabalara </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yayılmışlar yıldız savaşlarında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Akrep burcu Güneşle savaşır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Güneş ile Ay batıncaya kadar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kuyruklu yıldızlar ağlar meteorlar uçar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Araya dururlar göklerle düzlükleri </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Onlar dönerken bir burgaçta ki götürür </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dünyayı yakıp kavuran o ateşe, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Saltanatından önce buzul doruğun. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……Bir sunuş yöntemiydi bu -pek tutarlı değil: </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eski şiirin izinde tumturaklı bir parça, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kişiyi dayanılmaz bir güreşte çaresiz bırakan </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sözler ve anlamlarla. Şiirin önemi yok, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kişinin (yeni atılım için) beklediği o değildi. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Değeri ne olabilirdi uzun süre beklemenin, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Uzun süre umulan sessizlik, güz huzuru </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve yaşlılık bilgeliği mi? Bizi mi aldattı, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yoksa kendilerini mi, kısık sesli yaşlılar, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bırakarak bize sadece bir aldatma reçetesi? </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Huzur yalnız bilinçli bir vurdumduymazlık, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilgelik yalnız ölü gizlerin bilgisidir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yararsızdır karanlıkta, ya özenle gözlerler </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ya da görmezden gelirler. Bize kalırsa, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Olsa olsa, yalnız sınırlı bir değeri vardır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Görmüş geçirmişlikten edinilen bilgilerin. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilgi bir düzen kurdurur, ve yanıltır, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çünkü önerilen düzen her an yenidir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve her an yeni ve sarsıcı bir değer </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Biçilmesidir tüm yaşantımıza. Bizi aldatmayan ancak </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Aldatarak artık hiç zarar veremeyecek olandır. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ortasında, yalnız ortasında değil yolun, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yol boyunca, loş bir koruda, bir böğürtlenlikte, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir set'in kenarında, sağlam çıkıntısı olmayan, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve ejderhaların kol gezdiği, fantezi ışıklar, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Büyülenmeyi göze almakta. Anlatmaktansa bana </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilgeliğini yaşlıların, anlat aptallıklarını, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Korkularını korku ve kaçıklıktan, korkularını edinmekten, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bağlı olmaktan, birisine, başkalarına ya da Tanrı'ya. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Edinmeyi umabileceğimiz tek bilgelik </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilgeliğidir kibirsizliğin; kibirsizlik sonsuzdur. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Denizin altına göçtü bütün evler. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tepenin altına göçtü bütün dansedenler.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><br />
<br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">III </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Oh karanlık karanlık karanlık. Hepsi gider karanlığa, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yıldızlararası boş uzay, boşluk içinde boşluk, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kaptanlar, gemi bankerleri, seçkin yazarlar, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eli açık sanat koruyucuları, devlet adamları ve yöneticiler, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tanınmış sivil görevliler, komite başkanları, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sanayi kralları ve taşeronlar, hepsi gider karanlığa, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve karanlıktır Güneş ve Ay, ve Gotha Almanağı, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve borsa gazetesi, yönetim kurulları rehberi, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve körelmiştir duyular ve yitiktir çalışma güdüsü. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve onlarla katılırız, sessiz cenaze törenine, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Cenazesizdir tören, çünkü gömülecek kimse yoktur. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ruhuma dedim, uslu dur, bırak sarsın seni karanlık, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bu karanlık Tanrı'dandır. Sanki tiyatrodasın, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Işıklar söndürülmüştür, değiştirilsin diye sahne </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kof kanat uğultuları ve karanlık üzre karanlığın hareketiyle, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve biliriz ki tepeler ve ağaçlar, uzak manzara </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve göz alan görkemli sahnede ne varsa dönüp gidiyor ¬ </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ya da sanki metro, yeraltında, çok duraklar ara duraklarda </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve konuşmalar alevlenip yavaşça yok olur sessizlikte </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve anlarsın ki her yüzün ardında bilinçsizlik derinleşir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Geride hiçbir şey düşünmemenin büyüyen dehşetiyle; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ya da eterlenmiş kafa bilinçli de bilincini kullanamıyorsa hiç¬ – </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ruhuma dedim, uslu dur, ve bekle umutsuzca </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çünkü umut yanlış şeyleri ummak olacaktı, bekle aşksız </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çünkü aşk yanlış şeylerin aşkı olacaktı, gerçi inanç vardır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ama o inanç ve o aşk ve o umut hep beklemektedir. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bekle düşünmeden, çünkü hazır değilsin düşünceye: </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Böylece karanlık aydınlık olur, durağanlık da raks ediş. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Akarsuların fısıltısı ve kış yıldırımları. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yaban kekiği, görülmemiş, ve yaban çileği, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bahçedeki kahkahalar, yankılanan esriklik </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yitik değil, ama isteyerek, göstererek büyük acısını </span><br />
<br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ölümün ve doğumun. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……………………………Tekrarladığımı söylüyorsun </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Önceden söylediğim şeyleri. Söyleyeceğim yine. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Söyleyeyim mi yine? Oraya varabilmek için, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Olduğun yere varabilmek, olmadığın yerden </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">………Bir yoldan geçmelisin ki orada esriklik yoktur. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bilmediğin şeylere erişmek için </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">………Bir yoldan geçmelisin ki bilisizlik yoludur. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Edinmediğin şeyleri edinmek için </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">………Edinmemişlik yollarından geçmelisin. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sen ne değilsen ona erişmek için </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">………Bir yoldan geçmelisin ki sen yoksun. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve bilmediğin her neyse, bildiğin tek şeydir o </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve edindiğin şeyler edinmediğin şeylerdir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve nerede isen orada değilsindir.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">IV</span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çelik, yaralı cerrahın avuçlarında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yoklar durur boyanmış organı; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sezeriz kanayan ellerin altında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ondurucu becerisinin derin acıması </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çözmektedir ısı çizelgesi bulmacasını. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……Bizim biricik sağlığımız hastalıktır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sözüne uyarsak ölen hastabakıcının </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ki devamlı özeni kıvandırmak değildir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ansıtmaktır günahımızı, bizim ve Adem'in, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ye bir de, onulacak hastalığımız daha ağırlaşsın. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……Bütün dünya bizim hastanemizdir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Batık milyonerce desteklenen, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Orada, iyileşirsek, bizler </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Öleceğiz tam babaca özenden </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bizi bırakmayan ve her yerde koruyan. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Soğuk yükselir dizlere, ayaklardan, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Isı cıvıldar kafa tellerinde. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Isınılacaksa, donmalıyım o zaman </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ye titremeliyim soğuk araf ateşlerinde, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dumanı yabangülü, alevi güllerdir onun. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Damlayan kan tek içkimizdir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kanlı et tek yiyeceğimiz: </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Öyleyken övünmek işimize gelir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Semiz et ve kan, işte sapasağlamız </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Gene de bu Cuma'ya uğurlu deriz.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">V </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="m7130981974058643250postbody"> </span></span><br />
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span class="m7130981974058643250postbody">İşte buradayım, yarı yolda, yirmi yıl sonra- </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çoğu harcanan yirmi yıl, <b><i>I’entre deux guerres yıllar, (*)</i></b> </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sözcük kullanmayı öğrenme çabasıyla, ve her girişim </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yepyeni bir başlangıç ve başka tür bir başarısızlıktır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çünkü kişi ancak sözcüklerin üstesinden gelmeyi öğrenir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Artık söylemesi gereksiz şey için, ya da onu söylerken </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kullanmayı artık istemediği biçem için. Yani her girişim </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yeni bir başlangıçtır, bir akındır anlaşılmazlık üzerine </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eski püskü gereçlerle ki daima yozlaşır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Duygu bulanıklığının genel karışıklığında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Coşku'nun başıbozuk birlikleri. Fethedilecek ne varsa </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Güçle ve baş eğdirerek, çoktan bulunup çıkarılmıştır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir ya da iki kez ya da çok kez, ve umamazsın o insanlarla </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yarışmayı - ama ortada hiç yarış yok ki- </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ortada tek uğraş var, yerine koymak her ne ise yitirilen </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve bulunan ve yitirilen, bir bir daha: ve şimdi durum </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Elverişsiz görünüyor. Ama belki ne kazanç, ne de zarar. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bizim için yalnız çabalama var. Gerisi bizi ilgilendirmez. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……Yuva kişinin çıkış yeridir. Bizler kocadıkça </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dünya daha yabancılaşır, düzeni daha karışır </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ölüler ile yaşayanların. Gergin an değil </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yalıtılan, hiçbir öncesiz ve sonrasız, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Fakat bir yaşantıdır her anında yanan </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve yalnızca tek bir adamın yaşantısı değil </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Fakat gizi çözülemeyen eski yazıtların da. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir zamanı vardır yıldız ışıklı akşamın, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir zamanı lâmba ışıklı akşamın </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">(Akşam bir fotoğraf albümüyle). </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Aşk handiyse en çok kendisidir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ne zaman çabucak önemsizleşse. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Eskiler araştırıcı olmak zorundaydı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Şurada burada, önemi yok ki </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Biz durağan olmalı ve durmadan yürümeliyiz </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir başka yoğunluğa doğru </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yeni bir birleşme, daha derin bir birlik için </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir karanlık soğuk ve bomboş yıkıntıda, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Dalgalar ağlar, rüzgâr ağlar, sonsuz suları </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yelkovankuşuyla domuzbalığının. Sonumdadır benim </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">………………başlangıcım. </span><br />
<br style="mso-special-character: line-break;" /> <br style="mso-special-character: line-break;" /> <span class="im"></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span style="color: #666666;"><span class="im"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">Çev: Suphi Aytimur / T.S.Eliot </span></b></span><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="im">Çorak Ülke-Dört Kuartet / Adam Yayınları</span></span></b><span class="m6087242945211973452postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"></span></span></span></div><span style="color: #666666;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span style="color: #666666;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="m7130981974058643250postbody"><b><i>(*) İki savaş arası</i></b></span></span></span></div><span style="color: #666666;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span style="color: #666666;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">(*)</span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> East Coker, Somersetshire'ın güney-doğusunda bir köydür. </span></span><span class="il"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">Eliot</span></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> ailesi buradan göçmüştü Amerika'ya.</span></span></span></div><!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--></div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-40729819175654726632017-04-21T21:40:00.002+03:002017-04-21T22:29:56.121+03:00T.S.ELIOT<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">THE DRY SALVAGES (*)</span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody"><b>I</b> </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Tanrılar üstüne pek bir şey bilmem; ama sanırım nehir </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Karayağız kunt bir tanrıdır - somurtkan, yaban ve hırçın, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Bir ölçüde sabırlı, önceleri bir sınır sayılmıştır; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yararlı ama güvenilemez, bir ticaret yolu olarak; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Şu halde ancak bir sorun köprü kurucusunun önünde. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sorun çözülünce, karayağız tanrı nerdeyse unutulur </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Kentlerde oturanlarca - ama, daima, amansızdır o, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Mevsimleriyle öfkelerini yaşayarak, yıkıcı, ansıtıcı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Unutmak istediklerimizi. Önemsenmemiş, yatıştırılmamış </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Makineye tapanlarca, ama o bekliyor, gözlüyor ve bekliyor. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hep onun ritmi vardı çocuk yuvalarında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Nisan avlularındaki sıra aylandız ağaçlarında, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Güz sofrasındaki üzümlerin kokusunda, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ye kış akşamı toplantılarında gazışığında. </span><br />
<br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……Nehir içimizdedir, deniz tümden çevremizde; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Deniz karaların sınırıdır da, granitin </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İşleyip durur içine, büklere sürükler </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">İlk yaratıklarla sonrakilerin izlerini: </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Denizyıldızı, atnalı pavurya, balina omurgası; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Longuzlarda, ancak orada önümüze serer </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Daha nazlı yosunları ve denizşakayıklarını. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sürükler yitiklerimizi, yırtık serpme ağları, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Göçmüş istakoz sepetlerini, kırık kürekleri </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve eşyasını yabancı ölülerin. Çok sesi vardır denizin, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çok tanrısı ve çok sesi. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……………………Yabangülünün üstünde tuz, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çamların üstünde sis. </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">……………………Denizin uğultusu </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ye denizin şaklayışı, bambaşka seslerdir, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Birlikte duyulur çoğunlukla: donanımdaki ıslık, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Sulara serpilen dalganın okşayışı ve korkutuşu, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Granit dişlerin uzaklardaki nakaratı, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve yaklaşılan burundan av az avaz bir uyarı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Hep denizin sesidir, ve çıkıp inen şamandıra </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Davranır yuvaya doğru, ve martılar: </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve durgun sisin baskısı altında </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çalan çanlar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zamanı ölçer zaman bizim değil, çalınır uyuşuk </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Soluğanlarca, bir zaman </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Daha yaşlı kronometrik zamandan, daha yaşlı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zamandan, kaygılı üzgün kadınların hesapladığı </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Uyanık yatarak, geleceği kestirmeye çalışarak, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ve çabalayarak sökmeye, açmaya, ayırmaya </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ye bir araya getirmeye geçmiş ile geleceği, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Yarı gece ile tan arası, geçmiş bütünüyle aldanıştır, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Gelecek de geleceksiz, sabah saatinin önünde </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Zaman durunca ve zaman hiç sona ermeyince; </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Ye soluğanlar, geliyor ve gelirdi başlangıçtan, </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çalar </span><br />
<span class="m7130981974058643250postbody">Çanları. </span><br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<br style="mso-special-character: line-break;" /> <br style="mso-special-character: line-break;" /> <span class="m7130981974058643250postbody"></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m-2696535866923967126postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">II</span></b></span><span class="m-2696535866923967126postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sonu nerededir sessiz ağlamasının, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Suskun soluşunun güz çiçeklerinin </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Taçlarını düşürerek ve kıpırtısız kalarak; </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sonu nerededir sürüklenen batığın, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Kemiklerin kumsalda yakarışının, o yakarılamaz </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yakarışın, ulaşınca kara haber? </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">………Son değil ama ekleme vardır: iz bırakan </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sonucu yeni günlerin ve saatlerin, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Duygu alıştırırken kendini duygusuz </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yaşanan yıllara, döküntüleri arasında </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">En güvenilir olduğu sanılan şeylerin </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yadsınmaya da en uygunu bu yüzden. </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">………Son bir ekleme vardır, tükenen </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Onur ya da tükenen yetilere içerleyiş, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Bağlantısız bağlanma ki bağlanmazlık sayılabilir, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ağırdan su yaparak sürüklenen bir teknede, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Suskunca dinlemek yadsınamayan </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yaygarasını son haber çanlarının. </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">………Sonu nerededir onların, balıkçıların, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yele karşı volta vuran, sisin sindiği yere? </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Aklımızdan geçemez okyanussuz bir zaman </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ya da artıklarla kirlenmemiş bir okyanus </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ya da bir gelecek ki sorumlu değildir, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Geçmiş gibi, hiçbir amacı olmamaktan. </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">………Düşlemeliyiz onları hep su pompalarken, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ağ atar ve çekerken, poyraz inerken usuldan </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sığ sulara değiştirmeden ve aşındırmadan, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ya da pay alırken, yelken kuruturken doklarda; </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Değil bir geziye çıkarken ki ücretli değildir </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Denetlemeyi kaldırmayacak bir voli için. </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">………Hiç sonu yoktur onun, sensiz inleyişin, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Hiç sonu yoktur solgun çiçeklerin soluşunun, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yoktur acının hareketinin ki acısız ve kıpırtısızdır, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yoktur denizin sürükleyişinin ve sürüklenen batığın, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Kemiğin yakarışı Ölüme, Tanrısı. Yalnızca ancak açıkça yakarılabilir </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yakarışı bir Kutsal Haberin. </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">………Öyle görünür, insan kocadıkça, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ki geçmişin düzeni başkadır, bir sıralama değildir artık </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Gelişme de değil: ikincisi biraz da boş söz, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yapay bir evrim tasarımının desteklediği, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ve bu, halkın gözünde, geçmişi yadsıma aracı olur. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Mutluluk anları - sağlıklı olma duygusu değil, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Amaca eriş, yerine getiriş, güvenlik ya da sevgi, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Pek güzel bir sofra da değil, ama birden aydınlanış </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Görüp geçirdik ama kavrayamadık anlamını, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ve anlam’a yaklaşım, değerlendirir görüp geçirmişliği </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Bir başka biçimde, her anlamın ötesinde </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Mutluluğa atanırız. Önceden söylemiştim </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Anlamda canlandırılan geçmiş yaşantılar </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yalnız tek bir hayatın yaşantısı değil </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Pek çok kuşağın yaşantısıdır unutmayarak </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Belki de bütünüyle tanımlanamaz olan şeyi: </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Geriye doğru bakış, güvencesi altında </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yazılı tarihin, geriye doğru kaçamak bakış </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Omuz üzerinden, ilkel teröre doğru. </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Şimdi bulacağımız şey şudur ki ölüm anları </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">(Bir yanlış anlama yüzünden olsun olmasın, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yanlış şeyler ummak ya da yanlış şeylerden korkmak, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Söz konusu değildir) aynı biçimde kalıcıdır </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Tıpkı sürekliliği gibi zamanın. Bunu daha iyi anlarız </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ölüm anında başkalarının, hemen hemen deneyimli, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Kendimizden pay biçersek kendimizinkinden çok. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Çünkü kendi geçmişimiz eylem akımlarıyla örtülür, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ama başkalarının ezinci bir deneyim olarak kalır </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yetersiz, eskitilmemiş sonraki yıpranmalarla. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">İnsan değişir ve gülümser, ama can çekişme sürüp gider. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Zaman yıkıcı ise de zaman koruyucudur, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Bir nehir gibi, yükü ölü zenciler, sığır ve kümesler olan, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Yenilip yutulmaz elma ve elmadaki diş izi. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ye aşınmış kayalar tedirgin sularda, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Dalgalar aşar üzerinden, sis saklar onları; </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sütliman bir denizde sanki bir anıttır, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sefere uygun havada hep bir kerteriz noktası </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Rotayı saptamak için; ama iç karartan mevsimde </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ya da ani bir fırtınada, o neyse gene odur.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m-2696535866923967126postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">III</span></b></span><span class="m-2696535866923967126postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Bazan yoksa derim bu mudur Krishna’nın demek istediği </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Öbür şeyler arasında - ya da aynı şeyi sunmanın bir yolu: </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Gelecek, sönen bir şarkı, bir Saray Gülü, bir lavantaçiçeğidir </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Onlar için doğan üzüntünün, ama daha yoklar ki üzülsünler, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ezilmişler hiç açılmayan bir kitabın sarı yaprakları arasında. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ve rampa yol iniş yoludur, gidiş yolu dönüş yoludur. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ona sürekli katlanamazsın, ama şurası kesin ki </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Zaman sağaltıcı değildir: hasta artık burada değil. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Tren yola koyulup da yolcular yerleşince </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Önlerinde yemişler, dergiler ve iş mektupları </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">(Ve uğurlayıcıları ayrılmıştır perondan) </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Dönüşür yüzlerindeki üzüntü rahatlığa </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ve uykumsu ritmine yüzlerce saatin. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Haydi ileri, yolcular! geçmişten kaçmayarak </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Başka başka hayatlara, ya da rasgele bir geleceğe; </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Siz değilsiniz onlar, o istasyondan ayrılanlar </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ya da herhangi bir son durağa varacak olanlar, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Darlaşan raylar birlikte kayıp giderken ardınızda; </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ve motorlu bir vapurun güvertesinde </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ardınızda genişleyen uskur izini seyrederken </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Sanmayın ki ‘geçmiş bitmiştir’ </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Ya da ‘gelecek önümüzdedir’. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Gece inerken, gemi donanımında ve antende </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Bir sestir yükselen (kulağa olmasa da, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Zamanın fısıldayan kabuğu, ve hiçbir dilde değil) </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Haydi ileri, sizler, kendini denizde sananlar; </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Siz değilsiniz, onlardı görenler limanın </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Uzaklaştığını, ya da rıhtıma ayak basacaklar. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Burada bu kıyıyla öbür kıyı arasında </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Hazır zaman çekilmişken, irdele geleceği </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Ve geçmişi tarafsız bir kafayla. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Eylem ya da avarelik an’ı olmayan bir anda </span><br />
<br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Şunu duyabilirsin, ‘Her canlılar dünyasında </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Bir insanın kafası çalışabilir </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Ölüm zamanında’ - bu eylemlerden biridir </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“(Ve ölüm zamanı her andır) </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Meyvesini başkalarının hayatında verir: </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Eylemin meyvelerini düşünme artık. “Haydi ileri. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">……………Ey yolculuklar, ey denizciler, </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Sizler ki limana varırsınız, gövdeleriniz ki </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Katlanacaktır yargı ve kararına denizin </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">“Ya da bir başka olayın, budur gerçek yazgınız.” </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Krishna nasıl uyardıysa Arjuna’yı </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Savaş alanında. </span><br />
<span class="m-2696535866923967126postbody">Elveda değil, Ama haydi ileri, yolcular.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">IV </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Türbesi kayalık burunda olan, Lady, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yakar hepsi için, ister gemilerde olsunlar, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İster iş gereği balıkçılıkla uğraşsınlar, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İster her tür yasal trafikle ilgilensinler </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve isterse onları yönetsinler. </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Bir yakarışı da kadınlar adına yinele, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Onlar ki gördüler oğullarıyla kocalarının </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Denize açılıp da dönmediğini: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Figlia del tuo figlio, (*) </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Cennetin Ecesi. </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Onlar için de yakar, gemilerdeydiler ve </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yokuluklarını kumda bitirdiler, denizin dudaklarında </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da onları geri çevirmeyecek karanlık gırtlakta </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da nerede ulaşamazsa onlara deniz çanının </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sürekli yakarışı. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody"><b>(*)</b> Senin oğlunun kızı</span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">V </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Merihle haberleşmek, ruhlarla konuşmak, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Saptamak deniz canavarının davranışını, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Okumak yıldız, bağırsak ya da kristal küre fallarını, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İmzalardan hastalık tanılamak, ve okumak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hayat öyküsünü avuç çizgilerinden </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve dramları parmaklardan; fala bakmak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kur’a ile, çay yapraklarıyla, çözmek kaçınılmazı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Oyun kâğıtlarıyla, oynamak beşköşe yıldızlarla </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da uyku haplarıyla, ya da açımlamak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Geri dönen putu önceden bilinçli terörlere- </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Araştırmak dölyatağını, mezar ve düşleri; hepsi olağan </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Eğlence ve uyuşturuculardır, ve basının konularıdır: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve daima olacaktır, bunların bazısı özellikle </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ulusların tehlikede olduğu zaman ve karışıklık </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İster Asya kıyılarında olsun, ister Edgware yolunda. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İnsanlar merakla araştırır geçmişle geleceği </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve sarılırlar bu boyutlara. Fakat algılamak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kesişme noktasını zamansızlığın </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Zaman ile, ermişlere özgü bir iştir- </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir iş de değildir, bir şeydir verilmiş </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve alınmış, bir ömür boyu ölümle, aşk içinde, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Coşkuyla, özgecilikle ve kendini vermekle. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çoğumuz için, var olan ancak yapayalnız </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir andır, bir an, içinde ve dışında zamanın, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çılgınlık nöbeti, yitmiş bir günışığı demetinde, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Görülmemiş yaban kekiği, ya da kış şimşekleri, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da çavlan, ya da müzik öyle derinden duyulur ki </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Buna duyma denemez, müzik kesilen sizsiniz </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Müzik sürüp giderken. Bunlar ancak izler ve sanılardır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İzlerden sonra sanılar gelir ve geri kalanlar </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yakarış, tapınma, disiplin, düşünce ve eylemdir. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yarı çözülmüş iz, yarı anlaşılmış yetenek, diriliştir. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Burada olanaksız birliği </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Varlık dünyalarının gerçektir, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Burada geçmiş ile gelecek </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Fethedilir ve uzlaştırılır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve eylem başka tür hareketiydi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Onun ki yalnızca etkilenir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve içinde yoktur hiç hareket kaynağı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yürüten demonyak ve tionik güçlerdir. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve doğru eylem özgürlüktür </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Geçmişten ve gelecekten de. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çoğumuz için bir amaçtır bu </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Burada hiç gerçekleşmeyecek; </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Onlardır yalnız baş eğmeyenler </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çünkü çabalamayı sürdürdük; </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Biz, hoşnut, ölümümüzde </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Geçici geri dönüşümüz beslerse </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">(Porsukağacından pek uzakta değil) </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hayatını anlamlı toprağın. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span style="color: #666666;"><span class="im"><b>Çev: Suphi Aytimur / T.S.Eliot </b></span><b><br />
<span class="im">Çorak Ülke-Dört Kuartet / Adam Yayınları</span></b><span class="m6087242945211973452postbody"></span></span></span></div><span style="color: #666666;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span style="color: #666666;"><span class="m7130981974058643250postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">(*) Dry Salvages, </span></b></span><span class="m7130981974058643250postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">Massachusetts'de Ann Burnu'nun Kuzey-Doğu açıklarında, üzerinde bir çakar bulunan, küçük bir kayalar topluluğudur. </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="il">Eliot</span><span class="m7130981974058643250postbody">, çocukluğunda, zaman zaman bu bölgede yaz tatili geçirmiştir.</span></span></span></div></div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-76581519771908715702017-04-21T21:37:00.004+03:002017-04-21T22:46:39.945+03:00T.S.ELIOT<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">LITTLE GIDDING (*) </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Karakışta bahar kendine özgü mevsimdir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Günbatımında donuklaşsa da sonsuzdur, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Zamanda asılı, kutupla dönence arasında. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kısa gün ışıl ışıl olunca, ayaz ve ateşle, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İvecen güneş buzu tutuşturur gölcük ve hendeklerde, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sıcaklığın yüreği olan rüzgihsız ayazda, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yansıtarak suyumsu bir aynada </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir ışıltıyı, körlüktür bu öğle saatinde. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve parıltı, daha yoğun çalı ve maltız alevinden, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Uyandırır suskun ruhu: yel değil yortu ateşi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yılın karanlık zamanında. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Erimeyle donma arasında </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ruhun öz suyu titrer. Ne toprak kokusu vardır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ne de yaşayan şeylerin kokusu. Bahar zamanıdır bu </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama zamanın sözerdiği değil. Şimdi çit </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir saatliğine ağarır geçici çiçekleriyle </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Karın, daha beklenmedik bir çiçek </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yaz çiçeğinden, ne tomurarak ne de solarak, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yani kuşak düzeninde değil. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Nerededir yaz, düşlenemeyen </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sıfır derece yaz? </span><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">…………………Buradan gelseydin, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sapman beklenen yola saparak, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gelmen beklenen yerden gelerek, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Buradan gelseydin Mayısta, görürdün çitleri </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gene bembeyaz, Mayısta, kösnül tatlılığıyla. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gene aynı olacaktı yolculuğun sonunda, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Umarsız bir kral gibi gece gelseydin, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Neden geldiğini bilmeyerek gündüz gelseydin, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gene aynı olacaktı, bozuk yoldan ayrılıp da </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Domuz ahırı ardından sapınca iç sıkıcı yapıya </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve mezar taşına. Niye geldim diye ne düşündüysen </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yalnız kabuğudur, kapçığıdır anlamın </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ki amaç yalnız o amaca ulaşılınca anlaşılır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">O da ulaşılırsa. İsterse hiç amacın olmasın </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da tasarladığın son’un ötesindedir amaç, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ulaşılınca değiştirilir. Öyle yerler vardır ki </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Dünyanın da ucudur, bazıları deniz mağaralarında, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da karanlık bir gölde, bir çöl ya da bir kentte¬ </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama en yakını budur, yer ve zaman bakımından, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Şimdi ve İngiltere’de. </span><br />
<br />
</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">…………………Buradan gelseydin, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Saparak istediğin yola, başlayarak istediğin yerden, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İstediğin zamanda ya da istediğin mevsimde, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hep aynı olacaktı: Savmak zorunda kalacaktın </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Duygu ve düşünceyi. Burada gerekmez doğrulaman, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Eğitmen kendini, ya da merak gidermen </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da haber yayman. Diz çökmen gerekir burada, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yakarışın geçerli olduğu yerde. Ve yakarış başkadır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir sözcükler dizisinden, bilinçli uğraşıdır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yakaran kafanın, ya da mırıltısı yakaran sesin. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve ölüler neyi söylemediyse hiç, yaşarken, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Anlatabilirler sana, ölüyken: Haberleşir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ölüler ateş diliyle, değil yaşayanların diliyle. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Burada, zamansız an’ın kesişme yeri </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İngiltere’dir, başka yer değil. Hiç ve hep. </span><br />
<br />
<br style="mso-special-character: line-break;" /> <span class="m6087242945211973452postbody"></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">II </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yaşlı bir adamın yenindeki kül </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yanan güllerden kalan külün tümüdür. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Havada asılı kalan tozlar </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Öykünün bittiği yeri gösterir. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Tozun solunmadığı yer bir evdi- </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir duvar, bir lambri ve fare. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Umut ve umarsızlığın ölümü, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Bu, ölümüdür havanın. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Taşkın ve kuraklık vardır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gözlerde ve ağızlarda, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ölü su ve ölü kum </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Birbiriyle aşık atmada. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kavrulup yarılmış toprak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Şaşkın bakar hiçliğine cakanın, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Güler ama neşesiz. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">…………Bu, ölümüdür toprağın. </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Suyla ateş yerini aldı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kentin, otlağın ve yoz otların. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Su ile ateş alaya alır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kurbanı ki yadsımıştık. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Su ile ateş çürütecektir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bozuk temelini, unuttuğumuz </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Mihrap ile koro yerinin. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Bu, ölümüdür suyla ateşin. </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">O belirsiz saatte sabah olmadan </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Upuzun gecenin sonuna doğru </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Sonsuzun tekrarlanan sonunda </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir kara güvercin, dili titreyerek </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Dalınca yuvaya dönüş ufkunun altına </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ölü yapraklar teneke gibi takırdarken </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Asfalt üzerinde, başka ses yokken hiç, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Dumanlar yükselen üç bölge arasında </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Birine rastladım, yürüyordu, aylak ve ivecen, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sanki sürükleniyordu metal yapraklar gibi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Kentin tanyeli önünde, karşı koymadan. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve ben yeğlemişken başım önde yürümeyi, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bu, irdelemeyi gösterir ki onunla meydan okuruz </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Alaca karanlıkta ilk rastlanan yabancıya, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Birden gözüme ilişti birkaç ölü öğretmen, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Onları tanırdım, unutmuşum, şöyle böyle hatırladım, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Tek tek hepsini; derin yüz çizgileriyle </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Tanıdık ve bileşik bir hayaletin gözleri, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hem içten, hem de kimliği belirsiz. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Onun’çin ikili bir rol üstlenip seslendim </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve duydum birisinin sesini: ‘Ne! Sen burada ha?’ </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Olmadığımız halde. Ben gene aynıydım, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ama kendimin bir başkası olduğunu bilerek¬ </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve o, yeni oluşan bir yüz; ancak sözler yetti </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Öncelik verdikleri tanınmayı zorunlu kılmaya. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve böylece, her günkü yelin önünde, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Çekişmeyecek kadar birbirine yabancı, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Uyum içinde bu kesişme zamanında </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Bir yerde buluşamamanın, ne önce, ne sonra, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Adımladık kaldırımları bir ölü yürüyüş koluyla. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Dedim: ‘Duyduğum şaşkınlığa düşmek kolaydır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ama kolaylık nedenidir şaşkınlığın. Onun’çin konuş: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Kavramayabilir, hatırlamayabilirim.’ </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Dedi: İstekli değilim tekrarlamaya </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Düşüncelerimle kuramlarımı, unuttuğun. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Bir işe yaradı onlar: Bırak yarasınlar. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Seninkiler de öyle, ve yakar, bağışlansınlar </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Başkalarınca, nasıl yakarıyorsam sana bağışla diye </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Kötüyü ve iyiyi. Son mevsimin meyvesi yendi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve tam doyan hayvan tekmeleyecektir boş helkeyi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Çünkü bıldırın sözleri bıldırın dilindedir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve gel-yılın sözleri bir başka ses bekler. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama yolculuk şimdi hiç engel çıkarmadığından </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ruhlara, yatıştırılmamış ve yabancı, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………İki dünya arasında, birbirine çok benzer, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve sözler bulurum, söylemeyi hiç düşünmediğim, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Caddelerde, bir daha gezinmeyi hiç düşünmediğim, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Uzak bir kıyıda bıraktığım zaman gövdemi. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İlgimizi çeken konuşmadır ve konuşma bizi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Oymakların ağzını arıtmaya zorladığından </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve aklı uzgörüye yönelttiğinden, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bırak açıklayayım yaşlılığa saklanan yetenekleri </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Taçlandırmak için hayat boyu süren çabaları. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Önce, ölen duyuların soğukça sürtünmesi </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kendinden geçmeksizin, hiçbir şey sözermeden </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Gölge meyvenin acımsı tatsızlığından başka, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Gövde ve ruh başlarken birbirinden ayrılmaya. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sonra, bilinçli hadımlığı öfkenin </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………İnsanın aptallığına, ve yırtılışı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Kahkahanın, eğlenmeyi durduran şeye. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve en son, tekrarlamanın burucu acısı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ne yapmış ve ne olmuşsan; utancı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Sonradan açıklanan güdülerin, ve kavramak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ne varsa kötü yapılan, hem de başkalarının zararına, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ki erdemlerin deneyimi sanırdın eskiden. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Evet, soytarının onaması yaralar ve onur lekelenir. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sabrı tükenen ruh günahtan günaha </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………İlerler, bağışlanmadıkça o arıtan ateşce, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Orada ölçülü davranmalısın, bir dansör gibi. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gün ağarıyordu. Çirkinleşen caddede </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ayrıldı benden, bir tür vedalaşmayla, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ve gözden yitti borular öterken.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">III</span></b></span><span class="m6087242945211973452postbody"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Üç durum vardır ki çok kez benzer görünürler </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama bambaşkadırlar, aynı çitte gelişseler de: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bağlılık kendine, şeylere ve kişilere; kopukluk </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kendinden, şeylerden, kişilerden ve aralarında büyüyerek, kayıtsızlık, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ölüm nasıl benzerse hayata benzer öbürlerine, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İki hayat arasında olarak - çiçeklenmeden, arasında </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Canlı ve ölü ısırganların. Anıların kullanımıdır bu: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kurtuluş için - aşkın azlığı değil de aşkın </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">İstekten öte gelişmesi ve böylece kurtuluş </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Geçmişten de gelecekten de. Böylece bir vatan aşkı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kendi eylem ortamımıza bağlılık halinde başlar </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve sonunda o eylemi pek önemsiz bulur, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hiç de önemsiz değilken. Tarih kölelik olabilir, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Tarih özgürlük olabilir. Şimdi yok oluyorlar, bak, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yüzler ve yerler, onları elbette seven benlikleriyle, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Üne kavuşmak, yücelmek için, bir başka düzende. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Günah gereklidir, ama </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hepsi iyi olacak, ve </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her türlü şey iyi olacak. Gene düşünürsem bu yeri, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve insanları, çoğu övgüye değmez, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Değil yakın hısımları ya da iyiliği, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama kendine özgü bazı dâhileri, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hepsi etkilenmiş sıradan bir dâhiden, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bölündükleri bir çekişmede birleşmişler; </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Düşünürsem bir kralı gün batarken, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Üç adamla nicelerini, darağacında, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve bazılarını ki ölüp unutuldular </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Başka yerlerde, burada, ülke dışında, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve birisini ki ölürken kör ve sessizdi, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ne diye övüp onurlandırmalıyız </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bu ölü insanları ölenlerden daha çok? </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çanları geçmişe doğru çalmak değildir bu, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ne de bir büyüdür </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hayalini çağırmak için bir Gülün. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Eski hizipleşmeleri canlandıramayız </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Eski politikaları yenileyemeyiz </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da antik bir davulu izleyemeyiz. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bu insanlar, ve onlara karşı çıkanlar </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve onların karşı çıktıkları </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Onaylarlar sessizlik anayasasını </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve toplanırlar tek bir partide. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Talihlilerden ne kaldıysa bizlere </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Biz almışızdır yenilenlerden </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bırakmak zorunda olduklarını - bir simge: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir simge, ölümde yetkinleştirilen. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve hepsi iyi olacak, ve </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her türlü şey iyi olacak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Arıtılmasıyla güdülerin </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bizim yakarma yerimizde.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">IV </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><br />
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span class="m6087242945211973452postbody">Dalışa geçen kumru havayı yarar </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Akkor halindeki dehşetin aleviyle, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve o alevin dilleridir ilân eden </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Tek kurtuluşu günah ve yanlılıktan. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Tek umut, yoksa, tek umutsuzluk </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Ceset için odun seçmededir, seçmede- </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">………Kurtarılmak için ateşten ateşle. </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kim buldu öyleyse üzgüyü? Aşk. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Aşk pek tanınmamış bir Ad’dır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">O ellerin ardında, hep örüp durur </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Dayanılmaz alevden gömleği, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Onu da insan gücü çıkaramaz. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Biz yalnız yaşarız, ah ederiz işte </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Tüketilerek ya ateşle ya da ateşle.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">V </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Başlangıç dediğimiz çoğunlukla son’dur </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve sona erdirmek başlangıç yapmaktır. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Son, yola çıktığımız yerdir. Ve her cümlecik </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve cümle ki doğrudur (yani her sözcük yerindedir, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ötekileri tamamlamak için yerini alır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sözcük, ne çekingen, ne de gösterişçi, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Eskilerle yeniler arasında kolay bir ilişki, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Halkın sözcüğü doğru, kabalaşmaksızın, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Resmi sözcük kesin, fakat bilgiççe değil, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çiftlerin hepsi birlikte dans ederek) </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her cümlecik ve her cümle bir son ve başlangıçtır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her şiir bir yazıt. Ve herhangi bir eylem </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir adımdır idam kütüğüne, ateşe, denizin gırtlağına </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da okunamayan bir taşa: ve bu, çıkış yerimizdir. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Biz ölürüz ölenlerle: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bak, ayrılıyorlar, ve biz onlarla gidiyoruz. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Biz doğarız ölülerle: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bak, dönüyorlar, ve bizi de getiriyorlar. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Gülün zamanıyla porsukağacının zamanı </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Eşit sürelerdir. Tarihi olmayan halk </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kurtarılamaz zamandan, çünkü tarih bir düzenidir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Zamansız anların. Öyleyse, ışıklar zayıflarken </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir öğleden sonra kışın, sessiz bir tapınakta </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Tarih şimdidir ve İngiltere’dir. </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">……Resmiyle bu Aşkın ve sesiyle bu Çağrının </span><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">……Geri kalmayacağız araştırmaktan </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve bütün araştırmalarımızın sonu </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Yola çıktığımız yere varmak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve orayı ilk kez tanımak olacaktır. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bilinmeyenler içinde, hatırlanan kapı </span><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ki toprağın sonu bıraktı bulunsun diye, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir yerdir ki başlangıç idi; </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">En uzun nehrin kaynağında, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Sesi, gizlenmiş çavlanların </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve elma ağacındaki çocukların </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bilinmez, çünkü aranmamıştır </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama duyulmuştur, yarı duyulmuş, denizin </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Durağanlığında iki dalga arası. </span><br />
<span class="im">Hemen şimdi, buraya, şimdi, hep </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bütünüyle bir yalınlık hali </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">(Her şeyden ucuza patlamayan) </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve hepsi iyi olacak ve </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her türlü şey iyi olacak </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Alevin dilleri bükülünce </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Taçlanmış ateş yığınının içine </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ve tek varlık olunca ateşle gül. </span><br />
<br />
<br />
<br />
<span style="color: #666666;"><span class="im"><b>Çev: Suphi Aytimur / T.S.Eliot </b></span><b><br />
<span class="im">Çorak Ülke-Dört Kuartet / Adam Yayınları</span></b></span></span></div>
<span style="color: #666666;"> </span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="color: #666666;"><span class="m6087242945211973452postbody"><b><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">(*) Little Gidding bir Anglican topluluğunun 1625’de Huntingdonshire’deki özgün kuruluş yeridir. Eliot 1936’da burayı ziyaret etmiştir.</span></i></b></span></span></div>
</div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-84892246502788200782017-04-21T21:34:00.005+03:002017-04-21T22:44:19.636+03:00T.S.ELIOT<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;"><span class="m6087242945211973452postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">KEDİLERİN ADLANDIRILMASI </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Zor iştir kedilerin adlandırılması, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Zannetmeyin ki tatil günü oyunlarınızdan biridir </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">sadece; </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Çatlağın teki olduğumu düşünebilirsiniz, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her kedinin en az ÜÇ AYRI ADI olması gerektiğini söylersem. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hepsinden önce ailenin kullandığı şu gündelik ad vardır, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Peter, Augustus, Alonso ya da James gibi, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Victor ya da Jonathan gibi, George ya da Bill Bailey gibi – </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Her biri anlamlı gündelik adlardır nitekim. </span></span><br />
<a name='more'></a><br />
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span class="m6087242945211973452postbody"> </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Hoşunuza gider mi bilmem ama, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Daha süslü adlar vardır bir de: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Plato, Admetus, Electra, Demeter gibi— </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama her biri anlamlı gündelik adlardır nitekim. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Fakat ben derim ki, her kedinin farklı bir adı olması gerek, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Özel bir adının, daha gururlu bir adının olması gerek, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Başka türlü nasıl dik tutabilir kuyruğunu, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Nasıl gerebilir bıyığını, nasıl yaşatabilir gururunu? </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bu tür adlardan bir grup veriyorum işte size: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Munkustrap, Quaxo veya Coricopat gibi, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ya da mesela Bombalurina veya Jellylorum— </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bu adları taşıyabilir ancak bir kedi. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama tüm bunların üstünde ve dışında bir ad daha var, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Bir ad ki tahmin edemezsiniz asla – </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Ama KEDİNİN KENDİSİ bilir ve itiraf etmez hiçbir zaman. </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Baktınız ki dalmış bir kedi derin düşüncelere, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Diyeceğim o ki, nedeni aynıdır hep: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Kafasını takmıştır adını düşünmeye, düşünmeye, </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">düşünmeye: </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Dile gelmez, gelse bile getirilemez </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Derin ve akıl sır ermez </span><br />
<span class="m6087242945211973452postbody">Biricik Ad’ını. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m6087242945211973452postbody"><b><i>Çev: Ulus Baker</i></b></span></span></div></div>gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6531335624283581022.post-80185065024759892402017-04-21T21:34:00.000+03:002018-01-07T02:15:55.674+03:00T.S. ELIOT<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>TR</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> <w:UseFELayout/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Normal Tablo";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style> <![endif]--> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 12.0pt;">
<span class="m-1949352997886261980postbody"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;">SERBEST KOŞUK ÜZERİNE DÜŞÜNCELER </span></b></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody"><i>T.S. ELIOT</i> </span><br />
<br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Serbest koşuğun var olduğu kabul ediliyor. Serbest koşuğun bir akım olduğu kabul ediliyor; belirli kuramlardan meydana geldiği ve bir kuramcı grup ya da gruplarının, vezinlere saldırıları eğer başarıya ulaşırsa, şiiri devrimci ya da ahlâksız yapacakları kabul ediliyor. Serbest koşuk diye bir şey yoktur, ve bu kuruntunun ortadan kalkma zamanı çoktan gelmiştir. </span><br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Bir sanat kuramı yerleştiği zaman genellikle göze görünen şey, milyonluk reklâmla üç paralık sanat kazanıldığıdır. Bu malları satan kuram yanlış olabilir, karışık ve aydınlatma yeteneğinden yoksun olabilir ya da başlangıçtan beri hiç varolmayabilir. Millik bir devrim olmuş ve birkaç sanat eseri yaratmıştır; oysa bu devrimci kuramlar kuyruklarına yapışmasa sanat eserleri belki daha bile iyi olacaklardı. Modern toplumda bu gibi devrimlerden kaçınılamaz. Bir sanatçı, belki hiç düşünmeden, çevresini saran ikinci sınıf adamlarınkinden özünde ayrı olması bakımından yeni diyebileceğimiz, ve kendinden önce gelen büyük sanatçılardan özünden başka her şeyiyle değişik bir yöntem bulabilir. Yenilik ihmale uğrar; ihmal saldırıya yol açar; ve saldırıya bir kuram gerektir. Ülküsel bir toplumda insan iyi Yeni'nin iyi Eski'den doğal bir şekilde, polemik ya da kuram gerekmeden gelişeceğini düşünebilir; canlı bir geleneğe sahip bir toplum olurdu böylesi. Miskin bir toplumda -ve gerçek toplumlar böyledir- gelenek her zaman batıl inanca dönüşür, ve yeniliğin sert itkisine gerekseme duyulur. Kuramlarıyla sınırlanabilen ve polemikleriyle daralabilen sanatçı ve akımı için böylesi kötüdür; ama sanatçı yaşlılığında, kavgaya girişmese hiçbir şeyin başarılamamış olacağını düşünerek yanılgılarından dolayı kendini avutabilir. </span><br />
<br />
</span><br />
<a name='more'></a><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Serbest koşuğun polemik gibi bir bahanesi bile yoktur; Bir özgürlüğün savaş narasıdır bu, ama sanatta özgürlük olamaz. Ve iyi olan serbest koşuk «serbest»ten başka her şey olduğuna göre, başka bir ad altında savunulması daha yerindedir. Serbest koşuğun belirli çeşitleri içeriğin seçimi ya da içeriği ele alma yöntemiyle desteklenebilir. Birçok serbest koşuk yazarlarının böyle yenilikler getirdiğini ve gereçlerini seçme ve ele alma yolunda yaptıkları yeniliklerin -kendi zihinlerinde değilse bile okurlarınınkinde- şekilde yenilikle karıştığını biliyorum. Ama burada, gereçleri kullanmakla ilgili bir kuram olan imgecilikten söz açmak değil amacım. Sadece, imgeciliğin de içine katıldığı koşuk - şeklini ele almak istiyorum. Serbest koşuk gerçek bir koşuk - şekli olsaydı olumlu bir tanımlaması yapılırdı. Oysa ben bunu ancak olumsuz kelimelerle tanımlayabiliyorum: (l) kalıp yokluğu, (2) uyak yokluğu, (3) ölçü yokluğu. </span><br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Bu niteliklerin üçüncüsü kolayca bir yana atılabilir. Hiçbir ölçüye uymayan bir dizenin ne biçim bir şey olabileceğini düşünemiyorum. Şiir sütunlarını bugünlerde genellikle serbest koşuğa ayıran popüler Amerikan dergilerinde çıkan şiir dizelerinde bile ölçü bulunuyor. Herhangi bir dizede hece sayıları ve vurgular bulunur. Basit ölçüler belli bir bileşimin tekrarlanmasından meydana gelir, örneğin, bir uzun bir kısa ya da bir kısa bir uzun hece ikilililerinin beş kere tekrarlanması gibi. Gelgelelim, bir tek dizenin içinde herhangi bir tekrarlama yapılmasının hiçbir nedeni yoktur; değişik ayaklara (pes, tef'ile) bölünebilen dizeler niçin olmasın? Ölçünün açıklanması böyle bir dizeyi anlaşılır duruma nasıl getirir? Başka dizelerde geçen öğeleri ayırmakla, ve bunu yapmanın tek amacı başka yerde aynı etkiyi yaratmaktır. Ama belirli etkilerin tekrarlanması kalıpla ilgili bir soru. </span><br />
<br />
<!--more--><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Ölçünün açıklanması bize pek az şey söylüyor. Saltık bir ölçü tekniği bize çok şey kazandırmaz herhalde; Swinburne'ün ölçüsündeki bilgi dolu karmaşıklıklar, örneğin. Swinburne'ün trüklerini anlayıp 'bilgisini değerlendirdikten sonra etlisine pek kapılmıyoruz. İngiliz kulağına yabancı gelen ölçünün beklenmedik niteliğine alıştıktan ve bunu öğrendikten sonra insan Swinburne'ün şiirinde bulunmayan şeyleri aramaktan vazgeçiyor; yani, başka söyleyişlerle hiçbir zaman yaratılamayacak olan bir musikiye sahip, açıklanamaz dizeleri. Swinburne tekniğini kullanmakta iyice usta olmuştu ve bu da epeyi önemli bir şeydir, ama ustalığını ölçüyü zamanında istediği gibi kullanacak derecede ilerletmemişti, oysa hepsinden önemlisi budur. Swinburne'ün ölçülerinde İngiliz şiiri için umut verici bir şey varsa bile, bu, Swinburne'ün getirdiği noktanın çok daha ilerilerinde yatmaktadır. Ama dilimizde şimdiye kadar yazılan en ilginç şiir, ya çok basit bir koşuk şeklini alıp ondan habire uzaklaşarak, ya da hiçbir şekli almayıp bunu habire basit bir koşuk şeklîne yaklaştırarak yazılmıştır. Yerleşiklikle akış arasındaki bu karşıtlık, tekdüzelilikten bu göze görünmeyen kaçınma, şiirin canıdır. </span><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">. . . On yedinci yüzyılın başında, özellikle, kimi bakımlardan Shakespeare'den daha kurnaz bir teknik ustası olan John Webster'in şiirinde, insan düzenlilikten bu sürekli kaçınmayı ve düzenliliğe bu sürekli yaklaşmayı görebiliyor. Webster, Shakespeare'den çok daha serbest bir şairdir, ve kusurunun ihmalden doğmadığı, en yüksek gerilim anların da koşuğunun bu serbestliğe erişmesinden belli olur. Dikkatsiz olduğunu yoksamıyorum, ama dikkatsizlikten gelen düzensizlikle bilinçli düzensizliği ayırt etmek çok kolay. </span><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">. . . Dolayısıyla, şöyle bir formül yapabiliriz: en «serbest» koşuğun bile arkasında bir ölçünün hortlağı dolaşmalıdır; biz uyuklamaya başlayınca ortaya çıkmalı, biz uyanınca kaçmalıdır. Ya da başka bir söyleyişle, serbestlik, ancak arka planda yapay bir sınırlılık varsa gerçek serbestlik olabilir. </span><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">. . . Modern şairlerin uyaksız koşuk olanaklarını kullanmaktaki hizmetlerini küçümsemek istemiyorum. Bir Akım'ın gücünü, bir Kuram'ın yararlılığını tanıtlıyorlar. Ne Blake'in ne de Arnold'un tek başlarına yapamayacakları şey çağımızda yapılıyor, İngilizce'de kabul edilen tek uyaksız koşuk «Açık Hece»dir. İngiliz kulağı bu koşuğun musikisi karşısında daha duygun, ve bu ölçüde aynı seslerin tekrarlanmasına daha az bağımlıdır (ya da öyleydi). Uyak kullanmaya karşı savaş açılmış değil. Ama belki de uyağın üzerine fazlasıyla düşmek modern kulağı duygusuzlaştırmıştır. Uyağın yadsınması bir kolaylık sağlamaz; tersine, dilin kullanışını güçleştirir. Uyağın rahatlık veren yankısı ortadan kaldırılınca, kelime seçiminde, cümle kuruluşunda, düzendeki başarı ve başarısızlıklar daha kolay görünür. Uyak kalkınca şair düzyazı standardlarıyla karşı karşıya kalır. Uyak kalkınca, kelimeden, şimdiye kadar düzyazı alanında kimsenin haberi olmaksızın şakıyan göksel musiki yükselir. Ve uyak yasaklanınca, nice uydurma şairlerin küçüklüğü besbelli oluverdi. </span><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Ve bu ayaktan kurtulma aynı zamanda uyağın kurtuluşu da olabilir. Kötü şiire destek olmak gibi güç bir işten kurtulunca, en çok gerekli olduğu yerde daha etkili olarak kullanılabilir. Uyaksız bir şiirde özel bir etki için uyalığı, bir etki birikimini, ansızın bir ruh hali değişimini belirtmek için. </span><br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Ama eski şekil uyaklı şiir elbette yerini yitirmeyecektir. Beyit şeklinin Dryden ve Pope'un sağladıkları keskinliğinden bir şey eksilmediğini anlamamız için, dehâların en enderi olan bir Taşlamacı'nın gelmesini bekliyoruz. Soneye gelince, ondan hiç emin değilim. Ama karışık şiir kalıplarının çürümesi serbest koşuğun ilerlemesiyle orantılı değildir. Bu çok daha önceden başlamıştı. Ancak birçok insanların aynı sorunlarla uğraştığı, türdeş bir toplumda, Yunan korosunu, Elizabeth çağı liriğini, Trubadur şarkısını yaratan toplumlarda bu şiir şekilleri gelişerek yetkin olurlar. Serbest koşuğa gelince, bunun kalıp ya da uyak yokluğuyla tanımlanamadığını, çünkü başka şiir çeşitlerinde de bunların bulunmadığını görüyoruz; ölçü yokluğuyla da tanımlanamıyor, çünkü en kötü koşukta bile ölçü vardır; o zaman şu sonuca varıyoruz: Tutucu Şiirle Serbest Şiir arasında bir ayrım yoktur, çünkü yalnız iyi şiir, kötü şiir, bir de kaos vardır. </span><br />
<br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody"><b>Ozanın İşi </b></span><br />
<br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody"><i>(...) </i></span><br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Şimdi de, ozanın kendi amacıyla bağlantılı olarak, ozanın işlevini ve şiirin görevini ele alalım. İster dinsel, ister felsefi, ister toplumsal olsun, bir ozanın bağlandığı öğretiyi yaymak istemesine çok sık rastlanır; bununla, okurlarını belirli bir tutumu benimsemeye ya da eyleme katılmaya zorlamak, bir töre öğreneği vermek, dahası, bilgi aktarmak ereğini güder. Hiç de yeni şeyler değildir bunlar, üstelik daha yeni olan, sanatın kendinden başka hiçbir amacı olmaması gerektiği görüşü, bunun tam tersidir. Yenidendoğuş (rönesans) eleştirmenleri için, şiirin insanı törel bir erdeme ulaştırması gerektiği düşüncesi çok olağandı. Kuşku yok ki, büyük ozanların bir çoğunun da kesin amaçları vardı. Gizlemeye çalışmamışlardır bunu; bu olmadan şiirleri anlamsız kalırdı. Göz önünde bulundurmamız gereken iki sakınca çıkıyor ortaya, sorun böyle olunca. İlki, şiiri değerli yapan yalnızca içeriğidir, görüşü; ya da ozanın dünya görüşündeki doğrunun -bununla genellikle kendi görüşümüzle olan tutarlılığını anlarız- önemli olduğu görüşü. Öteki de, ozanın düşüncelerinin, görüşlerinin hiç önem taşımadığı; ozanın asıl gereçlerini istediğince kullanabilmesi için bu düşünceleri, bir alaşım oluşturmak üzere, ister istemez şiirine kattığı, zamanla şiirin bunlardan kendini arıtacağı görüşü. Daha doğru bir kanıya varabilmemiz için, ilkin şunu göz önünde tutmamız yerinde olur: bir ozan bir felsefeyi başarıyla dile getirdiği zaman, bunun yaşamakta olan bir felsefe olduğunu, kendinin öne sürdüğü bir şey olmadığını anlarız; bilgi aktaran başarılı bir şiir yazdığı zaman, oradaki gerçeklerin kendisinin açığa çıkardığı şeyler olmadığını görürüz. Birincisine örnek olarak Lucretius ya da Dante'yi alalım: Her ikisi de gereçlerini, ozan olmayan filozoflardan almışlardı. İkincisine örnek olarak da Vergilius'un Çobanıl Türküler'ini alabiliriz: Vergilius, baştan başa yeni ve devrimci bir çiftçilik kuramını yaygınlaştırma ereğini güdüyordu, kendi zamanından önceki iyi çiftçilerin uyguladığı kuralları yaşatmaya, onları bir bütünlüğe ulaştırmaya çabalıyordu. Burdan yola çıkarak, bu şiirlerin, okurları düşünsel bir yüceliğe çıkarmaktan çok düşüncelere duygusal bir karşılık bulduğu sonucunu çıkarıyorum. Lucretius ile Dante'nin bize öğrettikleri, gerçekte, belirli bir inanca bağlanmanın insanda ne gibi duygular uyandırdığı'dır; Vergilius'un öğrettiğiyse, insanın kendini çiftçilik yaşamının ta ortasında duyumsaması. Düşüncenin çağrıştırdığı duyguyla okurun tadına vardığı yaşantıdan yararlanarak, kimi okurlara bu düşünceyi benimsetebilir şiir. Ama bana kalırsa, Dante'nin gerçek ereği, okurları Hıristiyanlığın dünya görüşünde daha yüce bir düşünce düzeyine ulaştırmaktan çok bu dünya görüşünü zaten benimsemiş ya da hiç değilse bu görüşü yadsımayacak okurlara bunu kişisel bir yaşantı olarak tatma olanağını sağlamaktı. </span><br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody">Ozanların, ilerde aynı görevi yüklenmemeleri için hiçbir neden göremiyorum. Ama başarılı olabilmeleri için, şiirde dile getirecekleri dünya görüşünün daha önce benimsenmiş bir görüş olması gerektiğine inanıyorum. Çok özgün ya da çok yeni düşünlerden yola çıkılarak şiir yazılabileceğini sanmıyorum. Ozanın bu düşünleri yaşamış olması, hem de başkalarıyla birlikte yaşamış olması gerekir. Ozanın işi, içinde yaşadığı, kendisinin de bir parçası olduğu kültürü dile getirmektir çünkü, daha doğmamış bir kültüre olan özlemini dile getirmek değil. (...) </span><br />
<br />
<br />
<span class="m-1949352997886261980postbody"><i>Türkçesi : Murat Belge</i></span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"></span></div>
</div>
gunfrfdhttp://www.blogger.com/profile/02061317048285905994noreply@blogger.com0