ARTHUR RIMBAUD / İLK ŞİİRLER

İLK ŞİİRLER


Arthur Rimbaud'nun dört yıllık şiir serüvenini iki dönem içinde ele alabiliriz: Dizeler ya da İlk Şiirler dönemi ve Düzyazılmış Şiirler (Cehennemde Bir Mevsim ve İlluminations) dönemi.

Ozanın ilk şiirleri geçmiş şairlerden esinler taşır. Fransız Akademisi'nden Robert Sabatier'ye göre Özlem'de (Sensation) François Coppée'nin, Güneş ve Ten'de Banville'in, simgeciliğin ilk izlerini sunan Ofelya'da; Banville ve Musset'nin etkisi vardır.

Asılmışların Balosu Villon, Hugo ve Gautier'yi bir araya getirir. Ermiş Tartuffé'ün Yazgısı Baudelaire'in alaycı görüşünden kalkar. Demirci, Doksaniki Ölüleri'nde Hugo'nun; Müzik, Venüs, İlk Akşam ve Garipler'de Hugo ve Glatigny'nin izleri bulunur. Dolap ve Kuytuda Uyuyan Asker Baudelaire'in Spleen şiirini düşündürür. Kır Tanrısının Başı Verlaine'den esinlenmiştir. İlk Kudas Törenleri'nde Baudelaire'den, Çalınmış Yürek'te Montaigne'in bir tümcesinden kalkar...

Örnekleri çoğaltmayalım. Elbette ki halkalar birbirini tamamlayarak zinciri oluşturacak ve ozan kendi ülkesinin kendisinden önceki ya da çağdaşı ozanlarından etkilenecektir. Önemli olan sonunda özgün şiiri, özgün sesi bulmaktır. Rimbaud kendi özgün şiirini ve sesini buldu. Öylesine özgün bir şiir kurdu ki sonunda gerek simgecilik, gerek gerçeküstücülük akımlarının öncüsü haline getirildi. Ne var ki Rimbaud ve Rimbaud şiiri, Verlaine'in de dediği gibi; "hiçbir okul ve akım içinde yer almayacak kadar bağımsız"dır.


Bazı sanatçı ve düşünürler ilgilerini ve beğenilerini daha çok ozanın Cehennemde Bir Mevsim ve Illuminations kitaplarındaki düzyazılmış şiirler üstünde yoğunlaştırırlar. Oysa Dizeler'i, ilk şiirlerinin çoğu da büyük önem taşır.

Verlaine'i dinleyelim: "Felix Fenon, Arthur Rimbaud'nun Illuminations'undan söz ederken haklı olarak bu yapıtın bütün yazının dışında ve kuşkusuz üstünde olduğunu söyledi. Bu yargı, diğer yapıtları, Şiirler ve Cehennemde Bir Mevsim için de geçer akçadır." Demek ki Rimbaud'yu anlamak ve tanımak için onun Esrik Gemi, Sesliler, Anı, Yediyaş Ozanları, Müzik, Sabah Dileği, Aylaklığım, İlk Kudas Törenleri, Çalınmış Yürek, Utanç gibi ünlü şiirlerini okumak gerekir. Bu şiirlerin pek çoğunda Rimbaud sözdizimine yenilik getirir. Jean Cocteau'yu hayran kılan da bu yeniliktir.