ARTHUR RIMBAUD / İÇERİK

İÇERİK

Rimbaud, "eski ve günümüz şiiri eyleme tempo tutuyor, gelecek yıllar materyalist bir çağa ait, şair bir yurttaş olduğuna göre şiir eylemin önünde gitmeli" diyor ama şiirinin içeriği eyleme öncülük etmiyor. Belki de yanıp sönen bir Komün ayaklanmasının coşkusu bu.

Rimbaud'nun "kesinkes özgün, çok büyük bir şair, çok büyük bir dilci" olduğuna ilk dikkat çeken Paul Verlaine "Illuminations"daki önsözünde, bu düzyazılmış şiirlerin bir konusu, konu birliği olmadığını, en azından kendisinin böyle bir bütünlük bulamadığını yazar.

Freud'un şu tümcelerini bir kez daha aktaralım: "Hayal üç zaman arasında dalgalanır. Ruhsal eylem günün bir izleniminden, şimdiki zamanın sunduğu, kişinin büyük özlemlerinden birini uyarmaya elverişli bir olanaktan kalkar, oradan geçmişteki bir olaya, çoğunlukla bir özlemin gerçekleştirilmiş olduğu çocukluk döneminin bir olayına uzanır..."

Rimbaud daha çok, bu özlemin gerçekleştirilmiş ya da gerçekleştirilmemiş olduğu çocukluk dönemini yazdı. Ne diyor Tristan Tzara: "Rimbaud, kendini kendi koşuluna karşıt araçlarla anlatan bir çocukluktur".




TEKNİK TERİMLER

Rimbaud romantik, soyut sözcüklerden oluşan şiire teknik terimleri, bayındırlığı, geometriyi soktu: "Köprüler, kimi düz, kimi tümsekli, baştakiler üstüne açılarla inen ya da yana yatmış ötekiler", "Çatısı çelikle örülmüş on beş bin ayak çapındaki bir sanat yapısı bu kümbet.", "Fundalığın akıntıları / Çemberler dizip doğuya doğru / Akıyor açısına ışık burgaçları çarpmış / Dalgakıran'ın yan yüzlerine doğru. (...) Acunun ülke açıcıları bunlar / Arayan kimyasal ve kişisel serveti / Spor ve rahatlık yolculuk ediyor onlarla / Bu gemide götürüyorlar / Eğitimini soyların, sınıfların ve hayvanların".


ÖZGÜR DİZE

Hugo özgür dize konusunda bazı denemeler yapıyordu: "Oğlum para kesemi doldur, / Vur / Eyeri, atımı hazırla, / Fırla."

Ancak bunlar daha çok akrobasi oyunlarıydı. Rimbaud özgür dize serüvenine önce bazı şiirlerindeki; bazı hecelerin sayısını bile bozarak başladı. Mayıs Sürgünleri'nde uyağı attı, tüm şiiri uyaksız yaptı. Denizcilik tam bir özgür dize örneğidir. Illuminations ve Cehennemde Bir Mevsim'de ise dizeden tümceye geçti, ancak tümcelere iç uyaklar koydu.

Erdoğan Alkan